شاكارىم قۇدايبەردى ۇلىنىڭ دانالىق دۇنيەتانىمى
شاكارىم قۇدايبەردى ۇلىنىڭ دانالىق دۇنيەتانىمى
شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى — قازاقتىڭ ۇلى دانىشپان ويشىلى. قازاق فيلوسوفياسىندا ار، ۇيات، ىنساپ، قايعى ماسەلەلەرىن فيلوسوفيالىق لوگيكادا تۇڭعىش رەت قاراستىرعان ويشىل. ءوز فيلوسوفياسىندا اقىل - وي، ۇجدان ماسەلەلەرىن انىقتاعان. ۇجدان دەگەنىمىز — ىنساپ، مەيىرىم، ادىلەت. بۇل ەكى ومىرگەدە كەرەك ءىس. جانعا ازىق بولاتىن قۇندىلىق. اقىل - ويدىڭ جيىرما سەگىز ءتۇرىن كورسەتكەن. سونىڭ ىشىندە ساۋ اقىل دەپ سوعان ەرەكشە توقتالعان فيلوسوف. ادامدى باسقا ءتىرى جاندىلاردان وزگەشەلەندىرەتىن ونىڭ اقىل - ويى ەمەس پە، شاكارىم ءوز فيلوسوفياسىندا دۇنيەنى تانۋشى، ادامدى ادامدىق نەگىزگە جەتەلەيتىن، ەڭ نەگىزگى قاسيەتى رەتىندە اقىل - ويدى قاراستىرعان.
ونىڭ دۇنيەتانىمى كوبىنە مورال فيلوسوفياسىنا جاقىن. شاكارىمنىڭ دۇنيەتانىمى كوبىنە مورال فيلوسوفياسى مەن ار ءىلىمىن قامتيدى.
شاكارىم دۇنيەتانىمىندا ءتاڭىر، نۇر، كۇن، تابيعات — قاسيەتتى، كيەلى ۇعىمدار.
ەڭبەككە شىدا، ەبىن تاپ تا،
«سابىردىڭ ءتۇبى — سار التىن».
ءوزىمشىل بولما، كوپتى ارداقتا،
ادامنىڭ ءبارى — ءوز حالقىڭ [1؛ 180].
ادام تەك قانا ءوز تاعدىرىمنىڭ الدىندا جاۋاپتىمىن دەمەي، بارلىق ادامزاتتىڭ تاعدىرىنىڭ الدىندا جاۋاپتىمىن دەپ ءومىر سۇرۋگە شاقىرادى. ادامزاتقا ورتاق ءبىر - ءبىرىن قور قىلماۋعا، ادامزاتقا ورتاق مۇددەدە ءومىر سۇرۋگە ۇندەيدى. ار ءبىر ادام ادامزاتقا ورتاق مۇددەنى قورعاۋعا، «ادام» دەگەن ۇلى ۇعىمدى قور ەتپەۋگە شاقىرادى. شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى ار - ۇيات ماسەلەسىن ءبىرىنشى ورىنعا قويادى. ار دەگەنىمىز نە؟ ونى قالاي ءتۇسىنىپ بىلەمىز؟ حايۋاندار الەمىندە ار ماسەلەسى جوق دەۋگە بولادى، دەمەك، ار ادامعا عانا قاتىستى ۇعىم. ەگەر ادام ادامشىلىعىن جوعالتسا، ونىڭ ولگەنىمەن بىردەي. بار جازادان ار - ۇيات جازاسى اۋىر. بىرەۋدى الداپ وتىرىك ايتۋعا بولعانمەن، ادام ءوز - ءوزىن الداپ ءوز ۇجدانىنىڭ الدىندا ورىنسىز ىسكە اياق باسا المايدى، ەڭ جامان ءىس سانالى بولساڭ، سەن ءوز - ءوزىڭدى الداي المايسىن. ادام وزىنە - ءوزى سىنشى بولىپ دۇرىس قادام جاساي ءبىلۋى عيبرات الارلىق ىسكە قادام جاساي ءبىلۋى، وڭ دەپ ءبىلدى.
سابىر، ساقتىق وي، تالاپ بولماعان جان
انىق تومەن بولماي ما حايۋانان.
ىنساپ، راحىم، ار - ۇيات تابىلماسا،
ولگەن ارتىق دۇنيەنى بىلعاعاننان [1؛ 129]!
شاكارىم دۇنيەتانىمىنداعى نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى — ار ءىلىمى. ۇيات، ار تەك ادامعا عانا قاتىستى. ار - ۇياتى جوعالعان ادام — ول ادام، ءبىراق ول ادام نادان ادام تانىلعان.
ار دەگەن ادامنىڭ سىرى، قۇپياسىنا قازىق بولاتىن رۋحاني سۋبستانسيا، ار — ادام ءىسىنىڭ تورەشىسى. ار — ادامنىڭ ءوز سوتى. ءار ادام ءوزىنىڭ ارىنىڭ الدىندا جاۋاپ بەرمەك. شاكارىم حالىققا ار ءبىلىمى دەگەن ارنايى ءبىلىم كەرەك دەپ تانىدى. ارلى ادامنىڭ مويىنداعى ۇياتى، جىگەرى، نامىسىنىن، قايراتى بار ادامدى ايتامىز. ادام ارسىز بولسا، ول ادامدىق نەگىزدەن ايرىلماق. ادامدى ادام قىلىپ تۇرعان ونىڭ ارىندا. ەگەر ادامدى ارسىز دەپ الساق، وندا ءبىز «ادامزات» دەگەن ۇعىمنان ايىرىلىپ قالامىز.
ار — ادامنىڭ ىشكى سىرى، بىزگە بەيمالىم قۇپياسى. ادەتتە ءبىز بىرەۋدىڭ ىشكى سىرىن ءبىلىپ العىمىز كەلىپ ادەتتەنىپ جاتامىز، ونىمىزدان ءونىمدى ءىس شىقپاق ەمەس.
ءاربىر ادام ءوز سىرى ەشكىم ءبىلىپ بولماق ەمەس، ول ادامنىڭ «جەكە ءارحيۆى»، ونى ول وزىمەن اكەتپەك.
ادامنىڭ سىرى تەك ءوزىنىڭ قۇپياسى. ادام ارىنىڭ تازالىعى ونىڭ ءىس - ارەكەتىمەن ولشەنبەك. ار تەك جەكە ادامعا قاتىستى قولدانىلاتىن ۇعىم. ارسىزدىق — ادام بويىنداعى ەڭ جامان قاسيەت، ول سۋدىڭ تۇنىق بولعاننان گورى، لاي بولعاندىعىن قالايدى. ار — ىزگىلىكتىڭ ولشەمى، ونىڭ كورىنىسى. ىزگىلىك تەك جەكە ادامدارعا عانا قاتىستى ەمەس، ول ادامزاتقا ءتان. ادامنىڭ الەمدە پايدا بولۋىنىڭ ءوزى ىزگىلىكتىڭ ولشەمى، ونىڭ كورىنىسى.
دۇنيەگە ىزگىلىكتى اكەلۋشى ادام. سونىمەن ادامنىڭ ادامشىلىعى دەگەندە قاداپ - قاداپ ايتاتىن ۇعىمدار «ۇيات»، «نامىس»، «ار» وسى ۇشەۋى ادامشىلىقتىڭ نەگىزگى سالالارى، ارنالارى. ولاردىڭ ءبىرىنسىز ادامنىڭ ادامشىلدىعى تولىق ەمەس. ارينە، «ۇياتسىزدىق»، «نامىسسىزدىق»، «ارسىزدىق»، «ناداندىق» ادامشىلدىققا تىكەلەي قاتىستى ۇعىمدار، ءبىراق ولار ادامشىلدىقتىڭ ءوزى ەمەس، وعان قايشى كەلەتىن تۇسىنىكتەر. «ار - ۇيات»، «ۇجدان» شاكارىم بۇل ۇعىمداردى ادامزات ومىرىندە ەرەكشە ورىن الىپ، ەكى دۇنيەگە دە كەرەك ءىس دەپ قاراستىرعان.
تۋماق، ولمەك — تاعدىردىڭ شىن قازاسى،
ورتاسى — ءومىر، جوقتىق قوي — ەكى باسى.
ساعىمداي ەكى جوقتىڭ اراسىندا
تىرشىلىك دەپ اتالار ءبىراز جاسى.
جوقتىق، بارلىق — جوعالماق ارالاسى،
ءۇش ەرىكسىز بولادى ماعىناسى.
ناجاعايداي جارق ەتىپ وشپەك بولسا،
ءومىردىڭ ون تيىندىق جوق باعاسى.
ءومىردىڭ وكىنبەيتىن بار ايلاسى،
ول ايلا - قياناتسىز وي تازاسى.
مەيىرىم، ىنساپ، ادىلەت، ادال ەڭبەك،
تازا جۇرەك، تاتۋ دوس — سول شاراسى [1؛ 155].
ادامعا بۇل عۇمىردىڭ وتكىنشى ەكەندىگىن ەسكەرتە وتىرىپ، ادامعا ەڭ كەرەگى تازا وي، جۇرەكتى تازا تۇنىق ۇستاۋ. مىناۋ ءومىردىڭ لاستانعان لايىمەن تازا جۇرەكتى بىلعاماۋ. تۇنىق، ءمولدىر سۋ سەكىلدى ادامدا جۇرەگىن تازا ۇستاۋ، تەمىردىڭ ءوزىن دات باسادى، ادامنىڭ دا جان دۇنيەسى سولاي كىرلەمەك. ادام سول ءبىر عانا بەرىلگەن ومىرىندە ۇنەمى ادامشىلدىققا ۇمتىلىپ، ادامعا ورتاق ءىس قالدىرۋ، ىزگىلىككە اياق باسۋى شارت.
شاكارىم وزىنە - ءوزى «مۇتىلعان» دەگەن ات قويعان. ونىڭ دالەلى «مۇتىلعاننىڭ ءومىرى» دەگەن تولعاۋ ولەڭىنەن تابامىز.
دۇسپانىم جوق، دوسىم جوق،
قايعىدان دا شوشۋ جوق،
راحات ىزدەپ توسۋ جوق،
ءبىر جىندىمىن قۇتىرعان.
جارالى جانىم شىقسىن دەپ،
قارا جەر مەنى جۇتسىن دەپ،
ولگەن سوڭ ەلىم مۇتسىن دەپ
اتىمدى قويعان «مۇتىلعان» [1؛ 347].
شاكارىم ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر كەزەڭدە ۇمتىلاتىندىعىن سەزە بىلگەن. شىنىندا، ويشىلدى ۇمىتتىرۋ ءۇشىن كەڭەس وكىمەتىنىڭ جاندايشاپتارى ونى ەڭ الدىمەن اتىپ ولتىرەدى. تىپتەن زيراتى ۇمىت بولادى. شاكارىمنىڭ اتىن اتاۋعا تىيىم سالىنادى.
ويشىلدىڭ شىعارمالارى تىعۋلى جاتتى. وسىنداي جاعدايدان كەيىن ونىڭ مۇتىلعان ەكەنى شىندىققا اينالدى.
دۇنيەدە ۇمتىلاتىن كىم، ول اكە - شەشەسى جوق، جاناشىرى جوق جەتىم. ەل ەلدىگىنەن ايىرىلىپ، جۇرت ءوزىن - ءوزى تانۋدان قالعاندا، ويشىل ۇمتىلادى، ءسويتىپ جەتىم قالعان حالىقتىڭ ءوزى ۇمتىلماق. حالىق ءوزىن - ءوزى تانۋعا جەتكەندە مۇتىلعان جاڭعىرتىپ، جەتىمدىك قۇرساۋىنان شىعادى. تۋعان جۇرتتىڭ، ەلىڭ ءوزىڭدى قاجەت ەتپەگەن سوڭ قالايشا جەتىمدىكتى سەزىنبەيسىڭ.
دانالىق دەگەنىمىز رۋحتىڭ ازاپقا ءتۇسۋ جولى بولسا كەرەك، رۋح كۇيزەلىسكە تۇسپەي، سانا سەرگەك بولماي، دۇنيە بىلىعىن قالاي تۇسىنبەكپىز. «جەتىم بالا يەسىز، ءوزى كەسەر كىندىگىن» دەمەكشى شاكارىم ءوزىن جۇرتتا قالعان جالعىزداي سەزىنەدى.
شاكارىمنىڭ ەلدەن تىس كەتۋى — ونىڭ سولاقاي ساياساتتان قاشۋى. سول كەزدەگى سولاقاي ساياساتكەرلەر ەلدەگى زيالىلاردىڭ كوزىن جويماي ەلگە وكتەمدىك جاساي المايتىندىعىن ابدەن تۇسىنگەن. ونىڭ ەلدەن جىراق ءومىر ءسۇرۋى امالسىزدىقتىڭ كۇنى.
ول وكىمەتتەن ەشقايدا قاشىپ قۇتىلا المايتىندىعىن ءبىلىپ، ءوز اتىن «مۇتىلعان» قويادى. وعان
«بانديت» دەگەن اتاق تاعىلادى.
ال شىندىعىنا كەلسەك، شاكارىمنىڭ كىم ەكەندىگىن مىنا قازىرگى قوعام تانىتتى. ول ءوزىنىڭ ءومىرباقي جيعان - تەرگەنىن حالقىنا، ارتقى ۇرپاعىنا ولمەس ءىز قالدىرعان ويشىل.
حالقىنىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، حالقىنىڭ جادىندا ماڭگى ساقتالاتىن ىزگى ىستەردى قالدىرعان، كۇندەردىڭ - كۇنىندە ول ەلىنىڭ تانيتىندىعىن ءبىلدى جانە ءوزى سول كۇندى اڭساعان.
شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى — قازاقتىڭ ۇلى دانىشپان ويشىلى. قازاق فيلوسوفياسىندا ار، ۇيات، ىنساپ، قايعى ماسەلەلەرىن فيلوسوفيالىق لوگيكادا تۇڭعىش رەت قاراستىرعان ويشىل. ءوز فيلوسوفياسىندا اقىل - وي، ۇجدان ماسەلەلەرىن انىقتاعان. ۇجدان دەگەنىمىز — ىنساپ، مەيىرىم، ادىلەت. بۇل ەكى ومىرگەدە كەرەك ءىس. جانعا ازىق بولاتىن قۇندىلىق. اقىل - ويدىڭ جيىرما سەگىز ءتۇرىن كورسەتكەن. سونىڭ ىشىندە ساۋ اقىل دەپ سوعان ەرەكشە توقتالعان فيلوسوف. ادامدى باسقا ءتىرى جاندىلاردان وزگەشەلەندىرەتىن ونىڭ اقىل - ويى ەمەس پە، شاكارىم ءوز فيلوسوفياسىندا دۇنيەنى تانۋشى، ادامدى ادامدىق نەگىزگە جەتەلەيتىن، ەڭ نەگىزگى قاسيەتى رەتىندە اقىل - ويدى قاراستىرعان.
ونىڭ دۇنيەتانىمى كوبىنە مورال فيلوسوفياسىنا جاقىن. شاكارىمنىڭ دۇنيەتانىمى كوبىنە مورال فيلوسوفياسى مەن ار ءىلىمىن قامتيدى.
شاكارىم دۇنيەتانىمىندا ءتاڭىر، نۇر، كۇن، تابيعات — قاسيەتتى، كيەلى ۇعىمدار.
ەڭبەككە شىدا، ەبىن تاپ تا،
«سابىردىڭ ءتۇبى — سار التىن».
ءوزىمشىل بولما، كوپتى ارداقتا،
ادامنىڭ ءبارى — ءوز حالقىڭ [1؛ 180].
ادام تەك قانا ءوز تاعدىرىمنىڭ الدىندا جاۋاپتىمىن دەمەي، بارلىق ادامزاتتىڭ تاعدىرىنىڭ الدىندا جاۋاپتىمىن دەپ ءومىر سۇرۋگە شاقىرادى. ادامزاتقا ورتاق ءبىر - ءبىرىن قور قىلماۋعا، ادامزاتقا ورتاق مۇددەدە ءومىر سۇرۋگە ۇندەيدى. ار ءبىر ادام ادامزاتقا ورتاق مۇددەنى قورعاۋعا، «ادام» دەگەن ۇلى ۇعىمدى قور ەتپەۋگە شاقىرادى. شاكارىم قۇدايبەردى ۇلى ار - ۇيات ماسەلەسىن ءبىرىنشى ورىنعا قويادى. ار دەگەنىمىز نە؟ ونى قالاي ءتۇسىنىپ بىلەمىز؟ حايۋاندار الەمىندە ار ماسەلەسى جوق دەۋگە بولادى، دەمەك، ار ادامعا عانا قاتىستى ۇعىم. ەگەر ادام ادامشىلىعىن جوعالتسا، ونىڭ ولگەنىمەن بىردەي. بار جازادان ار - ۇيات جازاسى اۋىر. بىرەۋدى الداپ وتىرىك ايتۋعا بولعانمەن، ادام ءوز - ءوزىن الداپ ءوز ۇجدانىنىڭ الدىندا ورىنسىز ىسكە اياق باسا المايدى، ەڭ جامان ءىس سانالى بولساڭ، سەن ءوز - ءوزىڭدى الداي المايسىن. ادام وزىنە - ءوزى سىنشى بولىپ دۇرىس قادام جاساي ءبىلۋى عيبرات الارلىق ىسكە قادام جاساي ءبىلۋى، وڭ دەپ ءبىلدى.
سابىر، ساقتىق وي، تالاپ بولماعان جان
انىق تومەن بولماي ما حايۋانان.
ىنساپ، راحىم، ار - ۇيات تابىلماسا،
ولگەن ارتىق دۇنيەنى بىلعاعاننان [1؛ 129]!
شاكارىم دۇنيەتانىمىنداعى نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى — ار ءىلىمى. ۇيات، ار تەك ادامعا عانا قاتىستى. ار - ۇياتى جوعالعان ادام — ول ادام، ءبىراق ول ادام نادان ادام تانىلعان.
ار دەگەن ادامنىڭ سىرى، قۇپياسىنا قازىق بولاتىن رۋحاني سۋبستانسيا، ار — ادام ءىسىنىڭ تورەشىسى. ار — ادامنىڭ ءوز سوتى. ءار ادام ءوزىنىڭ ارىنىڭ الدىندا جاۋاپ بەرمەك. شاكارىم حالىققا ار ءبىلىمى دەگەن ارنايى ءبىلىم كەرەك دەپ تانىدى. ارلى ادامنىڭ مويىنداعى ۇياتى، جىگەرى، نامىسىنىن، قايراتى بار ادامدى ايتامىز. ادام ارسىز بولسا، ول ادامدىق نەگىزدەن ايرىلماق. ادامدى ادام قىلىپ تۇرعان ونىڭ ارىندا. ەگەر ادامدى ارسىز دەپ الساق، وندا ءبىز «ادامزات» دەگەن ۇعىمنان ايىرىلىپ قالامىز.
ار — ادامنىڭ ىشكى سىرى، بىزگە بەيمالىم قۇپياسى. ادەتتە ءبىز بىرەۋدىڭ ىشكى سىرىن ءبىلىپ العىمىز كەلىپ ادەتتەنىپ جاتامىز، ونىمىزدان ءونىمدى ءىس شىقپاق ەمەس.
ءاربىر ادام ءوز سىرى ەشكىم ءبىلىپ بولماق ەمەس، ول ادامنىڭ «جەكە ءارحيۆى»، ونى ول وزىمەن اكەتپەك.
ادامنىڭ سىرى تەك ءوزىنىڭ قۇپياسى. ادام ارىنىڭ تازالىعى ونىڭ ءىس - ارەكەتىمەن ولشەنبەك. ار تەك جەكە ادامعا قاتىستى قولدانىلاتىن ۇعىم. ارسىزدىق — ادام بويىنداعى ەڭ جامان قاسيەت، ول سۋدىڭ تۇنىق بولعاننان گورى، لاي بولعاندىعىن قالايدى. ار — ىزگىلىكتىڭ ولشەمى، ونىڭ كورىنىسى. ىزگىلىك تەك جەكە ادامدارعا عانا قاتىستى ەمەس، ول ادامزاتقا ءتان. ادامنىڭ الەمدە پايدا بولۋىنىڭ ءوزى ىزگىلىكتىڭ ولشەمى، ونىڭ كورىنىسى.
دۇنيەگە ىزگىلىكتى اكەلۋشى ادام. سونىمەن ادامنىڭ ادامشىلىعى دەگەندە قاداپ - قاداپ ايتاتىن ۇعىمدار «ۇيات»، «نامىس»، «ار» وسى ۇشەۋى ادامشىلىقتىڭ نەگىزگى سالالارى، ارنالارى. ولاردىڭ ءبىرىنسىز ادامنىڭ ادامشىلدىعى تولىق ەمەس. ارينە، «ۇياتسىزدىق»، «نامىسسىزدىق»، «ارسىزدىق»، «ناداندىق» ادامشىلدىققا تىكەلەي قاتىستى ۇعىمدار، ءبىراق ولار ادامشىلدىقتىڭ ءوزى ەمەس، وعان قايشى كەلەتىن تۇسىنىكتەر. «ار - ۇيات»، «ۇجدان» شاكارىم بۇل ۇعىمداردى ادامزات ومىرىندە ەرەكشە ورىن الىپ، ەكى دۇنيەگە دە كەرەك ءىس دەپ قاراستىرعان.
تۋماق، ولمەك — تاعدىردىڭ شىن قازاسى،
ورتاسى — ءومىر، جوقتىق قوي — ەكى باسى.
ساعىمداي ەكى جوقتىڭ اراسىندا
تىرشىلىك دەپ اتالار ءبىراز جاسى.
جوقتىق، بارلىق — جوعالماق ارالاسى،
ءۇش ەرىكسىز بولادى ماعىناسى.
ناجاعايداي جارق ەتىپ وشپەك بولسا،
ءومىردىڭ ون تيىندىق جوق باعاسى.
ءومىردىڭ وكىنبەيتىن بار ايلاسى،
ول ايلا - قياناتسىز وي تازاسى.
مەيىرىم، ىنساپ، ادىلەت، ادال ەڭبەك،
تازا جۇرەك، تاتۋ دوس — سول شاراسى [1؛ 155].
ادامعا بۇل عۇمىردىڭ وتكىنشى ەكەندىگىن ەسكەرتە وتىرىپ، ادامعا ەڭ كەرەگى تازا وي، جۇرەكتى تازا تۇنىق ۇستاۋ. مىناۋ ءومىردىڭ لاستانعان لايىمەن تازا جۇرەكتى بىلعاماۋ. تۇنىق، ءمولدىر سۋ سەكىلدى ادامدا جۇرەگىن تازا ۇستاۋ، تەمىردىڭ ءوزىن دات باسادى، ادامنىڭ دا جان دۇنيەسى سولاي كىرلەمەك. ادام سول ءبىر عانا بەرىلگەن ومىرىندە ۇنەمى ادامشىلدىققا ۇمتىلىپ، ادامعا ورتاق ءىس قالدىرۋ، ىزگىلىككە اياق باسۋى شارت.
شاكارىم وزىنە - ءوزى «مۇتىلعان» دەگەن ات قويعان. ونىڭ دالەلى «مۇتىلعاننىڭ ءومىرى» دەگەن تولعاۋ ولەڭىنەن تابامىز.
دۇسپانىم جوق، دوسىم جوق،
قايعىدان دا شوشۋ جوق،
راحات ىزدەپ توسۋ جوق،
ءبىر جىندىمىن قۇتىرعان.
جارالى جانىم شىقسىن دەپ،
قارا جەر مەنى جۇتسىن دەپ،
ولگەن سوڭ ەلىم مۇتسىن دەپ
اتىمدى قويعان «مۇتىلعان» [1؛ 347].
شاكارىم ءوزىنىڭ بەلگىلى ءبىر كەزەڭدە ۇمتىلاتىندىعىن سەزە بىلگەن. شىنىندا، ويشىلدى ۇمىتتىرۋ ءۇشىن كەڭەس وكىمەتىنىڭ جاندايشاپتارى ونى ەڭ الدىمەن اتىپ ولتىرەدى. تىپتەن زيراتى ۇمىت بولادى. شاكارىمنىڭ اتىن اتاۋعا تىيىم سالىنادى.
ويشىلدىڭ شىعارمالارى تىعۋلى جاتتى. وسىنداي جاعدايدان كەيىن ونىڭ مۇتىلعان ەكەنى شىندىققا اينالدى.
دۇنيەدە ۇمتىلاتىن كىم، ول اكە - شەشەسى جوق، جاناشىرى جوق جەتىم. ەل ەلدىگىنەن ايىرىلىپ، جۇرت ءوزىن - ءوزى تانۋدان قالعاندا، ويشىل ۇمتىلادى، ءسويتىپ جەتىم قالعان حالىقتىڭ ءوزى ۇمتىلماق. حالىق ءوزىن - ءوزى تانۋعا جەتكەندە مۇتىلعان جاڭعىرتىپ، جەتىمدىك قۇرساۋىنان شىعادى. تۋعان جۇرتتىڭ، ەلىڭ ءوزىڭدى قاجەت ەتپەگەن سوڭ قالايشا جەتىمدىكتى سەزىنبەيسىڭ.
دانالىق دەگەنىمىز رۋحتىڭ ازاپقا ءتۇسۋ جولى بولسا كەرەك، رۋح كۇيزەلىسكە تۇسپەي، سانا سەرگەك بولماي، دۇنيە بىلىعىن قالاي تۇسىنبەكپىز. «جەتىم بالا يەسىز، ءوزى كەسەر كىندىگىن» دەمەكشى شاكارىم ءوزىن جۇرتتا قالعان جالعىزداي سەزىنەدى.
شاكارىمنىڭ ەلدەن تىس كەتۋى — ونىڭ سولاقاي ساياساتتان قاشۋى. سول كەزدەگى سولاقاي ساياساتكەرلەر ەلدەگى زيالىلاردىڭ كوزىن جويماي ەلگە وكتەمدىك جاساي المايتىندىعىن ابدەن تۇسىنگەن. ونىڭ ەلدەن جىراق ءومىر ءسۇرۋى امالسىزدىقتىڭ كۇنى.
ول وكىمەتتەن ەشقايدا قاشىپ قۇتىلا المايتىندىعىن ءبىلىپ، ءوز اتىن «مۇتىلعان» قويادى. وعان
«بانديت» دەگەن اتاق تاعىلادى.
ال شىندىعىنا كەلسەك، شاكارىمنىڭ كىم ەكەندىگىن مىنا قازىرگى قوعام تانىتتى. ول ءوزىنىڭ ءومىرباقي جيعان - تەرگەنىن حالقىنا، ارتقى ۇرپاعىنا ولمەس ءىز قالدىرعان ويشىل.
حالقىنىڭ مۇڭىن مۇڭداپ، حالقىنىڭ جادىندا ماڭگى ساقتالاتىن ىزگى ىستەردى قالدىرعان، كۇندەردىڭ - كۇنىندە ول ەلىنىڭ تانيتىندىعىن ءبىلدى جانە ءوزى سول كۇندى اڭساعان.
You Might Also Like
