مەن جانە مەنىڭ الەمىم
مەن جانە مەنىڭ الەمىم
ماقساتى: بالالاردىڭ وزىنە دەگەن قۇرمەتىن قالىپتاستىرۋ. ءوز الەمىن مەيىرىمدىلىك الەمىمەن بايلانىستىرۋ. بالالار بويىنا ىزگىلىك سەزىمدەر مەن ادامگەرشىلىك مىنەز - قۇلىقتارىن قالىپتاستىرۋ. جاقسىلىق جاساۋعا، ءوزىن قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتى: سالاۋاتتانۋ جانە ءوزىن وقۋشىنىڭ جان دۇنيەسىنە بويلاي ەنىپ، ونى تازالىق پەن ادامي جاقسى قاسيەتتەرگە باۋلي ءبىلۋ
الدىن الا جاسالاتىن جۇمىستار: «بولايىقشى وسىنداي!» ءانىنىڭ ءسوزىن قايتالاۋ
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ويىن، عاجايىپ سوزدەر، ەرتەگى قويىلىمىن ساحنالاۋ
كورنەكىلىكتەر: ءتۇرلى - ءتۇستى جۇرەكشەلەر، كۇن سۋرەتى، شارلار
شاتتىق شەڭبەرى:
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك!
-«قايىرلى كۇن، بالالار! مەن سەندەرمەن كەزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن. قانەكي ءبارىمىز شاتتىق شەڭبەرىمىزگە جينالىپ، ءبىر - بىرىمىزگە قۋانىش سىيلاپ كورەيىكشى. ول ءۇشىن ءبىر - بىرىمىزگە قاراما قارسى تۇرايىق! شىن جۇرەكتەن ءبىر - بىرىمىزگە كۇلكى سىيلايىق».
ىزدەنۋ - ۇيىمداستىرۋشىلىق
اڭگىمەلەسۋ.
- بالالار، «ءوزىن - ءوزى تانۋ الەمىنىڭ» «ادام» ايالداماسىنا كەلدىك. بۇل ايالدامادان ءبىز قانداي بالامىز؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ تاۋىپ، جاقسى بالا بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنەتىن بولاسىڭدار. قانە، وسى ايالداماداعى سۋرەتتەرگە قاراپ، جاعداياتتاردى شەشەيىك. بالالار سۋرەتتەردى قاراستىرىپ، جاعداياتتاردى شەشەدى، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
اڭگىمەلەۋ.
- بالالار، ءا. دۇيسەنبييەۆتىڭ «مەن وسىنداي اداممىن» ولەڭىن تىڭدايىق. بالالار ولەڭدى مۇقيات تىڭدايدى.
مەنى ەشكىم جالقاۋ دەمەيدى،
جۇمىسىم بۇگىن كوبەيدى.
اكەم مەن انام جۇمىستا
اجەم دە كەتكەن تۋىسقا
جالعىز قالدىم ۇيدە مەن
قورىقپايمىن ءبىراق مەن
بولدىم دا جيناپ توسەكتى
ەڭبەككە بەردىم كەزەكتى
تەتىگىن اشىپ سۋلاردىڭ
گۇلدەردى جايلاپ سۋعاردىم
كەلتىرىپ ءۇيدىڭ ءسانىن دە
ىدىستىڭ جۋدىم بارىندە
تاماق تا تۇستە ءپىسىپ تە
تويدىردى قارنىن كۇشىك تە
كىنا تاعادى ماعان كىم؟
مەن وسىنداي اداممىن!
بالالار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى، ءوز ويلارىمەن بولىسەدى.
- شىعارماداعى بالا قانداي بالا؟
- بالانىڭ قانداي ىستەرىنەن جاقسى ادام ەكەنىن بىلەمىز؟
- سەندەر ۇيلەرىڭدە جاقىندارىنا قالاي كومەكتەسەسىڭدەر؟
- جاقسىلىق وتباسىنان باستالادى.
ولاي بولسا «قولعاناتتار» ويىنىن وينايىق!
رولدىك ويىن «قولعاناتتار»
تاربيەشى بالالاردى ءۇش توپقا بولەدى. ءار توپ ءوز تاپسىرمالارىن ورىندايدى: ويىنشىقتاردى جيناۋ، داستارحان ازىرلەۋ، جەمىس - جيدەكتەردى جۋىپ تاباققا سالۋ
بالالار ءۇش توپقا ءبولىنىپ، تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
- سەندەر ناعىز قولعانات ەكەنسىڭدەر! راحمەت.
«دايەكسوز»
تاربيەشى بالالارعا «جاقسى بالا قۋانىش» دەگەن ناقىل ءسوزدى بۇگىنگى ساباقتىڭ دايەكسوزى رەتىندە تۇسىندىرەدى. جاقسى بالا جاقسى ىستەرىمەن اتا - اناسىن، تۋعان تۋىستارىن، جاقىندارىن، دوستارىن قۋانتادى.
كوللاج - جوبا.
بالالار، سەندەردىڭ ءارقايسىڭ جاقسى ادام ەكەندەرىنە سەنىمدىمىن. جاقىنىراق كەلىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىنەن جاقسى بالانىڭ ىستەرى بەينەلەنگەن سۋرەتتى تاڭداپ الىڭدار. سودان كەيىن سول سۋرەتتى كۇن شۋاقتارىنا جابىستىرىپ، نەگە سول سۋرەتتەگى بالالاردى جاقسى دەپ ويلايتىندارىڭدى ايتىڭدار.
ويىن – جاتتىعۋ.
«مەن – جاقسى بالامىن!»
بالالار، ءبىز ءبىر قىزىقتى ويىن وينايىق. ويىن «مەن – جاقسى بالامىن!» دەپ اتالادى. ول ءۇشىن بارلىعىمىز جايعاسىپ، اقىرىن: «مەن – جاقسىمىن!» دەپ ايتايىق. ەندى ءبىراز كوتەرىلىپ، قاتتىراق: «مەن - ەڭ جاقسىمىن!»- دەپ ايتايىق. تىك تۇرىپ، ەڭسەمىزدى كوتەرىپ، قاتتى: « مەن - جاقسى بالامىن!» - دەپ ايتايىق. تاماشا! ەندى كەرى ايتىپ كورەيىك.
تىنىشتىق ءساتى.
ءۇنتاسپادان جاعىمدى اۋەن ەستىلىپ تۇرادى.
- بالالار، دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاپ، باستارىڭدى جوعارى كوتەرىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىس الىڭدار. وزدەرىڭنىڭ تىنىس الۋلارىڭدى باقىلاپ، باقىتقا، ماحاببات پەن تىنىشتىققا تولى تازا، شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىڭا تولعانىن سەزىنىڭدەر. ال ەندى كوزدەرىڭدى اشساڭدار دا بولادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
مىناۋ - مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى وسىدان باستالعان.
مىناۋ - باسىم اقىلدى
ءبارىن وسى باسقارعان.
مىناۋ - مەنىڭ وڭ قولىم
مىناۋ - مەنىڭ سول قولىم
بارلىق ءىستى اتقارعان.
شىعارماشىلىق جۇمىس
بالالارعا قولدان جۇرەكشەلەر جاساۋدى ۇسىنادى.
عاجايىپ سوزدەر.
«جاقسى بالا - قۋانىش»،
«جاقسى ادام ادال بولادى»، « مەن جاقسى بالامىن»، «جاقسىلىق وتباسىنان باستالادى"
رەفلەكسيۆتى - تۇزەۋشى
قورىتىندىلاۋ.
«جاقسى بالا» دەگەن اتىڭا لايىق بولۋ ءۇشىن ءبىز ادەپتى، قامقور، ادال، شىنشىل، كومەك كورسەتۋگە دايىن بولۋىمىز كەرەك. سەندەر جاقسى قاسيەتتەرىڭمەن سىيلى، سۇيكىمدى بولاسىڭدار.
- جاقسى بالا بولۋ ءۇشىن قانداي قاسيەتتەر قاجەت ەكەن؟
مەن جانە مەنىڭ الەمىم جۇكتەۋ
ماقساتى: بالالاردىڭ وزىنە دەگەن قۇرمەتىن قالىپتاستىرۋ. ءوز الەمىن مەيىرىمدىلىك الەمىمەن بايلانىستىرۋ. بالالار بويىنا ىزگىلىك سەزىمدەر مەن ادامگەرشىلىك مىنەز - قۇلىقتارىن قالىپتاستىرۋ. جاقسىلىق جاساۋعا، ءوزىن قۇرمەتتەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
مىندەتى: سالاۋاتتانۋ جانە ءوزىن وقۋشىنىڭ جان دۇنيەسىنە بويلاي ەنىپ، ونى تازالىق پەن ادامي جاقسى قاسيەتتەرگە باۋلي ءبىلۋ
الدىن الا جاسالاتىن جۇمىستار: «بولايىقشى وسىنداي!» ءانىنىڭ ءسوزىن قايتالاۋ
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ويىن، عاجايىپ سوزدەر، ەرتەگى قويىلىمىن ساحنالاۋ
كورنەكىلىكتەر: ءتۇرلى - ءتۇستى جۇرەكشەلەر، كۇن سۋرەتى، شارلار
شاتتىق شەڭبەرى:
كەل، بالالار، كۇلەيىك،
كۇلكىمەنەن تۇلەيىك!
كۇلكى كوڭىل اشادى،
كۇلىپ ءومىر سۇرەيىك!
-«قايىرلى كۇن، بالالار! مەن سەندەرمەن كەزدەسكەنىمە قۋانىشتىمىن. قانەكي ءبارىمىز شاتتىق شەڭبەرىمىزگە جينالىپ، ءبىر - بىرىمىزگە قۋانىش سىيلاپ كورەيىكشى. ول ءۇشىن ءبىر - بىرىمىزگە قاراما قارسى تۇرايىق! شىن جۇرەكتەن ءبىر - بىرىمىزگە كۇلكى سىيلايىق».
ىزدەنۋ - ۇيىمداستىرۋشىلىق
اڭگىمەلەسۋ.
- بالالار، «ءوزىن - ءوزى تانۋ الەمىنىڭ» «ادام» ايالداماسىنا كەلدىك. بۇل ايالدامادان ءبىز قانداي بالامىز؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ تاۋىپ، جاقسى بالا بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ۇيرەنەتىن بولاسىڭدار. قانە، وسى ايالداماداعى سۋرەتتەرگە قاراپ، جاعداياتتاردى شەشەيىك. بالالار سۋرەتتەردى قاراستىرىپ، جاعداياتتاردى شەشەدى، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
اڭگىمەلەۋ.
- بالالار، ءا. دۇيسەنبييەۆتىڭ «مەن وسىنداي اداممىن» ولەڭىن تىڭدايىق. بالالار ولەڭدى مۇقيات تىڭدايدى.
مەنى ەشكىم جالقاۋ دەمەيدى،
جۇمىسىم بۇگىن كوبەيدى.
اكەم مەن انام جۇمىستا
اجەم دە كەتكەن تۋىسقا
جالعىز قالدىم ۇيدە مەن
قورىقپايمىن ءبىراق مەن
بولدىم دا جيناپ توسەكتى
ەڭبەككە بەردىم كەزەكتى
تەتىگىن اشىپ سۋلاردىڭ
گۇلدەردى جايلاپ سۋعاردىم
كەلتىرىپ ءۇيدىڭ ءسانىن دە
ىدىستىڭ جۋدىم بارىندە
تاماق تا تۇستە ءپىسىپ تە
تويدىردى قارنىن كۇشىك تە
كىنا تاعادى ماعان كىم؟
مەن وسىنداي اداممىن!
بالالار سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى، ءوز ويلارىمەن بولىسەدى.
- شىعارماداعى بالا قانداي بالا؟
- بالانىڭ قانداي ىستەرىنەن جاقسى ادام ەكەنىن بىلەمىز؟
- سەندەر ۇيلەرىڭدە جاقىندارىنا قالاي كومەكتەسەسىڭدەر؟
- جاقسىلىق وتباسىنان باستالادى.
ولاي بولسا «قولعاناتتار» ويىنىن وينايىق!
رولدىك ويىن «قولعاناتتار»
تاربيەشى بالالاردى ءۇش توپقا بولەدى. ءار توپ ءوز تاپسىرمالارىن ورىندايدى: ويىنشىقتاردى جيناۋ، داستارحان ازىرلەۋ، جەمىس - جيدەكتەردى جۋىپ تاباققا سالۋ
بالالار ءۇش توپقا ءبولىنىپ، تاپسىرمالاردى ورىندايدى.
- سەندەر ناعىز قولعانات ەكەنسىڭدەر! راحمەت.
«دايەكسوز»
تاربيەشى بالالارعا «جاقسى بالا قۋانىش» دەگەن ناقىل ءسوزدى بۇگىنگى ساباقتىڭ دايەكسوزى رەتىندە تۇسىندىرەدى. جاقسى بالا جاقسى ىستەرىمەن اتا - اناسىن، تۋعان تۋىستارىن، جاقىندارىن، دوستارىن قۋانتادى.
كوللاج - جوبا.
بالالار، سەندەردىڭ ءارقايسىڭ جاقسى ادام ەكەندەرىنە سەنىمدىمىن. جاقىنىراق كەلىپ، ۇستەلدىڭ ۇستىنەن جاقسى بالانىڭ ىستەرى بەينەلەنگەن سۋرەتتى تاڭداپ الىڭدار. سودان كەيىن سول سۋرەتتى كۇن شۋاقتارىنا جابىستىرىپ، نەگە سول سۋرەتتەگى بالالاردى جاقسى دەپ ويلايتىندارىڭدى ايتىڭدار.
ويىن – جاتتىعۋ.
«مەن – جاقسى بالامىن!»
بالالار، ءبىز ءبىر قىزىقتى ويىن وينايىق. ويىن «مەن – جاقسى بالامىن!» دەپ اتالادى. ول ءۇشىن بارلىعىمىز جايعاسىپ، اقىرىن: «مەن – جاقسىمىن!» دەپ ايتايىق. ەندى ءبىراز كوتەرىلىپ، قاتتىراق: «مەن - ەڭ جاقسىمىن!»- دەپ ايتايىق. تىك تۇرىپ، ەڭسەمىزدى كوتەرىپ، قاتتى: « مەن - جاقسى بالامىن!» - دەپ ايتايىق. تاماشا! ەندى كەرى ايتىپ كورەيىك.
تىنىشتىق ءساتى.
ءۇنتاسپادان جاعىمدى اۋەن ەستىلىپ تۇرادى.
- بالالار، دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاپ، باستارىڭدى جوعارى كوتەرىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىس الىڭدار. وزدەرىڭنىڭ تىنىس الۋلارىڭدى باقىلاپ، باقىتقا، ماحاببات پەن تىنىشتىققا تولى تازا، شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىڭا تولعانىن سەزىنىڭدەر. ال ەندى كوزدەرىڭدى اشساڭدار دا بولادى.
سەرگىتۋ ءساتى.
مىناۋ - مەنىڭ جۇرەگىم،
ءبارى وسىدان باستالعان.
مىناۋ - باسىم اقىلدى
ءبارىن وسى باسقارعان.
مىناۋ - مەنىڭ وڭ قولىم
مىناۋ - مەنىڭ سول قولىم
بارلىق ءىستى اتقارعان.
شىعارماشىلىق جۇمىس
بالالارعا قولدان جۇرەكشەلەر جاساۋدى ۇسىنادى.
عاجايىپ سوزدەر.
«جاقسى بالا - قۋانىش»،
«جاقسى ادام ادال بولادى»، « مەن جاقسى بالامىن»، «جاقسىلىق وتباسىنان باستالادى"
رەفلەكسيۆتى - تۇزەۋشى
قورىتىندىلاۋ.
«جاقسى بالا» دەگەن اتىڭا لايىق بولۋ ءۇشىن ءبىز ادەپتى، قامقور، ادال، شىنشىل، كومەك كورسەتۋگە دايىن بولۋىمىز كەرەك. سەندەر جاقسى قاسيەتتەرىڭمەن سىيلى، سۇيكىمدى بولاسىڭدار.
- جاقسى بالا بولۋ ءۇشىن قانداي قاسيەتتەر قاجەت ەكەن؟
مەن جانە مەنىڭ الەمىم جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
شاكارىم قۇدايبەردى ۇلىنىڭ دانالىق دۇنيەتانىمى
