InfoHub Logo

ەرتەدە ءبىر كەدەيدىڭ جالعىز بالاسى بولىپتى. اتى اسان ەكەن. كۇندەردىڭ كۇنىندە اكەسى دۇنيە سالىپ، بالا جەتىم قالىپتى. شەشەسى ۇلىن جەتەلەپ ءجۇرىپ، ەل قىدىرىپ، كۇنىن كورىپتى.

         ءبىر كۇنى بۇلار تايىر دەگەن حانعا كەلىپ، مۇڭىن شاعىپ، جاردەم سۇراپتى. سوندا حان اساننىڭ شەشەسى جاڭىلعا:

         — سەن مەنىڭ تازىلارىمنىڭ كۇتۋشىسى بول، يتتەرمەن بىرگە جاتىپ، بىرگە تاماقتاناسىڭ. ال مىنا بالاڭ قوزى باقسىن، – دەيدى.

         اسان مەن شەشەسى وسىلايشا حانعا كىرىپتار قۇل بولادى. اۋىر جۇمىس، يتقورلىق تيتىقتاتىپ، ابدەن جۇدەتكەن جاڭىل ءتۇنى بويى زارلاپ، وزىنە-وزى مۇڭىن شاعادى ەكەن.

         اسان سەگىز جاسقا تولعاندا، اناسىنىڭ قايعى-قاسىرەتىن ءبولىسىپ، زارىن قامىعا تىڭداپ، كەڭ دالادا قوزى جايىپ ءجۇرىپ، كۇڭىرەنە تولعاناتىن بولىپتى. قاپالى كوڭىلدىڭ قايعىسى مەن ارمانىن سارى دالانىڭ ساعىمىمەن ۇلاستىرىپتى.

         ءسويتىپ، ول ەرجەتە كەلىپ، اسقان شەبەر سىبىزعىشى بولعان ەكەن. ءبىراق ونىڭ ورنەكتەپ سىبىزعى جاساۋعا قاراجاتى جوق ەكەن. قۋرايدىڭ ءىشى قۋىس ساباعىنان سىبىزعى جاساپ الادى دا دالانى كۇڭىرەنتەدى. بۇل كۇيىنە «ارمان» دەپ ات قويىپتى. ءسويتىپ اڭىراتا تارتا بەرەدى. تارتقان سايىن اساننىڭ كۇيى ۇدەپ، تامىلجي سورعالايدى. تاۋ قالعىپ، دالا مۇلگىپ، جان-جانۋارعا دەيىن قۇمارتا تىڭدايدى ەكەن.

         بىردە اسان ءوزىنىڭ «ارمان» كۇيىن اڭىراتىپ وتىرعاندا، ەكى لاعىن ىلەستىرىپ، ءنان كەر كيىك قاسىنا كەلەدى. ەكى لاعى كۇي سازىنا بيلەي جونەلەدى. كۇي سازىنا ەلتىپ، بي قىزىعىنا كىرىپ كەتكەن كيىكتەر ەشبىر قاۋىپ-قاتەر ويلامايدى. كۇندەلىكتى ءومىرى وسىلايشا ءوتىپ جاتادى.

         كۇندەردىڭ كۇنىندە اسان سىبىزعىسىن سارناتىپ، كيىكتەر بيلەپ، يەن دالادا ويىن قىزىپ جاتقاندا، اياق استىنان مىلتىقتىڭ داۋسى تارس ەتە تۇسەدى. قويۋ ءتۇتىننىڭ استىندا قالعان اساندى بىرەۋ كەلە سالا ساباي بەرىپتى. قاراسا، تايىر حاننىڭ بالاسى ەكەن.

         — اسىراندى ءبيشى كيىگىڭنىڭ بارىن ماعان نەگە ايتپاعانسىڭ؟ ءقازىر ۇستاپ بەر! ايتپەسە باسىڭدى شاۋىپ تاستايمىن! – دەپ، قيعىلىقتى سالادى.

         اسان امالسىزدان كيىكتىڭ ءبىر لاعىن حاننىڭ بالاسىنا ۇستاپ بەرەدى. حاننىڭ بالاسى كيىكتىڭ لاعىن اكەسىنىڭ الدىنا الىپ كەلەدى. ونىڭ ءبيشى ەكەنىن ايتادى.

         تايىر حان قول استىنداعى سىبىزعىشىلاردىڭ ءبارىن جيناپ، كەزەك-كەزەك كۇي تارتقىزادى. قانشاما كۇي تارتسا دا لاق بيلەمەي قويىپتى. حان قاھارىنا ءمىنىپ، قۇتىرعان بۋراداي زىركىلدەيدى، سىبىزعىشىلاردىڭ بارلىعىن ورداسىنان قۋىپ شىعادى دا:

         — سىبىزعى تارتاتىن تاعى كىم بار؟ – دەپ سۇراپتى ۋازىرلەرىنەن.

         — ءجۇز ەلۋ جاسقا كەلگەن ءبىر سىبىزعىشى بار،– دەپتى ۋازىرلەردىڭ بىرەۋى.

         — ەندەشە سونى الىپ كەل! – دەپ بۇيىرادى حان.

         قارت سىبىزعىشى دا كۇيدى كۇنى-تۇنى تارتىپ، كيىكتىڭ لاعىن بيلەتە الماپتى.

         — تاقسىر حان، – دەپتى، سونان سوڭ قارت سىبىزعىشى، – ءسىز قاراشا حالىققا جارلىق بەرىپ، ءامىرىڭىزدى جۇرگىزگەنىڭىزبەن، سەزىم مەن ويعا بۇيىرعانىڭىزدى وتكىزە المايسىز. سىبىزعىدا سيقىر جوق. سىبىزعىشىلاردا جازىق جوق. كيىكتىڭ مىنا لاعىنىڭ سەزىمىنە اسەرىن تيگىزە الاتىن كۇيدى اسان بالانىڭ ءوزى عانا بىلەدى. باسقا ەشكىمنىڭ قولىنان كەلمەيدى.

         حان قارت سىبىزعىشىنىڭ سوزىنە يلانىپتى دا اساندى الدىرتىپتى. سونان سوڭ كۇي تارتقىزعان ەكەن، لاق قۇشىرلانا بيلەي جونەلىپتى. اساننىڭ زارلى كۇيى مەن لاقتىڭ ءبيى حاننىڭ دا جۇرەگىن ءجىبىتىپ، پەيىلدەندىرىپتى. سودان كەيىن حان:

         — مىناداي ونەرىڭ ءۇشىن قانداي تىلەگىڭ بولسا دا قابىل الامىن. نە قالاساڭ، سونى ال! – دەپتى اسانعا.

         اسان حاننان اناسى مەن ءوزىنىڭ جانە كيىك لاعىنىڭ باس بوستاندىعىن سۇراپ الىپتى دا جالپاق دالانى كەزىپ كەتىپتى.

---