سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى
سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى،
قىزىلجار اۋدانى، شاحوۆسكوە سەلوسى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى:
رياپوۆا تولقىن الپىسباي قىزى
سىنىپ: 6-سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى:سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ گرامماتيكالىق بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، جاڭا ءماتىندى مەڭگەرۋ، جاڭا سوزدەردى دۇرىس قولدانا ءبىلۋ؛
تاربيەلىك: قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، وقۋشىلاردى پاتريوتتىق رۋحىندا تاربيەلەۋ، وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىن دامىتۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ، ءوزىن-وزى باعالاي بىلۋگە، باسقالاردىڭ كوزقاراسىن تىڭداپ، سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ويلارىن دامىتۋ، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
قولدانىلاتىن ادىستەر:بايانداۋ؛
مانەرلەپ وقۋ؛
كەستەنى تولتىرۋ؛
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ؛
زەرتتەۋ جۇمىسىن قورعاۋ؛
ۆەنن دياگرامماسىن سىزۋ؛
سۋرەتپەن جۇمىس؛
قويىلىم كورسەتۋ؛
سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتىڭ جابدىعى: سلايدتار، ۇلەستىرمە قاعازدار، مۋزىكا، سەمانتيكالىق كارتا
باعالاۋ پاراعى، سۋرەتتەر، كورىنىس
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، ينفورماتيكا، سۋرەت، ادەبيەت، ان-كۇي، تاريح
ساباقتىڭ جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
بالالاردى تۇگەندەپ، بۇگىنگى كۇن ەرەكشە كۇن ەكەنىن حابارلاۋ، پسيحولوگيالىق جاعىنان بالالاردى دايىنداپ الۋ، ولاردىڭ بىلىمدەرى جوعارى ەكەندىكتەرىن ايتىپ كوڭىلدەرىن كوتەرۋ، ساباقتىڭ ايدارىنا كوڭىل اۋدارتۋ. ساباقتىڭ ايدارى:
ەڭ ءبىرىنشى باقىتىم – حالقىم مەنىڭ،
- سوعان بەرەم ويىمنىڭ التىن كەنىن.
- ول بار بولسا، مەن بارمىن، قور بولمايمىن.
- قىمباتىراق التىننان نارقىم مەنىڭ.
- ال ەكىنشى باقىتىم – ءتىلىم مەنىڭ،
- جاس جۇرەكتى تىلىممەن تىلىمدەدىم.
- كەي-كەيدە دۇنيەدەن تۇڭىلسەم دە،
- قاسيەتتى تىلىمنەن تۇڭىلمەدىم.
- باقىتىم بار ءۇشىنشى – وتان دەگەن،
- كىم مىقتى؟ – دەسە بىرەۋ، - وتان دەر ەم.
- وتى سونگەن جالعاندا جان بارسىڭ با؟.
- ويلانباي-اق كەل - داعى وت ال مەنەن.
“ءۇش باقىتىم” (م.ماقاتايەۆ)
ءۇش باقىتتى سارالاي كەلە، بالالاردى ءۇي تاپسىرماسىنا كوڭىل اۋدارتامىن.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. (كەستە تولتىرۋ) قازىل پاراقشالار تارقاتامىن، بالالاردىڭ جۇرەگىنە جول تابۋ
ءار بالانىڭ قولىنا كەستە تارقاتۋ ارقىلى، بالالاردىڭ كىشكەنتاي جۇرەكتەرى قانداي سەزىمدە ەكەنىن، قوبالجىماي ءۇي تاپسىرماسىن ويداعىداي ورىنداپ شىعۋلارىنا كومەكتەسەمىن. بالالاردىڭ جۇرەكتەرى نازىك ەكەنىن سەزە وتىرىپ، ولاردى اڭگىمەگە تارتۋدى ءجون كورەمىن. مىسالى: - بۇگىن كوڭىل-كۇيىڭ قالاي؟
- اۋا-رايى قانداي؟
- بۇگىن قانداي كوڭىل كۇيمەن وياندىڭ؟ ت.ب.
وسىنداي سۇراقتار ارقىلى ۇيگە بەرىلگەن سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن شىعارتامىن، ال ورنىندا وتىرعاندار پاراقشالارداعى جازىلعان زات ەسىم تاقىرىبىنا تولىق تالداۋ جۇرگىزەدى. وسى ارقىلى وتىلگەن تاقىرىپتى دا، ءۇي جۇمىسىن دا پىسىقتاپ الامىن.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. (سۋرەت ارقىلى)
تاقتاداعى سلايدتان «بايتەرەك»، «مۇز ايدىنى» سۋرەتتەرىن كورسەتۋ. وسى سۋرەتتەر ارقىلى جاڭا تاقىرىپتىڭ ماعىناسىن اشۋ. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىنە مىسال كەلتىرۋ، ەرەجەسىن شىعارۋ. مىسالى؛ مۇزدى، تاۋلى، ادەمى، شىرشالى، جاسىل، كوك، تايعاق،
تاقتادان بۇگىنگى ساباققا ارنالىپ جاسالعان سلايدتتى كورسەتەمىن. وزدەرىنىڭ ايتقان سوزدەرىن تاقتاعا جازدىرىپ، بۇگىنگى ساباقتىڭ ەرەجەسىن شىعارامىز. كەيىن سلايدتاعى سوزدەرگە كوڭىل ءبولىپ، سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىن اتاپ وتەمىز.
IY. كىتاپپەن جۇمىس.
داپتەرلەرىن اشىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ جادىن، تاقىرىپتى جازىپ، جاتتىعۋ ورىنداتامىن.
128-جاتتىعۋ
ماقالداردىڭ قۇرامىنداعى ساپالىق جانە قاتىستىق سىن ەسىمدەردى اجىراتىڭدار
129-جاتتىعۋ
سىن ەسىمدەردى تاۋىپ، ساپالىق جانە قاتىستىق سىن ەسىمدەردى توپتاپ جازامىز، ولاردىڭ نەگىزگى، تۋىندى ەكەندىگىن انىقتايمىز
Y. جۇمباق شەشۋ (حالىقتىق پەداگوگيكانى قولدانۋ)
زىنداندا وتىرعان قىزىل بيكەشتىڭ شاشى كوشەدە. بۇل نە؟ (ءسابىز)
ءوزى قىسقا،
ءوزى نۇسقا،
ءسوز قايماعىن ەسىڭدە ۇستا. (ماقال)
سول اياق پەن وڭ اياق،
كەزەك ونى تەبەدى.
ول تىنىمسىز دومالاپ،
زىر جۇگىرە بەرەدى. (دوپ)
ءبىر كوزىم “كىدىر: دەيدى،
ءبىر كوزىم “جۇگىر” دەيدى.
ءبىر كوزىم “ابايلا” دەيدى
“قاراپ ال ماڭايعا” دەيدى. (باعدارشام)
YI. تەرمە ديكتانت. (سلايد ارقىلى)
قاڭتار...لى، ش...دامدى، كوتەرم...ءلى
ايل...كەر، ت...ءيىندى، تو...عاق، اس...ل، كوكپ...ڭبەك، كۇ...گىرت، قى...قىل؛
YII. پسيحولوگيالىق جاعدايات (سەرگىتۋ ءساتى)
ءاربىر ادام؟ كىمىم؟
تۋىسىم، دوسىم، جۇراعات
ءاربىر ساباق؟ نە ىستەۋ؟
ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات
ءاربىر ءىسىم؟ نە؟
تىرلىك، تىرەك، ادامدىق
ءاربىر ءسوزىم؟ قانداي؟
شىندىق، بىرلىك، ادامدىق
YIII. سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس،سارى ءتۇستى پايدالانۋ؛ سارى ءتۇستى پايدالانا وتىرىپ، ولارعا ءاربىر ءتۇستىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار ەكەنىن ايتامىن. مىسالى: سارى ءتۇس ادامعا جىلۋلىق سىيلايدى، سەبەبى كۇننىڭ ءتۇسى سارى.كۇننەن ءبىز جىلۋ الامىز، ال سەندەر مىنا سەمانتيكالىق كارتا ارقىلى ءبىلىم ءنارىن الىڭدار.
IX. قورىتىندىلاۋ.زەرتتەۋ بارىسىن جاسىل ءتۇستى الدىم.
جاسىل ءتۇس ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
شاعىن تەست
1. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق ءتۇرى قانشا؟
ا) ەكەۋ
ءا) التاۋ
ب) بەسەۋ
ۆ) تورتەۋ
2. ساپالىق سىن ەسىمدەردى تابىڭدار:
ا) اپپاق، ساپ-سارى، جاقسى؛
ءا) اقىلدى، ويلى، تاۋلى؛
ب) ۇزىن بويلى، كەڭ يىقتى، ارقار ءمۇيىزدى
ۆ) كۇزگى، ەلسىز، بوراندى
3. نەگىزگى سىن ەسىمدى تابىڭدار؟
ا) كومىردەي
ءا) جايلاۋداي
ب) سارى
ۆ) ءسۇتتى
4. تۋىندى سىن ەسىمدى تابىڭدار؟
ا) جاقسى
ءا) الىس
ب) اسىراندى
ۆ) جاسىل
5. ەتىستىكتەن سىن ەسىم تۋدىراتىن جۇرناق:
ا) –لى
ءا) –شاڭ
ب) –اعان
ۆ) –ى
6. ەسىم سوزدەن سىن ەسىم تۋدىراتىن جۇرناق:
ا) –ءۋلى؛
ءا) –شاق
ب) عىر
ۆ) –شەڭ
7. «توعايلى» ءسوزى قانداي سىن ەسىم؟
ا) نەگىزگى؛
ءا) ءسوز بىرىگۋىنەن جاسالعان
ب) تۋىندى
ۆ) كۇردەلى
8. گۇل ءسوزىن انىقتاپ تۇراتىن سىن ەسىم:
ا) كومىردەي
ءا) ادەمى
ب) تولىق
ۆ) دوڭگەلەك
9. قاتىستىق سىن ەسىم:
ا) جاسىل
ءا) شىرايلى
ب) جەڭىل
ۆ) جامان
10. قاتىستىق سىن ەسىم قاتىسىپ تۇرعان ماقالدى بەلگىلەڭدەر:
ا) جاقسى – ىسىمەن جاقسى؛
ءا) سۋلى جەر – نۋلى جەر؛
ب) ارۋلار –اسىل جاندار؛
ۆ) اسەم تاۋلار، باقشا-باۋلار كورىكتى.
ح ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ كەزەڭى
ءحى. باعالاۋ (پاراقشالار تارقاتىلادى)
نەنى بىلەمىن؟
نە ۇيرەندىم؟
نەنى ۇيرەنگىم كەلەدى؟
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما
131-جاتتىعۋ
“ءبىلىم جولى – نۇرلى جول” تاقىرىبىندا سىن ەسىمدەردى قاتىستىرا وتىرىپ، شاعىن ءماتىن قۇراۋ
باعالاۋ (پاراقشالار تارقاتىلادى)№1
ءاتى-جونى:
نەنى بىلەمىن؟
نە ۇيرەندىم؟
نەنى ۇيرەنگىم كەلەدى؟
سەمانتيكالىق كارتا اتى –ءجونى:
زات ەسىمدەر
جالقى ەسىم: - اعاش، تالعار، كول، ناريمان، قۇس، جەتىسۋ، وسىمدىك،
جالپى ەسىم.................................
سىن ەسىمدەر
ساپالىق – جاسىل، شىرايلى، اسەم، كۇزگى، سارى، ءسۇتتى، اپپاق
قاتىستىق:.............................
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ كەستەسى
پەرفوكارتامەن جۇمىس
اتى –ءجونى:
جالپى زات ەسىم
جالقى زات ەسىم
دەرەكتى زات ەسىم
دەرەكسىز زات ەسىم
ەرەجەسى:
1---1---1---1
2---2---2---2
3---3---3---3
4---4---4---4
5---5---5---5
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ كەستەسى
پەرفوكارتامەن جۇمىس
اتى –ءجونى:
زات ەسىم سوزگە كەشەندى تالداۋ
مىسالى: الاتاۋعا، ويىنشىقتىڭ
ءسوز تابى
قۇرامىنا قاراي
تۇلعاسىنا قاراي
ماعىناسىنا قاراي
سۇراعى
قوسىمشا
سويلەم مۇشەسىنە
قىزىلجار اۋدانى، شاحوۆسكوە سەلوسى
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى:
رياپوۆا تولقىن الپىسباي قىزى
سىنىپ: 6-سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى:سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ گرامماتيكالىق بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، جاڭا ءماتىندى مەڭگەرۋ، جاڭا سوزدەردى دۇرىس قولدانا ءبىلۋ؛
تاربيەلىك: قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، وقۋشىلاردى پاتريوتتىق رۋحىندا تاربيەلەۋ، وتانسۇيگىشتىك سەزىمدەرىن دامىتۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن ارتتىرۋ، ءوزىن-وزى باعالاي بىلۋگە، باسقالاردىڭ كوزقاراسىن تىڭداپ، سىيلاي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ويلارىن دامىتۋ، ىزدەنىمپازدىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
قولدانىلاتىن ادىستەر:بايانداۋ؛
مانەرلەپ وقۋ؛
كەستەنى تولتىرۋ؛
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ؛
زەرتتەۋ جۇمىسىن قورعاۋ؛
ۆەنن دياگرامماسىن سىزۋ؛
سۋرەتپەن جۇمىس؛
قويىلىم كورسەتۋ؛
سۇراق-جاۋاپ.
ساباقتىڭ جابدىعى: سلايدتار، ۇلەستىرمە قاعازدار، مۋزىكا، سەمانتيكالىق كارتا
باعالاۋ پاراعى، سۋرەتتەر، كورىنىس
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، ينفورماتيكا، سۋرەت، ادەبيەت، ان-كۇي، تاريح
ساباقتىڭ جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
بالالاردى تۇگەندەپ، بۇگىنگى كۇن ەرەكشە كۇن ەكەنىن حابارلاۋ، پسيحولوگيالىق جاعىنان بالالاردى دايىنداپ الۋ، ولاردىڭ بىلىمدەرى جوعارى ەكەندىكتەرىن ايتىپ كوڭىلدەرىن كوتەرۋ، ساباقتىڭ ايدارىنا كوڭىل اۋدارتۋ. ساباقتىڭ ايدارى:
ەڭ ءبىرىنشى باقىتىم – حالقىم مەنىڭ،
- سوعان بەرەم ويىمنىڭ التىن كەنىن.
- ول بار بولسا، مەن بارمىن، قور بولمايمىن.
- قىمباتىراق التىننان نارقىم مەنىڭ.
- ال ەكىنشى باقىتىم – ءتىلىم مەنىڭ،
- جاس جۇرەكتى تىلىممەن تىلىمدەدىم.
- كەي-كەيدە دۇنيەدەن تۇڭىلسەم دە،
- قاسيەتتى تىلىمنەن تۇڭىلمەدىم.
- باقىتىم بار ءۇشىنشى – وتان دەگەن،
- كىم مىقتى؟ – دەسە بىرەۋ، - وتان دەر ەم.
- وتى سونگەن جالعاندا جان بارسىڭ با؟.
- ويلانباي-اق كەل - داعى وت ال مەنەن.
“ءۇش باقىتىم” (م.ماقاتايەۆ)
ءۇش باقىتتى سارالاي كەلە، بالالاردى ءۇي تاپسىرماسىنا كوڭىل اۋدارتامىن.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. (كەستە تولتىرۋ) قازىل پاراقشالار تارقاتامىن، بالالاردىڭ جۇرەگىنە جول تابۋ
ءار بالانىڭ قولىنا كەستە تارقاتۋ ارقىلى، بالالاردىڭ كىشكەنتاي جۇرەكتەرى قانداي سەزىمدە ەكەنىن، قوبالجىماي ءۇي تاپسىرماسىن ويداعىداي ورىنداپ شىعۋلارىنا كومەكتەسەمىن. بالالاردىڭ جۇرەكتەرى نازىك ەكەنىن سەزە وتىرىپ، ولاردى اڭگىمەگە تارتۋدى ءجون كورەمىن. مىسالى: - بۇگىن كوڭىل-كۇيىڭ قالاي؟
- اۋا-رايى قانداي؟
- بۇگىن قانداي كوڭىل كۇيمەن وياندىڭ؟ ت.ب.
وسىنداي سۇراقتار ارقىلى ۇيگە بەرىلگەن سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسىن شىعارتامىن، ال ورنىندا وتىرعاندار پاراقشالارداعى جازىلعان زات ەسىم تاقىرىبىنا تولىق تالداۋ جۇرگىزەدى. وسى ارقىلى وتىلگەن تاقىرىپتى دا، ءۇي جۇمىسىن دا پىسىقتاپ الامىن.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. (سۋرەت ارقىلى)
تاقتاداعى سلايدتان «بايتەرەك»، «مۇز ايدىنى» سۋرەتتەرىن كورسەتۋ. وسى سۋرەتتەر ارقىلى جاڭا تاقىرىپتىڭ ماعىناسىن اشۋ. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىنە مىسال كەلتىرۋ، ەرەجەسىن شىعارۋ. مىسالى؛ مۇزدى، تاۋلى، ادەمى، شىرشالى، جاسىل، كوك، تايعاق،
تاقتادان بۇگىنگى ساباققا ارنالىپ جاسالعان سلايدتتى كورسەتەمىن. وزدەرىنىڭ ايتقان سوزدەرىن تاقتاعا جازدىرىپ، بۇگىنگى ساباقتىڭ ەرەجەسىن شىعارامىز. كەيىن سلايدتاعى سوزدەرگە كوڭىل ءبولىپ، سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق تۇرلەرىن اتاپ وتەمىز.
IY. كىتاپپەن جۇمىس.
داپتەرلەرىن اشىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ جادىن، تاقىرىپتى جازىپ، جاتتىعۋ ورىنداتامىن.
128-جاتتىعۋ
ماقالداردىڭ قۇرامىنداعى ساپالىق جانە قاتىستىق سىن ەسىمدەردى اجىراتىڭدار
129-جاتتىعۋ
سىن ەسىمدەردى تاۋىپ، ساپالىق جانە قاتىستىق سىن ەسىمدەردى توپتاپ جازامىز، ولاردىڭ نەگىزگى، تۋىندى ەكەندىگىن انىقتايمىز
Y. جۇمباق شەشۋ (حالىقتىق پەداگوگيكانى قولدانۋ)
زىنداندا وتىرعان قىزىل بيكەشتىڭ شاشى كوشەدە. بۇل نە؟ (ءسابىز)
ءوزى قىسقا،
ءوزى نۇسقا،
ءسوز قايماعىن ەسىڭدە ۇستا. (ماقال)
سول اياق پەن وڭ اياق،
كەزەك ونى تەبەدى.
ول تىنىمسىز دومالاپ،
زىر جۇگىرە بەرەدى. (دوپ)
ءبىر كوزىم “كىدىر: دەيدى،
ءبىر كوزىم “جۇگىر” دەيدى.
ءبىر كوزىم “ابايلا” دەيدى
“قاراپ ال ماڭايعا” دەيدى. (باعدارشام)
YI. تەرمە ديكتانت. (سلايد ارقىلى)
قاڭتار...لى، ش...دامدى، كوتەرم...ءلى
ايل...كەر، ت...ءيىندى، تو...عاق، اس...ل، كوكپ...ڭبەك، كۇ...گىرت، قى...قىل؛
YII. پسيحولوگيالىق جاعدايات (سەرگىتۋ ءساتى)
ءاربىر ادام؟ كىمىم؟
تۋىسىم، دوسىم، جۇراعات
ءاربىر ساباق؟ نە ىستەۋ؟
ۇيرەنۋ، ۇعۋ، ۇلاعات
ءاربىر ءىسىم؟ نە؟
تىرلىك، تىرەك، ادامدىق
ءاربىر ءسوزىم؟ قانداي؟
شىندىق، بىرلىك، ادامدىق
YIII. سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس،سارى ءتۇستى پايدالانۋ؛ سارى ءتۇستى پايدالانا وتىرىپ، ولارعا ءاربىر ءتۇستىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار ەكەنىن ايتامىن. مىسالى: سارى ءتۇس ادامعا جىلۋلىق سىيلايدى، سەبەبى كۇننىڭ ءتۇسى سارى.كۇننەن ءبىز جىلۋ الامىز، ال سەندەر مىنا سەمانتيكالىق كارتا ارقىلى ءبىلىم ءنارىن الىڭدار.
IX. قورىتىندىلاۋ.زەرتتەۋ بارىسىن جاسىل ءتۇستى الدىم.
جاسىل ءتۇس ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
شاعىن تەست
1. سىن ەسىمنىڭ ماعىنالىق ءتۇرى قانشا؟
ا) ەكەۋ
ءا) التاۋ
ب) بەسەۋ
ۆ) تورتەۋ
2. ساپالىق سىن ەسىمدەردى تابىڭدار:
ا) اپپاق، ساپ-سارى، جاقسى؛
ءا) اقىلدى، ويلى، تاۋلى؛
ب) ۇزىن بويلى، كەڭ يىقتى، ارقار ءمۇيىزدى
ۆ) كۇزگى، ەلسىز، بوراندى
3. نەگىزگى سىن ەسىمدى تابىڭدار؟
ا) كومىردەي
ءا) جايلاۋداي
ب) سارى
ۆ) ءسۇتتى
4. تۋىندى سىن ەسىمدى تابىڭدار؟
ا) جاقسى
ءا) الىس
ب) اسىراندى
ۆ) جاسىل
5. ەتىستىكتەن سىن ەسىم تۋدىراتىن جۇرناق:
ا) –لى
ءا) –شاڭ
ب) –اعان
ۆ) –ى
6. ەسىم سوزدەن سىن ەسىم تۋدىراتىن جۇرناق:
ا) –ءۋلى؛
ءا) –شاق
ب) عىر
ۆ) –شەڭ
7. «توعايلى» ءسوزى قانداي سىن ەسىم؟
ا) نەگىزگى؛
ءا) ءسوز بىرىگۋىنەن جاسالعان
ب) تۋىندى
ۆ) كۇردەلى
8. گۇل ءسوزىن انىقتاپ تۇراتىن سىن ەسىم:
ا) كومىردەي
ءا) ادەمى
ب) تولىق
ۆ) دوڭگەلەك
9. قاتىستىق سىن ەسىم:
ا) جاسىل
ءا) شىرايلى
ب) جەڭىل
ۆ) جامان
10. قاتىستىق سىن ەسىم قاتىسىپ تۇرعان ماقالدى بەلگىلەڭدەر:
ا) جاقسى – ىسىمەن جاقسى؛
ءا) سۋلى جەر – نۋلى جەر؛
ب) ارۋلار –اسىل جاندار؛
ۆ) اسەم تاۋلار، باقشا-باۋلار كورىكتى.
ح ءتىل مادەنيەتىن دامىتۋ كەزەڭى
ءحى. باعالاۋ (پاراقشالار تارقاتىلادى)
نەنى بىلەمىن؟
نە ۇيرەندىم؟
نەنى ۇيرەنگىم كەلەدى؟
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما
131-جاتتىعۋ
“ءبىلىم جولى – نۇرلى جول” تاقىرىبىندا سىن ەسىمدەردى قاتىستىرا وتىرىپ، شاعىن ءماتىن قۇراۋ
باعالاۋ (پاراقشالار تارقاتىلادى)№1
ءاتى-جونى:
نەنى بىلەمىن؟
نە ۇيرەندىم؟
نەنى ۇيرەنگىم كەلەدى؟
سەمانتيكالىق كارتا اتى –ءجونى:
زات ەسىمدەر
جالقى ەسىم: - اعاش، تالعار، كول، ناريمان، قۇس، جەتىسۋ، وسىمدىك،
جالپى ەسىم.................................
سىن ەسىمدەر
ساپالىق – جاسىل، شىرايلى، اسەم، كۇزگى، سارى، ءسۇتتى، اپپاق
قاتىستىق:.............................
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ كەستەسى
پەرفوكارتامەن جۇمىس
اتى –ءجونى:
جالپى زات ەسىم
جالقى زات ەسىم
دەرەكتى زات ەسىم
دەرەكسىز زات ەسىم
ەرەجەسى:
1---1---1---1
2---2---2---2
3---3---3---3
4---4---4---4
5---5---5---5
ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ كەستەسى
پەرفوكارتامەن جۇمىس
اتى –ءجونى:
زات ەسىم سوزگە كەشەندى تالداۋ
مىسالى: الاتاۋعا، ويىنشىقتىڭ
ءسوز تابى
قۇرامىنا قاراي
تۇلعاسىنا قاراي
ماعىناسىنا قاراي
سۇراعى
قوسىمشا
سويلەم مۇشەسىنە
You Might Also Like
-
«ار نامىسىم، قاسىرەتىم، ماقتانىشىم – جەلتوقسان»
