InfoHub Logo

تانىمدىق ويىن «سىنىپ جۇلدەگەرى »
ماقساتى:
ا) بىلىمدىك. جاراتىلىستانۋ ءپانىنىڭ « جەر –كۇن جۇيەسىنىڭ عالامشارى » ءبولىمى بويىنشا العان بىلىمدەرىن جۇيەلەۋ، تولىقتىرۋ، تەرەڭدەتۋ، سىنىپ جۇلدەگەرىن انىقتاۋ.
ب) تاربيەلىك. ۇيىمداسىپ بىرگە توپپەن جۇمىس جاساۋعا، سىيلاسا بىلۋگە، ءبىرىن-بىرى تىڭداپ، وزىندىك پىكىرىن ايتۋعا، سويلەۋ مادەنيەتىنە تاربيەلەۋ.
س) دامىتۋشىلىق.
كارتا، اتلاس، وقۋلىق، قوسىمشا ماتەريالداردان العان بىلىمدەرىن شىعارماشىلىقپەن قولدانا ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، قيسىندى ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
ءادىسى: توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ
ءتۇرى: ويىن، جارىس.
كورنەكىلىگى:
دۇنيەجۇزىنىڭ فيزيكالىق كارتاسى، گلوبۋس، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ويىننىڭ وتكىزىلۋ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ويىنعا 7 جەتى ۇمىتكەر قاتىسادى.
ءپان ءمۇعالىمى ويىننىڭ ماقساتىمەن، بارىسىمەن تانىستىرادى.

ويىنىمىزدىڭ باعدارلاماسى بويىنشا ءبىرىنشى تانىستىرۋ ءاربىر ۇمىتكەر ءوزىنىڭ ءاتى-جونىن، ومىردەگى ۇستانىمىن تانىستىرادى.2- ءشى «بايگە » سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ،3ء-شى پوليگلوت،4ء-شى كورەرمەندەردەن ساۋال،5ء-شى «كىم جىلدام» تەست سۇراقتارى بەرىلەدى،6ء-شى «توعىز شارشى » ويىنى،7ء-شى «ەگەر مەن......... بولسام »،8ء-شى «شەشەندىك ونەر».
وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، قازاقتا جەتى سانى كيەلى دەسەك،الەمدە مىسىر پيراميداسى، گاليكارناس كەسەنەسى ،رودوس الىبى، زيەۆس ءمۇيىسى،سەميراميدا اسپالى باعى،الەكساندريا شامشىراعى،ەفرەستەگى ديانا عيباداتحاناسى سياقتى دۇنيەنىڭ جەتى كەرەمەتى بولسا، بۇگىنگى تانىمدىق ويىنىمىزعا جەتى ۇمىتكەردەن شىعىپ قاتىسقالى وتىر.
سونىمەن،1ء-شى تانىستىرۋ كەزەنى بويىنشا ءسوز كەزەگى ويىنعا قاتىسۋشى ۇمىتكەرلەرىمىزدە.(ءاربىر وقۋشى اتى – جوندەرىن،ۇستانىمدارىن ايتادى).
ۇمىتكەرلەردى باعالاۋ ءۇشىن ءسوز كەزەگى ءادىل-قازىلار الكاسىنا بەرىلەدى.
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەنى «بايگە»

الداعى ءبىز باراتىن باعىت انىق.
سايگۇلىك ەكەنىندى بىزگە تانىت .
بايگەدە اتتىڭ باسىن تارتپاس بولار.
ال، ەندى تىزگىندەردى اعىتالىق، دەي كەلىپ،بايگەمىزدى باستالىق!
1.
ا. ەڭ ەجەلگى قۇرىلىق ( پانگەيا )
ب. العاشقى گلوبۋستى جاساعان كىم (م.بەحايم )
س. قانشا عالامشار بار (9)
2
ا.ەكۆاتوردىڭ ۇزىندىعى (40 مىڭ كم)
ب. اسپان دەنەلەرىن زەرتتەيتىن عىلىم (استرونوميا)
س. فيلوسوف، ەنسيكلوپەديست – وقىمىستى ءعالىم----ال-فارابي
3
ا. سولتۇستىك باعىتتى كورسەتەتىن جۇلدىز------تەمىرقازىق
ب. جەر شارىنىڭ كىشىرەيتىلگەن مودەلى----------گلوبۋس
س. جەر بەتىنىڭ جالپى اۋدانى-------------------510 ملن. كۆ كم
4
ا. كۇنگە ەڭ جاقىن ورنالاسقان عالامشار------مەركۋريي
ب. قازاقتىڭ تۇڭگىش عارىشكەرى-----------------ت.اۋباكىروۆ
س سولتۇستىك پوليۋسكە تۇڭعىش تۋ تىككەن پوليار زەرتتەۋشىسى-----ر.پيري

5
ا. ەجەلگى مۇحيتتىڭ اتالۋى-------پانتالاسسا
ب. جەردىڭ ءىشقى قۇرىلىمى قانداي قابىقتارداڭ تۇرادى ( جەر قىرتىسى،مانتيا،يادرو)
س گرانيت، بازالت قانداي جىنىستارعا جاتادى (ماگمالىق)

6
ا.توپىراقتانۋ عىلىمىنىڭ نەگىزىن سالۋشى عالىم-----ۆ.ۆ.دوكۋچايەۆ
ب. ەمدىك سۋلاردىڭ شىعىپ جاتقان جەرىنىڭ اتالۋى-----اراسان
س. اۋا قابىعى----------اموسفەرا
7.
ا. ەڭ تەرەڭ شۇڭعىما--------ماريان
ب. دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇزىن وزەن-----نىل
س بەلگىلى ءبىر ايماقتاعى ۇزاق جىلدار بويى قايتالاناتىن اتموسفەرانىڭ تومەنگى قاباتىنىڭ تۇراقتى جاعدايى------كليمات
بايگە كەزەڭى بويىنشا باعالاۋدى ءادىل قازىلار القاسىنا ۇسىنىلادى.
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى بويىنشا پوليگلوت، بۇندا ءاربىر ۇمىتكەرگە بەرىلگەن اناگرامما بويىنشا ءسوز قۇراستىرۋ، ءسوزدىڭ قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا اتالۋىن ايتۋ.

ءسوز كەزەگى ءادىل قازىلار القاسىنا بەرىلەدى.( ۇپايى تومەن وقۋشىنى راحمەت ايتا وتىرىپ، شىعارىپ سالۋ)
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى « كورەرمەندەردەن جاندى ساۋال »
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى بويىنشا « كىم جىلدام ؟»ويىنى بۇندا الدىن-الا دايىندالعان تەست سۇراقتارى تاراتىلىپ بەرىلەدى. ۋاقىتى 5 مينۋت.
كورەرمەندەرمەن ويىن ، جۇمباق شەشۋ.
بارما جوق پا، ونى انىق كورمەيمىز،
ول جوق جەردە ءومىر ءسۇرىپ جۇرمەيمىز. اۋا.
جەر بەتىنىڭ كەسكىنىن، ءتۇرلى تۇسپەن كورسەتكەن،

بولسا دا ءوزى قۇرمەتپەن،
ءتيىپتى ورىن، ەڭ شەتتەن. شارتى بەلگىلەر
مەن ءوزىم ءۇشبۇرىشقا ۇقساس كەلگەم،
جاعاما العاش ءجۇزىپ، كولۋمب جەتكەن،
ءۇندىستاندى تاپتىم دەپ قاتەلەسىپ،
حالقىمدى « ۇندىستەر » دەپ، اتاپ كەتكەن. و. امەريكا
قالاسى بار ءۇيى جوق،
وزەنى بار، سۋى جوق،
ورمانى بار ءتۇبى جوق،
باقشاسى بار، گ ۇلى جوق. كارتا
ءادىل قازىلار القاسى تەستى تەكسەرىپ، باعالايدى.
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى « 9 شارشى ويىنى »
تاقتادا ساندار جازىلعان تابلونى تاڭداپ، ۇمىتكەرلەر جاۋاپ بەرەدى، ءاربىر ۇمىتكەر تەك 3-ن تاڭداۋعا بولادى.

20
1. ەگەر جەر شارىنىڭ 361ملن كۆ كم سۋ بولسا، قۇرلىق قانشا كۆ كم، ەسەپتەڭىز.
2. ەگەر ماسشتاب سانمەن كورسەتىلسە، ول قانداي ماسشتاب دەپ اتالادى.
3. 8742 م تەرەڭدىك قاي مۇحيتقا ساي كەلەدى.
30
1. اۋانىڭ قانشا پايىزى وتتەگىدەن تۇرادى.
2. اتموسفەرانىڭ تومەنگى قاباتى قالاي اتالادى. تروپوسفەرا
3. ءبىر توننا بيداي ءوسىرۋ ءۇشىن قانشا توننا سۋ قاجەت 1500 ت.
40
1. قىزىل تەڭىزدىڭ تۇزدىلىعى قانشا------41 پروميللە
2. سۋدىڭ ىشىندەگى جانە گازداعى مولەكۋلانىڭ تارالۋى دەگەنىمىز نە؟----ديففۋزيا
3. 40 بۇكىل الەمدىك تارتىلىس زاڭىن اشقان عالىم-----يسساك نيۋتون
4. شىعارماشىلىق جۇمىس
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى بويىنشا « ەگەر مەن ... پرەزيدەنت، ديرەكتور، بولسام »
باعالاۋ ءۇشىن ءسوز كەزەگى ءادىل قازىلار القاسىنا بەرىلەدى
ويىنىمىزدىڭ كەلەسى كەزەڭى بويىنشا « شەشەندىك ونەر »
«تابيعاتتى كوركەيتۋگە قوسار ۇلەسىم»، « تابيعاتتى ايالايىق »، « تازا بولسا تابيعات، امان بولار ادامزات » وسى بەرىلگەن تاقىرىپتار بويىنشا ينتەراكتيۆتى تاقتادان كورسەتىلەتىن قورشاعان ورتانى لاستانۋىن جونىندەگى ۆيدەو روليكتى پايدالانا وتىرىپ، ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق ويىن جەتكىزەدى.