- 26 قاز. 2020 00:00
- 349
سىرعالى
جىلدا كوكتەمدە ءبىزدىڭ اۋلاعا قوس قاراتورعاي ۇشىپ كەلەدى. كەلگەن بەتتە بيىكتە تۇرعان ۇياسىنا كىرىپ، قىستا شىمشىقتار سالعان قاۋىرسىندار مەن ءشوپ-شالامدى تازالاي باستايدى.
— بۇلار بىلتىرعى تورعايلار ما، جوق باسقا ما؟ — دەپ سۇرادى بالالار بىردە. مەن ساسقالاقتاپ قالدىم دا:
— بىلتىرعىلار شىعار، — دەي سالدىم. ءوزىم دە انىق بىلمەيتىنمىن. سوندىقتان ءبىر كۇنى ۇياباسارىن ۇستاپ الىپ، اياعىنا سىرعا سالىپ جىبەردىك. سىرعالى تورعاي بالاپان شىعارىپ، ءبىر توپ بولىپ كۇزدە جىلى جاققا ۇشىپ كەتتى. كوكتەم شىعا ءبىر كۇنى بالالار ۇيگە جۇگىرىپ كىردى.
— الاقاي، قاراتورعايلارىمىز قايتىپ ورالدى.
— سىرعالىسى بار ما؟
— بار، كورىڭىزشى، انە، جالتىراپ ءجۇر.
قۋانىشىمدا شەك جوق. ءداندى مول توگىپ كۇتىپ جاتىرمىز. ءوز ۇياسىنا كەلگەن قاراتورعايلار راحاتتانىپ سايراپ جىبەردى. اۋلادان جىل قۇسىنىڭ داۋسىن ەستۋ قانداي جاقسى! كىشكەنتاي بالالار قاراتورعايلاردى تاماشالاپ، كۇنشۋاقتا ۇزاق وتىراتىن بولدى. قۇستارمەن دوستاسىپ كەتتى.
سىرعالى بالاپاندارىن ۇشىرعاندا كۇز ءتۇستى. جاڭبىر ءجيى بولىپ تۇر. كەيدە قار ارالاسىپ جاۋادى. وڭتۇستىككە قاراي قوڭىر بۇلتتار جوڭكىپ ءوتىپ جاتىر. قاراتورعايلار ۇزاق-ۇزاق شارلاپ قايتادى. ءبىر كۇنى سىرعالى ءوز توبىندا بولماي شىقتى. تورعايلار سىمنىڭ بويىندا ءتىزىلىپ وتىرىپ الدى. قاتتى ابىرجۋلى. اتا تورعاي شىرىلداپ ۇشىپ ءجۇر. شاتىردىڭ ەرنەۋىنە قونىپ، ودان ىشكە كىردى. قايتا شىقتى.
شاتىر استىندا سىرعالى ءبىر قاناتىن سالبىراتىپ ءبۇرىسىپ وتىر. توپشىسى سىنىپتى، تەگى مىسىقتىڭ تىرناعىنان بوسانعان سياقتى. قالاي عانا قۇتىلا الدى ەكەن؟ ونى ءبىز ۇيگە كەلگەندە بىلدىك. ءبىر كوزى اعىپ تۇسكەن سارى الا مىسىق پەشتىڭ سىرتىنان تابىلدى. ۇياباسار ءوز ءومىرىن ەرلىكپەن قورعاپ قالىپتى. ءبىراق وڭتۇستىككە قايتۋى قيىن بولعان. جەم مەن سۋ قويدىق، سىرتتان باسقالارى كىرىپ شىعادى. ءبىز دە باقىلاپ ءجۇرمىز.
قىس ابدەن تاقالدى. قۇستار جىلى جاققا الدەقاشان ۇشىپ كەتكەن. ءبىر كۇنى توپتاسىپ ۇزاق وتىردى. شاتىردى اينالىپ شىقىلىقتاپ ۇشادى. سىرعالىنىڭ داۋسى ەستىلسە، جاپا-تارماعاي قايتا قونادى.
— تاستاپ كەتۋگە قيماي ءجۇر، — دەدى كىشكەنە التىن جىلامسىراپ.
— سەن اپاڭدى جاقسى كورەسىڭ بە؟
— جاقسى كورەم، مەن ونى ەشقاشاندا تاستاپ كەتپەس ەدىم، — دەدى.
تورعايلار ءالى اينالىپ ءجۇر. ءبىر ساتتە توپتالىپ الىپ وڭتۇستىككە قاراي شالقي جونەلدى.
— شيق-شيق! — دەدى سىرعالى ۇزىن ۇمسىعىن كوتەرىپ. ءبىراق تورعايلار ەندى قايىرىلمادى. بۇلتتى اسپانعا ءسىڭىپ كورىنبەي بارادى.
— شيق-شيق! — دەدى سىرعالى تاعى دا.
— كەتتى! — دەپ، التىن جىلاپ جىبەردى.
مۇگەدەك تورعاي قاتال تاعدىرىنا مويىن ۇسىنىپ، ءبۇرىسىپ وتىر.
ءبىز بالالارمەن اقىلداسىپ، مامىق سالعان قاراتورعاي ۇياسىن شاتىرعا اپاردىق. سىرعالىنى ماپەلەپ كۇتتىك. ەڭ سۋىق ايلار كەلدى. جىلى ۇياعا جايعاسىپ العان سىرعالىعا سۋىق تا كار قىلا المادى. قاۋىرسىندارى ءتىرىلىپ، وڭالا باستادى.
كۇندەر ءوتتى، اۋا رايى جىلىنا بەردى. اقىرى كوپ كۇتتىرگەن كوكتەم دە كەلدى. قار ەرىپ، العاشقى جىبەك ساعىم تولقىدى. وڭتۇستىكتەن جىلى جەل ەسىپ تۇر. سىرعالى ىستىك تۇمسىعىن كوتەرىپ، قاناتتارىن قاعىپ-قاعىپ جىبەردى دە، تاماعى بۇلكىلدەپ سايراپ كەتتى.
ول كوكتەمنىڭ راحاتى مەن ادامداردىڭ اسقان راقىمشىلىعىن دامىلسىز جىرلاي بەردى، جىرلاي بەردى…