سۋ – ەرىتكىش. سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى
تاقىرىبى: سۋ – ەرىتكىش. سۋدىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى
وڭ جاق باعانداعى تاپسىرمالاردى قۇراستىرۋشى مۇعالىمدەردىڭ ەسىنە:
ءى كەزەڭ. تومەندەگى «كوپىر» تاپسىرمالارىن وقۋشىلار ۇيدە ورىنداپ، بۇگىنگى ساباققا دايىندالىپ كەلەدى.
ءمۇعالىم العاشقى 5 - 7 مينۋتتا: ا) ۇيىمداستىرۋ ءساتىن؛
ب) الدىڭعى تاقىرىپتىڭ III كەزەڭىنىڭ ءۇش دەڭگەيلىك تاپسىرمالارىن ۇيدە اياقتاپ كەلۋ دارەجەسىن تەكسەرگەننەن كەيىن
ۆ) «كوپىر» تاپسىرمالارىن تەكسەرەدى
«كوپىر» تاپسىرمالارى
(وقۋشىلار ۇيدە ورىنداپ، بۇگىنگى ساباققا دايىندالىپ كەلەدى) وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ ايتىپ كورەيىك.
1. سۋدىڭ قاسيەتتەرىن اتا.
ج: سۋدىڭ قاسيەتتەرى سۇيىق، قاتتى، گاز بولادى.
2. سۋدى قورعاۋدىڭ جولدارى قانداي؟
ج: سۋدى مولشەردەن تىس ارتىق قولدانۋعا بولمايدى.
سۋعا لاس زاتتار تاستاۋعا بولمايدى.
3. سۋسىز تىرشىلىك بار ما؟
ج: سۋسىز تىرشىلىك جوق. «سۋ - تابيعاتتىڭ ايناسى»
ءىى كەزەڭ (توپتىق جۇمىس) جاڭا ساباقتى توپتىق جۇمىس بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن مەڭگەرۋىنە جاعداي جاساۋ:
ا) وقۋشىلار تومەندەگى «ءبىلۋ»، «ءتۇسىنۋ»، «تالداۋ»، «جيناقتاۋ» تاسىلدەرىنە سايكەس تاپسىرمالارىن وزدەرى تولتىرادى (10 مينۋت)؛
ءا) جاۋاپتارىن مۇعالىممەن بىرگە تالدايدى (10 مينۋت).
ناتيجەسى اۋىزشا ماراپاتتالادى.
تەورياسى: «ءبىلۋ»
(كىم؟ نە؟ نەنى؟ قاشان؟ قانداي؟ قالاي؟ نە ىستەدى؟)
1. قانداي زاتتار سۋدا ەريدى؟
ج: قانت پەن تۇز ەرىگىش زاتتار
2. قانداي زاتتار سۋدا ەرىمەيدى؟
ج: قۇم جانە ساز سۋدا ەرىمەيدى.
2. تومەندەگى تاپسىرمالاردى ورىندا:
ءى – توپ
سۋ قانداي كۇيلەردە بولادى؟
ج: سۋدىڭ ءۇش كۇيى بولادى. سۇيىق كۇيى - سۋ، گاز كۇيى - بۋ، قاتتى كۇيى - قار، مۇز.
جەرگىلىكتى كولدىڭ سۋرەتىن سال.
ءىى - توپ
كولدىڭ سۋرەتىن سال.
ءىىى - توپ
سۋدىڭ پايداسى مەن زيانىن ايت.
ج: سۋسىز ەشبىر ءتىرى اعزا ءومىر سۇرە المايدى.
تابيعات قۇبىلىسى بويىنشا تىرشىلىككە زيان كەلتىرەدى.
تەورياسى: «ءتۇسىنۋ»
(نەگە؟ نەلىكتەن؟ سەبەبى؟ نە ءۇشىن؟)
1. نەلىكتەن سۋدى ەرىتكىش دەپ ويلايمىز؟
ج: سەبەبى، ەرىگىش زاتتاردى ەرىتەدى.
2. نەلىكتەن سۋدىڭ 3 كۇيى بار دەپ ويلايمىز؟
ج: سەبەبى، سۋ سۇيىق بولعاندىقتان اعادى، بۋلانعاسىن ونى گاز ءتۇرى دەيمىز، ال قاتتى كۇيى دەپ قار مەن مۇزدى ايتامىز. سەبەبى ولار قولعا ۇستاعاندا قاتتى بولادى.
3. نەلىكتەن ساز بەن قۇمدى جانە قانت پەن تۇزدى تاجىريبەگە الدىڭ؟
ج: سەبەبى، ساز بەن قۇم سۋدا ەرىمەيتىن زاتتار جانە قانت پەن تۇز ەرىگىش زاتتار ەكەنىن انىقتادىم
4. نەلىكتەن سۋ لاستانادى؟
ج: سەبەبى، مال فەرمالارىنان جانە زاۋىتتار مەن فابريكالاردان شىعاتىن لاس سۋلار وزەندەر مەن كولدەرگە قۇيىلىپ جاتىر.
تاجىريبە تۇردە كورسەتەمىز.
ىشىنە اۋىز سۋ تولتىرىلعان ەكى ستاكان الامىز. بىرەۋىنە ءبىر قاسىق قانت، ەكىنشىسىنە ءبىر قاسىق تۇز سال. ستاكانداعى سۋدى جاقسىلاپ ارالاستىر. قانت پەن تۇزدىڭ نە بولعانىن باقىلا. ستاكان ىشىندە قانت تا، تۇز دا كورىنبەيدى. ولار سۋدا ەرىپ كەتتى.
تەورياسى: «تالداۋ»
1. سالىستىر،
2. ايىرماشىلىعى نەدە؟
3. ۇقساستىعى نەدە؟
4. تاقىرىپتىڭ باستى يدەياسىن جاز دەگەن تاپسىرمالار بولۋ كەرەك. نەمەسە 1 - 3 تاپسىرمالاردى ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قامتۋعا بولادى.
1. ۆەنن دياگراممانى تولتىرىپ ۇقساستىعى مەن ايىرماشىلىقتارىن تاۋىپ كور.
وڭ جاق باعانداعى تاپسىرمالاردى قۇراستىرۋشى مۇعالىمدەردىڭ ەسىنە:
ءى كەزەڭ. تومەندەگى «كوپىر» تاپسىرمالارىن وقۋشىلار ۇيدە ورىنداپ، بۇگىنگى ساباققا دايىندالىپ كەلەدى.
ءمۇعالىم العاشقى 5 - 7 مينۋتتا: ا) ۇيىمداستىرۋ ءساتىن؛
ب) الدىڭعى تاقىرىپتىڭ III كەزەڭىنىڭ ءۇش دەڭگەيلىك تاپسىرمالارىن ۇيدە اياقتاپ كەلۋ دارەجەسىن تەكسەرگەننەن كەيىن
ۆ) «كوپىر» تاپسىرمالارىن تەكسەرەدى
«كوپىر» تاپسىرمالارى
(وقۋشىلار ۇيدە ورىنداپ، بۇگىنگى ساباققا دايىندالىپ كەلەدى) وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا سۇراقتارعا جاۋاپ ايتىپ كورەيىك.
1. سۋدىڭ قاسيەتتەرىن اتا.
ج: سۋدىڭ قاسيەتتەرى سۇيىق، قاتتى، گاز بولادى.
2. سۋدى قورعاۋدىڭ جولدارى قانداي؟
ج: سۋدى مولشەردەن تىس ارتىق قولدانۋعا بولمايدى.
سۋعا لاس زاتتار تاستاۋعا بولمايدى.
3. سۋسىز تىرشىلىك بار ما؟
ج: سۋسىز تىرشىلىك جوق. «سۋ - تابيعاتتىڭ ايناسى»
ءىى كەزەڭ (توپتىق جۇمىس) جاڭا ساباقتى توپتىق جۇمىس بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن مەڭگەرۋىنە جاعداي جاساۋ:
ا) وقۋشىلار تومەندەگى «ءبىلۋ»، «ءتۇسىنۋ»، «تالداۋ»، «جيناقتاۋ» تاسىلدەرىنە سايكەس تاپسىرمالارىن وزدەرى تولتىرادى (10 مينۋت)؛
ءا) جاۋاپتارىن مۇعالىممەن بىرگە تالدايدى (10 مينۋت).
ناتيجەسى اۋىزشا ماراپاتتالادى.
تەورياسى: «ءبىلۋ»
(كىم؟ نە؟ نەنى؟ قاشان؟ قانداي؟ قالاي؟ نە ىستەدى؟)
1. قانداي زاتتار سۋدا ەريدى؟
ج: قانت پەن تۇز ەرىگىش زاتتار
2. قانداي زاتتار سۋدا ەرىمەيدى؟
ج: قۇم جانە ساز سۋدا ەرىمەيدى.
2. تومەندەگى تاپسىرمالاردى ورىندا:
ءى – توپ
سۋ قانداي كۇيلەردە بولادى؟
ج: سۋدىڭ ءۇش كۇيى بولادى. سۇيىق كۇيى - سۋ، گاز كۇيى - بۋ، قاتتى كۇيى - قار، مۇز.
جەرگىلىكتى كولدىڭ سۋرەتىن سال.
ءىى - توپ
كولدىڭ سۋرەتىن سال.
ءىىى - توپ
سۋدىڭ پايداسى مەن زيانىن ايت.
ج: سۋسىز ەشبىر ءتىرى اعزا ءومىر سۇرە المايدى.
تابيعات قۇبىلىسى بويىنشا تىرشىلىككە زيان كەلتىرەدى.
تەورياسى: «ءتۇسىنۋ»
(نەگە؟ نەلىكتەن؟ سەبەبى؟ نە ءۇشىن؟)
1. نەلىكتەن سۋدى ەرىتكىش دەپ ويلايمىز؟
ج: سەبەبى، ەرىگىش زاتتاردى ەرىتەدى.
2. نەلىكتەن سۋدىڭ 3 كۇيى بار دەپ ويلايمىز؟
ج: سەبەبى، سۋ سۇيىق بولعاندىقتان اعادى، بۋلانعاسىن ونى گاز ءتۇرى دەيمىز، ال قاتتى كۇيى دەپ قار مەن مۇزدى ايتامىز. سەبەبى ولار قولعا ۇستاعاندا قاتتى بولادى.
3. نەلىكتەن ساز بەن قۇمدى جانە قانت پەن تۇزدى تاجىريبەگە الدىڭ؟
ج: سەبەبى، ساز بەن قۇم سۋدا ەرىمەيتىن زاتتار جانە قانت پەن تۇز ەرىگىش زاتتار ەكەنىن انىقتادىم
4. نەلىكتەن سۋ لاستانادى؟
ج: سەبەبى، مال فەرمالارىنان جانە زاۋىتتار مەن فابريكالاردان شىعاتىن لاس سۋلار وزەندەر مەن كولدەرگە قۇيىلىپ جاتىر.
تاجىريبە تۇردە كورسەتەمىز.
ىشىنە اۋىز سۋ تولتىرىلعان ەكى ستاكان الامىز. بىرەۋىنە ءبىر قاسىق قانت، ەكىنشىسىنە ءبىر قاسىق تۇز سال. ستاكانداعى سۋدى جاقسىلاپ ارالاستىر. قانت پەن تۇزدىڭ نە بولعانىن باقىلا. ستاكان ىشىندە قانت تا، تۇز دا كورىنبەيدى. ولار سۋدا ەرىپ كەتتى.
تەورياسى: «تالداۋ»
1. سالىستىر،
2. ايىرماشىلىعى نەدە؟
3. ۇقساستىعى نەدە؟
4. تاقىرىپتىڭ باستى يدەياسىن جاز دەگەن تاپسىرمالار بولۋ كەرەك. نەمەسە 1 - 3 تاپسىرمالاردى ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قامتۋعا بولادى.
1. ۆەنن دياگراممانى تولتىرىپ ۇقساستىعى مەن ايىرماشىلىقتارىن تاۋىپ كور.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: وقۋشىلاردى قوعامدىق ورتادا ءوزىن - ءوزى ۇستاي بىلۋگە، ىزەتتىلىككە، مادەنيەتتىلىككە، ۇلكەندى سىلاۋعا، كىشىگە ۇلگى بولا بىلۋگە، جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا تاربيەلەۋ.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تۇراقتى ەلەكتر توعى تاراۋىن قايتالاۋ
