سۋ - تىرشىلىك ءنارى
№1 بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىسى
8 سىنىپ وقۋشىسى سامات اندرەيەۆ
جەتەكشىسى: قر-نىڭ جاس اقىنى
گۇلسانا تيلەۋبەكوۆا اناربەك قىزى
سۋ تىرشىلىك -تىنىسى،
تابيعات انا ءنار العان.
ءبىز ءۇشىن ءاربىر تامشىسى،
اۋاداي قاجەت ۇعىنساڭ.
س. اندرەيەۆ
دانا حالقىمىز سۋسىز تىرشىلىك جوق. سۋ ادامزاتتىڭ ءتۇپ تامىرى دەپ، بەكەر ايپاسا كەرەك-تى. سەبەبى، جەر بەتىندەگى جىبىرلاعان جاننىڭ بارلىعى دا سۋدان ءنار الىپ، ءوسىپ- ءوربيدى. ال ادامزات بالاسى وسىناۋ ەن دالانىڭ تىرشىلىگىنە كورىك بەرىپ وتىرعان سۋدى ىسىراپ ەتپەي، بارىنشا ءتيىمدى پايدالانۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. ويتكەنى عالامشارىمىزدا ىشۋگە جارامدى سۋدىڭ مولشەرى از ەكەنى بارمىزگە ايان. نەبارى 2،5%-ى قۇرايدى. ادام اعزاسىنىڭ 80%-ى سۋ قوسپاسىنان تۇراتىنىن ەسكەرسەك،سۋ ءومىرىمىزدىڭ ءبىر بولشەگى دەر ەدىم. ءار ادام تاۋلىگىنە 2،5 نەمەسە 3 ليتر سۋ ىشەدى. ەگەر اعزاداعى سۋ مولشەرى 6-8%-عا كەمىسە، ادام ەسىنەن تانادى، 12% كەمىسە ومىردەن وتەدى. ولاي بولسا، جاراتىلىس عۇمىرىنىڭ ۇزىن-قىسقالىعى دا سۋعا، ونىڭ ساپاسىنا تىكەلەي بايلانىستى. سول سەبەپتى دە بۇگىنگى تاڭدا قازاق ەلىمەن قاتار الدىنعى قاتارلى الپاۋىت ەلدەر دە اۋىز سۋعا الاڭداۋلى.
قازىرگى تاڭدا سۋ قۇبىرىنان سىزداقتاپ اققان سۋدى كورەمىز. وسى سۋدى ەسەپتەپ كورسەك، قانشا سۋ ىسىراپسىز جۇمسالۋدا. مىسالى، سىزداقتاپ اققان سۋ قۇبىرىنا 20 گر ستاكاندى توسىپ، ونىڭ 1 مينۋتتا تولاتىنىن كورەمىز.
1 ساعاتتا - 1ل 200 گر، 1 تاۋلىكتە 25 ل 800 گر سۋ تەككە كاناليزاسياعا كەتىپ، لاس سۋعا ارالاسىپ جاتقانى كوكەيگە قونىمسىز جايت. لاس سۋدى پايدالانۋ ناتيجەسىندە ادام اعزاسىندا پايدا بولاتىن اۋرۋلار: سارى اۋرۋ، ديزەنتەريا، ءىش سۇزەگى ت.ب. تۇرلەرى بەلەڭ الۋدا. اۋرۋدىڭ الدىن الۋدىڭ بىردەن-بىر جولى سۋدى تازارتاتىن قوندىرعىلار ورناتۋ. قازاقستاندا سۋ تازارتاتىن قوندىرعىلار ءىرى سۋ قورلارىنىڭ ماڭىندا ورناتىلعان. سۋدى ءسۇزىپ تازالاۋعا كوپ ەلەكتر قۋاتى جۇمسالادى. ەلەكتر قۋاتىن الاتىن وتىن قورى دا شەكتەۋلى ەكەنىن ۇمىتپاعايمىز. ال بىرنەشە جىلدان بەرى تۇششى سۋدى ۇنەمدەۋ ماقساتىندا قالامىزداعى ءار ۇيدە ەسەپتەۋىش قۇرالى ورناتىلىپ، تۇششى سۋ قورى ۇنەمدەلىپ كەلەدى. دەگەنمەن بارلىق تۇرعىن ۇيلەر تولىق قامتاماسىز ەتىلمەگەن. الداعى ۋاقىتتا قالامىزداعى جاڭا جوبا ايماقتارىنا، اۋىلدى ەلدى مەكەندەرگە وسىنداي ءادىس قولدانىلسا قۇبا-قۇپ بولار ەدى.
قورىتا ايتقاندا، قالا توڭىرەگىندەگى كانال، اۋىل ماڭىنداعى وزەن،قۇدىق سۋلارىن لاستاماي تيىسىنشە تازا ۇستاۋعا شاقىرامىن!
You Might Also Like
-
اقتوبە قالاسى "اقتوبە ورتا مەكتەبى" مم مەكتەپالدى دايارلىق كلاسى كاراسايەۆ باتىر ەربولۋلى تاربيەشىسى: كۋكانبايەۆا سۆەتلانا اليموۆنا
