InfoHub Logo

تابيعاتتى ايالايىق
ماقساتى: بالالاردىڭ «تابيعات»، «قامقورلىق» قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
● تابيعات پەن ادامدار اراسىنداعى بايلانىستى ءتۇسىندىرۋ؛
● تابيعاتقا دەگەن تانىمدىق قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ؛
● تابيعاتقا قامقورلىقپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار:
شاتتىق شەڭبەرى
تاربيەشى:
«نۇر» اتتى باقشانىڭ،
تاربيەلى بالاسى
الدىمەنەن قوناقپەن،
امانداسىپ الادى.
بالالار:
«ارايلانىپ تاڭ اتتى،
التىن شۋاق تاراتتى.
قايىرلى تاڭ، دوستارىم!
قايىرلى تاڭ، قوناقتار!

اۋادان قۋات الايىق،
الاقانعا سالايىق.
جەردەن ءنار الايىق،
الاقانعا سالايىق.
كۇننەن شۋاق الايىق،
كۇن شۋاعىن قوناقتارعا سىيلايىق!»- دەپ، قوناقتارعا «كۇن شۋاعىن» سىيلايدى.

تاربيەشى: بالالار، تاماشا. ال قانەكەي، ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن ورنىمىزعا جايعاسىپ الايىق.
بالالار ورىندارىنا جايعاسادى.

اڭگىمەلەسۋ.
- دوستار، مەن سەندەرگە سۇراقتار قويايىن. سوعان جاۋاپ تاپساڭدار، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن ءدال تاپقان بولاسىڭدار. كەلىستىك پە؟
- يا.
- جارايسىڭدار! سەندەر تابيعات بۇرىشىندا قانداي ەڭبەك تۇرىمەن اينالىساسىڭدار؟
- گۇلدەردى سۋارامىز.
- جاپىراقتارىنىڭ شاڭىن سۇرتەمىز.
- جاقسى، تاعى نە ىستەيسىڭدەر.
- گۇلدىڭ تامىرىنا اۋا جاقسى جەتسىن دەپ، توپىراعىن قوپسىتامىز.
- بالىقتاردى جەمدەيمىز، سۋىن اۋىستىرامىز.
- توتى قۇستى، تاسباقانى جەمدەيمىز.
- دۇرىس، ولاردىڭ تور كوزدەرىن تازارتامىز، سولاي ما؟
- يا.
- ءبىز تابيعات بۇرىشىن جاقسى كۇتەمىز، وسى ەڭبەگىمىزدى ءبىر سوزبەن قالاي ايتۋعا بولادى؟
- قامقورلىق جاسايمىز.
- دۇرىس، بالاقايلار! ءبىز بۇگىن ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەتتىڭ ءبىرى «قامقورلىق» تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز.

تاپسىرما.
بالالار سەندەرگە تاپسىرما، الدارىڭدا تۇرعان سىزبالار (دەنەش بلوكتارى نەگىزىندە) بويىنشا قاجەتتى ءپىشىندى انىقتاپ، سۋرەتتەگى ورنىن تاۋىپ قۇراستىرۋ. مۇقيات بولىڭدار.
- ارسەن سەن نەنىڭ سۋرەتىن قۇراستىردىڭ؟
- اعاشتى.
- كۇننىڭ كوزىن.
- گۇلدى.
- قۇستى.
- تۇلكىنى.
- قوياندى.
- ايۋدى.
- كوبەلەكتى.
- اعاشتى.
- ساڭىراۋقۇلاقتى.
- وسىنىڭ بارلىعىن ءبىر سوزبەن نە دەپ ايتامىز؟
- تابيعات.
- دۇرىس، بالالار. قاراڭدارشى قانداي كەرەمەت سۋرەت شىقتى. وتە ادەمى تابيعاتتىڭ كورىنىسى. ەندى ەكرانعا نازار سالايىق.

سلايد ارقىلى
تابيعات دەگەنىمىز – اڭ، قۇس، وسىمدىك، تاۋ، تاس، وزەن، كول، اۋا، جەر. ءبىزدىڭ تىرشىلىك ورتامىز. ولاردىڭ بارلىعى تابيعاتتىڭ بىزگە بەرگەن سىيى.

دايەكسوز.
«تابيعات — تال بەسىگىڭ، ايالا، قورعاي ءبىل، تازالىعىن ساقتا!»
- بالالار، سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟ ءبىز كىشكەنە بالانى بەسىككە بولەيمىز. وسى وتىرعان ءبارىڭ دە بەسىكتە تەربەلىپ وستىڭدەر. ەندى مىنە، ۇلكەن بولىپ وستىڭدەر. ءبىراق، ءبارىبىر «تۋعان جەر» دەپ اتالاتىن الىپ بەسىككە تەربەلىپ جۇرسىڭدەر. تۋعان جەردىڭ تابيعاتىنا تامسانىپ، تازا اۋاسىمەن دەم الىپ، ءمولدىر سۋىن ءىشىپ جۇرگەندەرىڭ سونى بىلدىرەدى. تۋعان جەر بىزگە ءوزىنىڭ التىن قازىناسىن – سۇلۋ تابيعاتىن ۇسىنىپ وتىر. سوندىقتان دا ءبىز تۋعان جەرىمىزدى، سۇيىكتى وتانىمىزدى ءارقاشان التىن بەسىككە تەڭەيمىز جانە تابيعاتتىڭ تارتۋ ەتكەن سىيىن ايالاۋ، تازالىعىن ساقتاۋ، وعان قامقورلىق جاساۋ ءاربىر ادامنىڭ مىندەتى.

تىنىشتىق ءساتى.
- بالالار دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاپ، باستارىڭدى جوعارى كوتەرىپ، ىڭعايلانىپ وتىرايىق. كوزدەرىڭدى جۇمۋعا دا بولادى. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىس الايىق. دەنەلەرىمىزدى بوس ۇستايىق. اينالاداعى بارلىق تىرشىلىك يەلەرىن ايالاپ، قورشاپ، قامقورلاپ جاتقانىمىزدى سەزىنەيىك.
(وسىلايشا 2 مينۋت وتىرادى، ءۇنتاسپادان تابيعاتتىڭ اۋەنى وينايدى).
- بالالار، ەندى كوزىمىزدى اشايىق. تابيعات يەلەرىنە قامقورلىق كورسەتىپ جاتقانىمىزدى قالاي ەلەستەتتىك؟
(بالالار ءوز جاۋاپتارىن ورتاعا سالادى).
- مەن سىنىپ قالعان اعاشتى بايلاپ، وعان قامقورلىق جاساپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- مەن گۇلدەرگە سۋ قۇيىپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- مەن ۇيادان ءتۇسىپ قالعان بالاپاندى ۇياسىنا سالىپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- مەن تاۋىقتارعا جەم بەرىپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- مەن كۇشىگىمە ۇيشىك جاساپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- مەن جارالانعان تورعايعا قامقورلىق كورسەتىپ جاتقانىمدى ەلەستەتتىم.
- وتە جاقسى بالالار.

جاتتاۋ.
- منەمو كەستە ارقىلى جاڭادان ءبىر ولەڭ جاتتاپ الايىق.
سۇيەيىك تابيعاتتى، ايالايىق!
ءبىز دە ودان جاقسىلىقتى ايامايىق!
اناداي تابيعاتتىڭ اياسىندا،
جادىراپ جاس بالاشا دەم الايىق!