- 15 قاڭ. 2019 00:00
- 208
تالعار
الماتىدان شىعىسقا قاراي 25 كم جەردە، ىلە الاتاۋىنىڭ بوكتەرىندە، تالعار وزەنىنىڭ وڭ جاق جاعالاۋىندا ەجەلگى تالعار قالاسى ورنالاسقان. X عاسىردان باستاپ تالعار «تالحير» دەگەن اتپەن بەلگىلى بولعان. قالانىڭ ورتالىق بولىگى مۇنارالى بەكىنىس دۋالىمەن قورشالعان. بەكىنىس دۋالىنىڭ قازىردە ساقتالعان بيىكتىگى — 5-6 م، قالىڭدىعى — 15-17 م. قالاعا سولتۇستىك-شىعىس جانە وڭتۇستىك-باتىس تاراپتان كىرەر ەكى قاقپا بار. قۇرىلىس ورىندارىنىڭ قالدىكتارى بەكىنىس سىرتىندا دا كوپتەپ ساقتالعان. قالانىڭ جالپى اۋماعى — 28 گەكتار. قالانىڭ ىرگەتاسى ب.ز. IX عاسىرىندا قالانىپ، XI-XII عاسىرلاردا گۇلدەنگەن. XIII-XIV عاسىرلاردا قالا كۇيرەي باستاعان.
قالا ورنىنان زەرگەرلەردىڭ، كوزەشىلەردىڭ شەبەرحانالارى تابىلدى. ولاردان كىش ىدىس كۇيدىرەتىن پەشتەر ارشىلىپ، زەرگەرلەر مەن ۇستالاردىڭ، كوزەشىلەردىڭ، ەرشىلەردىڭ قۇرال-سايماندارى شىقتى. قالادا تەڭگە شىعاراتىن ورىن بولعان.
گۇلدەنگەن كەزەڭىندە تالعار ىلە ءوڭىرىنىڭ اكىمشىلىك-مادەني ورتالىعى بولعان. تالعار قازبالارى بۇكىل ىلە ءوڭىرىنىڭ وتىرىقشىلىق ءومىرى جايىندا قۇندى مالىمەتتەر بەرەدى.