تاپقىر دوستار
سايىستىڭ تاقىرىبى: «تاپقىر دوستار»
سايىستىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ، جۇيەلەۋ ارقىلى بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، بەلسەندىلىكتەرىن دامىتۋ، توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: سايىستا جاۋاپكەرشىلىككە، شاپشاڭدىققا، تياناقتىلىققا باۋلۋ، اقپاراتتىق مادەنيەتكە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: يتنەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، پرەزەنتاسيا،
سايىس كەزەڭدەرى:
1. تانىستىرۋ
2. «كىم ءبىلىمدى»
3. «سەن بىلەسىڭ بە؟»
4. «ءسوز تاپقانعا»
5. «ويلان، تاپ!»
6. «ونەرپاز بولساڭ»
7. «كىم جىلدام، ءارى تاپقىر»
بارىسى:
مىنەكەي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز
عىلىمداردىڭ جاڭاسى
ينفورماتيكا جايىندا
سايىستى ءبىز باستايمىز
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! «تاپقىر دوستار» سايىسىنا قوش كەلىپسىزدەر!
بۇگىنگى سايىسقا قاتىسقالى وتىرعان ەكى توپتى قول سوعىپ قارسى الايىق.
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن،-دەگەندەي سايىسىمىزدىڭ
1ء-شى كەزەڭى «تانىستىرۋدى» باستايىق! ءسوز كەزەگىن «مونيتور»، «پەرنەتاقتا»، «پرينتەر» توپتارىنا بەرەمىز. (ءار توپ ءوز توبىنىڭ اتىن، ۇرانىن، توپ باسشىسىن، مۇشەلەرىن تانىستىرادى)
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن
ۋاقىت دەگەن زىمىراپ، زۋلاپ جاتىر
تاپقىرلىق پەن شاپشاڭدىق بۇل سايىستا كەرەك ەكەن – دەي وتىرا كەلەسى كەزەڭدى باستايىق.
2ء-شى كەزەڭى «كىم ءبىلىمدى»
№ سۇراقتار جاۋاپتار
1 1 بايت نەشە بيتتەن تۇرادى؟ 8
2 اقپاراتتىق پروسەستەر؟ ساقتاۋ، الماسۋ، وڭدەۋ
3 اقپارات لاتىننىڭ قاي سوزىنەن شىققان؟ ALT+F4
4 كومپيۋتەردىڭ ەڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى؟ جۇيەلىك بلوك، پەرنەتاقتا، مونيتور
5 اقپاراتتى كەرى كودتاۋ قالاي اتالادى؟ دەكودتاۋ
6 ەگەر بۇل پەرنەنى ءبىر رەت باسسا باس ارىپتەر ەنگىزىلەدى Caps Lock
7 اقپاراتتى قاعازعا باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى پرينتەر
8 ءبىرىنشى ەلەكتروندى ەسەپتەۋىش ماشينا قاشان جاسالدى 1946 جىلى اقش-تىڭ پەنسيلۆان ۋنيۆەرسيتەتىندە
9 اقپاراتتى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ قۇرىلعىسى؟ پەرنەتاقتا
10 اقپاراتتى بەلگىلى ءبىر الفاۆيت ارقىلى قۇپيالاپ جازۋ كودتاۋ
11 جىپىلىقتاپ تۇراتىن تىك سىزىقشا مەڭزەر
12 ادام نەمەسە قۇرىلعى اقپارات قابىلدايتىن فيزيكالىق پروسەسس سيگنال
13 Windowsء-تىڭ نەگىزگى ەكرانى جۇمىس ۇستەلى
14 العاشقى پروگرامميست ايەل ادا اۆگۋستا لاۆلەيس
15 دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى جادى
3ء-شى كەزەڭى «سەن بىلەسىڭ بە؟»
№ سۇراقتار جاۋاپتار
1 مونيتور، جۇيەلىك بلوك، پەرنەتاقتا كومپيۋتەردىڭ قانداي قۇرىلعىلارى؟ نەگىزگى
2 كومپيۋتەردىڭ ەكرانىنا اقپاراتتى شىعاراتىن قۇرىلعى ديسپلەي نەمەسە مونيتور
3 اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا
4 اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن قۇرىلعى كومپيۋتەر
5 ەكىلىك جۇيەنىڭ ساندارى 0، 1
6 كومپيۋتەردىڭ ىشكى جادى نەشەگە بولىنەدى 2
7 كومپيۋتەردىڭ اقپاراتتى ۋاقىتشا ساقتايتىن قۇرىلعىسى وپەراتيۆتى جادى
8 لوگاريفم سىزعىشىن ويلار تاپقان وقىمىستى د. روبەرتسون
9 العاشقى اۆتوماتتى ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ اۆتورى چارلز بەببيدج
10 كومپيۋتەردىڭ “ميى” پروسەسسور
11 مونيتوردىڭ ەكرانىنداعى ءتۇرلى ءتۇستى نۇكتەلەر پيكسەل
12
13 قاعازداعى كەسكىندى كومپيۋتەردىڭ جادىنا ەنگىزەتىن قۇرىلعى سكانەر
14 اقپاراتتى باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى پرينتەر
15 ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ءتاسىلى ينتەرفەيس
4ء-شى كەزەڭى «ءسوز تاپقانعا؟»
1-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. ينفورماتيكا
2-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. كومپيۋتەر
3-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. اقپارات
5ء-شى كەزەڭى «ويلان، تاپ!»
1. ەكراننىڭ بەتىندە ونىڭ تۇراعى،
قاشان بولسىن جىپىلىقتاپ تۇرادى. (مەڭزەر)
2. ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك
تۇرماي ىلعي جاتادى.
قوزعالا قالسا ارتىنان
ەشبىر بەلگى قالمايدى. (بوس ورىن)
3. اقپاراتتى ساقتاپ تاراتقان،
جۇرتتى وزىنە قاراتقان (كومپيۋتەر)
4. باتىرماسىن باساسىڭ
قاجەتتى فايلدى اشاسىڭ (تىشقان)
شىنداپ تۇرعان شىنارداي ارمانى بار،
ونەرلەرىن كورسەتسىن ۇل مەن قىزدار
«ونەرپاز بولساڭ» كەزەڭىنە كەلىپ جەتتىك،
ويلانتىپ وتىرعاندى تاڭ قالدىرار،-دەپ كەلەسى كەزەڭگە كوشەيىك.
6ء-شى كەزەڭى «ونەرپاز بولساڭ» ءار توپ ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
7ء-شى كەزەڭى «كىم جىلدام، ءارى تاپقىر»
تومەندەگى بەرىلگەن سويلەمگە كوپ ماعىنالى ءسوز قۇراۋ.
1) پروگراممالانعاندىقتان
قورىتىندى
ءادىلقازىلارعا ءسوز بەرۋ. جەڭگەن توپتى انىقتاۋ. ماراپاتتاۋ.
ويىن تولقىن جاتقانداي اسىپ، تاسىپ،
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار،
جەڭسەڭ دە، جەڭىلسەڭ دە قالما جاسىپ،-دەي وتىرا بۇگىنگى سايىسىمىزدى اياقتايمىز.
كەش سوڭىندا جەڭىسكە جەتكەن توپ ماراپاتتالادى.
قوش ساۋ بولىڭىزدار!
سايىستىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ، جۇيەلەۋ ارقىلى بەكىتۋ.
دامىتۋشىلىق: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، بەلسەندىلىكتەرىن دامىتۋ، توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: سايىستا جاۋاپكەرشىلىككە، شاپشاڭدىققا، تياناقتىلىققا باۋلۋ، اقپاراتتىق مادەنيەتكە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: يتنەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، پرەزەنتاسيا،
سايىس كەزەڭدەرى:
1. تانىستىرۋ
2. «كىم ءبىلىمدى»
3. «سەن بىلەسىڭ بە؟»
4. «ءسوز تاپقانعا»
5. «ويلان، تاپ!»
6. «ونەرپاز بولساڭ»
7. «كىم جىلدام، ءارى تاپقىر»
بارىسى:
مىنەكەي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز
عىلىمداردىڭ جاڭاسى
ينفورماتيكا جايىندا
سايىستى ءبىز باستايمىز
قۇرمەتتى ۇستازدار مەن وقۋشىلار! «تاپقىر دوستار» سايىسىنا قوش كەلىپسىزدەر!
بۇگىنگى سايىسقا قاتىسقالى وتىرعان ەكى توپتى قول سوعىپ قارسى الايىق.
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن،-دەگەندەي سايىسىمىزدىڭ
1ء-شى كەزەڭى «تانىستىرۋدى» باستايىق! ءسوز كەزەگىن «مونيتور»، «پەرنەتاقتا»، «پرينتەر» توپتارىنا بەرەمىز. (ءار توپ ءوز توبىنىڭ اتىن، ۇرانىن، توپ باسشىسىن، مۇشەلەرىن تانىستىرادى)
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن
ۋاقىت دەگەن زىمىراپ، زۋلاپ جاتىر
تاپقىرلىق پەن شاپشاڭدىق بۇل سايىستا كەرەك ەكەن – دەي وتىرا كەلەسى كەزەڭدى باستايىق.
2ء-شى كەزەڭى «كىم ءبىلىمدى»
№ سۇراقتار جاۋاپتار
1 1 بايت نەشە بيتتەن تۇرادى؟ 8
2 اقپاراتتىق پروسەستەر؟ ساقتاۋ، الماسۋ، وڭدەۋ
3 اقپارات لاتىننىڭ قاي سوزىنەن شىققان؟ ALT+F4
4 كومپيۋتەردىڭ ەڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارى؟ جۇيەلىك بلوك، پەرنەتاقتا، مونيتور
5 اقپاراتتى كەرى كودتاۋ قالاي اتالادى؟ دەكودتاۋ
6 ەگەر بۇل پەرنەنى ءبىر رەت باسسا باس ارىپتەر ەنگىزىلەدى Caps Lock
7 اقپاراتتى قاعازعا باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى پرينتەر
8 ءبىرىنشى ەلەكتروندى ەسەپتەۋىش ماشينا قاشان جاسالدى 1946 جىلى اقش-تىڭ پەنسيلۆان ۋنيۆەرسيتەتىندە
9 اقپاراتتى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋ قۇرىلعىسى؟ پەرنەتاقتا
10 اقپاراتتى بەلگىلى ءبىر الفاۆيت ارقىلى قۇپيالاپ جازۋ كودتاۋ
11 جىپىلىقتاپ تۇراتىن تىك سىزىقشا مەڭزەر
12 ادام نەمەسە قۇرىلعى اقپارات قابىلدايتىن فيزيكالىق پروسەسس سيگنال
13 Windowsء-تىڭ نەگىزگى ەكرانى جۇمىس ۇستەلى
14 العاشقى پروگرامميست ايەل ادا اۆگۋستا لاۆلەيس
15 دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى جادى
3ء-شى كەزەڭى «سەن بىلەسىڭ بە؟»
№ سۇراقتار جاۋاپتار
1 مونيتور، جۇيەلىك بلوك، پەرنەتاقتا كومپيۋتەردىڭ قانداي قۇرىلعىلارى؟ نەگىزگى
2 كومپيۋتەردىڭ ەكرانىنا اقپاراتتى شىعاراتىن قۇرىلعى ديسپلەي نەمەسە مونيتور
3 اقپاراتتىق پروسەستەردى زەرتتەيتىن عىلىم ينفورماتيكا
4 اقپاراتتىق پروسەستەردى جۇزەگە اسىراتىن قۇرىلعى كومپيۋتەر
5 ەكىلىك جۇيەنىڭ ساندارى 0، 1
6 كومپيۋتەردىڭ ىشكى جادى نەشەگە بولىنەدى 2
7 كومپيۋتەردىڭ اقپاراتتى ۋاقىتشا ساقتايتىن قۇرىلعىسى وپەراتيۆتى جادى
8 لوگاريفم سىزعىشىن ويلار تاپقان وقىمىستى د. روبەرتسون
9 العاشقى اۆتوماتتى ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ اۆتورى چارلز بەببيدج
10 كومپيۋتەردىڭ “ميى” پروسەسسور
11 مونيتوردىڭ ەكرانىنداعى ءتۇرلى ءتۇستى نۇكتەلەر پيكسەل
12
13 قاعازداعى كەسكىندى كومپيۋتەردىڭ جادىنا ەنگىزەتىن قۇرىلعى سكانەر
14 اقپاراتتى باسىپ شىعاراتىن قۇرىلعى پرينتەر
15 ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ءتاسىلى ينتەرفەيس
4ء-شى كەزەڭى «ءسوز تاپقانعا؟»
1-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. ينفورماتيكا
2-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. كومپيۋتەر
3-توپ. تومەندەگى سويلەمدى ASCII كەستەسىن پايدالانىپ كودتاڭدار.
1. اقپارات
5ء-شى كەزەڭى «ويلان، تاپ!»
1. ەكراننىڭ بەتىندە ونىڭ تۇراعى،
قاشان بولسىن جىپىلىقتاپ تۇرادى. (مەڭزەر)
2. ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك
تۇرماي ىلعي جاتادى.
قوزعالا قالسا ارتىنان
ەشبىر بەلگى قالمايدى. (بوس ورىن)
3. اقپاراتتى ساقتاپ تاراتقان،
جۇرتتى وزىنە قاراتقان (كومپيۋتەر)
4. باتىرماسىن باساسىڭ
قاجەتتى فايلدى اشاسىڭ (تىشقان)
شىنداپ تۇرعان شىنارداي ارمانى بار،
ونەرلەرىن كورسەتسىن ۇل مەن قىزدار
«ونەرپاز بولساڭ» كەزەڭىنە كەلىپ جەتتىك،
ويلانتىپ وتىرعاندى تاڭ قالدىرار،-دەپ كەلەسى كەزەڭگە كوشەيىك.
6ء-شى كەزەڭى «ونەرپاز بولساڭ» ءار توپ ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.
7ء-شى كەزەڭى «كىم جىلدام، ءارى تاپقىر»
تومەندەگى بەرىلگەن سويلەمگە كوپ ماعىنالى ءسوز قۇراۋ.
1) پروگراممالانعاندىقتان
قورىتىندى
ءادىلقازىلارعا ءسوز بەرۋ. جەڭگەن توپتى انىقتاۋ. ماراپاتتاۋ.
ويىن تولقىن جاتقانداي اسىپ، تاسىپ،
بىرەۋ مىعىم، بىرەۋلەر شالىس باسىپ
بۇل ويىننان وتەدى عۇلاما ويلار،
جەڭسەڭ دە، جەڭىلسەڭ دە قالما جاسىپ،-دەي وتىرا بۇگىنگى سايىسىمىزدى اياقتايمىز.
كەش سوڭىندا جەڭىسكە جەتكەن توپ ماراپاتتالادى.
قوش ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Microsoft Power Point پروگرامماسىن قورىتىندىلاۋ.
