تاۋەلسىز ەل تىرەگى، ءبىلىمدى ۇرپاق
4 سىنىپ
«تاۋەلسىز ەل تىرەگى، ءبىلىمدى ۇرپاق» (تانىمدىق سايىس)
تانىمدىق سايىس.
تاقىرىبى: تاۋەلسىز ەل تىرەگى، ءبىلىمدى ۇرپاق.
ماقساتى: 1. سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن سارالاۋ، وي ۇشقىرلىقتارىن بايقاۋ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس ىستەي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
3. ۇيىمشىلدىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، توپ اتتارى جازىلعان قيما قاعازدار
ءادىس تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ.
ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- جاقسى، بالالار، وسىنداي جاقسى سوزدەرمەن سايىسىمىزدى باستايىق.
بالالار، وزدەرىڭ بايقاپ وتىرعانداي، ءبىز ءۇش توپقا ءبولىنىپ وتىرمىز. توپتارىمىزدىڭ اتتارىن ءبىلۋ ءۇشىن مىنا رەبۋستاردى شەشەمىز.
ءى - توپ «زەرەكتەر»
ءىى - توپ «العىرلار»
ءىىى - توپ «تاپقىرلار»
ەندەشە بۇگىن ءبىز ءۇش توپ بولىپ، ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالامىز.
سايىسىمىز ءتورت كەزەڭنەن تۇرادى.
1كەزەڭ «قىزىقتى ۇشتىك»
2 - كەزەڭ «ۇشقىر وي»
3 - كەزەڭ «ءتىل ونەرى»
4 - كەزەڭ «سىن ساعاتى»
ءى - كەزەڭ «قىزىقتى ۇشتىك» - مۇندا وزدەرىڭە تانىس ءۇش ءپان بويىنشا بىرنەشە سۇراقتار بەرىلگەن. ءپاندى تاڭداي وتىرىپ، سول سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەمىز. تولىق جاۋاپ بەرسەك بەس ۇپاي الامىز.
ماتەماتيكا سۇراقتارى:
1. ۇزىندىق ولشەم بىرلىكتەرىن اتاڭدار (مم، سم، دم، م، كم)
2. ءتورت بۇرىشتىڭ پەريمەترىن قالاي تابامىز (ۇزىندىقتارى مەن ەندەرىن قوسامىز)
3. 7مەن 8ءدىڭ كوبەيتىندىسى نەشەگە تەڭ. (56)
4. ەڭ كىشى ءتورت تاڭبالى سان. (1000)
5. جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىققا بايلانىستى قاشىقتىقتى قالاي تابامىز؟ (جىلدامدىقتى ۋاقىتقا كوبەيتەمىز)
6. پاراللەل تۇزۋلەر دەگەنىمىز نە؟ ( قانشا سوزساڭ دا ەشقاشان قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر)
7. شارشى دەگەنىمىز نە؟ ( بارلىق قابىرعالارى تەڭ ءتورت بۇرىش)
قازاق ءتىلى
1. ءماتىننىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار (اڭگىمەلەۋ، سيپاتتاۋ، پايىمداۋ)
2. قازاق الفاۆيتىندە نەشە ءارىپ بار ( 42 )
3. نە ىستەدى؟، نە قىلدى؟، ءقايتتى؟ قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟(بايانداۋىش)
4. «باتىر» سوزىنە ماندەس سوزدەردى تاپ (ەر جۇرەك، قايسار، باتىل)
5. قىستىرما ءسوز دەگەنىمىز نە؟
6. ءسوز تاپتارى نەشەگە بولىنەدى؟(9)
7. قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ (ەكى نەمەسە وداندا كوپ ءجاي سويلەمنەن قۇرالعان سويلەم)
انا ءتىلى
1. ابىلايدىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتى.(ءابىلمانسۇر)
2. حالىق اۋىز ادەبيەتىنە نەلەر جاتادى؟
3. قازىنا كوتەرگەن بالا كىم؟( ق. ساتبايەۆ)
4. تۇڭعىش ولەڭدەر جيناعى «ويان، قازاق» دەگەن اتپەن جارىق كورگەن اقىن كىم؟ (م. دۋلاتوۆ).
5. س. بەگاليننىڭ «قىردىڭ جاس تۇلەگى» اڭگىمەسى كىمگە ارنالعان. (شوقان)
6. ومىردە بولعان ادامعا قاتىستى قۇرىلعان حالىق شىعارماسى.(اڭىز)
ءىى - كەزەڭ «ۇشقىر وي»
- بۇندا «جاسا قازاقستان» ءانى بىتكەنشە الدارىڭا بەرىلگەن سوزدەن بىرنەشە ءسوز ويلاپ تابۋلارىڭىز كەرەك. ول ءسوزدى ءقازىر الدارىڭا بەرەمىن، قوسىمشا اق
قاعاز بەرىلەدى. سوعان تەز جازىپ شىعامىز.
«اتامەكەن»
«قازاقستان».
«تاۋەلسىزدىك»
- وتە جاقسى، بالالار، ءبىزدىڭ ءار سايىسىمىزدى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىر، ناتيجەسىن سوڭىندا ايتادى.
كەلەسى كەزەڭگە وتەلىك.
ءىىى - كەزەڭ «ءتىل ونەرى»
- مەملەكەتتىك تىلمەن قوسا، بالالار، سەندەر ورىس ءتىلىن دە وقىپ ۇيرەنىپ جاتىرسىڭدار، ەندەشە بۇل ءتىلدى دە قوسا مەڭگەرىپ العاندارىڭ ءجون. ورىس ءتىلى ۇلتارالىق ءتىل، ۇيرەنگەننىڭ ارتىقتىعى جوق.
انا ءتىلىڭ ارىڭ بۇل،
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
- سوندىقتان ءقازىر ءۇش توپقا ءۇش جۇمباقتان وقيمىن، سەندەر سول جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تاۋىپ، ونى ورىسشاعا اۋداراسىڭدار. ەندەشە تىڭداي
قويىڭدار.
ءى - توپقا.
1. ءوزى سونداي اق،
جەسەڭ ءتاتتى اق. (قانت - ساحار)
2. قىس بويىنا جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى. (ايۋ - مەدۆەد)
3. جازۋ جازىپ جالىقپاعان،
جازا جازا ارىقتاعان. (بور - مەل)
ءىى - توپقا
1. ءوزى تاۋدىڭ بوكتەرىندە وسەدى،
جاڭا جىلدا ءۇي تورىنە كوشەدى. (شىرشا - ەلكا)
2. بىلىمنەن مول سىي اسى،
بالعىنداردىڭ ۇياسى. (مەكتەپ - شكولا)
3. مامىقتاي ۇلپا، قانتتاي اق،
قىستا جەر بەتىن باسادى،
جازدا سايعا قاشادى. (قار - سنەگ)
ءىىى - توپقا
1قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ - كنيگا)
2. ۇشىپ – قونىپ تىنبايدى،
جەرگە سوقساڭ سىنبايدى،
سۋعا سالساڭ باتپايدى،
تۇسكەن جەرگە جاتپايدى. (دوپ - مياچ)
3. بۇدان كىر قورقادى.
سۋدان بۇل قورقادى. (سابىن – مىلو)
- تاماشا، بالالار، سەندەر ورىس تىلىندە جاقسى مەڭگەرگەن ەكەنسىڭدەر. كەلەسى كەزەكتە
ءىV - كەزەڭ «سىن ساعاتى»
- مۇندا ءار توپتىڭ توپ باسشىلارىنا سۇراقتار قويىلادى. ولار جاۋاپ بەرۋلەرى كەرەك.
1قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن قاشان جاريالادى؟(1991جىل16جەلتوقسان)
2. ءار ادامنىڭ شاعىن وتانى.(وتباسى)
3. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتا. (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
4. ءۇش ءبيدى اتا. (ايتەكە بي، تولە بي، قازىبەك بي)
5. ءانۇراننىڭ اۆتورلارى كىمدەر؟ (ن نازاربايەۆ، ج ناجىمەدينوۆ، ش قالداياقوۆ)
6. ادام دەنەسىنىڭ تىرەگى نە؟ (قاڭقا)
7. بيىل تاۋەلسىزدىككە نەشە جىل؟ (20)
8. داۋىسسىز دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
9. قابانبايدىڭ شىن اتى (ەراسىل)
10. «اباي جولى» رومان ەپوپەياسىنىڭ اۆتورى كىم؟ (م اۋەزوۆ)
11. «حات سويلەۋدىڭ قاي تۇرىنە جاتادى؟ (جازباشا)
12. قازاقستان دۇنيە ءجۇزى بويىنشا جەر كولەمى بويىنشا نەشىنشى ورىندا (9)
- مىنە، بالالار، ءتورت كەزەڭنەن تۇراتىن سايىسىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى.
جارىس زاڭى ەجەلدەن،
جەڭىمپازدى انىقتاۋ.
جەڭىمپاز بولۋ شارتى سول،
ەڭبەكتەنۋ جالىقپاۋ.
ماراپاتتاۋ.
قورىتىندى.
«تاۋەلسىز ەل تىرەگى، ءبىلىمدى ۇرپاق» (تانىمدىق سايىس)
تانىمدىق سايىس.
تاقىرىبى: تاۋەلسىز ەل تىرەگى، ءبىلىمدى ۇرپاق.
ماقساتى: 1. سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن سارالاۋ، وي ۇشقىرلىقتارىن بايقاۋ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ جۇمىس ىستەي بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ
3. ۇيىمشىلدىققا، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، توپ اتتارى جازىلعان قيما قاعازدار
ءادىس تاسىلدەر: سۇراق - جاۋاپ، وي قوزعاۋ.
ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- جاقسى، بالالار، وسىنداي جاقسى سوزدەرمەن سايىسىمىزدى باستايىق.
بالالار، وزدەرىڭ بايقاپ وتىرعانداي، ءبىز ءۇش توپقا ءبولىنىپ وتىرمىز. توپتارىمىزدىڭ اتتارىن ءبىلۋ ءۇشىن مىنا رەبۋستاردى شەشەمىز.
ءى - توپ «زەرەكتەر»
ءىى - توپ «العىرلار»
ءىىى - توپ «تاپقىرلار»
ەندەشە بۇگىن ءبىز ءۇش توپ بولىپ، ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالامىز.
سايىسىمىز ءتورت كەزەڭنەن تۇرادى.
1كەزەڭ «قىزىقتى ۇشتىك»
2 - كەزەڭ «ۇشقىر وي»
3 - كەزەڭ «ءتىل ونەرى»
4 - كەزەڭ «سىن ساعاتى»
ءى - كەزەڭ «قىزىقتى ۇشتىك» - مۇندا وزدەرىڭە تانىس ءۇش ءپان بويىنشا بىرنەشە سۇراقتار بەرىلگەن. ءپاندى تاڭداي وتىرىپ، سول سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەمىز. تولىق جاۋاپ بەرسەك بەس ۇپاي الامىز.
ماتەماتيكا سۇراقتارى:
1. ۇزىندىق ولشەم بىرلىكتەرىن اتاڭدار (مم، سم، دم، م، كم)
2. ءتورت بۇرىشتىڭ پەريمەترىن قالاي تابامىز (ۇزىندىقتارى مەن ەندەرىن قوسامىز)
3. 7مەن 8ءدىڭ كوبەيتىندىسى نەشەگە تەڭ. (56)
4. ەڭ كىشى ءتورت تاڭبالى سان. (1000)
5. جىلدامدىق، ۋاقىت، قاشىقتىققا بايلانىستى قاشىقتىقتى قالاي تابامىز؟ (جىلدامدىقتى ۋاقىتقا كوبەيتەمىز)
6. پاراللەل تۇزۋلەر دەگەنىمىز نە؟ ( قانشا سوزساڭ دا ەشقاشان قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر)
7. شارشى دەگەنىمىز نە؟ ( بارلىق قابىرعالارى تەڭ ءتورت بۇرىش)
قازاق ءتىلى
1. ءماتىننىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار (اڭگىمەلەۋ، سيپاتتاۋ، پايىمداۋ)
2. قازاق الفاۆيتىندە نەشە ءارىپ بار ( 42 )
3. نە ىستەدى؟، نە قىلدى؟، ءقايتتى؟ قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ سۇراقتارى؟(بايانداۋىش)
4. «باتىر» سوزىنە ماندەس سوزدەردى تاپ (ەر جۇرەك، قايسار، باتىل)
5. قىستىرما ءسوز دەگەنىمىز نە؟
6. ءسوز تاپتارى نەشەگە بولىنەدى؟(9)
7. قۇرمالاس سويلەم دەگەنىمىز نە؟ (ەكى نەمەسە وداندا كوپ ءجاي سويلەمنەن قۇرالعان سويلەم)
انا ءتىلى
1. ابىلايدىڭ ازان شاقىرىپ قويعان اتى.(ءابىلمانسۇر)
2. حالىق اۋىز ادەبيەتىنە نەلەر جاتادى؟
3. قازىنا كوتەرگەن بالا كىم؟( ق. ساتبايەۆ)
4. تۇڭعىش ولەڭدەر جيناعى «ويان، قازاق» دەگەن اتپەن جارىق كورگەن اقىن كىم؟ (م. دۋلاتوۆ).
5. س. بەگاليننىڭ «قىردىڭ جاس تۇلەگى» اڭگىمەسى كىمگە ارنالعان. (شوقان)
6. ومىردە بولعان ادامعا قاتىستى قۇرىلعان حالىق شىعارماسى.(اڭىز)
ءىى - كەزەڭ «ۇشقىر وي»
- بۇندا «جاسا قازاقستان» ءانى بىتكەنشە الدارىڭا بەرىلگەن سوزدەن بىرنەشە ءسوز ويلاپ تابۋلارىڭىز كەرەك. ول ءسوزدى ءقازىر الدارىڭا بەرەمىن، قوسىمشا اق
قاعاز بەرىلەدى. سوعان تەز جازىپ شىعامىز.
«اتامەكەن»
«قازاقستان».
«تاۋەلسىزدىك»
- وتە جاقسى، بالالار، ءبىزدىڭ ءار سايىسىمىزدى ءادىلقازىلار باعالاپ وتىر، ناتيجەسىن سوڭىندا ايتادى.
كەلەسى كەزەڭگە وتەلىك.
ءىىى - كەزەڭ «ءتىل ونەرى»
- مەملەكەتتىك تىلمەن قوسا، بالالار، سەندەر ورىس ءتىلىن دە وقىپ ۇيرەنىپ جاتىرسىڭدار، ەندەشە بۇل ءتىلدى دە قوسا مەڭگەرىپ العاندارىڭ ءجون. ورىس ءتىلى ۇلتارالىق ءتىل، ۇيرەنگەننىڭ ارتىقتىعى جوق.
انا ءتىلىڭ ارىڭ بۇل،
ۇياتىڭ بوپ تۇر بەتتە
- سوندىقتان ءقازىر ءۇش توپقا ءۇش جۇمباقتان وقيمىن، سەندەر سول جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تاۋىپ، ونى ورىسشاعا اۋداراسىڭدار. ەندەشە تىڭداي
قويىڭدار.
ءى - توپقا.
1. ءوزى سونداي اق،
جەسەڭ ءتاتتى اق. (قانت - ساحار)
2. قىس بويىنا جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى. (ايۋ - مەدۆەد)
3. جازۋ جازىپ جالىقپاعان،
جازا جازا ارىقتاعان. (بور - مەل)
ءىى - توپقا
1. ءوزى تاۋدىڭ بوكتەرىندە وسەدى،
جاڭا جىلدا ءۇي تورىنە كوشەدى. (شىرشا - ەلكا)
2. بىلىمنەن مول سىي اسى،
بالعىنداردىڭ ۇياسى. (مەكتەپ - شكولا)
3. مامىقتاي ۇلپا، قانتتاي اق،
قىستا جەر بەتىن باسادى،
جازدا سايعا قاشادى. (قار - سنەگ)
ءىىى - توپقا
1قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما. (كىتاپ - كنيگا)
2. ۇشىپ – قونىپ تىنبايدى،
جەرگە سوقساڭ سىنبايدى،
سۋعا سالساڭ باتپايدى،
تۇسكەن جەرگە جاتپايدى. (دوپ - مياچ)
3. بۇدان كىر قورقادى.
سۋدان بۇل قورقادى. (سابىن – مىلو)
- تاماشا، بالالار، سەندەر ورىس تىلىندە جاقسى مەڭگەرگەن ەكەنسىڭدەر. كەلەسى كەزەكتە
ءىV - كەزەڭ «سىن ساعاتى»
- مۇندا ءار توپتىڭ توپ باسشىلارىنا سۇراقتار قويىلادى. ولار جاۋاپ بەرۋلەرى كەرەك.
1قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوز تاۋەلسىزدىگىن قاشان جاريالادى؟(1991جىل16جەلتوقسان)
2. ءار ادامنىڭ شاعىن وتانى.(وتباسى)
3. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتا. (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
4. ءۇش ءبيدى اتا. (ايتەكە بي، تولە بي، قازىبەك بي)
5. ءانۇراننىڭ اۆتورلارى كىمدەر؟ (ن نازاربايەۆ، ج ناجىمەدينوۆ، ش قالداياقوۆ)
6. ادام دەنەسىنىڭ تىرەگى نە؟ (قاڭقا)
7. بيىل تاۋەلسىزدىككە نەشە جىل؟ (20)
8. داۋىسسىز دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
9. قابانبايدىڭ شىن اتى (ەراسىل)
10. «اباي جولى» رومان ەپوپەياسىنىڭ اۆتورى كىم؟ (م اۋەزوۆ)
11. «حات سويلەۋدىڭ قاي تۇرىنە جاتادى؟ (جازباشا)
12. قازاقستان دۇنيە ءجۇزى بويىنشا جەر كولەمى بويىنشا نەشىنشى ورىندا (9)
- مىنە، بالالار، ءتورت كەزەڭنەن تۇراتىن سايىسىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى.
جارىس زاڭى ەجەلدەن،
جەڭىمپازدى انىقتاۋ.
جەڭىمپاز بولۋ شارتى سول،
ەڭبەكتەنۋ جالىقپاۋ.
ماراپاتتاۋ.
قورىتىندى.