تاۋەلسىزدىك تۇتقاسى - بىزگە امانات
ماقساتى: تاۋەلسىزدىكتىڭ 21 جىلدىعى قارساڭىندا وقۋشىلاردى وتاندى، ەلدى، جەردى سۇيۋگە تۋعان ەل تاريحىن بىلۋگە، ەلىمىزدىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرىن قۇرمەتتەپ قاستەرلەۋگە، ءوز ەلىن، تەگىن تاريحىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ەلباسىنىڭ سۋرەتى، قازاقستاننىڭ كارتاسى، قازاقستان تۋرالى سۋرەتتەر مەن بۋكلەتتەر، سلايدتار. تۋعان جەر تۋرالى، وتان تۋرالى ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، الدىن-الا دايىندالعان ارىپ-پلاكاتتار (سايىس بولىمىنە).
ءى جۇرگىزۋشى:
قايىرلى كۇن، دوسىم،
قايىرلى كۇن بولسىن.
سەنبىنىڭ ءساتى
ساتتىلىككە تولسىن.
ءىى جۇرگىزۋشى:
ال كەلىڭدەر، كەلىڭدەر،
بىر-بىرىڭە ەرىڭدەر.
ءبىلىمىڭدى تەكسەرىپ،
بايگەگە قاتىسىپ كورىڭدەر.
بايگەگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
ءبىلىم مەن ونەر تابىسپاي،
تالىم-تاربيە الار ما؟
ءى جۇرگىزۋشى:
ءيا، ارينە سولاي. ەندەشە ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار جانە ۇستازدار مەن وقۋشىلار! ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى بارشاڭىزعا قۇتتى بولسىن! مىنە، تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 21 جىل دا بولدى. بابالاردىڭ ارمانى، انالاردىڭ تىلەگى بولعان باقىت - تاۋەلسىزدىك جيىرماسىنشى عاسىردىڭ اياقتالار تۇسىندا ءبىزدىڭ ماڭدايىمىزعا دارىپ، الاقانىمىزعا قوندى. مەملەكەتىمىزدىڭ ءوسىپ-ونىپ، شىڭعا جەتىپ وركەندەۋى – ءبىزدىڭ جەتىستىگىمىز، سوندىقتان بۇگىنگى «تاۋەلسىزدىك تۇتقاسى - بىزگە امانات» تانىمدىق سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
ءىى جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزبىن، تاۋەلسىزبىن مەن بۇگىن
كەلدى مىنە ازاتتىعىم، تەڭدىگىم
بوستاندىقتا بايلىعىم مەن ەلدىگىم
شەشىل ەندى، شەمەن بولعان شەرلى ءۇنىم – دەپ، ورتاعا بۇگىنگى سايىسىمىزعا قاتىسۋشى «جالىن» جانە « دارىن » توبىن شاقىرامىز!
ءى جۇرگىزۋشى:
بۇگىنگى سايىسىمىزدى 6 كەزەڭنەن تۇرادى.
1.تانىستىرۋ.
2. بليس –تۋرنير " كىم جىلدام؟ "
3. "ماقال ءسوز اتاسى"
4. "ساندار سويلەيدى"
5. "شاتاسقان ارىپتەر"
6. ويلى بولساڭ، وزىپ كور (توپ باسشىلار سايىسى)
7. جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور
سايىستى ساراپقا سالاتىن ءادىل قازىلار القاسىن تانىستىرىپ وتەيىن.
1.
2.
ءى.تانىستىرۋ
1توپ « جالىن »
ۇرانى: «بىلەكتى ءبىردى جىعادى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى»
سالەمدەسۋى: بۇل سايىستى كوپتەن بىزدەر كۇتكەنبىز،
جالىنداعان جاستارمىز ءبىز كوكتەمبىز.
ماقساتىمىز بيىكتەردەن كورىنۋ،
سول ءۇشىن دە ماڭداي تەردى توككەنبىز.
ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم،
كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن.
العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن،
ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم.
جينالعان ىلعي مىقتىلار
جۇرەكتە وت، كوزدەرىندە جالىن بار.
« جالىن » توبىن حالايىق،
قول سوعىپ قارسى الايىق.
2توپ «دارىن »
ۇرانى: «ءبىلىمدىنىڭ كۇنى جارىق، ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ»
سالەمدەسۋى: جارىس دەسە العىرلىقتى ۇشتايمىز،
قيالدارعا سامعاپ ۇششقان قۇستايمىز.
بىلىممەنەن قارۋلانعان توبىمىز،
شەگىنبەيمىز جەڭىستەرگە باستايمىز.
وسىنداي تاپقىر دوستار كەز كەلگەندە،
جەتسىن-اۋ جارىستاردا جەڭگەنگە نە.
قارسىلاس بولعانمەنەن قۇربىسىڭدار،
تىلەيمىز ىزگى تىلەك سەندەرگە دە.
ءىى.بليس-تۋرنۋر. «كىم جىلدام؟»
1 توپ سۇراقتارى:
1.ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى؟ (ن.ءا.نازاربايەۆ)
2.دۇيسەنبىدەن كەيىن قاي كۇن؟ (سەيسەنبى)
3.1جىلدا قانشا كۇن؟ (365كۇن)
4.ءبىز ءبىلىم الاتىن وردا(مەكتەپ)
5.قازاقستان نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟ (5ەل)
6.قازاقتىڭ باس اقىنى؟ (اباي)
7.قازاقستان كونستيتۋتسياسى قاشان قابىلداندى؟(1995جىل 30تامىز)
8.مەملەكەتتىك رامىزدەر قاي جىلى قابىلداندى؟(1992جىل 4ماۋسىم)
2 توپ سۇراقتارى:
1.قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى؟ (ت.اۋباكىروۆ)
2.جۇمانىڭ الدىندى قاي كۇن؟ (بەيسەنبى)
3.جەتى جارعىنى جازعان كىم؟(تاۋكە حان)
4.قاي جىلى اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى استانا بولىپ جاريالاندى؟ (1998 ج 6 مامىر)
5.رامىزدەردى اتا (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
6. كەل، بالالار، وقىلىق ولەڭىنىڭ اۆتورى؟ (ى.التىنسارين)
7.قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟ (42ءارىپ)
8.قازاقستاندا قانشا وبلىس بار؟ (14 وبلىس)
ءىىى. "ماقال ءسوز اتاسى" دەگەندەي ماقال سايىسىنا شاقىرامىز.
1.قار جانا ما؟ (قالاۋىن تاپسا قار جانار.)
2.اپپاق قارعا بولا ما؟ (قارعا بالاسىن اپپاعىم دەيدى)
3.ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قايسىسى باتىل؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
4.ينەمەن نە قازامىز؟ (وقۋ ينەمەن قۇدىق قازعانداي.)
ءىV. "ساندار سويلەيدى"
ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى سانداردى تاڭداۋ ارقىلى، استىنداعى جاسىرىلعان سۋرەتتەر بويىنشا جاۋاپ بەرۋ
V. "شاتاسقان ارىپتەر"
جاۋابى: تاۋەلسىزدىك –جەلتوقساننىڭ جەمىسى
Vءى. ويلى بولساڭ، وزىپ كور
1.قاي ەلدە ەلباسىمىزعا ەسكەرتكىش ورناتتى؟ (تۇركيا استاناسى انكارادا)
2. تۇنگى ساعات 12-دە جاڭبىر جاۋىپ تۇرسا، مۇنان سوڭ 72 ساعاتتان كەيىن كۇن اشىلىپ شۋاق تۇسە مە؟ (جوق، بۇل ءتۇن مەزگىلى)
3.قازاقستان كارتاسى ءتارىزدى پارك قالاي اتالادى؟ (اتامەكەن)
4.قازاقستاندا نەشە استانا بولدى، اتتارىن اتا؟ (4. ورىنبور، قىزىلوردا، اقمولا، استانا)
Vءىى. جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور
(ارىپتەر كيگەن وقۋشىلار ءسوزدى تابۋ ارقىلى ورىندارىنا تۇرۋ كەرەك. «ەلىم مەنىڭ» سايىسىنداعى ويىن)
1-توپ سۇراقتارى:
1.وزەن اڭعارىنداعى ۇنەمى سۋ اعىپ جاتاتىن ويىس؟ (ارنا)
2.تروپيكتىك داقىل؟ (انار)
3.جاپاندا جالعىز اعاش ... بولماس (پانا)
4.قاسقىردىڭ ءىنى؟ (اپان)
5.اينالاسى سۋمەن قورشالعان، قۇرلىقتىڭ كىشىگىرىم بولىگى؟ (ارال)
6.جەر شارىنىڭ ۇستىڭگى جاعىنان كىشىرەيتىلىپ تۇسىرىلگەن سىزباسى؟ (پلان)
2-توپ سۇراقتارى:
1.قۇرلىقتاعى بارلىق جاعىنان سۋ قورشالعان بولىگى؟ (ارال)
2. رەسەي حالقى؟ (ورىس)
3.ءتۇس اتاۋى؟ (سارى )
4.مۇعالجار قاي تاۋدىڭ جالعاسى؟ (ورال)
5.سىردارياعا قۇياتىن وزەن؟ (ارىس)
6.ساي، جىرا سياقتى جەر بەدەرىنىڭ تومەن بولىگى(ويىس)
ءى جۇرگىزۋشى:
جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن
ءومىر - كۇرەس، جەتكىزە مە مۇراتىن؟
«جەڭبەدىم، جەڭىلدىم» دەپ رەنجىمە،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن
ءىى جۇرگىزۋشى: ەندەشە ورتاعا بۇگىنگى سايىستىڭ ادىلدىگىن شەشىپ بەرەر، ءادىل قازىلار القاسىنا ءسوز بەرەلىك.
ءى جۇرگىزۋشى:
وسەر ەلدىڭ قاي ساتتە دە بىرلىك بولماق قالاۋى،
لاۋلا، لاۋلا جەلتوقساننىڭ مۇزعا جاققان الاۋى.
وزدەرىڭدەي ءور نامىستى جاس وركەنى بار ەلدىڭ
ەشقاشاندا ەڭكەيۋگە ءتيىستى ەمەس جالاۋى!
جەلتوقسانىم – تاۋەلسىزدىك تىرەگى،
جەلتوقساندى ءقادىر تۇتىپ تۇر ەلى.
ەستە ساقتاپ اعالاردىڭ ەرلىگىن،
جۇرەكتەرگە ساقتاۋ كەرەك ۇنەمى، - دەگەن تاماشا ولەڭ جولدارىمەن بۇگىنگى تاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان «تاۋەلسىزدىك تۇتقاسى - بىزگە امانات» تانىمدىق سايىسىمىز اياقتالدى.
ءىى جۇرگىزۋشى:
وتانىمىز تىنىشتىقتا، ەلىمىز بەيبىتشىلىكتە بولىپ، كۇن ساۋلەسى ءارقاشان باقىت نۇرىن شاشسىن! تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرى بيىك
كورنەكىلىگى: ەلباسىنىڭ سۋرەتى، قازاقستاننىڭ كارتاسى، قازاقستان تۋرالى سۋرەتتەر مەن بۋكلەتتەر، سلايدتار. تۋعان جەر تۋرالى، وتان تۋرالى ناقىل سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، الدىن-الا دايىندالعان ارىپ-پلاكاتتار (سايىس بولىمىنە).
ءى جۇرگىزۋشى:
قايىرلى كۇن، دوسىم،
قايىرلى كۇن بولسىن.
سەنبىنىڭ ءساتى
ساتتىلىككە تولسىن.
ءىى جۇرگىزۋشى:
ال كەلىڭدەر، كەلىڭدەر،
بىر-بىرىڭە ەرىڭدەر.
ءبىلىمىڭدى تەكسەرىپ،
بايگەگە قاتىسىپ كورىڭدەر.
بايگەگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
ءبىلىم مەن ونەر تابىسپاي،
تالىم-تاربيە الار ما؟
ءى جۇرگىزۋشى:
ءيا، ارينە سولاي. ەندەشە ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار جانە ۇستازدار مەن وقۋشىلار! ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى بارشاڭىزعا قۇتتى بولسىن! مىنە، تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 21 جىل دا بولدى. بابالاردىڭ ارمانى، انالاردىڭ تىلەگى بولعان باقىت - تاۋەلسىزدىك جيىرماسىنشى عاسىردىڭ اياقتالار تۇسىندا ءبىزدىڭ ماڭدايىمىزعا دارىپ، الاقانىمىزعا قوندى. مەملەكەتىمىزدىڭ ءوسىپ-ونىپ، شىڭعا جەتىپ وركەندەۋى – ءبىزدىڭ جەتىستىگىمىز، سوندىقتان بۇگىنگى «تاۋەلسىزدىك تۇتقاسى - بىزگە امانات» تانىمدىق سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
ءىى جۇرگىزۋشى:
تاۋەلسىزبىن، تاۋەلسىزبىن مەن بۇگىن
كەلدى مىنە ازاتتىعىم، تەڭدىگىم
بوستاندىقتا بايلىعىم مەن ەلدىگىم
شەشىل ەندى، شەمەن بولعان شەرلى ءۇنىم – دەپ، ورتاعا بۇگىنگى سايىسىمىزعا قاتىسۋشى «جالىن» جانە « دارىن » توبىن شاقىرامىز!
ءى جۇرگىزۋشى:
بۇگىنگى سايىسىمىزدى 6 كەزەڭنەن تۇرادى.
1.تانىستىرۋ.
2. بليس –تۋرنير " كىم جىلدام؟ "
3. "ماقال ءسوز اتاسى"
4. "ساندار سويلەيدى"
5. "شاتاسقان ارىپتەر"
6. ويلى بولساڭ، وزىپ كور (توپ باسشىلار سايىسى)
7. جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور
سايىستى ساراپقا سالاتىن ءادىل قازىلار القاسىن تانىستىرىپ وتەيىن.
1.
2.
ءى.تانىستىرۋ
1توپ « جالىن »
ۇرانى: «بىلەكتى ءبىردى جىعادى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى»
سالەمدەسۋى: بۇل سايىستى كوپتەن بىزدەر كۇتكەنبىز،
جالىنداعان جاستارمىز ءبىز كوكتەمبىز.
ماقساتىمىز بيىكتەردەن كورىنۋ،
سول ءۇشىن دە ماڭداي تەردى توككەنبىز.
ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم،
كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن.
العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن،
ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم.
جينالعان ىلعي مىقتىلار
جۇرەكتە وت، كوزدەرىندە جالىن بار.
« جالىن » توبىن حالايىق،
قول سوعىپ قارسى الايىق.
2توپ «دارىن »
ۇرانى: «ءبىلىمدىنىڭ كۇنى جارىق، ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ»
سالەمدەسۋى: جارىس دەسە العىرلىقتى ۇشتايمىز،
قيالدارعا سامعاپ ۇششقان قۇستايمىز.
بىلىممەنەن قارۋلانعان توبىمىز،
شەگىنبەيمىز جەڭىستەرگە باستايمىز.
وسىنداي تاپقىر دوستار كەز كەلگەندە،
جەتسىن-اۋ جارىستاردا جەڭگەنگە نە.
قارسىلاس بولعانمەنەن قۇربىسىڭدار،
تىلەيمىز ىزگى تىلەك سەندەرگە دە.
ءىى.بليس-تۋرنۋر. «كىم جىلدام؟»
1 توپ سۇراقتارى:
1.ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى؟ (ن.ءا.نازاربايەۆ)
2.دۇيسەنبىدەن كەيىن قاي كۇن؟ (سەيسەنبى)
3.1جىلدا قانشا كۇن؟ (365كۇن)
4.ءبىز ءبىلىم الاتىن وردا(مەكتەپ)
5.قازاقستان نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟ (5ەل)
6.قازاقتىڭ باس اقىنى؟ (اباي)
7.قازاقستان كونستيتۋتسياسى قاشان قابىلداندى؟(1995جىل 30تامىز)
8.مەملەكەتتىك رامىزدەر قاي جىلى قابىلداندى؟(1992جىل 4ماۋسىم)
2 توپ سۇراقتارى:
1.قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى؟ (ت.اۋباكىروۆ)
2.جۇمانىڭ الدىندى قاي كۇن؟ (بەيسەنبى)
3.جەتى جارعىنى جازعان كىم؟(تاۋكە حان)
4.قاي جىلى اقمولا قالاسىنىڭ اتاۋى استانا بولىپ جاريالاندى؟ (1998 ج 6 مامىر)
5.رامىزدەردى اتا (تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران)
6. كەل، بالالار، وقىلىق ولەڭىنىڭ اۆتورى؟ (ى.التىنسارين)
7.قازاق الىپبيىندە نەشە ءارىپ بار؟ (42ءارىپ)
8.قازاقستاندا قانشا وبلىس بار؟ (14 وبلىس)
ءىىى. "ماقال ءسوز اتاسى" دەگەندەي ماقال سايىسىنا شاقىرامىز.
1.قار جانا ما؟ (قالاۋىن تاپسا قار جانار.)
2.اپپاق قارعا بولا ما؟ (قارعا بالاسىن اپپاعىم دەيدى)
3.ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قايسىسى باتىل؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
4.ينەمەن نە قازامىز؟ (وقۋ ينەمەن قۇدىق قازعانداي.)
ءىV. "ساندار سويلەيدى"
ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى سانداردى تاڭداۋ ارقىلى، استىنداعى جاسىرىلعان سۋرەتتەر بويىنشا جاۋاپ بەرۋ
V. "شاتاسقان ارىپتەر"
جاۋابى: تاۋەلسىزدىك –جەلتوقساننىڭ جەمىسى
Vءى. ويلى بولساڭ، وزىپ كور
1.قاي ەلدە ەلباسىمىزعا ەسكەرتكىش ورناتتى؟ (تۇركيا استاناسى انكارادا)
2. تۇنگى ساعات 12-دە جاڭبىر جاۋىپ تۇرسا، مۇنان سوڭ 72 ساعاتتان كەيىن كۇن اشىلىپ شۋاق تۇسە مە؟ (جوق، بۇل ءتۇن مەزگىلى)
3.قازاقستان كارتاسى ءتارىزدى پارك قالاي اتالادى؟ (اتامەكەن)
4.قازاقستاندا نەشە استانا بولدى، اتتارىن اتا؟ (4. ورىنبور، قىزىلوردا، اقمولا، استانا)
Vءىى. جۇيرىك بولساڭ، شاۋىپ كور
(ارىپتەر كيگەن وقۋشىلار ءسوزدى تابۋ ارقىلى ورىندارىنا تۇرۋ كەرەك. «ەلىم مەنىڭ» سايىسىنداعى ويىن)
1-توپ سۇراقتارى:
1.وزەن اڭعارىنداعى ۇنەمى سۋ اعىپ جاتاتىن ويىس؟ (ارنا)
2.تروپيكتىك داقىل؟ (انار)
3.جاپاندا جالعىز اعاش ... بولماس (پانا)
4.قاسقىردىڭ ءىنى؟ (اپان)
5.اينالاسى سۋمەن قورشالعان، قۇرلىقتىڭ كىشىگىرىم بولىگى؟ (ارال)
6.جەر شارىنىڭ ۇستىڭگى جاعىنان كىشىرەيتىلىپ تۇسىرىلگەن سىزباسى؟ (پلان)
2-توپ سۇراقتارى:
1.قۇرلىقتاعى بارلىق جاعىنان سۋ قورشالعان بولىگى؟ (ارال)
2. رەسەي حالقى؟ (ورىس)
3.ءتۇس اتاۋى؟ (سارى )
4.مۇعالجار قاي تاۋدىڭ جالعاسى؟ (ورال)
5.سىردارياعا قۇياتىن وزەن؟ (ارىس)
6.ساي، جىرا سياقتى جەر بەدەرىنىڭ تومەن بولىگى(ويىس)
ءى جۇرگىزۋشى:
جەڭىستەر مەن جەڭىلىستەن تۇراتىن
ءومىر - كۇرەس، جەتكىزە مە مۇراتىن؟
«جەڭبەدىم، جەڭىلدىم» دەپ رەنجىمە،
قاتىسۋ دا ءبىر جەڭىس، جان بولساڭ سەن ۇعاتىن
ءىى جۇرگىزۋشى: ەندەشە ورتاعا بۇگىنگى سايىستىڭ ادىلدىگىن شەشىپ بەرەر، ءادىل قازىلار القاسىنا ءسوز بەرەلىك.
ءى جۇرگىزۋشى:
وسەر ەلدىڭ قاي ساتتە دە بىرلىك بولماق قالاۋى،
لاۋلا، لاۋلا جەلتوقساننىڭ مۇزعا جاققان الاۋى.
وزدەرىڭدەي ءور نامىستى جاس وركەنى بار ەلدىڭ
ەشقاشاندا ەڭكەيۋگە ءتيىستى ەمەس جالاۋى!
جەلتوقسانىم – تاۋەلسىزدىك تىرەگى،
جەلتوقساندى ءقادىر تۇتىپ تۇر ەلى.
ەستە ساقتاپ اعالاردىڭ ەرلىگىن،
جۇرەكتەرگە ساقتاۋ كەرەك ۇنەمى، - دەگەن تاماشا ولەڭ جولدارىمەن بۇگىنگى تاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان «تاۋەلسىزدىك تۇتقاسى - بىزگە امانات» تانىمدىق سايىسىمىز اياقتالدى.
ءىى جۇرگىزۋشى:
وتانىمىز تىنىشتىقتا، ەلىمىز بەيبىتشىلىكتە بولىپ، كۇن ساۋلەسى ءارقاشان باقىت نۇرىن شاشسىن! تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرى بيىك