تاحاۋي احتانوۆ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىن تالداۋ
ادەبيەت (8 - سىنىپ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تاحاۋي احتانوۆ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىن تالداۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا كوركەم شىعارمانى وقىتۋ ارقىلى انگىمەنىڭ مازمۇنىن اشا ءبىلۋ، كەيىپكەرلەر بەينەسىن جان - جاقتى اشا ءبىلۋ؛
دامىتۋشىلىق: وزىق تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ وزىندىك پىكىرىن قالىپتاستىرۋ، اۋىزشا جانە جازباشا ءتىل بايلىعىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى حالقىمىزدىڭ مۇراسىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ستو، سكت.
ساباقتىڭ ءادىسى: تالداۋ، سالىستىرۋ، ىزدەندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، پورترەت، سلايدتار
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى.
1. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ؛ وقۋشى زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ۇيگە تاپسىرما: ت. احتانوۆتىڭ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: - بالالار، ءبىز وتكەن ساباقتا تاحاۋي احتانوۆتىڭ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىمەن تانىستىق. سونىمەن قاتار جازۋشىنىڭ قالامىنان تۋعان «ساۋلە»، «بوران»، “انت»، «اكە مەن بالا»، «ماحاببات مۇڭى» درامالارى، ت. ب. شىعارمالارىنىڭ بار ەكەندىگىنەن حاباردار بولدىڭدار. جازۋشىنىڭ العاشقى اڭگىمەسى - «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى ەكەنىن وتكەن ساباقتا ايتقان بولاتىنبىز.
بالالار، اڭگىمە وزەگى وزدەرىڭە تانىس. اڭگىمە جەلىسى بويىنشا مىناداي توپتىق جۇمىستار جۇرگىزەمىز. بۇل ءۇشىن سىنىپتاعى وقۋشىلار ءۇش توپقا بولىنەدى.
ءى توپ: «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىنىڭ اۆتورى، تاقىرىبى، ەپيكالىق جانر ءتۇرى، اڭگىمەنىڭ نەگىزگى يدەياسى مەن كەيىپكەرلەر بەينەسىنە توقتالادى.
«كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى
اۆتورى – تاحاۋي احتانوۆ.
تاقىرىبى – ونەر تاقىرىبى، كۇي ونەرىنىڭ قۇدىرەتى
ەپيكالىق جانر ءتۇرى – اڭگىمە.
يدەياسى – كۇي ونەرىنىڭ قۇدىرەتىن ۇعىنىپ، ونەر ادامىن دارىپتەۋ.
كەيىپكەرلەر بەينەسى:
جاعىمدى كەيىپكەرلەر: ەستەمەس، ورازىمبەت، جاڭىل، قاريا
جاعىمسىز كەيىپكەرلەر جوق.
ءىى توپ: شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسىنا تالداپ، اڭگىمەنى قىسقاشا مازمۇنداۋ. اڭگىمەنىڭ تاربيەلىك ءمانىن اشۋ.
شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى:
باستالۋى. قوس سالت اتتى.
بايلانىسۋى. جىرادا كەزدەسكەن جالعىز نار.
دامۋى. ورگە شىعا الماي تايعاناقتاعان كۇي.
شيەلەنىسۋى. الدەنەگە تالپىنعان كوڭىل قۇرعىر...
شارىقتاۋ شەگى. ەستەمەس كۇيشىنىڭ ەلدە جوق قولقا سالۋى.
شەشىمى.”نار يدىرگەن ” كۇيىنىڭ ومىرگە كەلۋى.
ءىىى توپ: شىعارمانىڭ كوركەمدىك ءادىسى مەن ادەبي تەوريالىق ۇعىمدارمەن جۇمىس.
بايانداۋ – ادەبي شىعارمانىڭ وقيعاسىن جەلىلى تۇردە كوركەمدەپ اڭگىمەلەۋدى بايانداۋ دەيمىز.
سۋرەتتەۋ – جازۋشى كەيدە شىعارما وقيعاسىن بايانداۋ بارىسىندا وقيعانىڭ بولعان جەرىمەن، وقيعاعا قاتىسۋشى كەيىپكەرلەرىمەن، ولاردىڭ جەكە باسىنا ءتان ەرەكشەلىكتەرىمەن، ولاردى قورشاعان ورتامەن تانىستىرادى. مۇنى سۋرەتتەۋ دەيمىز.
پورترەت - كوركەم شىعارمادا كەيىپكەردىڭ سىرت تۇلعاسىن، بەت - الپەتىن سۋرەتتەۋدى پورترەت دەيمىز.
مونولوگ - شىعارماداعى ادامنىڭ ىشكى ويى.
ديالوگ – كوركەم شىعارمادا كەيىپكەرلەردىڭ كەزەكتەسىپ سويلەسۋىن ديالوگ دەيمىز.
تەڭەۋ – جىبەكتەي مايىسىپ، بالشىقتان قۇيعانداي، سۇيرىكتەي ساۋساق، وڭىپ كەتكەن شۇبەرەكتەي.
ەپيتەت – وتكىر قوڭىر كوزدى، ءمۇساپىر بەينەسى، جۇمساق اۋەن بوياۋى.
تۇسىندىرمە سوزدىك:
تاسپادان “نار يدىرگەن” كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىن تىڭداتۋ.
شيراتۋ سۇراقتارى.
1. نەلىكتەن اڭگىمە كۇي اڭىزى دەپ اتالعان؟
2. اڭىزعا اينالعان قانداي كۇيلەردى بىلەسىڭدەر؟
3. بوتاسى ولگەن ارۋانا ەستەمەس كۇيشىگە قالاي اسەر ەتتى؟
4. ەستەمەس كۇيشىنىڭ كۇي ونەرى تۋرالى پىكىرى قانداي؟
5. ورازىمبەتكە قانداي مىنەزدەمە بەرگەن بولار ەدىڭىزدەر؟
6. اكەمنىڭ ۇلى جوق، ايىپ ەتپەڭىزدەر. جاڭىلعا قانداي مىنەزدەمە بەرەر ەدىڭىزدەر؟
7. ولىمنەن ۇيات كۇشتى. شالعا قانداي مىنەزدەمە بەرەر ەدىڭىزدەر؟
8. ەستەمەس كۇيشىنىڭ جۇرەگىن بۇلك ەتكىزەر، كوڭىلى قۇرعىر الدەنەگە تالپىنتقان نە؟
9. “ەكى كۇيشى، ونەرلەرىڭدى بىرگە سالىڭدار” دەگەن قىز ءسوزىنىڭ استارىندا نە بار ەدى؟ نەمەسە كۇيشى ەستەمەستىڭ “زامانىم وتكەن ەكەن عوي” دەپ اھ ۇرۋى نەنى بىلدىرەدى؟
10. جاڭىلدىڭ ءىس - ارەكەتىنە كوز قاراسىڭىز قانداي؟
ساباقتى بەكىتۋ.
وقۋشىلارعا شىعارماشىلىق تاپسىرما: «بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرىم…”
قورىتىندى
ۇيگە تاپسىرما.
“قازاق كۇي ونەرى” دەگەن تاقىرىپقا شىعارما جازىپ كەلۋ.
باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تاحاۋي احتانوۆ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىن تالداۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا كوركەم شىعارمانى وقىتۋ ارقىلى انگىمەنىڭ مازمۇنىن اشا ءبىلۋ، كەيىپكەرلەر بەينەسىن جان - جاقتى اشا ءبىلۋ؛
دامىتۋشىلىق: وزىق تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ وزىندىك پىكىرىن قالىپتاستىرۋ، اۋىزشا جانە جازباشا ءتىل بايلىعىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى حالقىمىزدىڭ مۇراسىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ستو، سكت.
ساباقتىڭ ءادىسى: تالداۋ، سالىستىرۋ، ىزدەندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، پورترەت، سلايدتار
ءپانارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى.
1. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ؛ وقۋشى زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ۇيگە تاپسىرما: ت. احتانوۆتىڭ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى: - بالالار، ءبىز وتكەن ساباقتا تاحاۋي احتانوۆتىڭ «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىمەن تانىستىق. سونىمەن قاتار جازۋشىنىڭ قالامىنان تۋعان «ساۋلە»، «بوران»، “انت»، «اكە مەن بالا»، «ماحاببات مۇڭى» درامالارى، ت. ب. شىعارمالارىنىڭ بار ەكەندىگىنەن حاباردار بولدىڭدار. جازۋشىنىڭ العاشقى اڭگىمەسى - «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى ەكەنىن وتكەن ساباقتا ايتقان بولاتىنبىز.
بالالار، اڭگىمە وزەگى وزدەرىڭە تانىس. اڭگىمە جەلىسى بويىنشا مىناداي توپتىق جۇمىستار جۇرگىزەمىز. بۇل ءۇشىن سىنىپتاعى وقۋشىلار ءۇش توپقا بولىنەدى.
ءى توپ: «كۇي اڭىزى» اڭگىمەسىنىڭ اۆتورى، تاقىرىبى، ەپيكالىق جانر ءتۇرى، اڭگىمەنىڭ نەگىزگى يدەياسى مەن كەيىپكەرلەر بەينەسىنە توقتالادى.
«كۇي اڭىزى» اڭگىمەسى
اۆتورى – تاحاۋي احتانوۆ.
تاقىرىبى – ونەر تاقىرىبى، كۇي ونەرىنىڭ قۇدىرەتى
ەپيكالىق جانر ءتۇرى – اڭگىمە.
يدەياسى – كۇي ونەرىنىڭ قۇدىرەتىن ۇعىنىپ، ونەر ادامىن دارىپتەۋ.
كەيىپكەرلەر بەينەسى:
جاعىمدى كەيىپكەرلەر: ەستەمەس، ورازىمبەت، جاڭىل، قاريا
جاعىمسىز كەيىپكەرلەر جوق.
ءىى توپ: شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسىنا تالداپ، اڭگىمەنى قىسقاشا مازمۇنداۋ. اڭگىمەنىڭ تاربيەلىك ءمانىن اشۋ.
شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى:
باستالۋى. قوس سالت اتتى.
بايلانىسۋى. جىرادا كەزدەسكەن جالعىز نار.
دامۋى. ورگە شىعا الماي تايعاناقتاعان كۇي.
شيەلەنىسۋى. الدەنەگە تالپىنعان كوڭىل قۇرعىر...
شارىقتاۋ شەگى. ەستەمەس كۇيشىنىڭ ەلدە جوق قولقا سالۋى.
شەشىمى.”نار يدىرگەن ” كۇيىنىڭ ومىرگە كەلۋى.
ءىىى توپ: شىعارمانىڭ كوركەمدىك ءادىسى مەن ادەبي تەوريالىق ۇعىمدارمەن جۇمىس.
بايانداۋ – ادەبي شىعارمانىڭ وقيعاسىن جەلىلى تۇردە كوركەمدەپ اڭگىمەلەۋدى بايانداۋ دەيمىز.
سۋرەتتەۋ – جازۋشى كەيدە شىعارما وقيعاسىن بايانداۋ بارىسىندا وقيعانىڭ بولعان جەرىمەن، وقيعاعا قاتىسۋشى كەيىپكەرلەرىمەن، ولاردىڭ جەكە باسىنا ءتان ەرەكشەلىكتەرىمەن، ولاردى قورشاعان ورتامەن تانىستىرادى. مۇنى سۋرەتتەۋ دەيمىز.
پورترەت - كوركەم شىعارمادا كەيىپكەردىڭ سىرت تۇلعاسىن، بەت - الپەتىن سۋرەتتەۋدى پورترەت دەيمىز.
مونولوگ - شىعارماداعى ادامنىڭ ىشكى ويى.
ديالوگ – كوركەم شىعارمادا كەيىپكەرلەردىڭ كەزەكتەسىپ سويلەسۋىن ديالوگ دەيمىز.
تەڭەۋ – جىبەكتەي مايىسىپ، بالشىقتان قۇيعانداي، سۇيرىكتەي ساۋساق، وڭىپ كەتكەن شۇبەرەكتەي.
ەپيتەت – وتكىر قوڭىر كوزدى، ءمۇساپىر بەينەسى، جۇمساق اۋەن بوياۋى.
تۇسىندىرمە سوزدىك:
تاسپادان “نار يدىرگەن” كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىن تىڭداتۋ.
شيراتۋ سۇراقتارى.
1. نەلىكتەن اڭگىمە كۇي اڭىزى دەپ اتالعان؟
2. اڭىزعا اينالعان قانداي كۇيلەردى بىلەسىڭدەر؟
3. بوتاسى ولگەن ارۋانا ەستەمەس كۇيشىگە قالاي اسەر ەتتى؟
4. ەستەمەس كۇيشىنىڭ كۇي ونەرى تۋرالى پىكىرى قانداي؟
5. ورازىمبەتكە قانداي مىنەزدەمە بەرگەن بولار ەدىڭىزدەر؟
6. اكەمنىڭ ۇلى جوق، ايىپ ەتپەڭىزدەر. جاڭىلعا قانداي مىنەزدەمە بەرەر ەدىڭىزدەر؟
7. ولىمنەن ۇيات كۇشتى. شالعا قانداي مىنەزدەمە بەرەر ەدىڭىزدەر؟
8. ەستەمەس كۇيشىنىڭ جۇرەگىن بۇلك ەتكىزەر، كوڭىلى قۇرعىر الدەنەگە تالپىنتقان نە؟
9. “ەكى كۇيشى، ونەرلەرىڭدى بىرگە سالىڭدار” دەگەن قىز ءسوزىنىڭ استارىندا نە بار ەدى؟ نەمەسە كۇيشى ەستەمەستىڭ “زامانىم وتكەن ەكەن عوي” دەپ اھ ۇرۋى نەنى بىلدىرەدى؟
10. جاڭىلدىڭ ءىس - ارەكەتىنە كوز قاراسىڭىز قانداي؟
ساباقتى بەكىتۋ.
وقۋشىلارعا شىعارماشىلىق تاپسىرما: «بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرىم…”
قورىتىندى
ۇيگە تاپسىرما.
“قازاق كۇي ونەرى” دەگەن تاقىرىپقا شىعارما جازىپ كەلۋ.
باعالاۋ.
You Might Also Like
-
1. باتىرلاردىڭ ەرلىگىن باياندايتىن اۋىز ادەبيەتىندەگى ەڭ كولەمدى شىعارما
