ءتىلىم مەنىڭ بىلىمدىك - تانىمدىق سايىس
تاقىرىبى: «ءتىلىم مەنىڭ» بىلىمدىك - تانىمدىق سايىس
ماقساتى: ءتىلىمىزدىڭ قارىشتاپ كەڭ قانات جايۋىنا ۇلەس قوساتىن، ءتىلدى قۇرمەتتەۋ، قادىرلەۋ سەزىمدەرى جەتىك، ەركىن ويلى، ويىن جۇيەلى، بايلانىستىرا جەتكىزە الاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، ءتىل تۋرالى ناقىل سوزدەر، ۇلتتىق تۇرمىستىق قۇرالدار
ءتۇرى: بىلىمدىك - تانىمدىق سايىس
قاي ۇلتتى، حالىقتى الساق تا، ءبارىنىڭ دە وزىنە لايىق ءتىلى بار. حالىق ءوزىنىڭ ءتىلىن ەڭ ارداقتى نارسە دەپ سانايدى، سۇيەدى. انا ءتىلىن سۇيمەگەن ادام، قىرعىز اقىنى سارعونايەۆ ايتقانداي، حالقىن دا ءسۇيىپ جارىتپايدى. «ءتىلىم مەنىڭ» اتتى بىلىمدىك - تانىمدىق سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
تىلىمىزدە، تىلەگىمىز دە ءبىر بولسىن!
سايىسقا 2 - توپ قاتىستىرىلادى. 5 ادام 1باسشى
1. تانىستىرۋ. ءار توپ وزدەرىن تانىستىرۋ / اتى، ۇرانى/، توپ مۇشەلەرى جەكە - جەكە تانىستىرىلۋى قاجەت.
1 - اينالىم. ءبىلىمدارلار سايىسى
ۇلتتىق سالت – داستۇردەن كورىنىس.
1. توقىمقاعار
2. سەلت ەتكىزەر
3. سىڭسۋ
توپتار كورىنىستە قانداي سالت - ءداستۇر بەينەلەنگەنىن اشىپ ايتۋلارى كەرەك.
ءان جاسىرۋ. قاي توپ تەز تاپسا سول توپ كەزەك الادى. قاي توپ تاپسا سول توپقا 2 ۇپاي بەرىلەدى. ءاندى بىرگە ايتۋ.
2 - اينالىم
ءتىلدى جاساۋشى - حالىقتىڭ ءوزى. ءتىل حالىققا قىزمەت ەتەدى. انا ءتىلىن قادىرلەمەگەن حالىقتىڭ بولاشاعى جوق. قازاق ءتىلىنىڭ بايلىعى، قازاق ۇلتىنىڭ بايلىعى. وسى بايلىقتى باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك. سوندا عانا ءبىزدىڭ قازاقستان كەز - كەلگەن مەملەكەتپەن يىق تەڭەستىرە الادى.
ولاي بولسا ءوز تىلدەرىڭىزدى قانشالىقتى قۇرمەتتەيتىندەرىڭىزدى كەلەسى تاپسىرمادان بايقاعىمىز كەلىپ تۇر.
1 - ءبولىم:
بىرنەشە ءسوز ايتىلادى سول سوزدەردىڭ دۇرىس جازىلۋىن جەكە - جەكە ارىپتەردى اتاي وتىرىپ ايتاسىزدار.
1 - توپ 2 - توپ
- اشەكەرلەۋ - تۇكپىرىندە
- قاۋەسەت - بۇيىرىندە
- سۇيىسپەنشىلىك - بوركەمىك
- بۇلدىرگەن - ۇسقىنسىز
- ءسۇرىنۋ - زيانسىز
2 - ءبولىم فرازەولوگيالىق تىركەستەردىڭ قانداي ماعىنا بىلدىرەتىنىن اتىڭىزدار:
1 - توپ
- كوزدى اشىپ - جۇمعانشا / لەزدە، جىلدام/
- مۇرنىنا سۋ جەتپەۋ/ ۋاقىتى بولماۋ/
- قوي اۋزىنا ءشوپ الماس /مومىن/
- اعاشتان ءتۇيىن تۇيگەن/شەبەر/
- توبە شاشى تىك تۇرۋ /قورقۋ/
2 - توپ
- وگىز اياڭ / وتە جاي، باياۋ/
- كوزگە تۇرتسە كوگىسىز/قاراڭعى/
- قىرعي قاباق بولۋ /ارازداسۋ، رەنجىسۋ/
- توبەسى كوككە جەتۋ /قۋانۋ/
- تايعا تاڭبا باسقانداي
3 - ءبولىم ءۇي تاپسىرماسى ءار جاۋاپ 1 ۇپايمەن باعالانادى.
ءار توپ ءبىر - بىرىنە دايىنداپ كەلگەن كونەرگەن سوزدەردىڭ ماعىناسىن اشتىرادى.
جاسىراتىن كونە سوزدەرىنىڭ جاۋابىنىڭ 3 نۇسقاسىن بەرەسىزدەر.
ولەڭدى جالعاستىر/2 - ۇپاي/
بابا ءتىلىن قادىرلە،....
بولاشاقتان تۇڭىلمە.
اينالايىن بوزداقتار
ارالاس تىلگە ۇڭىلمە (قوجابەرگەن جىراۋ)
انا ءتىلىنسىز ۇلت مادەنيەتى، ۇلت ادەبيەتى جوق. قازاق ءتىلى دامىعان، جەتىلگەن، باي، يكەمدى ءتىلدىڭ ءبىرى.
3 - اينالىم
«ىمدى تۇسىنبەس، دىمدى دا تۇسىنبەس، دەيدى قازاقتا، ەندەشە كەلەسى ويىندا:
1، 5 مينۋتقا دەيىن قاعازداعى كەيىپكەلەر نەمەسە زات تاعى دا باسقا اتاۋلاردى باسشى بولجالداپ ايتادى توپ مۇشەلەرى ناقتى اتاۋىن تابۋ كەرەك. ءار جاۋاپقا 1ۇپاي.
1 - توپ
1. ايتىس
2. الداركوسە
3. گلوبۋس
4. قورقىت
5. اتەش
6. باتا
7. باسقى پالە تىلدەن /ماقال/
2 - توپ
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى
2. شالبار
3. لۇقپان /ءارتىس/
4. بەتاشار
5. كەرىك
6. يت
7. ءسوز سۇيەكتەن وتەدى.
«ءتىل – قۇدىرەت» ءتىل جايىندا ولەڭ مانەرلەپ وقۋ /2ۇپاي/
4 - اينالىم
«تۋعان ءتىلىم، تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى»،- دەپ س. تورايعىروۆ جىرلاعانداي تىرلىگىمىزدىڭ ايعاعى، سالت – ءداستۇرىمىزدى دە ۇمىتپايىق! تىلمەن تالاي نارسەنىڭ سىرىن اشايىق!
ۇلتتىق تۇرمىستىق قۇرالداردى توپتارعا ۇسىنىپ، اتىن اتاپ قالاي پايدالانىلاتىنىن ايتتىرۋ. دۇرىس جاۋاپ 1 ۇپايمەن باعالانادى.
1. كەلى
2. تورسىق
ءۇش قۋات.../ءتىل، اقىل، جۇرەك /2ۇپاي/
تازا ءمىنسىز اسىل تاس،
سۋ تۇبىندە جاتادى.
تازا ءمىنسىز اسىل ءسوز،
وي تۇبىندە جاتادى.
5 - اينالىم
1 - ءبولىم
ءقازىر بەرىلەتىن ساۋالعا نە سەنەمىن نە سەنبەيمىن دەپ جاۋاپ بەرىپ ءوز جاۋاپتارىڭىزدى دالەلدەيسىزدەر. 2 - توپ مۇشەلەرىنە جەكە - جەكە سۇراقتار قويىلادى.
1. قازاقستاندا ءتىل تۋرالى زاڭ 2001 جىلى قابىلداندى دەگەنگە سەنەسىز بە؟ /1989جىلى/
2. قازاقستاننىڭ استاناسى الماتىدان اقمولاعا 1997 جىلى كوشىرىلدى دەگەنگە سەنەسىز بە؟
3. استاناداعى «بايتەرەكتىڭ» ۇزىندىعى 1 مەتر دەگەنگە سەنەسىز بە؟ / 97م/
4. قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ مەكتەبىمىزدە 20 مەن 30 جاس ارالىعىنداعى 10 ءمۇعالىم جۇمىس ىستەيدى دەگەنگە سەنەسىز بە؟
5. اتاقتى «اباي جولى» رومانىنىڭ اۆتورى اباي قۇنانبايەۆ دەگەنگە سەنەسىز بە؟
جانە ول ارقىلى الەم ورىس حالقىنىڭ كىم ەكەنىن بىلگەن ەكەن. سەنەسىز بە؟
6. اۋىر اتلەتيك يليا يلين وليمپيادانىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى دەگەنگە سەنەسىز بە؟ 2008جىل بەجىن وليم، 2012ج لوندون.
7. مەكتەپتىڭ ەكىنشى قاباتىندا 22 بولمە بارىنا سەنەسىز بە؟
8. جىلقىدا ءوت بار دەگەنگە سەنەسىز بە؟
9. ءۇش ارسىز ويىن، ءدام، سانا ەكەنىنە سەنەسىز بە؟ /كۇلكى، تاماق، ۇيقى/
10 «التاۋ الا بولسا
اۋىزداعى كەتەدى.
تورتەۋ تۇگەل بولسا،
توبەدەگى كەلەدى» سەنسىز بە؟ /دالەلدەڭىز/
جاڭىلماي ايتايىق... جاڭىلتپاش/2ۇپاي/
ءبىر قىزىق قۇس
قىزعىش قۇس
كول قىزىقسىز
قىزعىشسىز
6 - اينالىم
1مينۋتتا تومەنگى اتاۋدىڭ بىرنەشە ءتۇرىن اتاڭىزدار قانشا ءسوز تىركەسى ايتىلسا، سونشا ۇپاي
1 - توپ
قار اتاۋلارىن اتاۋ./اقشا قار، الا قانات قار، جاپالاق قار، كوبىك قار ت. ب/
2 - توپ
جول اتاۋلارى. /قارا جول، سوقپاق جول، سۋ جولى، اسۋ جول ت. ب
وسىرگەن ماۋەلەتىپ سانام گۇلىن،
سۇيەمىن انام ءتىلىن، بابام ءتىلىن.
ومىردەن وزگە باقىت تىلەمەيمىن،
وزىمدەي قۇرمەتتەسە بالام ءتىلىن،- دەي كەلە بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ اياقتالعانىن حابارلاي وتىرىپ، سايىس جەڭىمپازى ساراپتاۋ كەزەگىن ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
جەڭىمپازدار انىقتالىپ، جۇلدەلەر بەرىلەدى.
سەمەي قالاسى، شاقامان اۋىلى
شاقامان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى
ماشيربايەۆا لازاتيا ساماتوۆنا
ماقساتى: ءتىلىمىزدىڭ قارىشتاپ كەڭ قانات جايۋىنا ۇلەس قوساتىن، ءتىلدى قۇرمەتتەۋ، قادىرلەۋ سەزىمدەرى جەتىك، ەركىن ويلى، ويىن جۇيەلى، بايلانىستىرا جەتكىزە الاتىن تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، ءتىل تۋرالى ناقىل سوزدەر، ۇلتتىق تۇرمىستىق قۇرالدار
ءتۇرى: بىلىمدىك - تانىمدىق سايىس
قاي ۇلتتى، حالىقتى الساق تا، ءبارىنىڭ دە وزىنە لايىق ءتىلى بار. حالىق ءوزىنىڭ ءتىلىن ەڭ ارداقتى نارسە دەپ سانايدى، سۇيەدى. انا ءتىلىن سۇيمەگەن ادام، قىرعىز اقىنى سارعونايەۆ ايتقانداي، حالقىن دا ءسۇيىپ جارىتپايدى. «ءتىلىم مەنىڭ» اتتى بىلىمدىك - تانىمدىق سايىسىمىزعا قوش كەلدىڭىزدەر!
تىلىمىزدە، تىلەگىمىز دە ءبىر بولسىن!
سايىسقا 2 - توپ قاتىستىرىلادى. 5 ادام 1باسشى
1. تانىستىرۋ. ءار توپ وزدەرىن تانىستىرۋ / اتى، ۇرانى/، توپ مۇشەلەرى جەكە - جەكە تانىستىرىلۋى قاجەت.
1 - اينالىم. ءبىلىمدارلار سايىسى
ۇلتتىق سالت – داستۇردەن كورىنىس.
1. توقىمقاعار
2. سەلت ەتكىزەر
3. سىڭسۋ
توپتار كورىنىستە قانداي سالت - ءداستۇر بەينەلەنگەنىن اشىپ ايتۋلارى كەرەك.
ءان جاسىرۋ. قاي توپ تەز تاپسا سول توپ كەزەك الادى. قاي توپ تاپسا سول توپقا 2 ۇپاي بەرىلەدى. ءاندى بىرگە ايتۋ.
2 - اينالىم
ءتىلدى جاساۋشى - حالىقتىڭ ءوزى. ءتىل حالىققا قىزمەت ەتەدى. انا ءتىلىن قادىرلەمەگەن حالىقتىڭ بولاشاعى جوق. قازاق ءتىلىنىڭ بايلىعى، قازاق ۇلتىنىڭ بايلىعى. وسى بايلىقتى باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك. سوندا عانا ءبىزدىڭ قازاقستان كەز - كەلگەن مەملەكەتپەن يىق تەڭەستىرە الادى.
ولاي بولسا ءوز تىلدەرىڭىزدى قانشالىقتى قۇرمەتتەيتىندەرىڭىزدى كەلەسى تاپسىرمادان بايقاعىمىز كەلىپ تۇر.
1 - ءبولىم:
بىرنەشە ءسوز ايتىلادى سول سوزدەردىڭ دۇرىس جازىلۋىن جەكە - جەكە ارىپتەردى اتاي وتىرىپ ايتاسىزدار.
1 - توپ 2 - توپ
- اشەكەرلەۋ - تۇكپىرىندە
- قاۋەسەت - بۇيىرىندە
- سۇيىسپەنشىلىك - بوركەمىك
- بۇلدىرگەن - ۇسقىنسىز
- ءسۇرىنۋ - زيانسىز
2 - ءبولىم فرازەولوگيالىق تىركەستەردىڭ قانداي ماعىنا بىلدىرەتىنىن اتىڭىزدار:
1 - توپ
- كوزدى اشىپ - جۇمعانشا / لەزدە، جىلدام/
- مۇرنىنا سۋ جەتپەۋ/ ۋاقىتى بولماۋ/
- قوي اۋزىنا ءشوپ الماس /مومىن/
- اعاشتان ءتۇيىن تۇيگەن/شەبەر/
- توبە شاشى تىك تۇرۋ /قورقۋ/
2 - توپ
- وگىز اياڭ / وتە جاي، باياۋ/
- كوزگە تۇرتسە كوگىسىز/قاراڭعى/
- قىرعي قاباق بولۋ /ارازداسۋ، رەنجىسۋ/
- توبەسى كوككە جەتۋ /قۋانۋ/
- تايعا تاڭبا باسقانداي
3 - ءبولىم ءۇي تاپسىرماسى ءار جاۋاپ 1 ۇپايمەن باعالانادى.
ءار توپ ءبىر - بىرىنە دايىنداپ كەلگەن كونەرگەن سوزدەردىڭ ماعىناسىن اشتىرادى.
جاسىراتىن كونە سوزدەرىنىڭ جاۋابىنىڭ 3 نۇسقاسىن بەرەسىزدەر.
ولەڭدى جالعاستىر/2 - ۇپاي/
بابا ءتىلىن قادىرلە،....
بولاشاقتان تۇڭىلمە.
اينالايىن بوزداقتار
ارالاس تىلگە ۇڭىلمە (قوجابەرگەن جىراۋ)
انا ءتىلىنسىز ۇلت مادەنيەتى، ۇلت ادەبيەتى جوق. قازاق ءتىلى دامىعان، جەتىلگەن، باي، يكەمدى ءتىلدىڭ ءبىرى.
3 - اينالىم
«ىمدى تۇسىنبەس، دىمدى دا تۇسىنبەس، دەيدى قازاقتا، ەندەشە كەلەسى ويىندا:
1، 5 مينۋتقا دەيىن قاعازداعى كەيىپكەلەر نەمەسە زات تاعى دا باسقا اتاۋلاردى باسشى بولجالداپ ايتادى توپ مۇشەلەرى ناقتى اتاۋىن تابۋ كەرەك. ءار جاۋاپقا 1ۇپاي.
1 - توپ
1. ايتىس
2. الداركوسە
3. گلوبۋس
4. قورقىت
5. اتەش
6. باتا
7. باسقى پالە تىلدەن /ماقال/
2 - توپ
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى
2. شالبار
3. لۇقپان /ءارتىس/
4. بەتاشار
5. كەرىك
6. يت
7. ءسوز سۇيەكتەن وتەدى.
«ءتىل – قۇدىرەت» ءتىل جايىندا ولەڭ مانەرلەپ وقۋ /2ۇپاي/
4 - اينالىم
«تۋعان ءتىلىم، تىرلىگىمنىڭ ايعاعى،
ءتىلىم باردا ايتىلار سىر ويداعى»،- دەپ س. تورايعىروۆ جىرلاعانداي تىرلىگىمىزدىڭ ايعاعى، سالت – ءداستۇرىمىزدى دە ۇمىتپايىق! تىلمەن تالاي نارسەنىڭ سىرىن اشايىق!
ۇلتتىق تۇرمىستىق قۇرالداردى توپتارعا ۇسىنىپ، اتىن اتاپ قالاي پايدالانىلاتىنىن ايتتىرۋ. دۇرىس جاۋاپ 1 ۇپايمەن باعالانادى.
1. كەلى
2. تورسىق
ءۇش قۋات.../ءتىل، اقىل، جۇرەك /2ۇپاي/
تازا ءمىنسىز اسىل تاس،
سۋ تۇبىندە جاتادى.
تازا ءمىنسىز اسىل ءسوز،
وي تۇبىندە جاتادى.
5 - اينالىم
1 - ءبولىم
ءقازىر بەرىلەتىن ساۋالعا نە سەنەمىن نە سەنبەيمىن دەپ جاۋاپ بەرىپ ءوز جاۋاپتارىڭىزدى دالەلدەيسىزدەر. 2 - توپ مۇشەلەرىنە جەكە - جەكە سۇراقتار قويىلادى.
1. قازاقستاندا ءتىل تۋرالى زاڭ 2001 جىلى قابىلداندى دەگەنگە سەنەسىز بە؟ /1989جىلى/
2. قازاقستاننىڭ استاناسى الماتىدان اقمولاعا 1997 جىلى كوشىرىلدى دەگەنگە سەنەسىز بە؟
3. استاناداعى «بايتەرەكتىڭ» ۇزىندىعى 1 مەتر دەگەنگە سەنەسىز بە؟ / 97م/
4. قازىرگى تاڭدا ءبىزدىڭ مەكتەبىمىزدە 20 مەن 30 جاس ارالىعىنداعى 10 ءمۇعالىم جۇمىس ىستەيدى دەگەنگە سەنەسىز بە؟
5. اتاقتى «اباي جولى» رومانىنىڭ اۆتورى اباي قۇنانبايەۆ دەگەنگە سەنەسىز بە؟
جانە ول ارقىلى الەم ورىس حالقىنىڭ كىم ەكەنىن بىلگەن ەكەن. سەنەسىز بە؟
6. اۋىر اتلەتيك يليا يلين وليمپيادانىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى دەگەنگە سەنەسىز بە؟ 2008جىل بەجىن وليم، 2012ج لوندون.
7. مەكتەپتىڭ ەكىنشى قاباتىندا 22 بولمە بارىنا سەنەسىز بە؟
8. جىلقىدا ءوت بار دەگەنگە سەنەسىز بە؟
9. ءۇش ارسىز ويىن، ءدام، سانا ەكەنىنە سەنەسىز بە؟ /كۇلكى، تاماق، ۇيقى/
10 «التاۋ الا بولسا
اۋىزداعى كەتەدى.
تورتەۋ تۇگەل بولسا،
توبەدەگى كەلەدى» سەنسىز بە؟ /دالەلدەڭىز/
جاڭىلماي ايتايىق... جاڭىلتپاش/2ۇپاي/
ءبىر قىزىق قۇس
قىزعىش قۇس
كول قىزىقسىز
قىزعىشسىز
6 - اينالىم
1مينۋتتا تومەنگى اتاۋدىڭ بىرنەشە ءتۇرىن اتاڭىزدار قانشا ءسوز تىركەسى ايتىلسا، سونشا ۇپاي
1 - توپ
قار اتاۋلارىن اتاۋ./اقشا قار، الا قانات قار، جاپالاق قار، كوبىك قار ت. ب/
2 - توپ
جول اتاۋلارى. /قارا جول، سوقپاق جول، سۋ جولى، اسۋ جول ت. ب
وسىرگەن ماۋەلەتىپ سانام گۇلىن،
سۇيەمىن انام ءتىلىن، بابام ءتىلىن.
ومىردەن وزگە باقىت تىلەمەيمىن،
وزىمدەي قۇرمەتتەسە بالام ءتىلىن،- دەي كەلە بۇگىنگى سايىسىمىزدىڭ اياقتالعانىن حابارلاي وتىرىپ، سايىس جەڭىمپازى ساراپتاۋ كەزەگىن ءادىلقازىلار القاسىنا بەرەمىز.
جەڭىمپازدار انىقتالىپ، جۇلدەلەر بەرىلەدى.
سەمەي قالاسى، شاقامان اۋىلى
شاقامان جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبى
ماشيربايەۆا لازاتيا ساماتوۆنا
You Might Also Like
