تولەگەن ايبەرگەنوۆ «انا» ولەڭى
قازاق ادەبيەتى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تولەگەن ايبەرگەنوۆ «انا» ولەڭى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ت. ايبەرگەنوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويلاۋ كوكجيەگىن كەڭەيتۋ، اقىننىڭ اقىندىق ەرەكشەلىگىنە توقتالۋ، شىعارما مازمۇنىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ، زەرتتەۋ، تالداۋ، قورىتىندى، تۇجىرىم جاساۋعا ماشىقتاندىرۋ؛ وي - ءورىسىن، سوزدىك قورىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى مەيىرىمدىلىككە، انانى ءسۇيىپ - قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ، انالاردىڭ بالاسى ءۇشىن نە نارسەگە دە دايار ەكەنىن ۇعىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ۆيدەوروليكتەر، ت. ايبەرگەنوۆ پورترەتى، كىتاپتارى، اقىن تۋرالى ەستەلىكتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرىپ، بۇگىنگى ساباققا ىنتا - جىگەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن، «مەنىڭ قولىمنان كەلەدى، ويتكەنى مەن...» ءوز ويلارىن جالعاستىرىپ ايتادى.
ءىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
ايبەرگەنوۆ شىڭى
بايشەشەكتىڭ عۇمىرىنداي تاعدىر كەشكەن ءمارت باتىر،
ولەڭىندە ەشبىر عاسىر وشىرە الماس ءورت جاتىر،
نامىسىندى داۋىرىڭە ەتكىزبەدىڭ قاقپاقىل.
مىنە سودان، ۇلتىمىزدى رۋحسىزدان كۇزەتىپ،
سەنىڭ جىرىڭ شەكارادا ءالى كۇنگە ساپتا تۇر.
م. شاحانوۆ
ولە بەرسىن كۇنشىلدەر كۇيىگىندە،
ءوز عاسىرىم ءوزىمنىڭ يىنىمدە.
اق جاڭبىرلار توزدىرعان تاۋ سياقتى
مەن ولەمىن ءوزىمنىڭ بيىگىمدە!
- وقۋشىلار، بۇگىن ءبىز ساباقتا قازاقتىڭ ماڭدايىنا سىيماي كەتكەن اقىن
ت. ايبەرگەنوۆتىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىسامىز جانە اقىن ولەڭدەرىندەگى ەرەكشەلىكتەرگە توقتالامىز.
ءبىر تويىم بولاتىنى ءسوزسىز مەنىڭ،
ءدال قاي كۇنى ەكەنىن ايتا المايمىن.
ءبىراق، ءبىراق...
قايتا المايدى قارتىڭ دا ءبىر ءان سالماي،
وندا ورتاعا تاستالار ۇران سونداي،
جيىرما بەستىڭ ءبارىن دە سابىلدىرتام،
كەمپىرلەرگە قىز كۇنىن ساعىندىرتام،
سابيلەرگە اعانى ۇلگى ەتەمىن،
جەڭگەيلەردىڭ تولتىرام گۇلگە ەتەگىن..-
دەپ جىرلاپ وتكەن اقىن تولەگەن ايبەرگەنوۆ از عانا عۇمىرىندا حالقىنا شىنايى پوەزيانىڭ ءتاتتى شىرىنىنان ءدام تاتقىزىپ، تەرەڭ وي مەن ءمولدىر سەزىمدەردى تەك وزىنە ءتان تابيعي دارالىقپەن جەتكىزە بىلگەن دارىندى سۋرەتكەر. ول قازاق ولەڭىنە تۇتاس ءبىر بەتبۇرىس الا كەلگەن ءىرى تالانت يەسى.
اقىن جايلى تولعانىستار
امال بارما، ءبىز ءۇش دارىننان ەرتە ايىرىلدىق. ولار – ابدوللا، باۋبەك، تولەگەن.
عابيت مۇسىرەپوۆ
تولەگەن ءومىرىنىڭ دە، ونىڭ اقىندىق شابىتىنىڭ دا تىم قىسقا قايىرىلۋى وتە وكىنىشتى. ءبىراق بۇنداي اقىننىڭ ەكىنشى ءومىرى ۇزاق بولادى. ونىڭ ولەڭدەرى حالقىنا، بولاشاق ۇرپاقتارعا رۋحاني كۇش ءھام ءلاززات بەرىپ، ماڭگى جاسايدى.
ىبىرايىم يۋسۋپوۆ
جادىڭا تۇت!
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تولەگەن ايبەرگەنوۆ «انا» ولەڭى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ت. ايبەرگەنوۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ويلاۋ كوكجيەگىن كەڭەيتۋ، اقىننىڭ اقىندىق ەرەكشەلىگىنە توقتالۋ، شىعارما مازمۇنىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ، زەرتتەۋ، تالداۋ، قورىتىندى، تۇجىرىم جاساۋعا ماشىقتاندىرۋ؛ وي - ءورىسىن، سوزدىك قورىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى مەيىرىمدىلىككە، انانى ءسۇيىپ - قادىرلەي بىلۋگە تاربيەلەۋ، انالاردىڭ بالاسى ءۇشىن نە نارسەگە دە دايار ەكەنىن ۇعىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، ۆيدەوروليكتەر، ت. ايبەرگەنوۆ پورترەتى، كىتاپتارى، اقىن تۋرالى ەستەلىكتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرىپ، بۇگىنگى ساباققا ىنتا - جىگەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن، «مەنىڭ قولىمنان كەلەدى، ويتكەنى مەن...» ءوز ويلارىن جالعاستىرىپ ايتادى.
ءىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
ايبەرگەنوۆ شىڭى
بايشەشەكتىڭ عۇمىرىنداي تاعدىر كەشكەن ءمارت باتىر،
ولەڭىندە ەشبىر عاسىر وشىرە الماس ءورت جاتىر،
نامىسىندى داۋىرىڭە ەتكىزبەدىڭ قاقپاقىل.
مىنە سودان، ۇلتىمىزدى رۋحسىزدان كۇزەتىپ،
سەنىڭ جىرىڭ شەكارادا ءالى كۇنگە ساپتا تۇر.
م. شاحانوۆ
ولە بەرسىن كۇنشىلدەر كۇيىگىندە،
ءوز عاسىرىم ءوزىمنىڭ يىنىمدە.
اق جاڭبىرلار توزدىرعان تاۋ سياقتى
مەن ولەمىن ءوزىمنىڭ بيىگىمدە!
- وقۋشىلار، بۇگىن ءبىز ساباقتا قازاقتىڭ ماڭدايىنا سىيماي كەتكەن اقىن
ت. ايبەرگەنوۆتىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىسامىز جانە اقىن ولەڭدەرىندەگى ەرەكشەلىكتەرگە توقتالامىز.
ءبىر تويىم بولاتىنى ءسوزسىز مەنىڭ،
ءدال قاي كۇنى ەكەنىن ايتا المايمىن.
ءبىراق، ءبىراق...
قايتا المايدى قارتىڭ دا ءبىر ءان سالماي،
وندا ورتاعا تاستالار ۇران سونداي،
جيىرما بەستىڭ ءبارىن دە سابىلدىرتام،
كەمپىرلەرگە قىز كۇنىن ساعىندىرتام،
سابيلەرگە اعانى ۇلگى ەتەمىن،
جەڭگەيلەردىڭ تولتىرام گۇلگە ەتەگىن..-
دەپ جىرلاپ وتكەن اقىن تولەگەن ايبەرگەنوۆ از عانا عۇمىرىندا حالقىنا شىنايى پوەزيانىڭ ءتاتتى شىرىنىنان ءدام تاتقىزىپ، تەرەڭ وي مەن ءمولدىر سەزىمدەردى تەك وزىنە ءتان تابيعي دارالىقپەن جەتكىزە بىلگەن دارىندى سۋرەتكەر. ول قازاق ولەڭىنە تۇتاس ءبىر بەتبۇرىس الا كەلگەن ءىرى تالانت يەسى.
اقىن جايلى تولعانىستار
امال بارما، ءبىز ءۇش دارىننان ەرتە ايىرىلدىق. ولار – ابدوللا، باۋبەك، تولەگەن.
عابيت مۇسىرەپوۆ
تولەگەن ءومىرىنىڭ دە، ونىڭ اقىندىق شابىتىنىڭ دا تىم قىسقا قايىرىلۋى وتە وكىنىشتى. ءبىراق بۇنداي اقىننىڭ ەكىنشى ءومىرى ۇزاق بولادى. ونىڭ ولەڭدەرى حالقىنا، بولاشاق ۇرپاقتارعا رۋحاني كۇش ءھام ءلاززات بەرىپ، ماڭگى جاسايدى.
ىبىرايىم يۋسۋپوۆ
جادىڭا تۇت!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
«مەنىڭ سۇيىكتى قالام» اتتى ەرەسەك توبىنداعى قورشاعان الەم ساباعىنىڭ كونسپەكتىسى
