تورلەت قۇتتى - جاڭا جىل!
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى قوناقتار، اتا – انالار! مەرەكەگە قوش كەلدىڭىزدەر! ۇلدارىڭىز ەر جۇرەك، قىزدارىڭىز يناباتتى بولسىن! جاڭا – جىل، جاڭا باقىت، جاڭا تابىس اكەلسىن دەپ تىلەيىك. كەلە جاتقان – 2019 دوڭىز جىلى بارشاڭىزعا قۇت اكەلسىن.
ءان: «شىرشا جىرى» (اقشاقارلار اپپاق ماقتا) مۋزىكا وينالادى. (جۇلدىزشى كىرەدى)
جۇلدىزشى: سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ جاڭا – جىلدارىڭ قۇتتى بولسىن! بيىلعى بارىس جىلىنا العىسىمىز شەكسىز. بالالار، قانداي ونەرلەرىڭ بار، قانە كورسەتىڭدەر؟
جۇرگىزۋشى: سالاماتسىڭ با، جۇلدىزشى! ءبىزدىڭ بالالار شەتىنەن ونەرلى، بي دە بيلەيدى، ءان دە ايتادى.
جۇلدىزشى: وندا، بالالار ماعان بيلەرىن كورسەتسىن، مەنىڭ دە بيلەگىم كەلىپ تۇر. «كارناۆال» ءبيى
جۇلدىزشى: راحمەت! بالالار.
جۇرگىزۋشى: بالالار، اياز اتا مەن اقشاقار اداسىپ كەتپەسىن، شىرشا تويىمىزعا شاقىرايىق.
وتىرىك اياز اتا: وڭكەي جۇگىرمەك، جينالىپ قالىپسىڭدار عوي، مىنە بىزدە جەتتىك ورتاعا.
وتىرىك اقشاقار: ءبىراق، ءبىز سىيلىقتى تەك جامان، بۇزىق بالالارعا عانا بەرەمىز، بىزگە جاقسى بالالاردىڭ اندەرى مەن تاقپاقتارى كەرەگى جوق.
جۇگىرىپ مىستان كەلەدى: الاقاي، اياز اتا مەن اقشاقار! مىنە مەنىڭ كيىمىم كوردىڭدەر مە؟ سىزدەردىكىندەي ادەمى، ءبىراق بالالاردىڭ كيىمى، مەنىكىنەن دە كۇشتى ەكەن. (جىلايدى) مەن مەكتەپتە وقىمايمىن، نەشە ءتۇرلى جاماندىقتار جاساۋ بىلەمىن. كامپيتتىڭ ءبارى مەنىكى بولادى – دەپ تارەلكەدەگى كامپيتتەردى جيناپ الادى دا (كۇلەدى). ول وتىرىك كامپيت بولادى.
وتىرىك اقشاقار: جارايسىڭ! سەن ءبىز سياقتى ەكەنسىڭ، ءبىراق اقشاڭدى دايىنداي بەر، ءبىز ساعان كۇشتى سىيلىق بەرەمىز.
جۇلدىزشى: مىستان، مىستان ولار وتىرىك ايتىپ جاتىر.
جۇرگىزۋشى: بالالار، سەندەر ولارعا سەنەسىڭدەر مە؟
بالالار: - جوق! سەنبەيمىز!
وتىرىك اياز اتا: ءاي، جۇگەرمەكتەر، نەگە سەنبەيسىڭدەر، مەن اياز اتامىن عوي!
وتىرىك اقشاقار: مىنە، مەن دە قانداي ادەمىمىن!
وتىرىك اياز اتا: مەنىڭ ساقالىمدى كوردىڭدەر مە؟ مىنە ----- دەپ كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى: سىزدەر اياز اتا مەن اقشاقار ەكەندەرىڭدى دالەلدەڭدەرشى.
جۇلدىزشى: اياز اتا تاقپاق ايتسىن، اكەلگەن سىيلىعىن بەرسىن!
مىستان: ال، اقشاقار ءبيىن بيلەسىن، كورەيىك قانە!
وتىرىك اياز اتا: (ولەڭ ايتادى)
مەن اياز اتامىن
سىيلىقتى ساتامىن
ايازبەن ەلدى قاتىرامىن
ءوزىم ءماز بولىپ وتىرامىن
اكەل اقشاڭدى، ءما سىيلىق – دەپ مىستانعا وتىرىك كامپيت بەرەدى.
مىستان (جىلايدى): وتىرىكشى، مىناۋ كامپيت ەمەس قوي! بالالار، قاراڭدار – ول مەنى الداپ، قۇر قاعاز بەرىپ جاتىر.
جۇلدىزشى: ال، اقشاقار ەندى سەن ونەرىڭدى كورسەت. (وسى كەزدە مۋزىكا وينالىپ اقشاقار بيلەپ جاتقاندا - باس كيىمى ءتۇسىپ قالادى دا، تۇلكى ەكەنى كورىنەدى)
جۇرگىزۋشى: بالالار، مىناۋ تۇلكى قوي؟
مىستان: (اياز اتانىڭ كيىمىن جۇلىپ الادى). مىناۋ، قاسقىر عوي! بالالار!
(ەكەۋى شىرشانىڭ ارتىنا تىعىلادى)
جۇرگىزۋشى: بالالار، سوندا ءبىزدىڭ اياز اتامىز بەن اقشاقارىمىز قايدا؟
قاسقىر: (شىرشانىڭ ارتىنان ايقايلايدى) – ءبىز ولاردى قاماپ قويدىق. سەندەر ءبىر ءان ورىنداپ بەرمەسەڭدەر، ءبىز ولاردى بو – سات – پاي – مىز!
جۇرگىزۋشى: بالالار، ءان ورىنداپ بەرەمىز بە؟ ەندەشە «دالادا قار بورايدى» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك. تۇلكى: ءاندى جاقسى ايتادى ەكەنسىڭدەر؟ ەندى، بالالار بي بيلەپ بەرسىن. سوندا عانا اقشاقاردى بوساتامىز.
جۇرگىزۋشى: بالالار، شارتىن ورىندايمىز با؟
بالالار: ءيا، ورىندايمىز
جۇرگىزۋشى: بالالاردىڭ ورىنداۋىندا «ادەمى تۇلكىلەر» ءبيى.
تۇلكى مەن قاسقىر: بالالار قوش ساۋ بولىڭدار، ءبىز ءقازىر اياز اتامەن اقشاقاردى بوساتىپ كەلەيىك. – دەپ شىعىپ كەتەدى.
مىستان: « كۇن مەن ءتۇن» ويىن ويناتادى. مىستان قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
جۇلدىزشى: (قولىندا ءدۇربىسى بار) مىنە، مەن دۇربىمەن كورىپ تۇرمىن، اياز اتا مەن اقشاقار كەلە جاتقان سياقتى.
جۇرگىزۋشى: ال، بالالار اياز اتا مەن اقشاقاردى شاقىرايىق. (ەكەۋى كىرەدى)
بالالار حورمەن: اياز اتا! اقشاقار!
اياز اتا: بالالارمەن امانداسادى. (سوزدەرىن ايتادى)
جۇرگىزۋشى: قوش كەلدىڭىزدەر! قادامدارىڭىز قۇتتى بولسىن!
اقشاقار: اياز اتا، نەگە ءبىزدىڭ شىرشامىز جانباي تۇر؟ ءسىز ونى جاعا الاسىز با؟
اياز اتا: ارينە! بالالارمەن بىرگە ءان ايتىپ جاعايىن.
ءان: «تاۋدا تۋىپ، تاۋدا وسكەن» (جارقىرات، جارقىرات – دەپ ءۇش رەت ايتامىز)
شىرشا جاعۋ ءراسىمى. اياز اتا: جارقىراعان شامدارسىز بولا ما؟ بۇل مەنىڭ سەندەرگە ارنالعان بازارلىعىم بولسىن! قانداي ونەرلەرىڭ بار. قانە كورسەتە قويىڭدار.
جۇرگىزۋشى: اتا، بالالار، سىزگە ارناپ ءان ايتامىز دەپ وتىر.
اياز اتا: ايتسىن، قانە مەن وتىرىپ تىڭدايىن. – دەپ وتىرادى.
ءان: «اياز اتا» اياز اتا ويىن ويناتادى: «قار جيناۋ» “حوككەي ويىنى»
جۇرگىزۋشى: اياز اتا، ءبىز اقشاقاردى ساعىندىق، ونىڭ ءبيىن كورسەك دەپ ەدىك.
اياز اتا: ارينە، كورسەتەدى ونەرىن.
اقشاقار؛ مىناۋ اسەم شىرشانىڭ قاسىندا، مەن دوستارىممەن بي بيلەپ بەرەيىن. قانە، دوستارىم قايداسىڭدار؟
بي: «اقشاقارلار» «ورمانداعى وقيعا» كورىنىس
اياز كەلەدى: (اندەتىپ كىرەدى)
مەن ايازبىن، ايازبىن!
بالالارمەن ارازبىن!
مەن قىزىل شوق تۇمسىقپىن
مەن قىرسىق كوك تۇمسىقپىن
- جۇرەكسىنبەي نىق باسىپ،
باتىل بولساڭ، سىرتقا شىق! – دەيدى.
بالالار حورمەن: اياز بىزگە ءسوز ەمەس
قورقاتۇعىن ءبىز ەمەس!
اياز: ال، قورىقپاساڭدار، مىنا سۇراقتارىما جاۋاپ بەرىڭدەرشى. ەگەردە كىمدە – كىم جاۋاپ بەرە الماسا، سول بالانى قاتىرىپ تاستايمىن! جاۋاپ بەرگەن بالا قاتپايدى.
سۇراقتار:
1) قىس مەزگىلىنىڭ قانداي بەلگىلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (قار، بوران، مۇز، اياز، سۋىق، )
2) قىستا قانداي ويىندار وينالادى؟ (شانا، شاڭعى، سىرعاناق، حوككەي، كونكي
اياز: بالالار مەنىڭ سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر؟ وينايمىز با؟
ويىن ويناتادى: « عاجايىپ قولعاپ»
جۇرگىزۋشى: بالالار، الىستان ءبىر قوناق كەلە جاتقان سياقتى – دەپ (جان – جاعىنا قارايدى) جۇلدىزشى، قانە قاراپ كورشى. (دۇربىمەن قارايدى)
جۇلدىزشى: ءيا، كورىپ تۇرمىن، ول ءبىزدىڭ كەلە جاتقان دوڭىز جىلى، بىزگە كوپ بازارلىعى بار سياقتى. (مۋزىكا وينالادى) دوڭىز كىرەدى - سىيلىقپەن.
قويان: سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ قوناقتار؟ كەلە جاتقان جاڭا – جىلدارىڭ قۇتتى بولسىن! جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە جاڭا – جىل قالاما
سوعار بەتكە اڭىزاق داۋىلى دا
تورلە، تورلە جاڭا – جىل
ايتامىز تەبىرەنە جاڭا – جىل!
قويان: قانە، ماعان كورسەتەتىن قانداي ونەرلەرىڭ بار؟
بي: «اق قوياندار»
اياز اتا مەن ۇلۋ ەكەۋى سىيلىق تاراتادى.
قاراعاندى قالاسىنىڭ № 42 «تىلەك»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىلەرى
ك. س. ساكەنوۆا، ر. ك. ديۋسەكوۆا
ءان: «شىرشا جىرى» (اقشاقارلار اپپاق ماقتا) مۋزىكا وينالادى. (جۇلدىزشى كىرەدى)
جۇلدىزشى: سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ جاڭا – جىلدارىڭ قۇتتى بولسىن! بيىلعى بارىس جىلىنا العىسىمىز شەكسىز. بالالار، قانداي ونەرلەرىڭ بار، قانە كورسەتىڭدەر؟
جۇرگىزۋشى: سالاماتسىڭ با، جۇلدىزشى! ءبىزدىڭ بالالار شەتىنەن ونەرلى، بي دە بيلەيدى، ءان دە ايتادى.
جۇلدىزشى: وندا، بالالار ماعان بيلەرىن كورسەتسىن، مەنىڭ دە بيلەگىم كەلىپ تۇر. «كارناۆال» ءبيى
جۇلدىزشى: راحمەت! بالالار.
جۇرگىزۋشى: بالالار، اياز اتا مەن اقشاقار اداسىپ كەتپەسىن، شىرشا تويىمىزعا شاقىرايىق.
وتىرىك اياز اتا: وڭكەي جۇگىرمەك، جينالىپ قالىپسىڭدار عوي، مىنە بىزدە جەتتىك ورتاعا.
وتىرىك اقشاقار: ءبىراق، ءبىز سىيلىقتى تەك جامان، بۇزىق بالالارعا عانا بەرەمىز، بىزگە جاقسى بالالاردىڭ اندەرى مەن تاقپاقتارى كەرەگى جوق.
جۇگىرىپ مىستان كەلەدى: الاقاي، اياز اتا مەن اقشاقار! مىنە مەنىڭ كيىمىم كوردىڭدەر مە؟ سىزدەردىكىندەي ادەمى، ءبىراق بالالاردىڭ كيىمى، مەنىكىنەن دە كۇشتى ەكەن. (جىلايدى) مەن مەكتەپتە وقىمايمىن، نەشە ءتۇرلى جاماندىقتار جاساۋ بىلەمىن. كامپيتتىڭ ءبارى مەنىكى بولادى – دەپ تارەلكەدەگى كامپيتتەردى جيناپ الادى دا (كۇلەدى). ول وتىرىك كامپيت بولادى.
وتىرىك اقشاقار: جارايسىڭ! سەن ءبىز سياقتى ەكەنسىڭ، ءبىراق اقشاڭدى دايىنداي بەر، ءبىز ساعان كۇشتى سىيلىق بەرەمىز.
جۇلدىزشى: مىستان، مىستان ولار وتىرىك ايتىپ جاتىر.
جۇرگىزۋشى: بالالار، سەندەر ولارعا سەنەسىڭدەر مە؟
بالالار: - جوق! سەنبەيمىز!
وتىرىك اياز اتا: ءاي، جۇگەرمەكتەر، نەگە سەنبەيسىڭدەر، مەن اياز اتامىن عوي!
وتىرىك اقشاقار: مىنە، مەن دە قانداي ادەمىمىن!
وتىرىك اياز اتا: مەنىڭ ساقالىمدى كوردىڭدەر مە؟ مىنە ----- دەپ كورسەتەدى.
جۇرگىزۋشى: سىزدەر اياز اتا مەن اقشاقار ەكەندەرىڭدى دالەلدەڭدەرشى.
جۇلدىزشى: اياز اتا تاقپاق ايتسىن، اكەلگەن سىيلىعىن بەرسىن!
مىستان: ال، اقشاقار ءبيىن بيلەسىن، كورەيىك قانە!
وتىرىك اياز اتا: (ولەڭ ايتادى)
مەن اياز اتامىن
سىيلىقتى ساتامىن
ايازبەن ەلدى قاتىرامىن
ءوزىم ءماز بولىپ وتىرامىن
اكەل اقشاڭدى، ءما سىيلىق – دەپ مىستانعا وتىرىك كامپيت بەرەدى.
مىستان (جىلايدى): وتىرىكشى، مىناۋ كامپيت ەمەس قوي! بالالار، قاراڭدار – ول مەنى الداپ، قۇر قاعاز بەرىپ جاتىر.
جۇلدىزشى: ال، اقشاقار ەندى سەن ونەرىڭدى كورسەت. (وسى كەزدە مۋزىكا وينالىپ اقشاقار بيلەپ جاتقاندا - باس كيىمى ءتۇسىپ قالادى دا، تۇلكى ەكەنى كورىنەدى)
جۇرگىزۋشى: بالالار، مىناۋ تۇلكى قوي؟
مىستان: (اياز اتانىڭ كيىمىن جۇلىپ الادى). مىناۋ، قاسقىر عوي! بالالار!
(ەكەۋى شىرشانىڭ ارتىنا تىعىلادى)
جۇرگىزۋشى: بالالار، سوندا ءبىزدىڭ اياز اتامىز بەن اقشاقارىمىز قايدا؟
قاسقىر: (شىرشانىڭ ارتىنان ايقايلايدى) – ءبىز ولاردى قاماپ قويدىق. سەندەر ءبىر ءان ورىنداپ بەرمەسەڭدەر، ءبىز ولاردى بو – سات – پاي – مىز!
جۇرگىزۋشى: بالالار، ءان ورىنداپ بەرەمىز بە؟ ەندەشە «دالادا قار بورايدى» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك. تۇلكى: ءاندى جاقسى ايتادى ەكەنسىڭدەر؟ ەندى، بالالار بي بيلەپ بەرسىن. سوندا عانا اقشاقاردى بوساتامىز.
جۇرگىزۋشى: بالالار، شارتىن ورىندايمىز با؟
بالالار: ءيا، ورىندايمىز
جۇرگىزۋشى: بالالاردىڭ ورىنداۋىندا «ادەمى تۇلكىلەر» ءبيى.
تۇلكى مەن قاسقىر: بالالار قوش ساۋ بولىڭدار، ءبىز ءقازىر اياز اتامەن اقشاقاردى بوساتىپ كەلەيىك. – دەپ شىعىپ كەتەدى.
مىستان: « كۇن مەن ءتۇن» ويىن ويناتادى. مىستان قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
جۇلدىزشى: (قولىندا ءدۇربىسى بار) مىنە، مەن دۇربىمەن كورىپ تۇرمىن، اياز اتا مەن اقشاقار كەلە جاتقان سياقتى.
جۇرگىزۋشى: ال، بالالار اياز اتا مەن اقشاقاردى شاقىرايىق. (ەكەۋى كىرەدى)
بالالار حورمەن: اياز اتا! اقشاقار!
اياز اتا: بالالارمەن امانداسادى. (سوزدەرىن ايتادى)
جۇرگىزۋشى: قوش كەلدىڭىزدەر! قادامدارىڭىز قۇتتى بولسىن!
اقشاقار: اياز اتا، نەگە ءبىزدىڭ شىرشامىز جانباي تۇر؟ ءسىز ونى جاعا الاسىز با؟
اياز اتا: ارينە! بالالارمەن بىرگە ءان ايتىپ جاعايىن.
ءان: «تاۋدا تۋىپ، تاۋدا وسكەن» (جارقىرات، جارقىرات – دەپ ءۇش رەت ايتامىز)
شىرشا جاعۋ ءراسىمى. اياز اتا: جارقىراعان شامدارسىز بولا ما؟ بۇل مەنىڭ سەندەرگە ارنالعان بازارلىعىم بولسىن! قانداي ونەرلەرىڭ بار. قانە كورسەتە قويىڭدار.
جۇرگىزۋشى: اتا، بالالار، سىزگە ارناپ ءان ايتامىز دەپ وتىر.
اياز اتا: ايتسىن، قانە مەن وتىرىپ تىڭدايىن. – دەپ وتىرادى.
ءان: «اياز اتا» اياز اتا ويىن ويناتادى: «قار جيناۋ» “حوككەي ويىنى»
جۇرگىزۋشى: اياز اتا، ءبىز اقشاقاردى ساعىندىق، ونىڭ ءبيىن كورسەك دەپ ەدىك.
اياز اتا: ارينە، كورسەتەدى ونەرىن.
اقشاقار؛ مىناۋ اسەم شىرشانىڭ قاسىندا، مەن دوستارىممەن بي بيلەپ بەرەيىن. قانە، دوستارىم قايداسىڭدار؟
بي: «اقشاقارلار» «ورمانداعى وقيعا» كورىنىس
اياز كەلەدى: (اندەتىپ كىرەدى)
مەن ايازبىن، ايازبىن!
بالالارمەن ارازبىن!
مەن قىزىل شوق تۇمسىقپىن
مەن قىرسىق كوك تۇمسىقپىن
- جۇرەكسىنبەي نىق باسىپ،
باتىل بولساڭ، سىرتقا شىق! – دەيدى.
بالالار حورمەن: اياز بىزگە ءسوز ەمەس
قورقاتۇعىن ءبىز ەمەس!
اياز: ال، قورىقپاساڭدار، مىنا سۇراقتارىما جاۋاپ بەرىڭدەرشى. ەگەردە كىمدە – كىم جاۋاپ بەرە الماسا، سول بالانى قاتىرىپ تاستايمىن! جاۋاپ بەرگەن بالا قاتپايدى.
سۇراقتار:
1) قىس مەزگىلىنىڭ قانداي بەلگىلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (قار، بوران، مۇز، اياز، سۋىق، )
2) قىستا قانداي ويىندار وينالادى؟ (شانا، شاڭعى، سىرعاناق، حوككەي، كونكي
اياز: بالالار مەنىڭ سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر؟ وينايمىز با؟
ويىن ويناتادى: « عاجايىپ قولعاپ»
جۇرگىزۋشى: بالالار، الىستان ءبىر قوناق كەلە جاتقان سياقتى – دەپ (جان – جاعىنا قارايدى) جۇلدىزشى، قانە قاراپ كورشى. (دۇربىمەن قارايدى)
جۇلدىزشى: ءيا، كورىپ تۇرمىن، ول ءبىزدىڭ كەلە جاتقان دوڭىز جىلى، بىزگە كوپ بازارلىعى بار سياقتى. (مۋزىكا وينالادى) دوڭىز كىرەدى - سىيلىقپەن.
قويان: سالاماتسىڭدار ما، بالالار؟ قوناقتار؟ كەلە جاتقان جاڭا – جىلدارىڭ قۇتتى بولسىن! جۇرگىزۋشى: كەلدى مىنە جاڭا – جىل قالاما
سوعار بەتكە اڭىزاق داۋىلى دا
تورلە، تورلە جاڭا – جىل
ايتامىز تەبىرەنە جاڭا – جىل!
قويان: قانە، ماعان كورسەتەتىن قانداي ونەرلەرىڭ بار؟
بي: «اق قوياندار»
اياز اتا مەن ۇلۋ ەكەۋى سىيلىق تاراتادى.
قاراعاندى قالاسىنىڭ № 42 «تىلەك»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىلەرى
ك. س. ساكەنوۆا، ر. ك. ديۋسەكوۆا
You Might Also Like
