InfoHub Logo

ءبىر جىلى توقا مال جايىلاتىن قۇنارلى جەر ىزدەپ، يماناق تاۋىنىڭ ەتەگەندەگى يسەن دەيتىن شۇرايلى جەرگە بارىپتى. سول جەردەن اۋىلدىڭ قوناتىن ورنىن بەلگىلەپ، جانىنداعى جىگىتتەرگە قۇدىق قازدىرىپ، ولارعا: «ەلدى كوشىرىپ كەلىڭدەر، ءبىز وسىندا كۇتەمىز»، — دەپ، جانىندا جەتى جاسار بالاسى بار توقا الگى جەردە قالىپ قويادى.

توقا اتىنىڭ ەرىن الىپ جايىلىسقا جىبەرەدى دە، كوگالعا توقىمدى توسەپ، اينالا تابيعاتتىڭ سۇلۋ كوركىنە قىزىقتاپ قاراپ ءبىراز وتىرادى. ءسال تىنىعىپ، قولىنا دومبىراسىن الىپ ءبىر مەزەت كۇي تارتادى. كۇيگە بەرىلگەنى سونشا — ءتىپتى، جانىندا جۇرگەن بالاسىن ۇمىتىپ كەتەدى. دومبىراسىن تارتىپ بولىپ، بالاسى ەسىنە ءتۇسىپ شاقىرسا، بالا كورىنبەيدى. اينالانى شارق ۇرىپ ىزدەيدى، تاپپاي، سىلەسى قاتىپ شارشاعان توقا تاماعى كەۋىپ شولدەپ، سۋ الىپ ىشەيىن دەپ قۇدىققا كەلسە، سۋدىڭ بەتىندە قالقىپ جۇرگەن بالانى كورەدى. بالاسىن قۇدىقتان شىعارىپ، ءوزى وتىرعان جەرگە اكەلىپ جاتقىزادى دا، بەتىن جاۋىپ قويادى. ءوزى قاتتى قاپالانىپ، قايعىرىپ، ۇكىلى سارى دومبىراسىنان كۇڭىرەنتە ءبىر كۇيدى تارتا بەرەدى. سول مەزەتتە اۋىل دا كوشىپ كەلىپ، جاڭا كونىسقا ۇيلەرىن تىگە باستايدى. ءبىراق توقا بالاسىنىڭ ءولىمى جايلى ەشكىمگە ءتىس جارىپ ەشتەڭە ايتپايدى، جۇرتقا سەزدىرمەيدى. ال سۇراعاندارعا:

— ويىن بالاسى عوي، بالام شارشاعان شىعار ۇيىقتاسىن، —  دەيدى. ەل ۇيلەرىن تىگىپ، تۇگەل ورىنعا وتىرىپ جايعاسادى. مال سويىپ، كەشكى تاماق ءىشىلىپ، جۇرت جاتا باستادى-اۋ دەگەن كەزدە، توقا دومبىراسىن الىپ، كۇڭىرەنگەن ءبىر كۇيدى تارتا بەرەدى. توقانىڭ كۇيلەرى قۇلاعىنا قانىق وتباسى، مىنا تارتقان كۇيىنىڭ بۇرىن ەستىلمەگەن جاڭا ەكەنىن بىردەن سەزىپ، ايەلى:

— مىناۋ بۇرىن تارتىلماعان، ەستىلمەگەن زارلى كۇي عوي، قايدان شىقتى؟ نە پالەگە باستادىڭ؟ — دەپ سۇرايدى. ءبىراق توقا بۇلارعا ەشقانداي جاۋاپ قاتپاي كۇيىن جالعاستىرىپ تارتا بەرەدى. كۇيدىڭ تىلىنە تۇسىنگەن توقانىڭ ايەلى:

— قۇرتقان ەكەنسىڭ عوي جالعىزدى. دومبىرا قاقسادى عوي، جالعىزىم، — دەپ جىلاي باستايدى. سول كەزدە توقا:

— توقتاتىڭدار جىلاۋدى! ەل جاڭا قونىسقا كەلىپ، قۋانىسىپ جاتقاندا، ءتۇن ىشىندە داۋىستاپ جىلاپ اۋىلدى دۇرلىكتىرمەڭدەر. كەتەر بالا، كەتتى. جىلاعانمەن قايتا كەلمەيدى. بىزگە ءقازىر داۋىستاپ جىلاۋعا بولمايدى. دومبىرامەن عانا جىلايتىن كۇنىمىز بولدى بۇگىن. مەنىڭ الگى تارتقانىم «ەستىرتۋ» كۇيىم ەدى، — دەپتى توقا.

توقا «ەستىرتۋ» كۇيىن تارتىپ بولىپ، ەندى مىنا تارتاتىنىم بالاما ارناعان «ارناۋ» كۇيىم، — دەپ ءبىر كۇيدى كۇڭىرەنتە تارتا بەرىپتى. «ارناۋ» كۇيدىڭ بىتۋىنە ارەڭ شىداپ وتىرعان ايەلى:

— اكەلشى بەرمەن دومبىراڭدى! ءىشىم جانىپ بارادى، قۇلىنىما مەن دە ءبىر زارلاپ كۇي تارتايىن، — دەپ دومبىرانى الىپ «زارلاۋ» كۇيىن تارتىپ، كۇي اياقتالا بەرگەندە، تالىپ جىعىلادى. بۇل جاعدايدى ەستىپ وتىرعان توقانىڭ شەشەسى كۇڭىرەنە كەلىپ:

— اكەلشى دومبىرانى! مەن دە قۇلىنىم دەپ جوقتاپ جىبەرەيىن نەمەرەمدى، — دەپ، «جوقتاۋ» كۇيىن تەبىرەنتە تارتا بەرىپتى. سونىمەن توقانىڭ «ءتورت تولعاۋ» كۇيى ومىرگە وسىلاي كەلگەن ەكەن.

---