تۋليارەميانىڭ الدىن الۋ

بەلگىلەرى جانە اعىمى

زالالدانعان ساتتەن باستاپ اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى كورىنگەنگە دەيىن جاسىرىن (ينكۋباسيالىق) كەزەڭ بىرنەشە ساعاتتان 3 اپتاعا دەيىن، ورتا ەسەپپەن 3-7 كۇنگە سوزىلادى. اۋرۋ جەدەل باستالادى. دەنە قىزۋى 38°- 40°س جانە ودان جوعارى كوتەرىلەدى، قالتىراۋ، باستىڭ اۋرۋى، جالپى السىزدىك، بۇلشىق ەتتەردىڭ اۋرۋى، تابەتتىڭ تومەندەۋى، ۇيقى بۇزىلۋىمەن سيپاتتالادى. اۋرۋدىڭ 2-3 كۇنى رەگيونارلىق ليمفا ءتۇيىنى اۋماعىندا (بۋبون) بەز پايدا بولادى، بۇل — ليمفا ءتۇيىنىنىڭ جانە ونىڭ جانىنداعى تىندەردىڭ قابىنۋى. بەز تاۋىق جۇمىرتقاسىنىڭ كولەمىنە دەيىن ۇلكەيەدى جانە اۋىرسىنۋ پايدا بولادى.

جارا-بەزدى تۇرىندە قوزدىرعىش ەنگەن جەردە 1-4 كۇننەن كەيىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى داق — پاپۋلا (ءىرىڭسىز بەزەۋ) — پۋستۋلا (ءىرىڭدى بەزەۋ) داميدى. پۋستۋلا جارىلىپ، كراتەر ءتارىزدى، از اۋىراتىن، كوتەرىڭكى، قاتتى جيەكتى جاراعا اينالادى. ءجيى جەرگىلىكتى ليمفانگويت (ليمفا تامىرلارىنىڭ قابىنۋى) بايقالادى.

كونيۋنكتيۆالدى-بەزدى ءتۇرى زالالدانعان سۋ كوزدەرىنەن الىنعان سۋمەن جۋىنعاندا نەمەسە سۋعا تۇسكەندە، جۇقپانى كەزدەيسوق قول ارقىلى كوزگە ەنگىزىپ، قوزدىرعىش كوزدىڭ شىرىشتى قابىعى ارقىلى تانگە ەنگەندە داميدى. اۋرۋ جەدەل سپەسيفيكالىق كونيۋنكتيۆيت، كوزدىڭ قاتتى جاساۋراۋىمەن، قاباقتىڭ ىسىنۋىمەن، ءشىرىشتى-ىرىڭدى بولىندىلەرمەن سيپاتتالادى.

باسپا-بەزدى ءتۇرى قوزدىرعىش زالالدانعان ازىق-تۇلىك ونىمدەرى جانە سۋمەن اۋىز ارقىلى ەنگەندە داميدى. بۇل جاعدايدا جۇتقىنشاقتىڭ كوبىنە ەكى جاعىنان قان كەرنەۋى، جۇتىنعاندا اۋىرسىنۋ، دەنە قىزۋىنىڭ جوعارىلاۋى، مويىن، جاق استى ليمفا تۇيىندەرىنىڭ ۇلكەيۋى بايقالادى.

تۋليارەميامەن اۋىرعان ادام توڭىرەكتەگى ادامدارعا ءقاۋىپتى ەمەس. تۋليارەميامەن اۋىرىپ جازىلعان ادامدارعا بۇل دەرت ەكىنشى قايتارا جۇقپايدى.

الدىن الۋ

ءتىرى تۋليارەميالىق ۆاكسينانى ەگۋ — اۋرۋدىڭ الدىن الۋدىڭ نەگىزگى جانە سەنىمدى ءادىسى. دەگەنمەن ەگۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن تۇسىنبەگەن كەيبىر ادامدار ەكپە قابىلداماي، تۋليارەميا جۇقپاسى وشاعىندا جۇقتىرۋ ءقاۋپىن تۋعىزادى. ەگىلگەن ادامداردا تۋليارەمياعا قارسى يممۋنيتەتتىڭ ءتۇزىلۋى ەكپە جۇرگىزىلگەننەن كەيىن 15-20-شى كۇنى باستالىپ، 5 جىلعا دەيىن ساقتالادى. جۇقپا وشاعىندا تۇراتىن ادامداردىڭ بارلىعى 7 جاستان باستاپ ەگىلۋى ءتيىس.

اۋرۋدىڭ الدىن الۋدا جەكە باس تازالىعىن ساقتاۋ شارالارى ماڭىزدى: ساپالى قايناعان سۋ پايدالانۋ، ازىق-تۇلىكتى اۋرۋ كەمىرگىشتەردىڭ بولىندىلەرىمەن لاستانۋدان قورعاۋ. زالالدانعان سۋات سۋىنا تۇسۋگە جانە پايدالانۋعا رۇقسات ەتىلمەيدى. سۋ كوزدەرى ساۋلەلەندىرىلىپ، اشىق سۋ قويمالارىنان الىناتىن اۋىز سۋلار جۇيەلى تۇردە حلورلانۋى كەرەك.

الدىن الۋدىڭ باسقا ماڭىزدى شاراسى — تۋليارەميا جۇقپاسىن تاسۋشى كەمىرگىشتەردى جويۋ. ماقساتتى اگروتەحنيكالىق ءىس-شارالاردى جۇرگىزۋ كەمىرگىشتەر سانىنىڭ ازايۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزادى. بۇدان باسقا، كەمىرگىشتەردىڭ تابيعي جاۋلارى بار — ۇكى، لاشىن، تۇلكى، ساسىق كۇزەن، اققالاق، اقسارى يتەلگى جانە باسقا جىرتقىش اڭدار مەن قۇستار. سوندىقتان مۇمكىندىگىنشە قۇستار مەن اڭداردى قورعاۋ كەرەك.

ەلدى مەكەندەردە ۇيلەردىڭ، قويمالار مەن قۇدىقتاردىڭ جالپى سانيتارلىق جاعدايىن جاقسارتۋ جۇمىستارىن تۇراقتى جۇرگىزىپ، اۋماقتى قوقىس جانە قالدىقتاردان دەر كەزىندە تازالاپ وتىرۋ كەرەك. قورا-قوپسىلاردا، بولمەلەردە كەمىرگىشتەردىڭ ءىنىن سەمەنتپەن، تەمىرمەن بىتەپ، ازىق تۇلىكتەردى جابىق كۇيدە (كونتەينەرلەردە، ىدىستاردا جانە ت.س.س.) ساقتاۋ ارقىلى ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە كەمىرگىشتەردىڭ ەنۋىنە توسقاۋىل قويىلۋى ءتيىس. كەمىرگىشتەردى جويۋ ءۇشىن قاقپان، جانشۋشىلار، سونىمەن بىرگە ۋلانعان جەمدەردى پايدالانۋعا بولادى.

كەنەلەردى جويۋ جۇمىستارىن كوكتەم جانە كۇزدە جۇرگىزىپ، ۋلى حيميكاتتار پايدالانۋ كەرەك. دالالىقتا جۇرگەندە كەنە شاعۋىن بولدىرماۋ ماقساتىندا رەپەللەنتتەردى (شىبىن-شىركەيلەردى ۇركىتەتىن ەرىتىندىلەر) پايدالانۋ كەرەك، سونىمەن بىرگە ۇزىن جەڭدى كيىمدەر كيىپ، جەيدەنىڭ جەڭى تۇيمەلەنىپ، شالبار بالاعىن شۇلىق ىشىنە سالىپ جانە كۇنىنە كيىمدى جانە دەنەنى بىرنەشە رەت قاراپ شىعۋ كەرەك. تابىلعان كەنەلەردى الىپ تاستاپ، جويادى. ەگەر كەنە جابىسسا، وندا كەنەنى الىپ تاستاۋ ءۇشىن جانە تۋليارەمياعا زەرتتەۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن ەمحاناعا قارالۋ كەرەك.