سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
تۇسىنىكتەمە

«زامان بىزدىكى». (يانۆار، 1942 ج.) الدىمەن ورىس تىلىندە جازىلىپ، مايداندىق گازەتتەردىڭ بىرىندە جاريالانعان. ءبىزدىڭ توپشىلاۋىمىزشا، 10-ارميانىڭ «بەي ۆراگا!» گازەتىندە جارىق كورگەن بولۋ كەرەك.

«ورىسشا جازىپ، كەيىن قازاقشالاپ ەدىم، كەيبىر سوزدەر جەتپەي جاتىر،— دەپ جازدى باۋبەك مۇقانعا 1942 جىلعى 20 يۋلدەگى حاتىندا. — ارينە، بۇل حاتتىڭ جولدا دا ءبىرازىراق جۇرەتىنى بەلگىلى، پەرەدوۆويدان تىلعا، تىلدان جاقىن جەردەگى ءبىر قالاعا، ونان قازاقستانعا بارعانشا كوپ ولەڭدەر جىرلانىپ بىتەدى عوي. ءبىراق جاعداي بولسا جىبەرىپ وتىرعان ماقالامدى تەزىرەك باسۋعا تىرىسارسىڭدار...

ءبىز بومبانىڭ ءتۇسىپ جارىلعان جەرىندە پايدا بولعان شۇڭقىردى «ۆورونكا» دەيمىز ورىسشالاپ، قازاقشا «شۇڭقىر» بولۋ كەرەك. «وگون» دەگەن ءسوزدىڭ مىقتى قازاقشا بالاماسىن تابا الماي-اق قويدىم. «وق ات!» «ات!» — دەپ كورىپ ەدىم بولماي جاتىر. سونىڭ الەگىنەن «زامان بىزدىكى!» — دەپ شاقىردىم ازانىن. كەلىسە مە، كەلىسپەي مە؟»

وسى حاتقا قوسا باۋبەك كازاك. تىلىندە جازىلعان «زامان بىزدىكى» ماقالاسىنىڭ قولجازباسىن جىبەرگەن. جايىندا ول تابىلدى، ءبىزدىڭ قولىمىزدا. ال ورىس تىلىندەگىسى «بەي ۆراگا!» گازەتىنىڭ لەنين اتىنداعى بۇكىل وداقتىق كىتاپحانادا جانە سسسر قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ورتالىق ارحيۆىندە ساقتالىپ وتىرعان 1942 جىلدىڭ يانۆار - يۋل ايلارىنىڭ تىگىندىلەرىندە كوپتەگەن ساندارى جوق بولعاندىقتان ءالى دە تابىلماي وتىر.

باۋبەكتىڭ بۇل تۋىندىسى «سوسياليستىك قازاقستاننىڭ» 1942 جىلعى 25 اۆگۋسىنداعى سانىندا قىسقارتىلىپ باسىلدى، كەيىن «زامان بىزدىكى» وسى قالپىندا 1943 جىلى جيناقتا شىقتى. بۇدان سوڭعى ءۇش جيناقتا تۇگەل دەرلىك جاريالانىپ، سوڭىندا ورىسشادان اۋدارعان عابيت مۇسىرەپوۆ دەپ كورسەتىلدى.

ءبىز جيناقتا باۋبەكتىڭ قازاق تىلىندە جازىلعان «زامان بىزدىكى» اتتى ماقالاسىن جاڭادان تابىلعان قولجازباسى بويىنشا جاريالاپ وتىرمىز.

«ءومىر مەن ءولىم تۋرالى. مايدانداعى جاس قازاقتىڭ جازبالارى».

العاش رەت ورىس تىلىندە «كومسومولسكايا پراۆدا» گازەتىنىڭ 1942 جىلعى 1 مايىنداعى، كازاك، تىلىندە «سوسياليست قازاقستان» گازەتىنىڭ 1942 جىلعى 23 يۋنىندەگى سانىندا جاريالاندى. اۆتوردىڭ قولجازباسى ۆلكسم ورتالىق ارحيۆىندە، ال ونىڭ فوتوكوشىرمەسى بىزدە ساقتالىپ وتىر.

قازاق تىلىنە اۋدارعان عابيت مۇسىرەپوۆ.

«تىڭدا، كاۆكاز!» اپرەل، 1942 جىل. العاش رەت ورىس تىلىندە «كومسومولسكايا پراۆدا» گازەتىنىڭ 1942 جىلعى 23 اۆگۋسىنداعى سانىندا، ال قازاق تىلىندە «سوسياليستىك قازاقستاننىڭ» سول جىلعى 6 سەنتيابردەگى سانىندا جارىق كوردى. اۋدارعان عابيت مۇسىرەپوۆ.

«ساپەردىڭ دزوتتى تاپسىرۋ كەزىندە جاياۋ اسكەرگە جولداعان حاتى». 1942 جىلدىڭ اۆگۋسىندا جازىلعان. العاش رەت ورىس تىلىندە 10-ارمنيانىس «بەي ۆراگا!» اتتى مايداندىق گازەتىنىڭ 1942ء-شى جىلعى 23 اۆگۋستاعى سانىندا جاريالاندى، ال كازاك، تىلىندە «لەنينشىل جاس» گازەتىنىڭ 1975 جىلعى 5 مارتىنداعى سانىندا جارىق كوردى. اۋدارعان سەيىلحان اسقاروۆ.

«شىعىس ۇلىنا حات». مۇنى باۋبەك بۇلقىشيەۆ ورىس تىلىندە جازىپ 1942 جىلى 30 يۋندە «كومسومولسكايا پراۆدا» گازەتىنە جىبەرگەن، ءبىراق وندا جاريالانباي، «سوۆەت جاستارى ۇلى وتان سوعىسىندا» اتتى كورمەنىڭ ارحيۆىندە ساقتالعان. ءبۇل قولجازبا العاش رەت «لەنينسكايا سمەنا» گازەتىنىڭ 1977 جىلعى 5 مايىنداعى سانىندا جارىق كوردى.

ب. بۇلقىشيەۆ، 1942 جىلعى 7 نويابردە مۇقانعا جازعان حاتىندا: «23 اۆگۋستا «سوسياليستىك قازاقستانعا» ءۇش ولەڭ، ءبىر «شىعىس ۇلىنا حات» دەگەن ماقالا جىبەرىپ ەدىم، الدىڭدار ما؟ باسىلاتىن با؟ ماعان جاز»، — دەيدى.

بۇل «سوسياليستىك قازاقستاننىڭ» 1942 جىلعى 1 نويابردەگى سانىندا ءۇزىندى رەتىندە جاريالانعان،. قولجازباسى ساقتالماعان. مۇنى ورىس تىلىندەگى تۇپنۇسقامەن سالىستىرعان شاقتا، ونى باۋبەكتىڭ ءوزى قازاق تىلىندە جازعانى بايقالادى. بۇعان «سوسياليستىك قازاقستانداعى» تۋىندىنىڭ باۋبەككە عانا ءتان، ءسوز ەكپىنى، سويلەم قۇرىلىسى، تەرەڭ ويلى تۇجىرىمدارى، سونداي-اق ورىس تىلىنەن اۋدارىلسا، كىمنىڭ اۋدارعانى كورسەتىلمەۋى تولىق دالەل. باۋبەكتىڭ بۇل شىعارماسى ونىڭ جارىق كورگەن بارلىق جيناقتارىندا عابيت مۇسىرەپوۆ اۋداردى دەلىنىپ ءجۇر.

«ءومىر سۇرگىم كەلەدى». مايدانگەر جاس، قازاقتىڭ حاتى. 1942 جىلدىڭ سەنتيابرىندە جازىلعان. العاش رەت ورىس تىلىندە «كومسومولسكايا پراۆدانىڭ» سول جىلعى 5 نويابردەگى سانىندا، قازاق تىلىندە «سوسياليستىك قازاقستاننىڭ» 29 نويابرىندە جارىق كوردى. اۋدارعان عابيت مۇسىرەپوۆ.

«جاۋىزدىق پەن ماحاببات». 1943 جىلدىڭ يۋل-اۆگۋسىندە جازىلعان، قازاق تىلىندە «سوسياليستىك قازاقستاننىڭ» سول جىلعى 19 وكتيابردەگى سانىندا جاريالاندى دا ورىس تىلىندە «دۋمى ناد ستاروي كارتوي» دەگەن تاقىرىپپەن «كومسومولسكايا پراۆدانىڭ» سول جىلعى 12 دەكابردەگى سانىن'دا باسىلدى.

وسىعان وراي، باۋبەكتىڭ 1943 جىلعى 19 اۆگۋستا مىنا اپتادا جازعان حاتىنداعى: «ايتقانداي-اق، انەۋگى «جاۋىزدىق پەن ماحابباتتى» ءبىر قۇرداس تۋرالى دەمەي، دوستىق تۋرالى حات دەپ جىبەر»، — دەگەن ءسوزىن ەسكە العان ءجون.

وسى پۋبليسيستيكالىق تۋىندىنىڭ ستيلىنە، تىلىنە، سويلەم قۇرۋ ەكپىنىنە، سونداي-اق 1943ء-شى جىلدىڭ 24 سەنتيابرىندە مۇقانعا جازعان حاتىنداعى «انەۋگى «جاۋىزدىق پەن ماحابباتتى» كوشىرىپ ءبىر داناسىن جىبەر، ونى ورىسشالاپ «كومسومولسكايا پراۆداعا» جىبەرەم»، — دەگەن سوزدەرىنە قاراعاندا باۋبەك بۇل شىعارماسىن انا تىلىندە جازىپ، «سوسياليستىك قازاقستانعا» جىبەرگەن.

«قىمباتتى ۋكراين قىزى». مايدانگەر جاس قازاقتىڭ حاتى. بۇل — باۋبەكتىڭ ورىس تىلىندە جازىپ، 1943 جىلدىڭ 21 دەكابرىندە «كومسومولسكايا پراۆداعا» جىبەرگەن ەڭ سوڭعى تۋىندىسى. ءوزى كوپ ۇزاماي 1944 جىلدىڭ فيەۆرالىندە ەرلىكپەن قازا بولدى. بۇل شىعارما كەزىندە جاريالانباي، «سوۆەت جاستارى ۇلى وتان سوعىسىندا» اتتى كورمەنىڭ ۆلكسم ورتالىق ءارحيۆى قورىندا ءبىز ىزدەۋ سالعانشا ساقتالىپ كەلدى. العاش رەت ورىس تىلىندە «لەنينسكايا سمەنا» گازەتىنىڭ 1976 جىلعى 9 نويابرىندەگى سانىندا جارىق كەردى. اۋدارعان سەيىلحان اسقاروۆ.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما