قىمباتتى ۋكراين قىزى!
وتكەن جىلدان بەرى مەنىڭ مايداندىق قويىن داپتەرىمدە سەنىڭ حاتىڭنان كوشىرىپ العان جولدار ءجۇر. سەن سول حاتتى الىستاعى تىلدان، قازاقستاننان جازدىڭ. سەن مەنىڭ ەلىمدە ەدىڭ. مەنى تۋىسىم، باۋىرىم دەدىڭ كونە جاۋمەن ەرلىكپەن شايقاسۋعا، سەنىن ۋكرايناڭدى ودان بوساتۋ ءۇشىن بەلسەندى كۇرەسكەر بولۋعا شاقىردىڭ. سەنىڭ ۋكراين قىزى ەكەنىڭدى ماقتانىش ەتەمىن، سەن مەنىڭ ماحابباتىم، سەنىمەن بىرگەمىن ءقادىرلى جاۋىنگەر دەپ جازدىڭ. سەن تارى دا سوعان قوسا ءوزىڭنىڭ ۋكراينا تاعدىرى جونىنەن قايعىڭدى، ۋكرايناعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىڭدى سوعىس كۇيرەتكەنىن جازعان ەدىڭ.
ادام ادەتتە ءازىنىڭ بولاشاق تۋرالى ارمانىمەن، ەتكەندى ەسكە الۋىمەن ءومىر سۇرەدى. بۇگىن تار جەركەپەدە سەنىڭ حاتىڭدى ەسىمە ءتۇسىرىپ، ساعان وسى جاۋابىمدى جازايىن دەدىم.
ۋكراين قىزى! مەن كريۆوي روگ قالاسىنا جاقىن جەردەگى چەرۆونىي يار سەلوسىنىڭ ار جاعىنداعى جەركەپەدە وتىرمىن. ءبىز ءتورت اي نەمىستەردى قۋىپ كەلەمىز، سولتۇستىك دونەس، دنەپر وزەندەرىن كەشىپ وتتىك. ءبىز ايتارلىقتاي بارىن باستىق، جۇزدەگەن سەلولاردى، ونداعان قالالاردى، ۋكراينانىڭ كوپتەگەن جەرىن وتانىمىزعا قايتاردىق. Meن بۇل ارادا كييەۆتى بوساتقان ارميا، يا بولماسا حاركوۆتى، پولتاۆانى جانە باسقا قالالاردى ازات ەتكەن كورپۋستار تۋرالى ايتىپ وتىرعانىم جوق. مەن نەمىستەردى سولتۇستىك دونەس وزەنىنەن كريۆوي روگ قالاسىنا دەيىن ۇزدىكسىز شايقاستارمەن وكشەلەپ قۋىپ كەلە جاتقان ءوز پولكىم تۋرالى ا ي ءى ك.ىم كەلەدى. پولكىمىزدى تالاپقا ساي باسقارىپ، جەڭىستەن جەڭىسكە جەتكىزىپ وتىرعانى ءۇشىن ءبىزدىڭ سۇيىكتى كومانديرىمىز پودپولكوۆنيك تيتوۆتى وتانىمىز وردەندەرىمەن ناگرادتادى. ول — الەكساندر نيەۆسكيي وردەنىنىڭ قابىستىردى. ۇلى قولباسشىنىڭ وردەنى ءبىزدىڭ بارىمىزگە جاڭا كۇش-جىگەر تۋدىرۋدا.
ءبىزدىڭ پولكتە نەمىستەرمەن ازيالىق، سىبىرلىك، ورالدىق ازاماتتار شايقاسۋدا. ولاردىڭ ءبارى سوۆەت وداعىنىڭ ورتالىق شەتىنەن جينالىپ، ءبىر كىسىدەن ۋكراينانى ازات ەتۋ جورىعىنا اتتاندى. نەمىس قاشىپ بارادى، نەمىس ارتىنا قاراۋعا مۇرشاسى بولماي زىتۋدا، ەندى وعان ۋكراينا ءوزىنىڭ «ايقاسى»، سەمىز ەتى، اق نانىمەن ءنارلى قورەك بولماي، مولاسى بولدى.
ۋكراين قىزى! سەن ۋكراينانى ءوزىڭنىڭ تۋىپ-وسكەن، شاعىن، كەرەمەت سۇلۋ بوپ وسكەن وتانىڭدى سۇيەسىڭ. ال، ءبىز ونى سەنەن دە ارتىق سۇيەمىز. نەگە دەسەڭىز، ول — ءبىزدىڭ جەر، وندا ءبىزدىڭ سوۆەت ادامدارى، سەن سياقتى ءبىزدىڭ قىزدار ءومىر سۇرەدى.
كىم قىز تۋرالى اڭگىمە ەتپەدى، كىم ول تۋرالى ءان شىرقامادى، كىم ونى سۇيمەدى؟ ولار تۋرالى از جازىلدى ما؟ تاراستىڭ — كاتەريناسى، پۋشكيننىڭ — تاتياناسى، لەرمونتوۆتىڭ — تاماراسى سەنىڭ اپالارىڭ بولعان ەدى، ۋكراين قىزى! سەندەر سولاردان ۇيرەنىپ، سولارعا ەلىكتەدىڭدەر. مەن: «ۋكراين قىزىن سۇيەمىن! — دەيمىن. بۇل ماحاببات، سىزگە دەگەن ماحاببات مەندە سوعىستا تۋدى. ءيا، ۋكراينا جەرىمەن باتىسقا قاراي العا باسىپ بارامىن. وسى جولدا سەندەردىڭ كوزدەن اققان جاستارىڭ مەن قايعى-قاسىرەتتەردى، كۇرەسكە دەگەن ىنتالارىڭدى كوزىممەن كەرىپ كەلەمىن. بانديتتەر قانشاما تاماشا قىزداردى گەرمانياعا الىپ كەتتى دەسەڭىزشى. مەن ولاردىڭ گەرمانيادا قينالعانىن سەزەمىن. ماعان ولاردىڭ كوز جاسى، قايعى-قاسىرەتى تۇسىنىكتى. ۋكراينادا قىزى گەرمانياعا زورلىقپەن اكەتىلمەگەن ءبىر دە ءبىر سەميا جوق. مەن برامشۆەيس قالاسىنان دنەپروپەتروۆسك وبلىسىنداعى بوگدانوۆ كولحوزىنىڭ مۇشەسى ريجوي ەۆدوكياعا قىزى نيۋرا جازعان حاتىن كەلتىرمەكشىمىن:
«قىمباتتى انام! تۇرمىسىم وتە جاقسى (ول گەرمانيادا كەتەر الدىندا تۇرمىستارى وتە ناشار بولاتىن بولسا، «وتە جاقسى» دەپ جازۋعا الدىن الا كەلىسكەن)، زاۆودتا تاۋلىك سايىن 14 ساعات ىستەيمىن. كۇنىنە ءبىزدى شوشقا جالامايتىن جۋىندىمەن ەكى رەت تاماقتاندىرادى. ءيا، كۇنىنە، 150 گرامم نان بەرەدى، ءبىراق ونى كۇندە بەرە بەرمەيدى. سىم تەمىرمەن قورشالعان لاگەردە تۇرامىز. ونان اتتاپ سىرتقا شىعۋعا بولمايدى. اشتىقتان، اۋىر جۇمىستان كوزىم قاراۋىتىپ، باسىم اينالادى. قىمباتتى ماموچكا، سەنىڭ تاربيەلەپ، ەسىرگەن بالالارىڭنىڭ ىشىندەگى ەڭ باقىتسىزى مەن. قانداي بولسا دا پوسىلكا جىبەرشى. ماموچكام، كوزىمنەن اققان جاس جازدىراتىن ەمەس. كەزدەسكەنشە ساۋ بول! قىزىن نيۋرا».
مۇنداي حاتتاردى مەن وتە كوپ كەزدەستىردىم. ءسويتىپ، ءالى دە كوپ قىزدار كوڭىلدى كۇي شەرتپەي، زارلى ۇنگە بولەنەتىن» ءان شىرقاماي، جىلايتىن كەزەڭدى باسىنان كەشىرىپ كەلەدى. نەمىستەر ولاردىڭ باقىتى مەن قۋانىشىن تارتىپ الدى، ماحابباتى مەن ماقتانىشىن تاپتادى، كۇڭ ەتتى. ءبىز ولاردى كۇندە كەرەمىز، ءبىز ولاردىڭ زارلى ءۇنىن ەستيمىز. ءبىز سۇيىكتى قىزدارىمىزدى زۇلىمدىقتان، قورلىقتان ازات ەتۋ ءۇشىن العا باسىپ بارامىز، ءبىزدىڭ قۇرداستارىمىزدىڭ زارى ولاردى بۇرىنعىدان دا كۇشتى سۇيۋگە، ولاردىڭ باقىتى جانە ازات ەتىلۋى ءۇشىن ءبىزدى بار جىگەرمەن شايقاسۋعا ۇمتىلدىرادى.
«ۋكراين قىزى! سەندەر مەنىڭ زامانداستارىمسىڭدار، مەن سەندەردى سۇيەمىڭ!—دەيمىن قارۋلاس جولداستارىما، — سۇيگەن قىز ءۇشىن، العا!»
قىمباتتى ۋكراين قىزى! مۇمكىن سەن ەندى تۋعان ەلىڭدە شىعارسىڭ. تۋىپ-وسكەن قالاڭدى قالپىنا كەلتىرۋگە قاتىسىپ جۇرگەن شىعارسىن. بىزدەن تىلەكتەس دوس قىزدارىڭا سالەم ايت، بىزدەردى — وتانىمىزدىڭ تۇپكىر-تۇپكىرىنەن كەلگەن بارلىق سوۆەت ۇلدارىن ۋكراينا مايداندارىندا باس قوسىپ، ونى جاۋدان تۇگەلدەي ازات ەتۋگە كىرىستى دەگەيسىڭ! ءبىز — جاۋىنگەرلەر سەنىڭ ۋكرايناڭ ءۇشىن كوكىرەگىمىزدى وققا قارسى قويىپ شايقاسامىز، ۋكراينانى شىن جۇرەگىمىزدەن سۇيەمىز.
اعا لەيتەنانت باۋبەك بۇلقىشيەۆ.
مايدانداعى ارميا.
دالالىق پوچتا 61271-ب
21 دەكابر 1943 ج.
You Might Also Like
-
ءومىرىنىڭ تىم قىسقا بولعانى وكىندىرسە، وتكەن ءىسى سۇيسىندىرەدى. ءوز ەلىنىڭ، ءوز حالقىنىڭ پاتريوت ۇلى بولۋدىڭ جارقىن ۇلگىسىن باۋبەك ءوزى ولسە دە كورسەتىپ كەتتى. دوستارىنا، جولداس-جورالارىنا جازعان حاتتار...
