InfoHub Logo

تاقىرىبى: ۇر توقپاق ەرتەگىسى
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس – ارەكەتىنىڭ ءتۇرى: كەيىپتەندىرۋ
ماقساتى:
1. بالالاردى ەرتەگىمەن تانىستىرۋ، كەيىپكەرگە ەنە بىلۋگە ۇيرەتۋ
2. ويلاۋ قابىلەتتەرىن، تىلدەرىن دامىتۋ.
3. كەيىپكەرلەردىڭ قيمىلىن جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: قازاق ۇيرەك، اڭدار، قۋىرشاقتار، ۇر توقپاق

ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ال، بالالار، بۇگىنگى كۇن ەرەكشە كۇن، سەبەبى، ءبىزدىڭ بالاباقشامىزعا كوپتەگەن تاربيەشىلەر، توپ بالالارى قوناققا كەلىپتى. قانە سول قوناقتارمەن سالەمدەسەيىكشى.
مۋزىكا زالى ادەمى اشەكەيلەنگەن. جان-جاقتىڭ ءبارى اۋىلدار، جەردىڭ ءبارى جاسىل كىلەم جامىلعانداي.
اۆتور: قۇرمەتتى قوناقتار قارسى الىڭىزدار، الدارىڭىزدا «بالاۋسا» توبىنىڭ كەيىپكەرلەرى.
«ۇر توقپاق»
اۆتور: بۇرىنعى وتكەن زاماندا شال مەن كەمپىر ءومىر ءسۇرىپتى، ولار وتە كەدەي بولىپتى. كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە شال تۇزاق قۇرىپتى، تۇزاعىنىڭ ىشىنە ءبىر قاز ءتۇسىپتى.
شال ەندى قازدى باۋىزدايىن دەپ جاتسا
قاز: - اتا سەن مەنى بوسات، ءبىر جىلدان سوڭ ماعان كەل، مەن سەنىڭ سۇراعانىڭنىڭ، ايتقانىڭنىڭ ءبارىن ورىندايىن.
اۆتور: شال كەلىپ كەمپىرىنە بولعان جايتتى اڭگىمەلەپ ايتىن بەرەدى، اشۋلانعان كەمپىر.
كەمپىر:- ءاي سەندە ءبىر، وزىمىزدە اش وتىرمىز عوي.
اۆتور: وسىلايشا ءبىر جىل دا وتەدى. كەمپىرى شالدى الگى «قازعا» جىبەرەدى
شال كەلە جاتسا الدىندا تۇيەشى تۇيە باعىپ جۇرەدى.
شال: - قاراعىم! مىنا تۇيەلەر كىمدىكى؟
تۇيەشى: - بۇل «قازبايدىڭ» تۇيەسى
اۆتور: شال: ە، بۇل سول قازدىڭ تۇيەلەرى شىعار – دەپ ويلايدى. شال كەلە جاتسا، الدىندا قويشى قوي باعىپ جۇرەدى، ول قويشىعا جاقىنداپ كەلىپ.
شال: - شىراعىم! «اسسالاۋماعالەيكۋم»- مىنا قويلار كىمنىڭ قويى؟
قويشى: - بۇل «قازبايدىڭ» قويى
شال: بالام قازبايدىڭ تاعى نەسى بار؟
قويشى: - ونىڭ ءۇش قاسيەتتى زاتى بار: 1 - ءشى «ءپىس قازان» 2 - ءسى «قۇس ەسەك»
3 - ءسى «ۇر توقپاق»
اۆتور: - ءسويتىپ شال «قازبايدىڭ» اۋىلىنا دا جەتەدى
شال: - اسسالاۋماعالەيكۋم! قازباي!
قازباي: - ۋاعالايكۋم - اسسالام، اتا جەتتىڭ بە؟
شال: - مەن سەنەن «ءپىس قازانىڭدى» سۇراۋعا كەلدىم
اۆتور: - دەيدى شال. وسىلايشا قازباي شالدىڭ سۇراعانىن بەرەدى. شال كەلە جاتسا الدىنان ءبىر توپ بالالار شىعادى.
بالالار: - اتا اسقا كىرىڭىز
شال: - جارايدى
اۆتور: - شال كىرىپ بارا جاتىپ بىلاي دەيدى.
شال: - بالالار «ءپىس قازانىم» دەمەڭدەر
بالالار: - ماقۇل اتا!
اۆتور: بالالار اتانى تىڭداي ما، جوق، اتا كىرە سالىسىمەن ولار شۋلاپ:
بالالار:- «ءپىس قازانىم ءپىس، ءپىس قازانىم ءپىس»
اۆتور:- دەپ شۋلاي باستايدى. شال استان شىعادى، ءبىراق بالالاردىڭ قازاندى اۋىستىرىپ جىبەرگەنىن بىلمەيدى.
شال: - كەمپىرىم مەن ساعان ءبىر قاسيەتتى زات اكەلدىم
كەمپىر: - ول نە؟
شال: - ول «ءپىس قازانىم» - دەپ جاۋاپ بەرەدى
كەمپىرى:- «ءپىس قازانىم ءپىس، ءپىس قازانىم ءپىس»
اۆتور: قازاننىڭ پىسىرمەي جاتقانىنا كوزى جەتكەن كەمپىر شالدى ۇيىنەن قۋىپ جىبەرەدى. شال قازبايعا كەلەدى
شال: - قازباي سەنىڭ مىناۋىڭنان ەشتەمە شىقپادى
قازباي: - ءپىس قازانىم ءپىس
اۆتور: قازاننان ەشنارسە شىقپاعان سوڭ، قازباي «قۇس ەسەگىن» بەرەدى
شال كەلە جاتسا الدىنان بالالار شىعادى، اسقا شاقىرادى.
شال:- بالالار «قۇس ەسەگىم» دەمەڭدەر
بالالار: - ماقۇل
اۆتور: شال ۇيگە كىرىپ كەتكەن سوڭ - اق بالالار: «قۇس ەسەگىم، قۇس»- دەسە، ەسەك التىن قۇسادى. بالالار ەسەكتى باسقا ەسەكپەن ايىرباستاپ، شالدىڭ ەسەگىن جاسىرىپ قويادى.
شال ەسەكتى جەتەكتەپ ۇيىنە كەلەدى.
كەمپىر: - قازعا بارىپ الىپ كەلگەنىڭ وسى ما؟
شال: - «قۇس ەسەگىم، قۇس»
اۆتور: - دەسە، ەش نارسە قۇسپايدى. شال ەسەكتى جەتەكتەپ قازبايعا تاعى كەلەدى.
شال: قازباي، مىنا ەسەكتەن ەش نارسە شىقپادى،-
قازباي: - «قۇس ەسەگىم، قۇس»- دەسە، ەش نارسە قۇسپايدى
اۆتور: شالعا قازباي «ۇر توقپاعىن» بەرەدى. شال «ۇر توقپاقتى» الىپ كەلە جاتسا، باياعى جەردە تاعى دا بالالار ءجۇر ەكەن.
بالالار: - اتا، اسقا ءتۇسىڭىز،-
اۆتور: شال ۇيگە كىرىپ بارا جاتىپ:
شال: - شىراقتارىم، «ۇر توقپاعىم، ۇر»-
اۆتور: - دەمەڭدەر،- دەيدى. شال ۇيگە كىرىپ كەتكەن سوڭ، داندەگەن بالالار: «ۇر توقپاعىم، ۇر!» - دەيدى. توقپاق بالالاردىڭ ءارقايسىسىن ۇرا جونەلەدى. ۇرىپ ءجۇر، ۇرىپ ءجۇر... بالالار توقپاققا جالىنادى.
بالالار: - «ويباي، «ءپىس قازانىڭدى»، «قۇس ەسەگىڭدى» بەرەيىك»
اۆتور: - دەگەندەرىن شال شىعىپ كەلە جاتىپ ەستىپ قويادى. شال كەلىپ:
شال: - ءاپ، بالەم، «ءپىس قازاندى»، «قۇس ەسەكتى» بەرەسىڭدەر مە؟
بالالار:- ماقۇل! اكەلىپ بەرەمىز!
اۆتور: - دەيدى. شال «ۇر توقپاقتى» قويعىزدى.. بالالار «ءپىس قازاندى»، «قۇس ەسەكتى» اكەلىپ بەرەدى. شال «ءپىس قازاندى»، «قۇس ەسەكتى»، «ۇر توقپاقتى» الىپ ۇيىنە كەلەدى. ءسويتىپ مۇراتىنا جەتەدى.
ۇر توقپاق ەرتەگىسى جۇكتەۋ