سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 11 ساعات بۇرىن)
ۇيدەن وقىتىلاتىن وقۋشىعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ويىندار
ۇيدەن وقىتىلاتىن وقۋشىعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ويىندار جيناعى
حح عاسىردىڭ باسىندا نەمىس پەداگوگ - دەفەكتولوگى پ. شۋماننىڭ «بالا كەمىستىگىنىڭ دامۋ دەڭگەيى نەعۇرلىم تومەن بولسا، سوعۇرلىم ءمۇعالىمنىڭ ءبىلىم دەڭگەيى جوعارى بولۋ كەرەك» دەگەن اسىل سوزىنەن دامۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالامەن جۇمىس ىستەۋ وتە قيىن ەكەنىن راس. قازىرگى كەزدە مەكتەپتەردە كەمتار بالالاردى قامقورلىققا الىپ، ولاردىڭ قالىپتاسۋىنا جانە ايىعۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، ءوز بەتىمەن ءومىر سۇرۋىنە باعىت باعدار بەرۋگە ارنايى دايىندىق جۇرگىزىلۋدە. كەمتار بالالاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرىپ، ومىرگە قاجەتتى ءبىلىم بىلىك داعدىسىن، ءتارتىبىن قالىپتاستىرۋعا بايلانىستى ءتۇرلى شارالار جاسالۋدا. بۇل بالالاردى وقىتاتىن مۇعالىمدەردىڭ الدىنا مىناداي مىندەتتەر قويىلادى.
1. بالانىڭ مەكتەپكە دايىندىعىن انىقتاۋ.
2. تاربيەسىندەگى كەمىستىگىن جويۋ
3. ساباقتى جۇيەلى جوسپارلاۋ
دامۋىندا ءار ءتۇرلى كەمشىلىكتەرى بار بالالاردى ارنايى وقىتۋعا دەگەن سۇرانىس، اسىرەسە ولاردىڭ تانىمدىق پروسەستەرىن پسيحولوگيالىق جاعىنان زەرتتەۋ قازىرگى تاڭدا وزەكتى ماسەلە بولىپ وتىر. وقىتۋ ۇردىسىندە مۇنداي بالالارعا وقۋ ماتەريالىن مەڭگەرتۋ ءۇشىن ارنايى مەكتەپتەر مەن مەكەمەلەردە ارنايى ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى مەن ادىستەرىن جاساۋ جانە ونى نەگىزدەۋ قاجەت. اسىرەسە اۋىلدىق جەرلەردە تۋا بىتكەن، سونىمەن قاتار ەلىمىزدەگى ەكولوگيالىق تەپە - تەڭدىكتىڭ بۇزىلۋىنان، تۇقىم قۋالاعان، جۇرە پايدا بولعان اۋرۋلار سالدارىنان، مەكتەپكە بارۋ باقىتى بۇيىرماعان بالالار بار. وسى بالالاردى پسيحولوگيالىق ويىندار كومەگىمەن دەنە كەمىستىگىن قالپىنا كەلتىرىپ، سول ارقىلى پسيحولوگيالىق ساۋلىعىن ساقتاپ، بالا مۇگەدەكتىگىنىڭ دەڭگەيىن تومەندەتۋگە مەكتەپ پسيحولوگتارى از دا بولسا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسىپ الدىمىزعا ماقسات ەتىپ كەلەمىز. ءار پسيحولوگ ۇيدەن وقيتىن بالاعا بارعاندا بىرىنشىدەن بالانىڭ كوڭىل كۇيىنە قاراپ، ديناميكالىق باقىلاۋ كۇندەلىگىن جۇرگىزىپ وتىرادى. بالانى مەكتەپىشىلىك ءىس - شاراعا قاتىستىرادى نەمەسە كورەرمەن رەتىندە كورۋگە شاقىرادى. ەكىنشىدەن بالانىڭ ۇيىنە بارعاندا اتا - اناسىمەن سويلەسەدى، پىكىرلەسەدى، كەڭەس بەرىپ وتىرادى. تەك قانا بالانىڭ وزىمەن جۇمىس جاساعاننان كورى اتا - اناسىمەن قوسىلىپ، جۇمىس جاساعان بالاعا قاتتى ۇنايدى. ول ءۇشىن ۇيدەن وقيتىن وقۋشىنىڭ وتباسىلىق الەۋمەتتىك جاعدايىن، جاس ەرەكشەلىگىن ەسكەرە وتىرىپ، بالاعا ەشقانداي قيىنشىلىق تۋعىزبايتىن ءوز ءىس - تاجىريبەمدە قولدانىپ جۇرگەن، اتا - اناسىمەن بىرلەسە جۇرگىزگەن، بالانىڭ وزىنە ارنالعان كوررەكسيالىق ويىنداردى ۇسىنامىن. ءاربىر ءمۇعالىم جەكە بالاعا ساباق بەرگەندە ساباعىنا قولدانۋعا بولادى. بالانىڭ قۋانىشى مەن رەنىشى ويىندا انىق بايقالادى. ويىن كەزىندە بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگى مىنادان كورىنەدى:
1. ولار ويلانادى.
2. ەموسيالىق اسەرى ۇشقىندايدى، بەلسەندىلىگى ارتادى، قيال ەلەستەرى داميدى، بالانىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتى مەن دارىنى ۇشتالادى.
3. ۇجىمدىق سەزىمى قالىپتاسادى.
4. ەرىك قاسيەتىن بەكىتەدى، ادامگەرشىلىك ساپانى جەتىلدىرەدى.
كوللاج «مەنىڭ قازىرگى وتباسىم» جانە «مەنىڭ بولاشاقتاعى وتباسىم»
وتباسىنىڭ بارلىق مۇشەلەرى قاتىسادى. ولارعا وسى تاقىرىپتاردا ەكى كوللاج جاساۋ ۇسىنىلادى نەمەسە قالاۋلارى بويىنشا ءبىر تاقىرىپتى تاڭدايدى. كوللاجبەن جۇمىس جاساۋ ءۇشىن ءبىر كولەمدەگى قاتتى قاعاز، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدار، ەسكى كىتاپتار، گازەت، جۋرنالدار قاجەت. كوللاج جاساپ بولعاننان كەيىن جانۇيا مۇشەلەرى ءوز جۇمىستارى تۋرالى اڭگىمەلەيدى. «ءپىلدىڭ اياعى» جاتتىعۋى.
ماقساتى: اتا - انالارمەن جانە بالالاردىڭ دەنە دەڭگەيىندە ءوزارا ارەكەتتەسۋ؛ ءوزارا ارەكەتتەسۋدىڭ داعدىلانعان تاسىلدەرىن سەزىنۋ، قاجەت بولعان جاعدايدا قارىم - قاتىناستى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ىڭعايلى جاعدايلاردى ىزدەستىرۋ؛ نەگىزگى مۇمكىندىكتەردى اشۋ؛ كۇردەلى جاعدايلاردى شەشۋدە ودان شىعۋ جولدارىن يگەرۋ؛ ىشكى مازاسىزدانۋلاردى كورسەتۋ، اسىرەسە قوعامدا قابىلدانعان مىنەز - قۇلىققا سايكەسسىزدىكتەن تۋىنداعان مازاسىزدانۋلاردى، ياعني ءتۇرلى قارسىلىقتاردى كورسەتۋ. توپ قاتىسۋشىلارى جۇپتارعا بولىنەدى (اتا - انا - بالا). ولاردىڭ بىرەۋى ءوزىن ءپىلدىڭ اياعى رەتىندە كورسەتەدى جانە وسى رولدە ءوز كوزقاراسى بويىنشا سايكەس ارەكەتتەر جاسايدى. ەكىنشىسىنە «اياقتى» كەز - كەلگەن تاسىلمەن قوزعالتۋ ۇسىنىلادى. ءارى قاراي جۇپتاعى رولدەر الماستىرىلادى.
مەنىڭ جانە انامنىڭ قولى. ماقساتى: ەڭ الدىمەن دەنە جانە ەموسيونالدى ەستە ساقتاۋعا سۇيەنە وتىرىپ، قاتىسۋشىلاردىڭ دەنە سىزباسى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن نىعايتۋ. سول جۇپتا دەنە دەڭگەيىندەگى ءوزارا قارىم - قاتىناسقا اسەرلەنۋ، قايتا جاساۋ؛ اتا - انالاردىڭ وسى تاجىريبەنى سەزىنۋ. بالا - اتا - انا جۇپتارىنا ءبىر - بىرلەرىنە قاراما - قارسى تۇرىپ جانە جۇرگىزۋشىنىڭ ايتقانىن ورىنداۋ ۇسىنىلادى. پسيحولوگ تىزبەكتى تۇردە كەلەسىلەردى ۇسىنادى:
1. ءبىر - بىرلەرىمەن سۇق ساۋساقتارىمەن «سالەمدەسۋ»
2. شىنتاقتارىمەن ءبىر - بىرلەرىنىڭ شىنتاقتارىن سيپالاۋ.
3. ورتاڭعى ساۋساقتار كومەگىمەن كۇش سىناسۋ.
4. سەرىكتەستىڭ بىرەۋى الاقانىمەن ەكىنشى قاتىسۋشىنىڭ بارماعىن ۇستاپ تۇرۋ قاجەت. سودان كەيىن ورىندارىن اۋىستىرۋ
5. ءبىر - بىرلەرىمەن شىنتاقپەن قوشتاسۋ.
ساباقتا جاتتىعۋ تەك سول قولمەن ورىندالادى. ءۇي تاپسىرماسى رەتىندە قاتىسۋشىلارعا تۋرا وسىنى قاراما - قارسى ساۋساقتارمەن جاساۋ ۇسىنىلادى.
«كولىكتەر» ماقساتى: اتا - انا مەن بالا اراسىنداعى فيزيكالىق كونتاكتىنى رەتتەۋ، تاكتيلدى تۇيسىكتەردى دامىتۋ. جاتتىعۋ جۇپپەن جۇرگىزىلەدى: اتا - انا جانە بالا. بالا «كولىك» رولىندە بولادى - اتا - انا «كولىكتى جۋۋشى». «جۋۋشىنىڭ» كوزدەرى جابىق نەمەسە بايلانعان. بەس مينۋت ىشىندە «كولىكتى» رەتكە كەلتىرەدى: بارلىق ارەكەتتەرىن ايتا وتىرىپ جۋادى، سۇرتەدى، مۇمكىندىگىنشە مەيىرىمدى سوزدەر كوبىرەك قولدانىلادى. سودان كەيىن اتا - انالار مەن بالالار ورىندارىمەن الماسادى.
«يا - جوق» ءوزىن قابىلداۋعا ارنالعان جاتتىعۋ. ماقساتى: اتا - انالار مەن بالالار اراسىندا جاقىندىق سەزىمدەرىن، ءبىر - بىرلەرىن قابىلداۋدى قالىپتاستىرۋ، قارىم - قاتىناس داعدىلارىن دامىتۋ. اتا - انالار مەن بالالار ءبىر - بىرلەرىنە يىقتارىمەن سۇيەنىپ كىلەمنىڭ ۇستىندە وتىرادى. سەنىمدى ءتۇردى «يا - جوق»، «جوق – يا» سوزدەرىن ايتادى. جاتتىعۋدان كەيىن تالداۋ جاسالادى: «يا» نەمەسە «جوق» سوزدەرىنىڭ قايسىسىن ايتۋ قيىن؟
بىرلەسىپ سۋرەت سالۋ. ماقساتى: اتا - انالار مەن بالالار اراسىندا جاقىندىق سەزىمدەرىن، ءبىر - بىرلەرىن قابىلداۋلارىن قالىپتاستىرۋ، قارىم - قاتىناس داعدىلارىن دامىتۋ. قاتىسۋشىلارعا جۇپتا ءبىر قالاممەن سۋرەت سالۋ ۇسىنىلادى، ءبىراق ءوزارا سويلەسىپ، كەلىسىم جۇرگىزۋگە بولمايدى. اياقتاپ بولعاننان كەيىن ءار جۇپ ءوز شىعارماسى تۋرالى اڭگىمەلەيدى: سۋرەت قالاي سالىندى. قاتىسۋشىلار سۋرەت سالۋدىڭ ءتۇرلى كەزەڭدەرىندەگى ءوزارا قارىم - قاتىناس ەرەكشەلىكتەرىن كورسەتە الادى: بىرلەسكەن، ءبىر قاتىسۋشىنىڭ ەكىنشى قاتىسۋشىنى باسىنۋى، باسەكەلەستىك، كەلىسىم، سەرىكتەس قىزىعۋشىلىقتارىنا باعدارلانۋ.
بالانىڭ وزىمەن جۇرگىزىلەتىن جۇمىس تۇرلەرى
جاعىمدى ويلاۋعا ۇيرەنۋ. جاقسى نارسە تۋرالى ويلاپ، سونى كۇتۋ، سوعان سەنۋ. ءوز ويىڭدا ۇيلەسىمدىلىك پەن تەپە - تەڭدىكتى قۇرا وتىرىپ، ءبىز دە سونى ومىردەن تابا باستايمىز.
ءوزىڭ تۋرالى جاعىمسىز ويلاردان قۇتىلۋ.
ءسىزدىڭ سانالى تۇردەگى ءوزىڭىزدى مەيلىنشە جاقسى ەمەسپىن دەگەن سەنىمىڭىز، ءسىزدىڭ ءىس - ارەكەتىڭىز بەن قىلىقتارىڭىزدى باسقارادى دا، ءاردايىم ول ومىردە كورىنىس بەرەدى.
ۇيدەن وقىتىلاتىن وقۋشىعا ارنالعان پسيحولوگيالىق ويىندار جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما