
Windows 10 قولدانۋشىلار جايلى مالىمەتتەردى قالاي جينايدى؟
Windows 10 قولدانۋشىلار جايلى مالىمەتتەردى جينايدى دەگەن اقپارات جاڭالىق ەمەس. 2014 جىلى Microsoft كومپانياسى قۇپيالىلىق جايلى مالىمدەمە جاريالادى، ول مالىمدەمەدە ولاردىڭ سەرۆەرىنە قولدانۋشىلار پايدالانعان باعدارلامالار، قۇرىلعىلار مەن جەلىلەر جايلى اقپارات بەرىلۋى مۇمكىن دەلىنگەن. بۇل مالىمەتتەر قولدانۋشىنىڭ يدەنتيفيكاتورىمەن بايلانىسا الادى (Microsoft ەسەپ جازباسى)، سونىمەن قاتار ەلەكتروندى ادرەسى، قىزىعۋشىلىقتارى، باراتىن جەرلەرى جانە ت.ب. جيناقتالادى.
Aeronet.cz چەح باسىلىمى اتى اتالماعان اقپاراتتىق تەحنولوگيالار مامانىنىڭ Windows 10 - نىڭ مالىمەتتەردى جيناۋداعى بەلسەندىلىگىن باقىلاعان زەرتتەۋىن جاريالادى. زەرتتەۋ بارىسىندا كەلەسىدەي قۇرىلعىلار پايدالانىلعان: Microsoft سەرۆەرلەرىنە مالىمەتتەردىڭ بەرىلۋىن بۇعاۋلايتىن Destroy Windows 10 Spying، PRTG Network Monitor، Windows Resource Monitor جانە Wireshark باعدارلامالارى. زەرتتەۋشىنىڭ پىكىرىنشە، Windows 10 — وپەراسيالىق جۇيەدەن بۇرىن مالىمەتتەردى جينايتىن تەرمينالعا ۇقسايدى.
Cortana قولدانۋشى جايلى ءبارىن بىلگىسى كەلەدى.
جاڭا وج-دە ەڭ بەلسەندى مالىمەت جيناۋشى Cortana دىبىس كومەكشىسى بولىپ تابىلادى. چەح زەرتتەۋشىسىنىڭ ەكسپەريمەنتى قۇرىلعىنىڭ ديناميگىنە جىبەرىلگەن بارلىق دىبىستاردى Windows 10 كەلەسى سەرۆەرلەرگە جىبەرەتىنىن انىقتاعان:
vortex.data.microsoft.com
vortex-win.data.microsoft.com
telecommand.telemetry.microsoft.com
telecommand.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
oca.telemetry.microsoft.com
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
sqm.telemetry.microsoft.com
sqm.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
watson.telemetry.microsoft.com
watson.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
redir.metaservices.microsoft.com
choice.microsoft.com
choice.microsoft.com.nsatc.net
df.telemetry.microsoft.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
wes.df.telemetry.microsoft.com
services.wes.df.telemetry.microsoft.com
sqm.df.telemetry.microsoft.com
telemetry.microsoft.com
watson.ppe.telemetry.microsoft.com
telemetry.appex.bing.net
telemetry.urs.microsoft.com
telemetry.appex.bing.net:443
settings-sandbox.data.microsoft.com
vortex-sandbox.data.microsoft.com
survey.watson.microsoft.com
watson.live.com
watson.microsoft.com
statsfe2.ws.microsoft.com
corpext.msitadfs.glbdns2.microsoft.com
compatexchange.cloudapp.net
cs1.wpc.v0cdn.net
a-0001.a-msedge.net
statsfe2.update.microsoft.com.akadns.net
sls.update.microsoft.com.akadns.net
fe2.update.microsoft.com.akadns.net
diagnostics.support.microsoft.com
corp.sts.microsoft.com
statsfe1.ws.microsoft.com
pre.footprintpredict.com
i1.services.social.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com.nsatc.net
feedback.windows.com
feedback.microsoft-hohm.com
feedback.search.microsoft.com
rad.msn.com
preview.msn.com
ad.doubleclick.net
ads.msn.com
ads1.msads.net
ads1.msn.com
a.ads1.msn.com
a.ads2.msn.com
adnexus.net
adnxs.com
az361816.vo.msecnd.net
az512334.vo.msecnd.net
سونىمەن قاتار، زەرتتەۋشى اقپاراتتىڭ سەرۆەرلەرگە 15 مينۋت سايىن ءبىر رەت جىبەرىلەتىنىن بايقاعان (شامامەن 80 مەگابايتتان). بۇل مەتامالىمەتتەر ءۇشىن تىم كوپ، سوندىقتان ول Cortana-نىڭ دىبىس جازبالاردى الدىمەن ماتىنگە اينالدىرىپ، وعان قوسا دىبىس جازىلعان wav-فايلداردى (SIP ارقىلى اڭگىمەلەر جازباسىن قوسقاندا) Microsoft سەرۆەرلەرىنە جىبەرەدى دەپ بولجادى. جيناقتالعان ماتىندىك اقپارات Cortana-نىڭ ىشكى بلوكنوتىندا ساقتالادى.
ەگەر جوعارىدا كەلتىرىلگەن سەرۆەرلەرمەن بايلانىسقا hosts فايلدارى ارقىلى توسقاۋىل قويىلسا، كەيىن باعدارلاما قاتەلىكتەر شىعارىپ وتىرادى.
بۇدان وزگە، كەيبىر قولدانۋشىلار Cortana-نى ءوشىرىپ قويسا دا، بەلگىلى ءبىر ايادا جۇمىس ىستەي بەرەتىنىن ايتىپ شاعىمدانىپ ۇلگەرگەن.
سونىمەن قاتار، Ars Technica باسىلىمىنىڭ تىلشىلەرى انىقتاعانداي، ەگەر قولدانۋشى «پۋسك» مازىرىندەگى ينتەرنەتتەن ىزدەۋ فۋنكسياسىن ءوشىرىپ قويسا، مۇنداي ىزدەۋ جۇرگىزىلگەننەن كەيىن ساۋال ءبارىبىر Bing سەرۆەرىنە تۇسەدى. ول ءوز كەزەگىندە قايتا قوسىلۋ كەزىندە ساقتالىپ قالاتىن قۇرىلعىنىڭ ID-مەن قوسا Cortana-نىڭ قانداي دا ءبىر اقپاراتى ساقتالعان threshold.appcache فايلىن قايتارادى.
قازىرگى تاڭدا ۆيرتۋالدى كومەكشى تەك اعىلشىن ءتىلىن تۇسىنەدى، ال Microsoft ولار جيناقتاعان اقپارات نىق قورعالعان دەپ سەندىرەدى. الايدا رەدموندتىق كومپانيا مەملەكەتتىك ورگاندار ءوتىنىش جىبەرسە، مالىمەتتەر ولارعا بەرىلۋى مۇمكىن دەگەندى ايتادى.
جەكە مالىمەتتەر ازىراق بەرىلۋى ءۇشىن قولدانۋشى Windows 10-دى Microsoft ەسەپ جازباسىمەن بايلانىستىرماۋىنا بولادى. مۇنداي جاعدايدا Cortana جۇمىس ىستەمەيدى، ءبىراق ىزدەۋ ءبارىبىر ىستەپ تۇرادى.
ءتىپتى ءشيفرلى چات تا ءماتىندى قورعامايدى.
قولدانۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىقتارى مەن جۇمىس كەستەسىن ءبىلۋ ءۇشىن وج قولدانۋشىنىڭ ىزدەۋ ساۋالدارىن باقىلايدى، پوشتاداعى حابارلامالارىن دا سارالايدى. بۇدان وزگە، مالىمەتتەر Bing ىزدەۋ قوزعالتقىشىنا بەرىلەدى.
تاعى سول چەح زەرتتەۋشىسى انىقتاعانداي، جيناقتالعان ماتىندىك اقپارات ۋاقىتشا فايلداردا ساقتالادى. كەيىن ولار ءار 30 مينۋت سايىن ءبىر رەت كەلەسى سەرۆەرلەرگە جىبەرىلەدى:
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
pre.footprintpredict.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
تەلەمەتريا سەرۆەرى گەوگرافيالىق مەكەن-جايى، IP-مەكەن-جايى جايلى مالىمەتتەردى جيناقتايدى. Footprintpredict مالىمەتتەردى Bing قوزعالتقىشىنا تاسىمالدايدى. وعان قوسا تىكەلەي براۋزەرگە ەنگىزىلگەن مالىمەت قانا پايدالانىلمايدى، سونىمەن قاتار، مىسالى، چاتتاردان الىنعان مالىمەتتەر دە — Windows 10 كەز كەلگەن قوندىرىلعان قوسىمشاعا ەنگىزىلگەن اقپاراتتى ءىلىپ الا الادى. وسىلايشا، ەگەر قولدانۋشى مەسسەندجەردە دەمالىسقا شىققالى جاتقانىن ايتسا، Edge براۋزەرىندە سوعان سايكەس جارنامالار شىعاتىن بولادى. پەرنەتاقتادان ەنگىزىلگەن مالىمەت الىناتىندىقتان، قورعالعان مەسسەندجەرلەرمەن سويلەسكەن كۇننىڭ وزىندە، وج قولدانۋشى نە ەنگىزىپ جاتقانىن بىلەدى (ءبىراق وعان قانداي جاۋاپ كەلگەنىن كورمەيدى).
زەرتتەۋشى Windows 10-نىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگىن انىقتاي العان – ەگەر وج-نىڭ كەز كەلگەن جەرىنە تانىمال امەريكالىق ءفيلمنىڭ اتىن جازسا، وندا جۇيە قاتتى ديسكتەن سوعان سايكەس ىزدەۋ جاساپ، مەديافايلداردى يندەكستەيدى. يندەكستىك فايل كەيىن Microsoft سەرۆەرلەرىنە جىبەرىلەدى:
df.telemetry.microsoft.com
reports.wes.df.telemetry.microsoft.com
cs1.wpc.v0cdn.net
vortex-sandbox.data.microsoft.com
pre.footprintpredict.com
تەلەمەتريا سەرۆەرى گەوگرافيالىق مەكەن-جايى، IP-مەكەن-جايى جايلى مالىمەتتەردى جيناقتايدى. Footprintpredict مالىمەتتەردى Bing قوزعالتقىشىنا تاسىمالدايدى. وعان قوسا تىكەلەي براۋزەرگە ەنگىزىلگەن مالىمەت قانا پايدالانىلمايدى، سونىمەن قاتار، مىسالى، چاتتاردان الىنعان مالىمەتتەر دە — Windows 10 كەز كەلگەن قوندىرىلعان قوسىمشاعا ەنگىزىلگەن اقپاراتتى ءىلىپ الا الادى. وسىلايشا، ەگەر قولدانۋشى مەسسەندجەردە دەمالىسقا شىققالى جاتقانىن ايتسا، Edge براۋزەرىندە سوعان سايكەس جارنامالار شىعاتىن بولادى. پەرنەتاقتادان ەنگىزىلگەن مالىمەت الىناتىندىقتان، قورعالعان مەسسەندجەرلەرمەن سويلەسكەن كۇننىڭ وزىندە، وج قولدانۋشى نە ەنگىزىپ جاتقانىن بىلەدى (ءبىراق وعان قانداي جاۋاپ كەلگەنىن كورمەيدى).
زەرتتەۋشى Windows 10-نىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگىن انىقتاي العان – ەگەر وج-نىڭ كەز كەلگەن جەرىنە تانىمال امەريكالىق ءفيلمنىڭ اتىن جازسا، وندا جۇيە قاتتى ديسكتەن سوعان سايكەس ىزدەۋ جاساپ، مەديافايلداردى يندەكستەيدى. يندەكستىك فايل كەيىن Microsoft سەرۆەرلەرىنە جىبەرىلەدى:
ال شەتەل فيلمدەرىنىڭ اتاۋىن جازعاندا (مىسالى، چەح) وج مۇنداي بەلسەندى بولمايدى، سونىمەن قاتار جۇيە فايلدىڭ قۇرامىن زەرتتەمەيدى، سوندىقتان ەگەر فيلم فايلىن باسقاشا اتاساق، ول يندەكستەلمەيتىنىن بايقاۋعا بولادى. زەرتتەۋشى ءوز ماقالاسىندا، بۇل قابىلەتتىڭ بولاشاقتا زاڭسىز كونتەنتتى انىقتاۋعا نەمەسە فيلمدەردى ساتىپ الۋعا نەگىزدەلگەن جارنامالىق حابارلامالار تاراتۋعا قولدانىلۋى مۇمكىن دەگەن بولجام جاساۋدا.
ۆەب-كامەرا دا مالىمەتتەر تاراتادى
Windows 10 مەن ۆەب-كامەرا ىسكە قوسىلعاننان كەيىن ول 35 مەگابايتقا جۋىق مالىمەتتەردى كەلەسى سەرۆەرلەرگە جىبەرەدى:
ca.telemetry.microsoft.com
oca.telemetry.microsoft.com.nsatc.net
vortex-sandbox.data.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com
i1.services.social.microsoft.com.nsatc.net
زەرتتەۋشى ۆەب-كامەرادان ءبىر رەت قانا اقپارات جىبەرىلگەنىن بايقاعان، ءبىراق ول اقپاراتتى اراعا ۇزاق ۋاقىت سالىپ جىبەرۋى مۇمكىن دەيدى (بىرنەشە كۇننەن كەيىن نەمەسە بىرنەشە اپتادان سوڭ). ءوز ماقالاسىندا ول ۆەب-كامەرادان تارالاتىن مالىمەت نە ءۇشىن پايدالانىلۋى مۇمكىن ەكەنىن بىلمەيتىنىن، ءبىراق Windows – بۇل كوپتەگەن ءتىپتى حالىقارالىق كومپانيالاردا پايدالانىلاتىنىن ەسكەرسەك، مۇنداي فۋنكسيونالدىلىق ماڭىزدى مالىمەتتەردىڭ تارالۋىنا اكەلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.
Microsoft سەرۆەرلەرىنە جىبەرىلەتىن مالىمەتتەردىڭ بارلىعى شيفرلانعان، سوندىقتان شيفرلەۋدى بۇزىپ تۇسىنبەسە، جۇيە ناقتى نە جىبەرىپ جاتقانىن ءبىلۋ ءتىپتى مۇمكىن ەمەس.
Ars Technica تىلشىلەرى توپتىق ساياسات ارقىلى تەلەمەتريانى تاراتۋدى ءوشىرىپ تاستادى، ءبىراق جۇيە ارا-تۇرا ءبارىبىر ssw.live.com سەرۆەرىنە مالىمەت جىبەرىپ وتىرعان.
Windows وكىلدەرى باسىلىمعا بەرگەن جاۋابىندا، Windows 10 بولاشاقتا قولدانۋشىلاردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەتىن اقپاراتتاردى عانا جيناقتايتىنىن ايتقان. دەگەنمەن، قولدانۋشىلاردىڭ شەكتەۋ قويسا دا، مالىمەتتەردىڭ Microsoft سەرۆەرىنە تارالىپ جاتقانىنا نارازى، سول سەبەپتى ءوز بەتىنشە باعدارلامالار جاساپ، ماسەلەنى شەشپەكشى.