حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر
«حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر»
جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندار كونفەرەنسياسى.
ماقساتى: حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرمان وقۋشىلارمەن وي ءبولىسۋ.
كورنەكىلىگى: زەينوللا شۇكىروۆ سۋرەتى، بۇكتەمە، كىتاپ بۇرىشى زەينوللا ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كەستە.
دايەكتى سوزدەر:
1. «زەينوللا – تالانت. شىن تالانت، اۋىر بەينەتتىڭ، ادام ايتقىسىز اۋىر ازاپتىڭ بارلىعىنا توتەپ بەرە ءجۇرىپ، ەكى اياعى ەركىن باسۋعا جاراماي سەكسەۋىلشە سىرەسسە دە، ءجىپسىز بايلانىپ وتباسىنان شىعا الماي ءۇي كۇشىك اتانعان جوق.. سىر بويىنداعى ەڭبەككەرلەردىڭ ساعىنا كۇتەر اقىن - مەيمانىنا اينالدى.»
م. الىمبايەۆ
2. « تالانت دارىن بار بولسا دا سۇيەگىندە،
جان تۇرسا دا شىققالى يەگىندە،
دارىن تالانت، ومىرگە ەسىك اشىپ،
كەلە جاتسىڭ ىلگەرى باتىل باسىپ»
(ا. توقماعانبەتوۆ)
3. زەينوللانىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسىندە شيىرشىق اتقان وقيعالار مەن تاتىمدى تۇلعالار، قىزىقتى حاراكتەرلەر بار.
(ءا. ءجامىشوۆ)
4. «جاس جەسىر» پوۆەسىنىڭ قاھارماندارىن قايعى - مۇڭعا باتىرىپ، ويلانىپ - تولعانۋعا ءماجبۇر ەتەتىن، ءومىردىڭ بارلىق تارتىس - تالاسىن كۇردەلى كۇيىندە كورسەتەتىن شاعىن پوۆەست بولسا دا پسيحولوگيالىق دالدىكپەن، كومپوزيسياسىن شەبەر سۋرەتتەگەن.
(ش. ەلۋكەنوۆ)
5. حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر.
(ت. ابىلايەۆ)
وقىرماندار كونفەرەنسياسىنىڭ باعدارلاماسى
ءى. سالتاناتتى اشىلۋى.
ءىى. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى بايانداما.
بايانداماشى: بالپاشوۆا ج
ءىىى. «جاس جەسىر» پوۆەسى تۋرالى قىسقاشا شولۋ تۇسىنىك
بايانداماشى: سارييەۆا ش
ءىV. «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندارمەن تالقىلاناتىن سۇراقتار.
1. پوۆەستىڭ ءومىردىڭ كۇردەلى قۇبىلىسىن وي - تارازىسىنا سالۋداعى ماقساتى مەن تاربيەلەۋدەگى ءمانى نەدە؟
2. پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرى انار تاعدىرى ءسىزدى قالاي تولعانتادى؟
3. اناردىڭ ەنەسى ايىمكۇل – «جالعىز عانا تىلەگىم، ادام دەگەن اتقا كىر كەلتىرمە» دەگەنىن قالاي باعالايسىز؟
4. پوۆەستەگى ءومىردىڭ قىزىعى دا، ار تازالىعىمەن ادالدىعىنا، ادامگەرشىلىگىنە دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
5. اۆتور تۋرالى جانە وسى شىعارما تۋرالى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز.
V. «عازيز جۇرەك» اتتى كىتاپ كورمەسىنە بيبليوگرافيالىق شولۋ.
ءى. حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر، قايسار جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وي بولىسۋگە جينالىپ وتىرمىز.
كوركەم ادەبيەت ادامدى تاربيەلەۋگە مىندەتتى، بۇل ونىڭ باستى قاسيەتى ەكەندىگىندە داۋ جوق. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسىن وقىعان كىسى اۆتوردىڭ ايتقانىنا تەك باس يزەپ قويا المايدى، ويلانىپ، تولعانادى. كەي جەردە جازۋشىمەن تالاسقا تۇسۋگە دەيىن بارادى.
پوۆەستەگى وقيعالاردى پسيحولوگيالىق دالدىكپەن سۋرەتتەگەن اۆتور شاعىن پوۆەستىڭ كومپوزيسياسىن شەبەر قۇراپ، بار اڭگىمەنى اناردىڭ ءوز ۇيىنەن ەكى رەت كەتۋىنە سىيعىزا بىلگەن.
زەينوللا شۇكىروۆتىڭ پوۆەسى ماڭىزدى پروبلەمانى شەشۋگە ارنالعان. ادەپتىلىك، ادامگەرشىلىك تالابىنىڭ ءوسۋى قازىرگى زامانىمىزدىڭ ناقتى زاڭىنا اينالىپ وتىر. پوۆەستە قاھارماندار ءومىرىنىڭ قوعامدىق جاعى كومەسكىلەۋ كورسەتىلگەنمەن، مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ بەينەسىن تولىعىراق تانۋعا بوگەت بولعانمەن، بۇل تۋىندى قازىرگى قازاق ادەبيەتىندەگى جاعىمدى قۇبىلىس ساناتىنا جاتادى.
ءىى. زەينوللانىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى.
زەينوللا شۇكىروۆ 1927ج. 16 اقپاندا قىزىلوردا وبىلىسى، ارال اۋدانى، بوگەن اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 4 سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە جازاتايىم تۇيەدەن قۇلاپ، مايىپ بولادى. ءوز اياعىمەن جەر باسىپ تۋعان ەل توپىراعىنىڭ جىلۋىن تابانىمەن سەزە الماس حالگە دۋشار بولادى.
توسەك تارتىپ جاتقانىمەن، مۇگەدەك حالىنە ەرلىكپەن توزىمدىلىكپەن توتەپ بەرىپ، قايسار جاس وزدىگىنەن ءبىلىم الادى. ءسويتىپ بار ءومىرىن جازۋشىلىققا ارنادى. ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن جازۋشىلىق قالامىن قولىنان تۇسىرمەي ونداعان كىتاپتار ۇسىندى.
ەڭ العاش «مەنىڭ داۋىسىم» دەگەن ولەڭىن وبلىستىق گازەتكە جىبەرەدى. ول ولەڭى باسىلىپ شىققاسىن قۋانىشى قوينىنا سىيماي، جىگەرىنە جىگەر قوسىلىپ، جازعان ۇستىنە جازا تۇسەدى. 1952 ج. رەسپۋبليكالىق «جۇلدىز» جۋرنالىنان «دوستارىم»اتتى پوەماسى جارىق كورەدى. سودان كەيىن - اق الىستاعى وقىرمانداردان شىعارماشىلىق تابىس تىلەگەن حاتتار كوپتەپ كەلە باستادى.
شىركىن دۇنيە بىرەۋگە باقىت، بىرەۋگە شابىت بەرە وتىرىپ، ءبىر جاعىنان شالىپ وتىراتىن تاعدىرعا نە دەرسىڭ؟ ءبىر كۇنى «جىعىلعانعا جۇدىرىق»دەگەندەي زەينوللانىڭ وڭ كوزى كورمەي قالادى. سوندا دا اقىن جازعان ۇستىنە جازا بەرەدى.
سول جىلدارى «تەڭىز تولقىندارى»، «قۇرىش قازاق»، «توعىسقان تاعدىرلار» ت. ب كوپتەگەن پوەزيا تاقىرىبىنا جازعان توپتاما ولەڭدەرى جارىق كورەدى.
1955ج. زەينوللا شۇكىروۆ قازاقستان جازۋشىلار وداعىنا مۇشە بولادى. كەيىن ءومىر سىرىن، ادامگەرشىلىكتى، ادال ماحابباتپەن شىنايى سەزىمدى سۋرەتتەيتىن 1960 – 70 ج. ارالىعىندا «تەڭىز جىرى»، «ارال داپتەرى»، «جۇرەككە ءامىر جۇرمەيدى»، «سىرلى دۇنيە حيكاياسى»، «ىزگىلىك ىزدەر»، «جاس جەسىر» پوۆەسى جارىق كورەدى. 1971 - 77ج. ارالىعىندا «ساعىنىش»، «ادام – جەر – انا»، «قيىن ءتۇيىن»، «سارشا تامىز»، «تاڭدامالى ولەڭدەرى مەن پوەمالارى»، «وتكەلدەر» رومانى جارىق كوردى.
1977ج. قازاقستان جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالادى. ءبىرقاتار ولەڭدەرى مەن داستاندارى ورىس تىلىنە اۋدارىلدى.
1979ج. 26 اقپاندا اقيىق اقىن، جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆ 52 جاسىندا قايتىس بولادى.
1982 - 83ج. «عاجايىپ قۇمىرا»، «قيىن ءتۇيىن»، پوۆەسى «وتتى وتكەلدەر»، «جانقوجا» رومانى قايتا باسىلىپ شىقتى. 1998ج. قىزىلوردا قالاسى «تۇران» باسپاسىنان تاريحي ۇلى شىعارماسى «سىر بويى» كىتابى جارىق كوردى.
ز. شۇكىروۆ شىعارمالارى شەت ەل حالىقتارى تىلدەرىنە اۋدارىلعان.
ول ورىس اقىنى فەدور تيۋچيەۆتىڭ شىعارمالارىن قازاق تىلىنە اۋدارعان.
ءىىى. «جاس جەسىر» تۋرالى قىسقاشا شولۋ بايانداما
ءىV. «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندارمەن تالقىلاناتىن سۇراقتار
1. پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرى انار تاعدىرى ءسىزدى قالاي تولعانتادى؟
پوۆەستەگى انار تاعدىرى اسەرلى بەينە. ونىڭ اسىل جارى نۇرمانعا دەگەن كىرشىكسىز ىستىق ماحابباتى. اتتەڭ سوعىس بولماعاندا انار سياقتى اياۋلى جار اق ماحابباتىن سىنعا تۇسىرەر مە ەدى؟ كىشكەنتاي نۇرتاي جاۋتەڭدەپ قالار ما ەدى؟
- اناردىڭ ءوزىنىڭ جاستىعى
- شەشەسى كارىپجامالدىڭ «ولگەن ارتىنان ولمەك جوق، تەڭىڭدى تاپ، ەرتەڭ وكىنەسىڭ»- دەگەن اناسىنىڭ ءسوزى قامشى بولادى.
سول تۇرعىدا سىزدەر نە ايتار ەدىڭىزدەر؟
2. اناردىڭ ەنەسى ايىمكۇل – «جالعىز عانا تىلەگىم، ادام دەگەن اتقا كىر كەلتىرمە» دەگەنىن قالاي باعالايسىز؟
پوۆەستەگى نۇرماننىڭ اناسى ايىمكۇل اجەي بەينەسىمەن قازاق اۋىلىنىڭ داناگوي قاريالارىنىڭ تۇلعاسى جاسالعان. ونىڭ ءار سوزىندە، ىستەلگەن تىرلىگىندە توزىمدىلىك پەن اقىلدىلىقتىڭ ۇلگىسى بار. وسى تۇرعىدان ءسىزدىڭ قوساتىن پىكىرىڭىز؟
3. پوۆەستەگى ءومىردىڭ قىزىعى، ار تازالىعى مەن ادامگەرشىلىك دەگەن ۇستانىمدى ءسىز قالاي ويلايسىز؟
اناردى ازىپ - توزۋدان قالاي قۇتقارۋعا بولادى؟
ونىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى بويىندا ساقتاپ قالۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
اۆتور مىنە وسى ماسەلەنى الدىعا قويادى. ادام قانشا قيىنشىلىق كورسە دە، ادام قالپىندا قالۋ كەرەك. قيىنشىلىققا توزە، جەڭە ءبىلۋ كەرەك.
سىزدەردىڭ ويلارىڭىز؟
4. اۆتور جانە وسى شىعارما جايلى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز؟
اۆتور بۇل پوۆەست ماڭىزدى پروبلەمالاردى شەشە وتىرىپ، كەيىپكەرلەردىڭ بويىنداعى جاعىمدى، جاعىمسىز مىنەزدەرى، ونىڭ باسقا كەيىپكەرلەرمەن قارىم - قاتىناسى كومەسكىلەۋ كورسەتىلگەنمەن، بەينەسىن تولىق تانىتا بىلگەن. سوندىقتان بۇنداي تۋىندىلار ءومىردى شەكسىز ءسۇيىپ، قادىرلەيتىن، ونىڭ سىر - سىمباتىنىڭ ءتۇپ ءماتىنىن تۇسىنەتىنىن ادامنىڭ عانا قالامىنان تۋىندايتىن بولار دەگىم كەلەدى.
5. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى ارقىلى كۇردەلى قۇبىلىسىن وي تارازىسىنا سالۋداعى ماقساتى، تاربيەلىك ءمانى نەدە؟
زەينوللا شۇكىروۆ «جاس جەسىر» پوۆەسى ارقىلى ءبىز ءومىردىڭ كوركى دە، قىزىعى دا، ار تازالىعى مەن ادامدىقتا، ادامگەرشىلىكتە، دالىرەك ايتقاندا ادام بولا بىلۋگە تاربيەلەيتىنىن وسى شىعارما بارىسىندا بايقايمىز.
وسى تۇرعىدا ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز؟
مىنە، وسىنداي قىرۋار دۇنيەلەردى اۆتور اۋرۋمەن ارپالىسىپ جازدى. ول جار سۇيگەن جوق.. ول پەرزەنت سۇيگەن جوق. ومىرگە پەرىشتە بولىپ كەلىپ، ومىردەن 52 جاسىندا پەرىشتە بولىپ ءوتتى.
ال شىنداپ كەلگەندە شە؟!
شىنداپ كەلگەندە، بۇل – اياۋلى ازاماتتىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، بۇل – كۇرەسكەردىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – كوزى تىرىسىندە كوركەم شىعارمالاردىڭ باس قاھارمانى اتانعان جىگىت تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – قوعامدىق بەلسەندىلىگىمەن كوزگە تۇسكەن كومسومولەس، كوممۋنيست تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – تالانتتى اقىننىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – تالايدىڭ تالابىن قولداپ، تالانتىن اشقان ۇستاز اعا تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – قازاقتىڭ «كورچاگينى» اتانعان قۇرىش قازاق تاعدىرى!
جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندار كونفەرەنسياسى.
ماقساتى: حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرمان وقۋشىلارمەن وي ءبولىسۋ.
كورنەكىلىگى: زەينوللا شۇكىروۆ سۋرەتى، بۇكتەمە، كىتاپ بۇرىشى زەينوللا ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كەستە.
دايەكتى سوزدەر:
1. «زەينوللا – تالانت. شىن تالانت، اۋىر بەينەتتىڭ، ادام ايتقىسىز اۋىر ازاپتىڭ بارلىعىنا توتەپ بەرە ءجۇرىپ، ەكى اياعى ەركىن باسۋعا جاراماي سەكسەۋىلشە سىرەسسە دە، ءجىپسىز بايلانىپ وتباسىنان شىعا الماي ءۇي كۇشىك اتانعان جوق.. سىر بويىنداعى ەڭبەككەرلەردىڭ ساعىنا كۇتەر اقىن - مەيمانىنا اينالدى.»
م. الىمبايەۆ
2. « تالانت دارىن بار بولسا دا سۇيەگىندە،
جان تۇرسا دا شىققالى يەگىندە،
دارىن تالانت، ومىرگە ەسىك اشىپ،
كەلە جاتسىڭ ىلگەرى باتىل باسىپ»
(ا. توقماعانبەتوۆ)
3. زەينوللانىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسىندە شيىرشىق اتقان وقيعالار مەن تاتىمدى تۇلعالار، قىزىقتى حاراكتەرلەر بار.
(ءا. ءجامىشوۆ)
4. «جاس جەسىر» پوۆەسىنىڭ قاھارماندارىن قايعى - مۇڭعا باتىرىپ، ويلانىپ - تولعانۋعا ءماجبۇر ەتەتىن، ءومىردىڭ بارلىق تارتىس - تالاسىن كۇردەلى كۇيىندە كورسەتەتىن شاعىن پوۆەست بولسا دا پسيحولوگيالىق دالدىكپەن، كومپوزيسياسىن شەبەر سۋرەتتەگەن.
(ش. ەلۋكەنوۆ)
5. حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر.
(ت. ابىلايەۆ)
وقىرماندار كونفەرەنسياسىنىڭ باعدارلاماسى
ءى. سالتاناتتى اشىلۋى.
ءىى. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى بايانداما.
بايانداماشى: بالپاشوۆا ج
ءىىى. «جاس جەسىر» پوۆەسى تۋرالى قىسقاشا شولۋ تۇسىنىك
بايانداماشى: سارييەۆا ش
ءىV. «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندارمەن تالقىلاناتىن سۇراقتار.
1. پوۆەستىڭ ءومىردىڭ كۇردەلى قۇبىلىسىن وي - تارازىسىنا سالۋداعى ماقساتى مەن تاربيەلەۋدەگى ءمانى نەدە؟
2. پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرى انار تاعدىرى ءسىزدى قالاي تولعانتادى؟
3. اناردىڭ ەنەسى ايىمكۇل – «جالعىز عانا تىلەگىم، ادام دەگەن اتقا كىر كەلتىرمە» دەگەنىن قالاي باعالايسىز؟
4. پوۆەستەگى ءومىردىڭ قىزىعى دا، ار تازالىعىمەن ادالدىعىنا، ادامگەرشىلىگىنە دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەسىڭ؟
5. اۆتور تۋرالى جانە وسى شىعارما تۋرالى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز.
V. «عازيز جۇرەك» اتتى كىتاپ كورمەسىنە بيبليوگرافيالىق شولۋ.
ءى. حالىق ماحابباتىنا بولەنگەن قالامگەر، قايسار جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وي بولىسۋگە جينالىپ وتىرمىز.
كوركەم ادەبيەت ادامدى تاربيەلەۋگە مىندەتتى، بۇل ونىڭ باستى قاسيەتى ەكەندىگىندە داۋ جوق. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسىن وقىعان كىسى اۆتوردىڭ ايتقانىنا تەك باس يزەپ قويا المايدى، ويلانىپ، تولعانادى. كەي جەردە جازۋشىمەن تالاسقا تۇسۋگە دەيىن بارادى.
پوۆەستەگى وقيعالاردى پسيحولوگيالىق دالدىكپەن سۋرەتتەگەن اۆتور شاعىن پوۆەستىڭ كومپوزيسياسىن شەبەر قۇراپ، بار اڭگىمەنى اناردىڭ ءوز ۇيىنەن ەكى رەت كەتۋىنە سىيعىزا بىلگەن.
زەينوللا شۇكىروۆتىڭ پوۆەسى ماڭىزدى پروبلەمانى شەشۋگە ارنالعان. ادەپتىلىك، ادامگەرشىلىك تالابىنىڭ ءوسۋى قازىرگى زامانىمىزدىڭ ناقتى زاڭىنا اينالىپ وتىر. پوۆەستە قاھارماندار ءومىرىنىڭ قوعامدىق جاعى كومەسكىلەۋ كورسەتىلگەنمەن، مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ بەينەسىن تولىعىراق تانۋعا بوگەت بولعانمەن، بۇل تۋىندى قازىرگى قازاق ادەبيەتىندەگى جاعىمدى قۇبىلىس ساناتىنا جاتادى.
ءىى. زەينوللانىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى.
زەينوللا شۇكىروۆ 1927ج. 16 اقپاندا قىزىلوردا وبىلىسى، ارال اۋدانى، بوگەن اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 4 سىنىپتا وقىپ جۇرگەندە جازاتايىم تۇيەدەن قۇلاپ، مايىپ بولادى. ءوز اياعىمەن جەر باسىپ تۋعان ەل توپىراعىنىڭ جىلۋىن تابانىمەن سەزە الماس حالگە دۋشار بولادى.
توسەك تارتىپ جاتقانىمەن، مۇگەدەك حالىنە ەرلىكپەن توزىمدىلىكپەن توتەپ بەرىپ، قايسار جاس وزدىگىنەن ءبىلىم الادى. ءسويتىپ بار ءومىرىن جازۋشىلىققا ارنادى. ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن جازۋشىلىق قالامىن قولىنان تۇسىرمەي ونداعان كىتاپتار ۇسىندى.
ەڭ العاش «مەنىڭ داۋىسىم» دەگەن ولەڭىن وبلىستىق گازەتكە جىبەرەدى. ول ولەڭى باسىلىپ شىققاسىن قۋانىشى قوينىنا سىيماي، جىگەرىنە جىگەر قوسىلىپ، جازعان ۇستىنە جازا تۇسەدى. 1952 ج. رەسپۋبليكالىق «جۇلدىز» جۋرنالىنان «دوستارىم»اتتى پوەماسى جارىق كورەدى. سودان كەيىن - اق الىستاعى وقىرمانداردان شىعارماشىلىق تابىس تىلەگەن حاتتار كوپتەپ كەلە باستادى.
شىركىن دۇنيە بىرەۋگە باقىت، بىرەۋگە شابىت بەرە وتىرىپ، ءبىر جاعىنان شالىپ وتىراتىن تاعدىرعا نە دەرسىڭ؟ ءبىر كۇنى «جىعىلعانعا جۇدىرىق»دەگەندەي زەينوللانىڭ وڭ كوزى كورمەي قالادى. سوندا دا اقىن جازعان ۇستىنە جازا بەرەدى.
سول جىلدارى «تەڭىز تولقىندارى»، «قۇرىش قازاق»، «توعىسقان تاعدىرلار» ت. ب كوپتەگەن پوەزيا تاقىرىبىنا جازعان توپتاما ولەڭدەرى جارىق كورەدى.
1955ج. زەينوللا شۇكىروۆ قازاقستان جازۋشىلار وداعىنا مۇشە بولادى. كەيىن ءومىر سىرىن، ادامگەرشىلىكتى، ادال ماحابباتپەن شىنايى سەزىمدى سۋرەتتەيتىن 1960 – 70 ج. ارالىعىندا «تەڭىز جىرى»، «ارال داپتەرى»، «جۇرەككە ءامىر جۇرمەيدى»، «سىرلى دۇنيە حيكاياسى»، «ىزگىلىك ىزدەر»، «جاس جەسىر» پوۆەسى جارىق كورەدى. 1971 - 77ج. ارالىعىندا «ساعىنىش»، «ادام – جەر – انا»، «قيىن ءتۇيىن»، «سارشا تامىز»، «تاڭدامالى ولەڭدەرى مەن پوەمالارى»، «وتكەلدەر» رومانى جارىق كوردى.
1977ج. قازاقستان جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالادى. ءبىرقاتار ولەڭدەرى مەن داستاندارى ورىس تىلىنە اۋدارىلدى.
1979ج. 26 اقپاندا اقيىق اقىن، جازۋشى زەينوللا شۇكىروۆ 52 جاسىندا قايتىس بولادى.
1982 - 83ج. «عاجايىپ قۇمىرا»، «قيىن ءتۇيىن»، پوۆەسى «وتتى وتكەلدەر»، «جانقوجا» رومانى قايتا باسىلىپ شىقتى. 1998ج. قىزىلوردا قالاسى «تۇران» باسپاسىنان تاريحي ۇلى شىعارماسى «سىر بويى» كىتابى جارىق كوردى.
ز. شۇكىروۆ شىعارمالارى شەت ەل حالىقتارى تىلدەرىنە اۋدارىلعان.
ول ورىس اقىنى فەدور تيۋچيەۆتىڭ شىعارمالارىن قازاق تىلىنە اۋدارعان.
ءىىى. «جاس جەسىر» تۋرالى قىسقاشا شولۋ بايانداما
ءىV. «جاس جەسىر» پوۆەسى بويىنشا وقىرماندارمەن تالقىلاناتىن سۇراقتار
1. پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرى انار تاعدىرى ءسىزدى قالاي تولعانتادى؟
پوۆەستەگى انار تاعدىرى اسەرلى بەينە. ونىڭ اسىل جارى نۇرمانعا دەگەن كىرشىكسىز ىستىق ماحابباتى. اتتەڭ سوعىس بولماعاندا انار سياقتى اياۋلى جار اق ماحابباتىن سىنعا تۇسىرەر مە ەدى؟ كىشكەنتاي نۇرتاي جاۋتەڭدەپ قالار ما ەدى؟
- اناردىڭ ءوزىنىڭ جاستىعى
- شەشەسى كارىپجامالدىڭ «ولگەن ارتىنان ولمەك جوق، تەڭىڭدى تاپ، ەرتەڭ وكىنەسىڭ»- دەگەن اناسىنىڭ ءسوزى قامشى بولادى.
سول تۇرعىدا سىزدەر نە ايتار ەدىڭىزدەر؟
2. اناردىڭ ەنەسى ايىمكۇل – «جالعىز عانا تىلەگىم، ادام دەگەن اتقا كىر كەلتىرمە» دەگەنىن قالاي باعالايسىز؟
پوۆەستەگى نۇرماننىڭ اناسى ايىمكۇل اجەي بەينەسىمەن قازاق اۋىلىنىڭ داناگوي قاريالارىنىڭ تۇلعاسى جاسالعان. ونىڭ ءار سوزىندە، ىستەلگەن تىرلىگىندە توزىمدىلىك پەن اقىلدىلىقتىڭ ۇلگىسى بار. وسى تۇرعىدان ءسىزدىڭ قوساتىن پىكىرىڭىز؟
3. پوۆەستەگى ءومىردىڭ قىزىعى، ار تازالىعى مەن ادامگەرشىلىك دەگەن ۇستانىمدى ءسىز قالاي ويلايسىز؟
اناردى ازىپ - توزۋدان قالاي قۇتقارۋعا بولادى؟
ونىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى بويىندا ساقتاپ قالۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
اۆتور مىنە وسى ماسەلەنى الدىعا قويادى. ادام قانشا قيىنشىلىق كورسە دە، ادام قالپىندا قالۋ كەرەك. قيىنشىلىققا توزە، جەڭە ءبىلۋ كەرەك.
سىزدەردىڭ ويلارىڭىز؟
4. اۆتور جانە وسى شىعارما جايلى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز؟
اۆتور بۇل پوۆەست ماڭىزدى پروبلەمالاردى شەشە وتىرىپ، كەيىپكەرلەردىڭ بويىنداعى جاعىمدى، جاعىمسىز مىنەزدەرى، ونىڭ باسقا كەيىپكەرلەرمەن قارىم - قاتىناسى كومەسكىلەۋ كورسەتىلگەنمەن، بەينەسىن تولىق تانىتا بىلگەن. سوندىقتان بۇنداي تۋىندىلار ءومىردى شەكسىز ءسۇيىپ، قادىرلەيتىن، ونىڭ سىر - سىمباتىنىڭ ءتۇپ ءماتىنىن تۇسىنەتىنىن ادامنىڭ عانا قالامىنان تۋىندايتىن بولار دەگىم كەلەدى.
5. زەينوللا شۇكىروۆتىڭ «جاس جەسىر» پوۆەسى ارقىلى كۇردەلى قۇبىلىسىن وي تارازىسىنا سالۋداعى ماقساتى، تاربيەلىك ءمانى نەدە؟
زەينوللا شۇكىروۆ «جاس جەسىر» پوۆەسى ارقىلى ءبىز ءومىردىڭ كوركى دە، قىزىعى دا، ار تازالىعى مەن ادامدىقتا، ادامگەرشىلىكتە، دالىرەك ايتقاندا ادام بولا بىلۋگە تاربيەلەيتىنىن وسى شىعارما بارىسىندا بايقايمىز.
وسى تۇرعىدا ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز؟
مىنە، وسىنداي قىرۋار دۇنيەلەردى اۆتور اۋرۋمەن ارپالىسىپ جازدى. ول جار سۇيگەن جوق.. ول پەرزەنت سۇيگەن جوق. ومىرگە پەرىشتە بولىپ كەلىپ، ومىردەن 52 جاسىندا پەرىشتە بولىپ ءوتتى.
ال شىنداپ كەلگەندە شە؟!
شىنداپ كەلگەندە، بۇل – اياۋلى ازاماتتىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، بۇل – كۇرەسكەردىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – كوزى تىرىسىندە كوركەم شىعارمالاردىڭ باس قاھارمانى اتانعان جىگىت تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – قوعامدىق بەلسەندىلىگىمەن كوزگە تۇسكەن كومسومولەس، كوممۋنيست تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – تالانتتى اقىننىڭ تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – تالايدىڭ تالابىن قولداپ، تالانتىن اشقان ۇستاز اعا تاعدىرى!
شىنداپ كەلگەندە، ول – قازاقتىڭ «كورچاگينى» اتانعان قۇرىش قازاق تاعدىرى!
You Might Also Like
