
حريستيان ايەلدىڭ مۇسىلمان ايەلدەرگە جازعان حاتى
سەندەر بىزگە قاراعاندا باقىتتىراق كورىنەسىڭدەر. ويتكەنى سەندەر تابيعي ايەل ومىرىمەن تىرشىلىك ەتۋدەسىڭدەر. الەم جارالعاننان بەرگى ايەلدەر ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ءومىر سالتىن باتىس ايەلدەرى دە 1960-شى جىلدارعا دەيىن ۇستانىپ كەلدى. وسى جىلداردان كەيىن ءبىز (امەريكالىق ايەلدەر) گولليۆۋد كينولارىنىڭ شابۋىلىنا، ياعني اراڭداتۋشىلىعىنا تاپ بولدىق. مەن سەندەردىڭ دە باستارىڭا وسىنداي كۇندەردىڭ كەلۋىن قالامايمىن. ويتكەنى مۇنىڭ سالدارىندا ءبىز سياقتى قورلىقتارعا دۋشار بولاسىڭدار. ەگەر ءبىز سياقتى وسىنداي اراڭداتۋشىلىقتىڭ ناتيجەسىندە كوپ نارسەنى جوعالتقانداردىڭ جان ايقايىنا قۇلاق سالساڭدار، بالكىم سەندەر بۇل اپاتتان امان قالاسىڭدار. ويتكەنى گولليۆۋدتىڭ شىعارىپ جاتقان كينولارىنداعى ءومىر وتىرىك، بارىپ تۇرعان سۇرقيالىق. ولار كەزدەيسوق بولعان زينانىڭ ەشقانداي زيانى جوق، جاي عانا كوڭىل كوتەرۋدەي ەتىپ كورسەتەدى. وسى ارقىلى قوعامنىڭ ار-ۇياتتىلىق، ادەپ-احلاق قاعيدالارىن جويىپ، ونىڭ ورنىنا وزدەرىنىڭ زياندى، ۋلى باعدارلامالارىن ەنگىزۋدى قالايدى. امەريكالىق ايەلدەردى بۇكىل الەمگە باقىتتىسىماق ەتىپ كورسەتەتىن، وتباسىمىز، كۇيەۋىمىز جوقتىعىنا جانە جەزوكشەنىڭ كيىمى ىسپەتتەس كيىمدەرىمىزبەن ءبىزدى وتە قۋانىشتى ايەل رەتىندە كورسەتەتىن، شاحۋاتتى قوزدىراتىن فيلم جانە كليپتەرمەن ولار سەندەردى دە ازعىرىپ، باستارىڭدى اينالدىرماق. ءبىز كوپشىلىگىمىز باقىتتى ەمەسپىز، ماعان سەنىڭدەر. ءبىزدىڭ ارامىزدا ميلليونداعان ايەل سترەسكە قارسى انتيدەپرەسسانتتارمەن ەمدەلۋگە ءماجبۇر، ال تۇندەرى، جاقسى كورەتىندەرىن ايتىپ، قۇمارلارىن قاندىرعان سوڭ تاستاپ كەتەتىن ەركەكتەردىڭ كەسىرىنەن جىلاۋمەن وتەدى. ولار سەندەردىڭ وتباسىلارىڭدى بۇزۋدى جانە از بالالى بولعاندارىڭدى قالايدى. ولار وسى ماقساتپەن ۇيلەنۋدى ءوزىن قۇلدىققا يتەرمەلەۋ دەپ، انا بولۋدى قورلىق، ال ارلى، پاك بولۋدى ارتتا قالۋشىلىق، كەرى تارتپا دەپ كورسەتەدى. ولار، حاۋا انامىزدى تىيىم سالىنعان جەمىسپەن الداعان ىبىلىسكە ۇقسايدى. بۇعان الدانباڭدار! مەن سەندەردى قىمبات، قۇندى جاۋھارداي، تازا التىنداي قادىرلىسىڭدەر دەپ ەسەپتەيمىن. ايەلدىڭ ار-نامىسى – باعا جەتپەس بايلىق. ال ولار بۇنى ارزان دەپ سەندىرۋگە تىرىسۋدا. ايەلدىڭ ءقادىرىن ەشتەڭەمەن تەڭەستىرۋگە بولمايدى. باتىستاعى مودانىڭ مىندەتى، «سەندەردەگى ەڭ باعالى نارسە – شاحۋاتتى قوزدىرارلىق كەلبەت»- دەپ سەندىرۋ. ءبىراق بۇل قانشالىقتى وعاش ەستىلسە دە، سەندەردىڭ ادەمى كيىمدەرىڭ باتىستىڭ كەز-كەلگەن موداسىنا قاراعاندا ادەمى. ويتكەنى ولار سەندەردى قۇپيالىق شەڭبەرىنە وراپ جانە سەندەردىڭ ار-وجدان، اسقاق ابىرويلارىڭ مەن سەنىمدەرىڭدى كورسەتىپ تۇرادى. ايەل جىنىستىق تارتىمدىلىعىن بوتەن كوزدەردەن ساقتاۋى ءتيىس. ويتكەنى ول سەنى سۇيەتىن جانە قۇرمەتتەيتىن، سەنىمەن تۇرمىس قۇراتىن ادامعا سىيلىق بولۋ كەرەك...
ءبىزدىڭ ەركەكتەر پاكتىككە ءمان بەرمەي قويدى. ولار شىنايى بريلليانتتىڭ ءقادىرىن تۇسىنبەي، كورىنىسى ادەمى بولعان جاساندى تاستاردى تاڭدايتىن بولدى. تاڭداعاندا دا، سوڭىندا ونى دا تاستاپ كەتۋ ءۇشىن تاڭدايتىن بولدى! سەندەردەگى ەڭ قىمبات نارسە – سەندەردىڭ ىشكى سۇلۋلىقتارىڭ، پاكتىكتەرىڭ جانە وزدەرىڭ قانداي بولساڭدار سولاي كورسەتىپ تۇراتىن جاقتارىڭ. سوعان قاراماي مەن مىنا نارسەنى بايقادىم. كەيبىر مۇسىلمان ايەلدەر باتىستىقتارعا ەلىكتەۋگە تىرىسۋدا. ءوز ابىرويىنان ايرىلعانىنا وكىنىپ جاتقان نەمەسە بۇل ابىرويدان جاقىن كۇندە ايرىلاتىنى انىق بولعان ايەلدەرگە ەلىكتەۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ سەندەر اقاۋسىز، ءمىنسىز المازسىڭدار. سەندەردى الداۋعا، قۇنى جوق تاستارعا اينالدىرۋىنا جول بەرمەڭدەر. سەندەر كورىپ جۇرگەن باتىستىڭ مودا جۋرنالدارى مەن تەلەديدارلارىنداعى كورىنىستەردىڭ بارلىعى جالعان، كوزبوياۋشىلىق. بۇل – ءىبىلىستىڭ تۇزاعى.
سونداي-اق، قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جۇرگەندەر بار بولسا، ولار ءۇشىن كىشكەنتاي ءبىر سىردى اشايىن. ۇيلەنۋگە دەيىنگى جىنىستىق قاتىناس سونشالىقتى قىزىق نارسە ەمەس. ءبىز ءوز دەنەمىزدى ءوزىمىز سۇيگەن ەركەكتەرگە سەنىپ تاپسىردىق. بۇل جاعداي ولاردى ءبىزدى جاقسى كورۋگە جانە بىزگە ۇيلەنۋگە ماجبۇرلەيدى، دەپ ويلاعان ەدىك. (ءجاسوسپىرىم كەزەڭىندە تەلەديدارلاردا كورگەنىمىزدەي). الايدا ءاردايىم بىرگە بولۋدىڭ كەپىلى رەتىندەگى نەكەنىڭ بولماۋى جانە ءاردايىم قاسىڭدا بولاتىنىنا سەنىمسىزدىكپەن ۇشتاسقاندىقتان جاعىمسىز، ءتىپتى جامان اسەر قالدىرادى. بۇل – قاسىرەت، ماسقارالىق جانە سەزىمدەردىڭ ءسونۋى بولىپ تابىلادى. كوز جاسىمىزدى كولدەتۋىمىزدىڭ سەبەپكەرى. ايەل رەتىندە مەنى تۇسىنەسىڭدەر دەپ ويلايمىن. ويتكەنى ايەلدىڭ كوڭىلىندەگى قايعى-قاسىرەتتى تەك ايەلدەر عانا شىنايى تۇردە تۇسىنە الادى. ءبىز بارلىعىمىز نەگىزىندە بىردەيمىز. ءبىزدىڭ ءناسىلىمىز، ۇلتىمىز نەمەسە ءدىنىمىزدىڭ وزگەشە بولۋى مۇنى وزگەرتپەيدى. ايەلدىڭ كوڭىلى – بارلىق جەردە بىردەي. ءبىز جاقسى كورەمىز. بۇل ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلەتىن ىستەردىڭ اراسىندا ەڭ جاقسى ورىنداي الاتىن ەرەكشەلىگىمىز. ءبىز وتباسىمىزدى ايالايمىز، ۇيدە جايلىلىق، تىنىشتىق ورناتىپ، جاقسى كورەتىن ەركەكتەرىمىزدى قوداپ كۇش-قۋات بەرەمىز. ءبىراق ءبىز امەريكالىق ايەلدەر قاتتى الداندىق. جاقسى جۇمىسىمىز بولسا، جالعىز تۇرا الاتىن جەكە ءۇيىمىز بولسا جانە تاڭداۋىمىز تۇسكەن جانعا ماحابباتىمىزدى ۇسىنا الاتىن ەركىندىك بولسا، سوندا باقىتتى بولا الامىز دەپ ويلادىق. بۇل ەركىندىك تە ەمەس جانە ماحاببات تا ەمەس. نەكەلەسىپ تۇرمىس قۇرعان جۇپتار عانا شىنايى تۇردە جاقسى كورە الادى. بۇدان باسقاسىنا رازى بولا كورمەڭدەر. ويتكەنى نەكەسىز قاتىناس ارقىلى، شىنايى تۇردە جاقسى كورە المايسىڭدار، ناتيجەدە وزدەرىڭدى دە جەك كورەتىن حالگە تۇسەسىڭدەر، تاستاندىعا اينالعان كەزدە.
بۇل كۇنا ەشقاشان جۋىلىپ كەتپەيدى. ءارقاشان وزىڭە قيانات بولىپ قايتادى. ءتىپتى، مەن ءوز نامىسىمدى قايتارۋعا تىرىسسام دا، الدىڭعى تاپتالعان نامىسىمنىڭ ءقادىرىن قايتارا المايمىن. بىزگە جاس كەزىمىزدەن «مۇسىلمان ايەلدەرى ءتورت دۋال ىشىندە ورامالمەن جابىنىپ، زارداپ شەگۋدە» دەپ ميىمىزدى جۋىپ تاستاعان. ال نەگىزىندە زۇلىم كورىپ جۇرگەن – بىزدەرمىز. ءبىزدى قورلاپ جۇرگەن مودانىڭ ق ۇلى، سالماعىمىزدىڭ سارى ۋايىمىمەن الەك، ەس تيۋدى قالامايتىن، بالالىقتان شىعا الماي جۇرگەن ەركەكتەردەن ماحاببات كۇتىپ جۇرگەن جاندارمىز. وي-سانامىزدىڭ تۇكپىرىندە ءبىز الدانعاندىعىمىزدى بىلەمىز. بىزدەن كەيبىرلەرى مويىنداماسا دا، ىشكى الەمىمىزدە سەندەرگە تاڭعالارلىق، حاسەد جانە اۋەستىكپەن قارايمىز. ءوتىنىش، ءبىزدى كەمسىتپەڭدەر جانە بىزگە وسى جاعداي ۇنايدى دەپ ويلاماڭدار. بۇعان ءبىز كىنالى ەمەسپىز. جاستىق شاعىمىزدا كوپشىلىگىمىزدىڭ قورعايتىن اكەمىز بولمادى، ويتكەنى ءبىزدىڭ وتباسىمىز بۇزىلىپ كەتكەن ەدى. بۇنىڭ سەبەپشىلەرى كىم ەكەنىن ءبارىمىز بىلەمىز.
قۇرمەتتى اپكە-سىڭىلدەرىم! سەندەردى دە بىزدەر سياقتى اقىماق قىلۋىنا، جولدان تايدىرۋىنا جول بەرمەڭدەر. سەندەر تازاسىڭدار، پاكسىڭدەر. سول پاكتىكتەرىڭمەن قالىڭدار. ءبىز حريستيان ايەلدەرى، شىنايى ايەل قانداي بولۋ كەرەكتىگىن كورۋىمىز كەرەك. بىزگە ۇلگى بولۋلارىڭ ءۇشىن ءبىز سەندەرگە مۇقتاجبىز. ويتكەنى ءبىز اداسقان ايەلدەرمىز. ءوز پاكتىكتەرىڭدى ساقتاڭدار!
مىنا نارسەنى ۇمىتپاڭدار! ءتىس پاستاسىن قايتادان ىدىسىنا سالۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان ءوز ار-نامىستارىڭدى قورعاڭدار! مەنىڭ سەندەرگە دەگەن تاڭدانىسىم جانە شىنايى قۇرمەتىممەن جازعان ناسيحاتىمدى قابىل ەتەسىڭدەر دەپ ۇمىتتەنەمىن!
جازۋشى، جۋرناليست – دجواننا فرەنسيس (اقش)