يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
ساۋات اشۋ
تاقىرىبى: يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى: يا دىبىسى مەن ءارپىن تانىتۋ. يا دىبىسىنىڭ جازىلۋ ەملەسىن ءتۇسىندىرۋ. جاتتىعۋلار ورىنداتۋ ارقىلى، ءسوز ىشىنەن يا دىبىسىن وزگە دىبىستاردان اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. يا ءارپىنىڭ جازىلۋ، ايتىلۋ ەرەجەلەرىن مەڭگەرتۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا يا ءارپىنىڭ جازىلۋى جانە دىبىستالۋ ەرەكشەلىگى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. يا دىبىسىنىڭ قوسارلى داۋىستى دىبىس ەكەندىگىن ءتۇسىندىرۋ. ءسوز ىشىندە يا دىبىستارى ەستىلگەنىمەن جازۋدى دۇرىس جازۋ ءۇشىن يا ءارپى جازىلاتىندىعىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى يا ارىپتەرى بار سوزدەردى دۇرىس جازۋعا داعدىلاندىرۋ، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ. ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ءوز ويلارىن قورىتىندىلاۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، ويلانۋ جۇيەلىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: ادامگەرشىلىك پەن ادەپتىلىك قاسيەتتەرىن جانە دوستىق پەن ۇلكەندى سىيلاۋعا باۋلۋ. كوركەم، ساۋاتتى جازۋعا تاربيەلەۋ. وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، بىرلىككە، تاتۋلىققا جانە ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: وي قوزعاۋ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءسوزجۇمباق، سۋرەتپەن جۇمىس
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، ءسوزجۇمباق، سۋرەتتەر
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەتتىك وقۋ
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، ساباققا دايىنداۋ، وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، جاڭا ساباقتى حابارلاۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: ىنتىماقتاستىق اتموسفەرا قۇرۋ
جارقىراپ كۇن دە اشىلدى،
اينالاعا گۇل شاشىلدى.
ءبىز نازىك قىزدارمىز،
ءبىز ەرجۇرەك ۇلدارمىز،
قايىرلى كۇن دوستارىم!
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ ءۇشىن، ۇياشىقتارعا سۇراقتار جاسىرىلعان
1. ي، ي قانداي دىبىس
ي - داۋىستى، ي - داۋىسسىز دىبىس
2. ي ارپىنەن كەيىن قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
ي دىبىسىنىڭ الدىندا ى، ءى ەستىلگەنىمەن، ولار جازىلمايدى: بيىل(بىيىل ەمەس)، كيىك(كىيىك ەمەس)
3. ي ارپىنەن كەيىن قانداي ءارىپ جازىلادى؟
ي ءارپى ءسوز باسىندا جانە داۋىسسىز دىبىستان كەيىن جازىلادى: يكەمدى، كيىك، قيىن
4. تيىن ءسوزىن بۋىنعا ءبول، نەشە بۋىن بار؟
تي - ىن، 2 بۋىن
5. ءارىپ دەگەنىمىز نە؟
ءارىپ دەگەنىمىز جازۋ تىلىندە بەلگىلەيتىن شارتتى بەلگى، دىبىستىڭ جازباشا تاڭبالانۋى
6. دىبىس دەگەنىمىز نە؟
دىبىس دەگەنىمىز ءتىلدىڭ دىبىستاۋ مۇشەلەرى ارقىلى ايتىلىپ، قۇلاقپەن ەستىلەتىن ءۇن ياعني ارىپتەردىڭ اۋىزشا ەستىلۋى
7. دىبىس نەشەگە بولىنەدى؟
قازاق تىلىندە دىبىستار داۋىس قاتىسىنا قاراي ۇلكەن 2 توپقا بولىنەدى: داۋىستى، داۋىسسىز
8. جازباشا ءتىل دەگەنىمىز نە؟
جازباشا ءتىل - ادامداردىڭ حاباردى جازىپ بەرۋى
9. قازاق تىلىندە نەشە ءارىپ بار؟
قازاق تىلىندە بارلىعى 42 ءارىپ بار
10. قازاق تىلىندە نەشە دىبىس بار؟
قازاق تىلىندە 40 دىبىس بار
11. ۋ دىبىسى قاي كەزدە داۋىستى، قاي كەزدە داۋىسسىز بولادى؟
ۋ دىبىسى داۋىستى دىبىستان كەيىن ايتىلسا، داۋىسسىز دىبىس بولادى.(ا - ۋ، تا - ۋ)
ۋ دىبىسى داۋىسسىز دىبىستان كەيىن ايتىلسا، داۋىستى دىبىس بولادى.(ن - ۋ، ت - ۋ)
12. ۋ دىبىسىنىڭ جۋان، جىڭىشكە ايتىلۋى
ءسوزدىڭ جۋان، جىڭىشكەلىگىنە قاراي ءسوز قۇرامىنداعى ۋ دىبىسى دا جۋان نە جىڭىشكە ايتىلادى.
13. ءقازىر ءبىزدىڭ مەكتەبىمىزدە قانداي مەرەكە تويلانىپ جاتىر؟
«22 - قىركۇيەك - قازاقستان حالىقتارىنىڭ تىلدەرى» كۇنى رەتىندە اتالىپ كەلەدى
14. ون سەگىزىنشى قىركۇيەك كۇنى قانداي مەرەكە تويلاندى؟
اسەم قالا «الماتىعا 1000 جىل»
III. جاڭا ساباق: يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
1. وي قوزعاۋ: 1). بالالار ءبىزدىڭ تۇراتىن باسپانامىزدى قالاي اتايمىز؟ (ءۇي)
2). ال قۇستاردىڭ باسپاناسىن قالاي اتايمىز؟ (ۇيا)
3). ۇيا دەگەن سوزدە نەشە ءارىپ بار؟
4). ەكىنشى ءارىپ قالاي اتالادى؟
2. وقۋلىقپەن جۇمىس: 1) بۇگىنگى كۇن رەتىن جازۋ
2) يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
3. داپتەرمەن جۇمىس: 1 - جاتتىعۋ قارامەن جازىلعان سوزدەردى كوشىرىپ جازىپ، يا ءارپىنىڭ استىن سىز. يا ءارپىنىڭ قانداي دىبىستاردان قۇرالعانىن ايت.
شىرقالسا ەگەر اياۋلى ءانى -
قۇستىڭ ەرتە ويانعانى.
جاپىراقتاردىڭ سارعايعانى -
سارى كۇزدىڭ تايانعانى.
اياۋلى - اياۋلى، ويانعانى - ويانعانى، تايانعانى - تايانعانى
سوزدە يا دىبىستارى ەستىلگەنىمەن جازۋدا ولاردىڭ ورنىنا يا ءارپى جازىلادى. (مايا، سايا، قويان). يا - قوسارلى داۋىستى دىبىس
IV. ءسوزجۇمباق شەشۋ
تاۋىق قيار (تاقيا)
ارقار پياز (قاريا )
ا) وسى سوزدەرمەن ەكى سويلەم قۇراستىر
اپام ماعان تاقيا تىكتى. اۆتوبۋستا قارياعا ورىن بەردىم
ب) سۋرەتتەگى زات اتاۋلارىنا بايلانىستى قانداي جۇمباق بىلەسىڭ؟
1) قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى. (پياز)
2) تاڭ ازاننان ويانادى
ەلدىڭ ءبارىن وياتادى. (تاۋىق)
V. وي تولعانىس: «قاي ءسوز دۇرىس جازىلعانىن تاپ»
اياز - اياز، قويان - قويان، شايان - شايان، ۇيالشاق - ۇيالشاق، جاياۋ - جاياۋ، تاياز - تاياز
«سيقىرلى تاياقشا» ويىنى
يا دىبىسىنا قاتىستى سوزدەر ويلاتۋ، سويلەم قۇراتۋ
پياز، جاياۋ، ايالداما، وياۋ، تاياۋ
VI. قورىتىندى
1. دىبىس دەگەن نە؟
2. ءارىپ دەگەن نە؟
3. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
4. يا ءارپى قانداي دىبىس؟
VII. ۇيگە تاپسىرما: 4 - جاتتىعۋ، 31 - بەت
VIII. باعالاۋ
يا ءارپىنىڭ جازىلۋى. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى: يا دىبىسى مەن ءارپىن تانىتۋ. يا دىبىسىنىڭ جازىلۋ ەملەسىن ءتۇسىندىرۋ. جاتتىعۋلار ورىنداتۋ ارقىلى، ءسوز ىشىنەن يا دىبىسىن وزگە دىبىستاردان اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ. يا ءارپىنىڭ جازىلۋ، ايتىلۋ ەرەجەلەرىن مەڭگەرتۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا يا ءارپىنىڭ جازىلۋى جانە دىبىستالۋ ەرەكشەلىگى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. يا دىبىسىنىڭ قوسارلى داۋىستى دىبىس ەكەندىگىن ءتۇسىندىرۋ. ءسوز ىشىندە يا دىبىستارى ەستىلگەنىمەن جازۋدى دۇرىس جازۋ ءۇشىن يا ءارپى جازىلاتىندىعىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى يا ارىپتەرى بار سوزدەردى دۇرىس جازۋعا داعدىلاندىرۋ، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ. ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. ءوز ويلارىن قورىتىندىلاۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، ويلانۋ جۇيەلىلىگىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: ادامگەرشىلىك پەن ادەپتىلىك قاسيەتتەرىن جانە دوستىق پەن ۇلكەندى سىيلاۋعا باۋلۋ. كوركەم، ساۋاتتى جازۋعا تاربيەلەۋ. وقۋشىلاردى ۇيىمشىلدىققا، بىرلىككە، تاتۋلىققا جانە ىزدەنىمپازدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: وي قوزعاۋ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ءسوزجۇمباق، سۋرەتپەن جۇمىس
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، ءسوزجۇمباق، سۋرەتتەر
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەتتىك وقۋ
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، ساباققا دايىنداۋ، وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ، جاڭا ساباقتى حابارلاۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ: ىنتىماقتاستىق اتموسفەرا قۇرۋ
جارقىراپ كۇن دە اشىلدى،
اينالاعا گۇل شاشىلدى.
ءبىز نازىك قىزدارمىز،
ءبىز ەرجۇرەك ۇلدارمىز،
قايىرلى كۇن دوستارىم!
وتكەن ساباقتى پىسىقتاۋ ءۇشىن، ۇياشىقتارعا سۇراقتار جاسىرىلعان
1. ي، ي قانداي دىبىس
ي - داۋىستى، ي - داۋىسسىز دىبىس
2. ي ارپىنەن كەيىن قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
ي دىبىسىنىڭ الدىندا ى، ءى ەستىلگەنىمەن، ولار جازىلمايدى: بيىل(بىيىل ەمەس)، كيىك(كىيىك ەمەس)
3. ي ارپىنەن كەيىن قانداي ءارىپ جازىلادى؟
ي ءارپى ءسوز باسىندا جانە داۋىسسىز دىبىستان كەيىن جازىلادى: يكەمدى، كيىك، قيىن
4. تيىن ءسوزىن بۋىنعا ءبول، نەشە بۋىن بار؟
تي - ىن، 2 بۋىن
5. ءارىپ دەگەنىمىز نە؟
ءارىپ دەگەنىمىز جازۋ تىلىندە بەلگىلەيتىن شارتتى بەلگى، دىبىستىڭ جازباشا تاڭبالانۋى
6. دىبىس دەگەنىمىز نە؟
دىبىس دەگەنىمىز ءتىلدىڭ دىبىستاۋ مۇشەلەرى ارقىلى ايتىلىپ، قۇلاقپەن ەستىلەتىن ءۇن ياعني ارىپتەردىڭ اۋىزشا ەستىلۋى
7. دىبىس نەشەگە بولىنەدى؟
قازاق تىلىندە دىبىستار داۋىس قاتىسىنا قاراي ۇلكەن 2 توپقا بولىنەدى: داۋىستى، داۋىسسىز
8. جازباشا ءتىل دەگەنىمىز نە؟
جازباشا ءتىل - ادامداردىڭ حاباردى جازىپ بەرۋى
9. قازاق تىلىندە نەشە ءارىپ بار؟
قازاق تىلىندە بارلىعى 42 ءارىپ بار
10. قازاق تىلىندە نەشە دىبىس بار؟
قازاق تىلىندە 40 دىبىس بار
11. ۋ دىبىسى قاي كەزدە داۋىستى، قاي كەزدە داۋىسسىز بولادى؟
ۋ دىبىسى داۋىستى دىبىستان كەيىن ايتىلسا، داۋىسسىز دىبىس بولادى.(ا - ۋ، تا - ۋ)
ۋ دىبىسى داۋىسسىز دىبىستان كەيىن ايتىلسا، داۋىستى دىبىس بولادى.(ن - ۋ، ت - ۋ)
12. ۋ دىبىسىنىڭ جۋان، جىڭىشكە ايتىلۋى
ءسوزدىڭ جۋان، جىڭىشكەلىگىنە قاراي ءسوز قۇرامىنداعى ۋ دىبىسى دا جۋان نە جىڭىشكە ايتىلادى.
13. ءقازىر ءبىزدىڭ مەكتەبىمىزدە قانداي مەرەكە تويلانىپ جاتىر؟
«22 - قىركۇيەك - قازاقستان حالىقتارىنىڭ تىلدەرى» كۇنى رەتىندە اتالىپ كەلەدى
14. ون سەگىزىنشى قىركۇيەك كۇنى قانداي مەرەكە تويلاندى؟
اسەم قالا «الماتىعا 1000 جىل»
III. جاڭا ساباق: يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
1. وي قوزعاۋ: 1). بالالار ءبىزدىڭ تۇراتىن باسپانامىزدى قالاي اتايمىز؟ (ءۇي)
2). ال قۇستاردىڭ باسپاناسىن قالاي اتايمىز؟ (ۇيا)
3). ۇيا دەگەن سوزدە نەشە ءارىپ بار؟
4). ەكىنشى ءارىپ قالاي اتالادى؟
2. وقۋلىقپەن جۇمىس: 1) بۇگىنگى كۇن رەتىن جازۋ
2) يا ءارپىنىڭ جازىلۋى
3. داپتەرمەن جۇمىس: 1 - جاتتىعۋ قارامەن جازىلعان سوزدەردى كوشىرىپ جازىپ، يا ءارپىنىڭ استىن سىز. يا ءارپىنىڭ قانداي دىبىستاردان قۇرالعانىن ايت.
شىرقالسا ەگەر اياۋلى ءانى -
قۇستىڭ ەرتە ويانعانى.
جاپىراقتاردىڭ سارعايعانى -
سارى كۇزدىڭ تايانعانى.
اياۋلى - اياۋلى، ويانعانى - ويانعانى، تايانعانى - تايانعانى
سوزدە يا دىبىستارى ەستىلگەنىمەن جازۋدا ولاردىڭ ورنىنا يا ءارپى جازىلادى. (مايا، سايا، قويان). يا - قوسارلى داۋىستى دىبىس
IV. ءسوزجۇمباق شەشۋ
تاۋىق قيار (تاقيا)
ارقار پياز (قاريا )
ا) وسى سوزدەرمەن ەكى سويلەم قۇراستىر
اپام ماعان تاقيا تىكتى. اۆتوبۋستا قارياعا ورىن بەردىم
ب) سۋرەتتەگى زات اتاۋلارىنا بايلانىستى قانداي جۇمباق بىلەسىڭ؟
1) قالىڭ كيىمدى ۇناتادى،
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى. (پياز)
2) تاڭ ازاننان ويانادى
ەلدىڭ ءبارىن وياتادى. (تاۋىق)
V. وي تولعانىس: «قاي ءسوز دۇرىس جازىلعانىن تاپ»
اياز - اياز، قويان - قويان، شايان - شايان، ۇيالشاق - ۇيالشاق، جاياۋ - جاياۋ، تاياز - تاياز
«سيقىرلى تاياقشا» ويىنى
يا دىبىسىنا قاتىستى سوزدەر ويلاتۋ، سويلەم قۇراتۋ
پياز، جاياۋ، ايالداما، وياۋ، تاياۋ
VI. قورىتىندى
1. دىبىس دەگەن نە؟
2. ءارىپ دەگەن نە؟
3. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
4. يا ءارپى قانداي دىبىس؟
VII. ۇيگە تاپسىرما: 4 - جاتتىعۋ، 31 - بەت
VIII. باعالاۋ
يا ءارپىنىڭ جازىلۋى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
