ينفورماتيكا پانىنەن وقىتۋدا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيا ەلەكتروندىق ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىمەن جۇمىس ىستەۋگە، وقۋ بارىسىندا كومپيۋتەردى پايدالانۋعا، مودەلدەۋگە، ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى، ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋعا، ينتەرنەتتە جۇمىس ىستەۋگە، كومپيۋتەرلىك وقىتۋ باعدارلامالارىنا نەگىزدەلەدى. اقپاراتتىق ادىستەمەلىك ماتەريالدار كوممۋنيكاتيۆتىك بايلانىس قۇرالدارىن پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋدى جەتىلدىرۋدى كوزدەيدى. جەدەل دامىپ وتىرعان عىلىمي –تەحنيكالىق پروگرەسس قوعام ءومىرىنىڭ بارلىق سالالارىن اقپاراتتاندىرۋدىڭ عالامدىق پروسەسىنىڭ نەگىزىنە اينالدى. اقپاراتتىق تەحنولوگيالىق دامۋعا جانە ونىڭ قارقىنىنا ەكونوميكانىڭ جاعدايى، ادامداردىڭ تۇرمىس دەڭگەيى، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك، بۇكىل دۇنيەجۇزىلىك قاۋىمداستىقتاعى مەملەكەتتىڭ ءرولى تاۋەلدى بولادى.
زامان اعىمىنا قاراي اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ايتارلىقتاي ناتيجەلەر بەرۋدە. كەز كەلگەن ساباقتا ەلەكتروندىق وقۋلىقتى پايدالانۋ وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ قانا قويماي، لوگيكالىق ويلاۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا، شىعارماشىلىقپەن ەڭبەك ەتۋىنە جاعداي جاسايدى. يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى باسەكەگە قابىلەتتى ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋعا جانە ونىڭ مۇمكىندىكتەرىن الەمدىك بىلىمدىك ورتاعا ەنۋدەگى ساباقتاستىققا قولدانۋ نەگىزگى مانگە يە بولىپ وتىر.
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى پايدالانۋ جونىندەگى قىزمەتتىڭ ماقساتى:
• ۇيرەنۋشىنىڭ شىعارماشىلىق الەۋمەتىن دامىتۋ؛ كوممۋنيكاتيۆتىك ارەكەتتەرگە قابىلەتتى بولۋدى قامتۋ؛ ساراپتامالىق – زەرتتەۋ قىزمەتى داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ؛ وقۋ قىزمەتى مادەنيەتىن دامىتۋ؛
• وقۋ-تاربيە ءۇردىسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىن جەدەلدەتۋ، ونىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ؛
اقپاراتتىق مادەنيەتتى، ساۋاتتى ادام - اقپاراتتىڭ قاجەت كەزىن سەزىنۋ، ونى تاۋىپ الۋعا، باعالاۋعا جانە ءتيىمدى قولدانۋعا قابىلەتتى، اقپارات ساقتالاتىن ءداستۇرلى جانە اۆتوماتتاندىرىلعان قۇرالدارىن پايدالانا ءبىلۋى كەرەك. . جاڭا مىڭجىلدىق – بۇل كۇنتىزبەدەگى جاڭا ۋاقىت وتكەلى ەمەس. ول- وتكەندى تارازىلاپ، ءومىردىڭ ءمانىن جاڭاشا تۇسىنۋگە، بولاشاقتى بارىنشا جەتە دۇرىس انىقتايتىن ۋاقىت. قوعامنىڭ قارقىندى دامۋى، كوبىنە ونىڭ بىلىمىمەن جانە مادەنيەتىمەن انىقتالادى. سوندىقتان، ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ءبىلىم جۇيەسىن قۇرۋ، قوعامدى مىنا كۇندە دامىپ وتىرعان الەمگە دايىنداۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ ەڭ نەگىزگى جانە وزەكتى ماسەلەسى. قازىرگى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىگى – تەك بىلىممەن قارۋلاندىرىپ قانا قويماي، وزدىگىنەن ءبىلىم الۋدى دامىتا وتىرىپ، ۇزدىكسىز ءوز بەتىنشە ورلەۋىنە قاجەتتىلىك تۋدىرۋ. قورىتىندىسىندا ءبىلىم بەرۋ – ادامعا ۇزدىكسىز وقۋعا، ءبىلىم الۋعا جان-جاقتى ءبىلىم قىزمەتىن ۇسىناتىن الەۋمەتتىك ينستيتۋت بولۋى كەرەك.
ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىنە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ
«ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ»
«ءبىلىم تۋرالى» زاڭىنىڭ 8-بابى
ەلىمىزدە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى جاسالىپ، ونىڭ مازمۇنىنىڭ تۇبەگەيلى وزگەرۋى، ونىڭ دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە ەنۋى بۇكىل وقۋ-ادىستەمەلىك جۇيەگە، مۇعالىمدەر الدىنا جاڭا تالاپتار مەن مىندەتتەر قويىپ وتىر.
بۇدان شىعاتىنى، ءححى عاسىردىڭ العاشقى جىلدارىنىڭ نەگىزگى پروبلەمالارىنىڭ ءبىرى – «ءبىلىم - بۇكىل ومىرىڭە» قاعيداسىنان «ءبىلىم بۇكىل ءومىر بويىنا» قاعيداسىنا وتە الاتىن ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ۇيىمدىق قۇرىلىمدارىن ىزدەۋ بولىپ تابىلادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتا ءبىلىم جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ تۋرالى مەملەكەتتىك باعدارلاماسىندا «. . . ق ر دۇنيەجۇزىنىڭ دامىعان ەلدەرى سياقتى ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنەن اقپاراتتاندىرۋدىڭ جولىنا ءتۇسۋى ءتيىس، ياعني ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق ءبىلىم بەرەتىن جەلىگە نەگىزدەلگەن وقىتۋ جۇيەسىن جاساۋ كەرەك. » وسى تۇجىرىم ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋدىڭ ماقساتى بولىپ تابىلادى. بۇل باعدارلامالاردىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – مەكتەپتەردى كومپيۋتەرلەندىرۋ.
ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ – جاڭا تەحنولوگيانى پايدالانۋ ارقىلى دامىتا وقىتۋ، دارا تۇلعانى باعىتتاپ وقىتۋ ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرادى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىن جاڭارتۋشى جانە ساتىلانىپ جوسپارلانعان ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ىس-ارەكەتتەر جيىنتىعى. پەداگوگيكالىق تەحنولوگياداعى باستى مىندەت – وقۋشىنىڭ وقۋ-تانىمدىق ارەكەتىن جانداندىرا وتىرىپ، العا قويعان ماقساتقا تولىقتاي جەتۋ. ال بۇدان پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ تيىمدىلىگى شىعادى.
وقىتۋ ءۇردiسiندە تەحنولوگيانى قولدانۋ ءمۇعالىم مەن وقۋشى قارىم - قاتىناسىنىڭ بۇرىنعى قالىپتاسقان جۇيەسiن، ولاردىڭ iس-ارەكەتتەرiنiڭ مازمۇنىن، قۇرىلىمىن ۇلكەن وزگەرىستەرگە ۇشىراتادى. قالىپتى بiلiم بەرۋ جۇيەسىندە ءمۇعالىم – وقۋشى - وقۋلىق تۇرىندە قۇرىلعان ءۇش جاقتى بايلانىس بۇزىلىپ، مۇعالiم – وقۋشى - كومپيۋتەر - وقۋلىق جۇيەسى پايدا بولدى. مۇنداي جۇيەدە بiلiم بەرۋ وقىتۋ پروسەسىندە كومپيۋتەردى قولدانۋ بiلiم مەن بiلiكتiلiككە قوياتىن تالاپتاردى قايتا قاراپ، جەتiلدiرiپ، جۇيەلەۋدi تالاپ ەتەدi. اقپاراتتاندىرۋدا تەحنولوگيانىڭ نەگىزگى باعىتى ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا سايكەس قوعامدى دامىتۋدىڭ جوعارى تيىمدىلىكتى تەحنولوگيالارىنا سۇيەنگەن جاڭا ءبىلىم ستراتەگياسىنا كوشۋ بولىپ تابىلادى. وسىعان سايكەس قازىرگى ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە – ونىڭ ىرگەلىلىگى، الدىن الۋ سيپاتى جانە ولارعا قول جەتكىزۋ مۇمكىندىكتەرى جاتادى.
وقۋ پروسەسىندە قولدانىلاتىن تەحنولوگيالىق قۇرالدارىن ورنالاستىرۋدىڭ بىرنەشە جولدارى بار. ەڭ پەرسپەكتيۆتىسى جانە مازمۇندىسى جىكتەلۋ كريتەرييى رەتىندە تاعايىنداۋ وبلىسى بولاتىن جول قۇرىلىمدىق ەلەمەنتتەرى بولىپ تابىلادى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن مەڭگەرۋ، جاڭا ەلەمەنتتىڭ ەنگىزىلۋىنىڭ نەگىزىندە ادام قىزمەتىنىڭ وزگەرۋى سياقتى ماسەلەلەر كوپ ۋاقىتتان بەرى پسيحولوگتاردى قىزىقتىرۋدا. 1937 ج. ل. س. ۆىگوتسكيي بىلاي دەپ جازعان: «ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋ پروسەسىنە قۇرالدىڭ ەندىرىلۋى وسى قۇرالدى قولدانۋ جانە باسقارۋمەن بايلانىستى كوپتەگەن جاڭا قىزمەتتەردى ومىرگە اكەلەدى، وسى قۇرال ورىنداي الاتىن كوپ جاي پروسەستەردى كەرەك ەمەس قىلادى، پسيحيكالىق پروسەستەر جانە ولاردىڭ ۇزاقتىلىعىن، ينتەنسيۆتىلىگىن، جۇيەلىلىگىن وزگەرتىپ، ءبىر قىزمەتتى ەكىنشى قىزمەتپەن اۋىستىرادى، قىسقاشا ايتقاندا، بۇكىل ءومىر ءسۇرۋ قۇرىلىمىن وزگەرتەدى».
قازىرگى تاڭدا ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ الدىندا تۇرعان باستى ماقسات – جانا تەحنولوگيالار ارقىلى ءبىلىم مازمۇنىن جاڭارتۋ.
تەحنولوگيامەن جۇمىس جۇرگىزۋ 4 ساتى ارقىلى ىسكە اسادى. ولار:وقىپ مەڭگەرۋ؛ تاجىريبەدە قولدانۋ؛ شىعارما شىلىق باعىتتا دامىتۋ؛ ناتيجە. بۇل تەحنولوگيانىڭ ماقساتىن تومەندەگى سىزبادان كورە الاسىزدار.
جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيالار دەگەنiمiز – بiلiم بەرۋ iسiندە اقپاراتتاردى دايارلاپ، ونى بiلiم الۋشىعا بەرۋ پروسەسى. بۇل پروسەستى icكe اسىرۋدان نەگiزگi قۇرال كومپيۋتەر بولىپ تابىلادى. كومپيۋتەر - بiلiم بەرۋ iسiندەگi بۇرىن شەشiمiن تاپپاي كەلگەن جاڭا، تىڭ ديداكتيكالىق مۇمكىندىكتەردى شەشۋگە مۇمكiندiك بەرەتىن زور قۇرال. ءبىراق ءالى كۇنگە دەيىن ءبىز وسى زور قۇرالدىڭ شەكسىز مۇمكiندiكتەرiءنىڭ وننان بiرiن دە پايدالانا الماي وتىرمىز.
تەحنولوگيالاردىڭ تانىمال تۇرلەرىنىڭ ءبىرى مودۋلدىك وقىتۋ – وقىتۋدى وڭتايلاندىرۋ، تۇلعانىڭ مۇمكىندىگىنە دايارلىق دەڭگەيىن بەيىمدەۋ بولسا، دامىتا وقىتۋ – وقۋشىنىڭ جەكە تۇلعاسىن، ونىڭ بىلىكتەرىن دامىتۋ.
وسىنى ەسكەرە وتىرىپ، مەن وقۋ ۇردىسىندە م. جانپەيىسوۆانىڭ «مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسىن» قولدانىپ ءجۇرمىن. مۇنداعى مەنىڭ ماقساتىم - ءوز بەتىمەن دامي الاتىن، ءار ءتۇرلى ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا توزە بىلەتىن، بەلسەندى، ءبىلىمدى وقۋشى تاربيەلەۋ. مودۋلدىك تەحنولوگيا دامىتا وقىتۋ يدەياسىنا نەگىزدەلگەن. مودۋلدىك وقىتۋداعى نەگىزگى ماقسات – وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەي الۋ مۇمكىندىگىن دامىتۋ
ال جەكەلەپ (دارالاپ) وقىتۋ – بۇل قابىلەتتەرى مەن مۇمكىندىكتەرىن اشۋعا، دامىتۋعا جاعداي تۋعىزۋ، بەلسەندى وقىتۋ – تانىمدىق بەلسەندىلىگىن، شىعارماشىلىعىن ۇيىمداستىرۋ. سونداي-اق تۇرلەرىنە توقتالساق:
ولاي بولسا، جاڭا تەحنولوگيانىڭ ادىس-تاسىلدەرىن ينوۆاسيالىك قۇرىلعىلاردى پايدالانۋ ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋدىڭ بىردەن-بىر جولى. وقۋ ۇردىسىندە وسى تەحنولوگيانىڭ ءتيىمدى جاقتارىن تومەندەگى سىزبادان كورە الاسىزدار.
اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ كەزىندە بىردەن ءبىر تالاپ دەسەك تە بولادى ول - اقپاراتتىق مادەنيەت. اقپاراتتىق مادەنيەت دەگەنiمiز - ادامعا اقپاراتتىق كەڭىستىكتىڭ قالىپتاسۋىنا قاتىcyعa جانە ول كeڭicتىكتe epكىن باعدارلاي الۋعا، اقپاراتتىق ءوزارا ic-ارەكەتكە تۇسۋگە مۇمكiندiك بەرەتiن بiلiم دەڭگەيi. ە. ل. سەمەنيۋكتiڭ پiكiرi بويىنشا «اقپاراتتىق مادەنيەت - ادامنىڭ، قوعامنىڭ نەمەسە ونىڭ بiر ءبولiگiنiڭ اقپاتتارمەن جۇمىس iستەۋدiڭ بارلىق تۇرلەرi - اقپاراتتاردى الۋ، وڭدەۋ، جيناقتاۋ جانە وسىنىڭ نەگiزiندە ساپالى جاڭا اقپاراتتى قۇرۋ جانە پراكتيكالىق قولدانۋ بويىنشا جەتىلۋ دەڭگەيى».
بىرىنشىدەن، ءداستۇرلى ەمەس ساباقتاردى ءوتۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وي تولعاۋىن، ءبىلىمىن، قابىلەتىن كەڭەيتۋگە بولادى. ءبىلىمدى دايار كۇيىندە بەرمەي، وقۋشىلاردىڭ الدىنا بەلگىلى ءبىر ماسەلەنى مىندەت ەتىپ قويىپ، ونى ولار يننوۆاسيا ەلەمەنتتەرىن پايدالانا وتىرىپ ىزدەنىپ شەشۋى ءتيىس جولداردى پايدالانۋ. بۇل ارقىلى ولار پروبلەمالىق جاعداي تۋعان كەزدە ونى دۇرىس شەشە ءبىلۋ تاسىلدەرىن ۇيرەنەدى. مۇنىڭ ناتيجەسىندە ءوز بەتىنشە ءومىر سۇرە الاتىن شىعارماشىل ازاماتتار تاربيەلەيمىز.
ەكىنشىدەن، وقۋشىلارعا قازىرگى زامان تالابىنا ساي جوعارى دارەجەدە ساپالى ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدە كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيانى پايدالانىپ وقىتۋ – بۇگىنگى كۇن تالابى. دامىتا وقىتۋدا بالانىڭ ىزدەنۋشىلىك-زەرتتەۋشىلىك ارەكەتىن ۇيىمداستىرۋ باستى نازاردا ۇستالادى. ول ءۇشىن بالا ءوزىنىڭ بۇعان دەيىن بىلەتىن امالدارىنىڭ، تاسىلدەرىنىڭ جاڭا ماسەلەنى شەشۋگە جەتكىلىكسىز ەكەنىن سەزەتىندەي جاعدايعا جەتۋى كەرەك. سودان كەيىن بارىپ ونىڭ ءبىلىم الۋعا دەگەن ىنتا-ىقىلاسى ارتادى، ءبىلىم الۋعا ارەكەتتەنەدى.
ۇشىنشىدەن، قازىرگى تاڭداعى تالاپتارعا ساي ءبىلىمدى، اسىرەسە بىلگەنىن ومىردە پايدالانا بىلەتىن جاستاردى تاربيەلەۋ ماقساتىندا وقىتۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسىنىڭ ءبىرى – جەلىلىك رەسۋرستاردى پايدالانۋ تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ.
ءوز تاجىريبەمدە پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ج. قارايەۆتىڭ «دەڭگەيلىك وقىتۋ» جۇيەسىنە، «سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ» ستراتەگياسىنا، شاتالوۆتىڭ «تىرەك سيگنالدارى ارقىلى وقىتۋ» جۇيەسىنە جانە قوسىمشا ەلەكتروندى وقۋلىقتارعا سۇيەنىپ ساباق جۇرگىزەمىن. جاڭاشا ادىس-تاسىلدەر ارقىلى دا وقۋشىنىڭ نەنى بىلەتىنىن، نەنى مەڭگەرگەنىن، نەنى ۇعا الماعانىن بىلۋگە بولادى. جاڭا ءارى پايدالى ىزدەنىستەردىڭ ءبىرى الەمنىڭ 18 ەلىندە سىناقتان وتكەن «وقۋ مەن جازۋدى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ» باعدارلاماسىنىڭ ستراتەگيالارىن ساباقتا قولدانۋ بارىسىندا كورسەتكەن ناتيجە: وقۋشىنىڭ وقۋعا قىزىعۋشىلىعى ارتادى، ىسكەرلىك داعدىسى، ويلاۋ بەلسەندىلىگى، تاپقىرلىعى، وزىنە دەگەن سەنىمى قالىپتاسادى، پىكىر تالاستىرا ءبىلۋدى، ويىن جۇيەلى تۇردە جەتكىزۋدى، قولدانبالى پروگراممالاردى پايدالانىپ نەمەسە الگوريتمدەر قۇرۋ ارقىلى پروگرامما قۇراستىرۋدى، ۇيرەنەدى. بالانىڭ جەكە قاسيەتتەرىن اشۋ ارقىلى تاربيەلەي وتىرىپ، تانىمدىق كۇشىن قالىپتاستىرۋ جانە وقۋشىنىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋدا «بەتپە-بەت»، «جۇلدىزدى ءسات» سياقتى ويىن تۇرلەرى، توپتاستىرۋ، سايكەستەندىرۋ، تولىقتىرۋ ستراتەگيالارى، ون لاين باسقاتىرعىش، سەرگىتۋ جاتتىعۋلارى، ەلەكتروندى وقۋلىقتار كەڭىنەن قولدانىلادى.
بۇل تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىگى – وقۋشىنىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن، ىزدەنىمپازدىعىن قالىپتاستىرا ءبىلۋ. وقىتۋ ءۇردىسىن جاڭاشا ۇيىمداستىرۋ ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىنىڭ ءوزىن-وزى دامىتۋىنا قولايلى جاعداي جاساي وتىرىپ، ونىڭ شىعارماشىلىعىنىڭ وزدىگىنەن ىس-ارەكەت ەتۋ دارالىق قابىلەتتەرىنىڭ ارتۋىنا سەبىن تيگىزەدى. مۇنداي جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانىپ وقىتۋ بارىسىندا وقىتۋشىعا قويىلاتىن نەگىزگى تالاپ وقۋشىنىڭ بەرگەن جاۋابىن تۇزەتۋ، بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداۋ جولدارىن كورسەتۋ، وقۋشىعا ءوز ويىن رەت-رەتىمەن تولىق جەتكىزۋدى ۇيرەتۋ بولىپ تابىلادى. بالاعا ءوز ويىن قىسىلماستان ايتۋعا مۇمكىندىك بەرۋ، وعان پىكىر ەركىندىگىن سەزدىرۋ وقۋشىنىڭ سول ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. سونىمەن قاتار ساباق بارىسىندا تەحنيكالىق جابدىقتارعا، كورنەكىلىكتەرگە جۇگىنۋ وقىتۋشىعا ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە، از ۋاقىتتىڭ ىشىندە بىرنەشە وقۋشىنىڭ ءبىلىمىن باعالاۋعا، باعدارلاماداعى ماتەريالدى قاي دارەجەدە مەڭگەرگەنىن ايقىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل وقۋشىنىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن قاداعالاۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ءتاسىلى. سەبەبى، وقۋشىنىڭ ءبىلىمىن تەكسەرۋ، ونىڭ مۇمكىندىكتەرىن ايقىنداۋ – وقىتۋ كەزەڭىنىڭ ەڭ ماڭىزدى بولىگى.
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيا – ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ كەپىلى.
تاۋەلسىز ەل تىرەگى - ءبىلىمدى ۇرپاق.
جاڭا ءداۋىردىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان ماسەلە- ءبىلىم بەرۋ، عىلىمدى دامىتۋ.
ورىس پەداگوگى ك. د. ۋشينسكيي ايتقانداي، قازىرگى زامان تالابىنا ساي، ءار ءمۇعالىم، ءوز ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، ەسكى ءبىرسارىندى ساباقتاردان گورى، جاڭا تالاپقا ساي يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءوز ساباقتارىندا كۇندەلىكتى پايدالانسا، ساباق تارتىمدى دا، ءماندى، قونىمدى، ءتيىمدى بولارى ءسوزسىز
وسى ورايدا، «ساباق بەرۋ – ۇيرەنشىكتى جاي شەبەرلىك ەمەس، ول – ۇنەمى جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر» دەگەن، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ءسوزىن ايتا كەتۋ ارتىق بولماس.
ك. د. ۋشينسكيي ايتقانداي، «ءمۇعالىم تەك ءوز پانىنەن ساباق بەرىپ قانا قويماۋى كەرەك، سونىمەن قاتار تاربيەشى ادال، ادىلەتتى، شىنشىل ادام بولۋى كەرەك». ولاي بولسا، ءار ءمۇعالىم ساباققا قويعان ءۇش ماقساتىنىڭ ۇشەۋىنە دە جەتىپ، ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرۋىمىز قاجەت
ءححى عاسىردىڭ جان-جاقتى زەردەلى، دارىندى، تالانتتى ادامدى قالىپتاستىرۋدا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى مەملەكەتىمىزدىڭ باستى نازارىندا. وسى تۇرعىدا مۇعالىمگە ءبىلىم بەرۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن قاراستىرۋ، تاڭداي ءبىلۋ ەركىندىگى ءتيىپ وتىر.
قازىرگى زامان تالابىنىڭ ءوزى وقۋشىنى 1-ورىنعا قويۋ، ياعني ءمۇعالىم ساباققا باعىت بەرۋشى بولىپ، وقۋشى الدىن-الا بەرىلگەن تاپسىرمالار ارقىلى ساباق ءتۇسىندىرىپ، وزدىك، وزىندىك تالداۋ جاساپ، ءبىرىن-بىرى باعالاپ، ءوز ويلارىن تولىق جەتكىزىپ، ءبىلىم بەرۋشى ءرولىن الادى. وسى زامانعى ءبىلىم بەرۋ ءىسىنىڭ وزەكتى ماسەلەسىنە وقۋشىلارعا تۇسەتىن اۋىرتپالىقتى جويۋ، ولاردىڭ بويىندا وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى، بەلسەندىلىك پەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ جاتادى.
ينتەراكتيۆتىك وقىتۋ تەحنولوگياسى – بۇل كوللەكتيۆتىك، ءوزىن-وزى تولىقتىراتىن، بارلىق قاتىسۋشىلاردىڭ ءوزارا ارەكەتىنە نەگىزدەلگەن، وقۋ پروسەسىنە وقۋشىنىڭ قاتىسپاي قالۋى مۇمكىن بولمايتىن وقىتۋ پروسەسىن ۇيىمداستىرۋ.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ارتىقشىلىقتارى:
• باعدارلاما بويىنشا بارلىق سىنىپ وقۋشىلارىنا قولايلى؛
• Web-سايتتاردى، باسقا دا قۇرالداردى قولدانا وتىرىپ جاڭا ماتەريالداردى تۇسىندىرۋگە، مەڭگەرۋگە قولايلى؛
• بەرىلگەن ماتەريالدى اسەرلى جەتكىزۋگە جانە ونى سىنىپ وقۋشىلارى اراسىندا تالقىلاۋعا ۇلكەن مۇمكىندىكتەر تۋعىزادى؛
• ينتەراكتيۆتى تاقتا سىنىپتاعى بارلىق وقۋشىلاردىڭ باستى نازارىنا اينالۋىنا بايلانىستى ورتالىقتان دەمونستراسيالاۋعا قولايلى جاعداي تۋعىزا الادى؛
• ءمۇعالىمنىڭ دە، وقۋشىنىڭ دا شابىتىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ساباقتى تارتىمدى وتكىزۋگە ىنتالاندىرادى؛
• وقۋشى الدىنا جاڭا ماتەريالدى جاندى تۇردە كورسەتە وتىرىپ، تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك الادى.
الدىن الا دايىنداعان وقۋ ماتەريالدارى - پرەزەنتاسيالار، ماتىندىك، گرافيكالىق اقپاراتتىق وبەكتىلەر - ساباقتىڭ جاقسى ءوتۋىن جانە بارلىق اقپارات تۇرلەرىن قولدانۋدى قامتاماسىز ەتەدى. بۇل وقۋشىنىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ءارى ءوز بەتىنشە ىزدەنۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. بۇل ساپالى ءبىلىم بەرۋدىڭ ەڭ باستى فاكتورى بولىپ تابىلادى. وسىنداي ادىستەرمەن جاسالعان تەوريالىق تالداۋلار ۇزدىكسىز جىل بويىندا جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرسا، بالا جاتتىعىپ، ءوز بەتىنشە ىزدەنىپ، جاڭالىق اشۋعا، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جاساۋعا دايىندالادى. وسى ارقىلى قوعامداعى ءتۇرلى قايشىلىقتار مەن جاعدايلاردى، حالقىمىزدىڭ مادەني قۇندىلىقتارىن وزدىگىنەن پايىمداۋعا قادام باستايتىن، رۋحى مىقتى ازامات تاربيەلەيمىز.
You Might Also Like
-
ءبىر قارت اقىن ءومىر ءسۇرىپتى. ول ناعىز تالانتتى اقىن بولاتىن. ءبىر كۇنى ول ادەتتەگىدەي ءوزىنىڭ ۇيىندە وتىرعان ەدى. بۇل كەزدە سىرتتاعى اۋا رايى تىم الاي-دۇلەي، الاساپىران بولاتىن. نوسەر جاۋىن بەينە ءبىر ...
-
"جاقسى ءسوز — جارىم ىرىس" دەمەكشى، اتالى سوزگە توقتاپ، ءسوز توركىنىن جۇيەلەپ، استارىن تەرەڭنەن تۇسىنە بىلگەن قازاق جۇرەكجاردى لەبىزىن دە زەردەلى سوزبەن زەرلەۋگە قۇمار. وسى ماقالادا تو...
