- 05 ناۋ. 2024 00:46
- 228
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ تاريحتى وقىتۋداعى قاجەتتىلىگى
يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردىڭ تاريحتى وقىتۋداعى قاجەتتىلىگى
ءححى عاسىر – قاتاڭ باسەكە عاسىرى. ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە باعىت الۋدا. قاي ەلدىڭ بولماسىن ءوسىپ وركەندەۋى، وركەنيەتتى دۇنيەدە وزىندىك ورىن الۋى ونىڭ ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ دەڭگەيى مەن دامۋ باعىتىنا بايلانىستى بولماق. قازىرگى كەزەڭدە ەگەمەندى ەلىمىزدە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى جاسالىپ، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە باعىت الۋدا. بۇل پەداگوگيكا تاريحى مەن وقۋ - تاربيە ۇردىسىندەگى ەلەۋلى وزگەرىستەرگە بايلانىستى بولىپ وتىر سەبەبى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى وزگەردى، ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭاردى، جاڭا كوزقاراس، جاڭاشا قارىم - قاتىناس پايدا بولدى.
ءداستۇرلى وقىتۋ ادىستەمەسىنىڭ ءبىلىمدى مەملەكەتتىك ستاندارت دەڭگەيىندە تولىق مەڭگەرۋگە كەپىلدىك بەرمەيتىنىن مەكتەپ تاجىريبەسى كورسەتىپ وتىر، سوندىقتان جاڭارتىلعان ادىستەمەلىك جۇيەنى وقىتۋ ۇردىسىندە ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ونى تەحنولوگيالاندىرۋ قاجەتتىگى تۋىندايدى.
قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋ ۇردىسىندە وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن ىزگىلەندىرۋ باعىتىنا بايلانىستى مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دايىندىعىنا دەگەن تالاپ تا ارتا تۇسۋدە. دەمەك، ءبىلىم بەرۋدى ىزگىلەندىرۋ مەن دەموكراتيالاندىرۋدىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى - بۇل جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءتيىمدى پايدالانۋ.
جاڭا تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ ءمۇعالىمنىڭ زياتكەرلىك، كاسىپتىك، ادامگەرشىلىك، رۋحاني، ازاماتتىق جانە دە باسقا دا كوپتەگەن ادامي كەلبەتىنىڭ قالىپتاسۋىنا يگى اسەرىن تيگىزەدى، ءوزىن – ءوزى دامىتىپ، وقۋ – تاربيە ءۇردىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋىنا كومەكتەسەدى. «ءوز ەڭبەگىن تالداي بىلگەن ادام عانا تاجىريبەلى ۇستاز بولا الادى» دەگەن ۆ. سۋحوملينسكييدىڭ ءسوزىن وقىتۋشىنىڭ تالماي ىزدەنگەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە عانا كورىنەتىنى بەلگىلى. قازىرگى كەزدە ءبىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامۋ دەڭگەيى ءاربىر وقۋشىعا ساپالى جانە تەرەڭ ءبىلىم بەرۋىنە جاعداي جاساپ وتىر. وقىتۋشى باياندايدى، اڭگىمەلەيدى، تۇسىندىرەدى، ال وقۋشى تىڭدايدى، قابىلدايدى، ويلايدى، تانىم ارەكەتتەرىن جاسايدى.
«ءجۇز رەت ەستىگەننەن، ءبىر رەت كورگەن ارتىق» دەگەن سوزدەردى ەسكەرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندە مۇمكىندىگىنشە ۇنەمى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى پايدالانىپ وتىرساق وقىتۋشىنىڭ ۇتارى مول دەپ ويلايمىن. تەك ولاردى ءتيىمدى، جۇيەلى تۇردە قولدانۋ وقىتۋشىنىڭ شەبەرلىگىنە بايلانىستى ءار قيلى جۇزەگە اسىرىلۋى مۇمكىن.
ءبىلىم نەگىزىنەن ءپان ارقىلى بەرىلگەندىكتەن، ءار ءپاندى زامان تالابىنا ساي ءوز دەڭگەيىندە يگەرتۋ قاي كەزدە بولماسىن ەڭ ماڭىزدى ماسەلە بولىپ كەلگەنى داۋسىز. تەحنولوگيا مەن ادىستەمەنىڭ ماقساتى ءبىر – قالاي وقىتۋ ماسەلەلەرىن قاراستىرادى. «ساباق بەرۋ جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، ول جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر» دەپ ج. ايماۋىتوۆ ايتقانداي بۇگىنگى وقىتۋ جۇيەسىندە ءارتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ تاجىريبەگە ەنىپ، ناتيجەلەر بەرۋدە. بۇلار وقۋشىنىڭ جەكە قاسيەتىن اشا وتىرىپ، تۇلعا ەتىپ تاربيەلەۋمەن قاتار وقۋشىنىڭ تانىمدىق كۇشىن قالىپتاستىرۋ جانە ءبىلىمىن كەڭەيتۋگە، تەرەڭدەتۋگە جاعداي جاسايدى.
ءححى عاسىر – قاتاڭ باسەكە عاسىرى. ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە باعىت الۋدا. قاي ەلدىڭ بولماسىن ءوسىپ وركەندەۋى، وركەنيەتتى دۇنيەدە وزىندىك ورىن الۋى ونىڭ ۇلتتىق ءبىلىم جۇيەسىنىڭ دەڭگەيى مەن دامۋ باعىتىنا بايلانىستى بولماق. قازىرگى كەزەڭدە ەگەمەندى ەلىمىزدە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى جاسالىپ، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە باعىت الۋدا. بۇل پەداگوگيكا تاريحى مەن وقۋ - تاربيە ۇردىسىندەگى ەلەۋلى وزگەرىستەرگە بايلانىستى بولىپ وتىر سەبەبى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى وزگەردى، ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭاردى، جاڭا كوزقاراس، جاڭاشا قارىم - قاتىناس پايدا بولدى.
ءداستۇرلى وقىتۋ ادىستەمەسىنىڭ ءبىلىمدى مەملەكەتتىك ستاندارت دەڭگەيىندە تولىق مەڭگەرۋگە كەپىلدىك بەرمەيتىنىن مەكتەپ تاجىريبەسى كورسەتىپ وتىر، سوندىقتان جاڭارتىلعان ادىستەمەلىك جۇيەنى وقىتۋ ۇردىسىندە ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ونى تەحنولوگيالاندىرۋ قاجەتتىگى تۋىندايدى.
قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋ ۇردىسىندە وقۋ - تاربيە ءۇردىسىن ىزگىلەندىرۋ باعىتىنا بايلانىستى مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دايىندىعىنا دەگەن تالاپ تا ارتا تۇسۋدە. دەمەك، ءبىلىم بەرۋدى ىزگىلەندىرۋ مەن دەموكراتيالاندىرۋدىڭ نەگىزگى شارتتارىنىڭ ءبىرى - بۇل جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى ءتيىمدى پايدالانۋ.
جاڭا تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ ءمۇعالىمنىڭ زياتكەرلىك، كاسىپتىك، ادامگەرشىلىك، رۋحاني، ازاماتتىق جانە دە باسقا دا كوپتەگەن ادامي كەلبەتىنىڭ قالىپتاسۋىنا يگى اسەرىن تيگىزەدى، ءوزىن – ءوزى دامىتىپ، وقۋ – تاربيە ءۇردىسىن ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋىنا كومەكتەسەدى. «ءوز ەڭبەگىن تالداي بىلگەن ادام عانا تاجىريبەلى ۇستاز بولا الادى» دەگەن ۆ. سۋحوملينسكييدىڭ ءسوزىن وقىتۋشىنىڭ تالماي ىزدەنگەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە عانا كورىنەتىنى بەلگىلى. قازىرگى كەزدە ءبىلىم مەن تەحنيكانىڭ دامۋ دەڭگەيى ءاربىر وقۋشىعا ساپالى جانە تەرەڭ ءبىلىم بەرۋىنە جاعداي جاساپ وتىر. وقىتۋشى باياندايدى، اڭگىمەلەيدى، تۇسىندىرەدى، ال وقۋشى تىڭدايدى، قابىلدايدى، ويلايدى، تانىم ارەكەتتەرىن جاسايدى.
«ءجۇز رەت ەستىگەننەن، ءبىر رەت كورگەن ارتىق» دەگەن سوزدەردى ەسكەرە وتىرىپ، ساباق ۇردىسىندە مۇمكىندىگىنشە ۇنەمى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيانى پايدالانىپ وتىرساق وقىتۋشىنىڭ ۇتارى مول دەپ ويلايمىن. تەك ولاردى ءتيىمدى، جۇيەلى تۇردە قولدانۋ وقىتۋشىنىڭ شەبەرلىگىنە بايلانىستى ءار قيلى جۇزەگە اسىرىلۋى مۇمكىن.
ءبىلىم نەگىزىنەن ءپان ارقىلى بەرىلگەندىكتەن، ءار ءپاندى زامان تالابىنا ساي ءوز دەڭگەيىندە يگەرتۋ قاي كەزدە بولماسىن ەڭ ماڭىزدى ماسەلە بولىپ كەلگەنى داۋسىز. تەحنولوگيا مەن ادىستەمەنىڭ ماقساتى ءبىر – قالاي وقىتۋ ماسەلەلەرىن قاراستىرادى. «ساباق بەرۋ جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، ول جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر» دەپ ج. ايماۋىتوۆ ايتقانداي بۇگىنگى وقىتۋ جۇيەسىندە ءارتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ تاجىريبەگە ەنىپ، ناتيجەلەر بەرۋدە. بۇلار وقۋشىنىڭ جەكە قاسيەتىن اشا وتىرىپ، تۇلعا ەتىپ تاربيەلەۋمەن قاتار وقۋشىنىڭ تانىمدىق كۇشىن قالىپتاستىرۋ جانە ءبىلىمىن كەڭەيتۋگە، تەرەڭدەتۋگە جاعداي جاسايدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.