InfoHub Logo

ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن جيناقتاپ، تەرەڭدەتۋ، قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، شاپشاڭدىققا باۋلۋ، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ. توپپەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ، وزگەنىڭ پىكىرىن قۇرمەتتەۋگە، ۇيىمشىلدىققا باۋلۋ.

ويىن بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ويىننىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
بايگەگە ءتۇسىپ جارىسپاي
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
ءبىلىم مەن ونەر جارىسىپ،
تاربيە، ءتالىم تابار ءمان.
بۇل بايگە ويدىڭ بايگەسى
كىم جۇيرىك ويعا، سول الدا،- دەگەندەي، بۇگىنگى ينتەللەكتۋالدى ويىنىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. وسى ۋاقىتقا دەيىن العان بىلىمدەرىڭدى كورسەتىپ، ورتاعا سالىڭدار.
ويىنعا 4 توپ قاتىسادى. ويىن V اينالىمنان تۇرادى.
ويىن ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ.
ويىندى باستاماس بۇرىن ءار توپ ءوزىن، ۇرانىمەن تانىستىرادى.

لەزدەمە.
تەز جاۋاپ بەر.
1. جيەگى كوگەرگەن كىلەم قايدان كورىنگەن؟ كوكجيەكتەن
2. نەنى قازىپ قالا بولعان؟ جەزقازعان
3. ەكى ءسوز بىرىگىپ قالايشا سايرايدى؟ بۇلبۇلشا.
4. ەكى قازاننىڭ ءبىرى ساتىلىپ كەتسە، نەشە قازان قالادى؟ ءبىرقازان
5. باققانىم ءارى قۇس، ءارى تۇيە. تۇيەقۇس
6. سۋى دا الا، تاۋى دا الا،
بار ما ەكەن وسىنى بىلەتىن بالا؟ الاتاۋ، الاكول.
7. ۇزىن قۇلاقتى، ەسەپكە شورقاق نە؟ ەسەك
8. ۇيقىشىل، مايماق نە؟ ايۋ
9. شاقسا، ءقاۋىپتى، ءبىراق ادامعا پايدالى نە؟ ارا
10. وزىڭە دوس، قۇشاعى كەڭ كىم؟ انا
11. ادامعا ادال، قاسقىرعا قاتال نە؟ يت
12. ءوزى الا، ءوزى بيىك نە؟ الاتاۋ
13. ءوزى تەرەڭ، ءوزى تۇزدى، ءوزى الا نە؟ الاكول
14. ءوزى تالدى، ءوزى قورعان نە؟ تالدىقورعان.
ەندى ويىنىمىزدىڭ ءى - اينالىمىن باستايمىز.

ءى اينالىم «ۇشقىر وي»
ءار توپقا قازاق ءتىلى پانىنەن سۇراقتار قويىلادى. تەز، جىلدام، ناقتى جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
ءار توپتا 6 وقۋشى 1 سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.
1 توپ
1. ءسوزدىڭ ءارى قاراي بولىنبەيتىن، ماعىنالى بولىگى. (ءتۇبىر)
2. جالقى ەسىمدەر قالاي جازىلادى؟ نەگە؟ (باس ارىپپەن)
3. سىن ەسىمنىڭ سۇراقتارى. (قانداي؟ قاي؟)
2 توپ
1. «بەسىنشى» ءسوزى قانداي سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؟ (نەشىنشى؟)
2. ادەمى سوزىنە جۋىق ماندەس ءسوزدى اتا. (سۇلۋ، كوركەم)
3. ءسوز بەن ءسوزدى بايلانىستىراتىن قوسىمشا قالاي اتالادى؟ (جالعاۋ)
3 توپ
1. داۋىستى دىبىستار نەشە توپقا بولىنەدى؟ (2: جۋان، جىڭىشكە)
2. زاتتىڭ قيمىلىن، ءىس - ارەكەتىن بىلدىرەتىن ءسوز تابى قالاي اتالادى؟ (ەتىستىك)
3. ءسوزدىڭ ماعىناسىن وزگەرتەتىن قوسىمشا قالاي اتالادى؟ (جۇرناق)
4 توپ
1. باتىر سوزىنە جۋىق ماندەس ءسوزدى اتا. (ەر، قاھارمان)
2. جالپى ەسىمدەر قالاي جازىلادى؟ (كىشى ارىپپەن)
3. الاسا سوزىنە قارسى ماندەس ءسوزدى اتا. (بيىك)

ءىى اينالىم «قۇپيا ساندىق»
بۇل اينالىمدا جۇمباق جاسىرامىن، سەندەر جۇمباقتىڭ شەشۋىن 3 تىلدە (قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا) ايتۋلارىڭ كەرەك. ءار توپ كەزەكپەن 1 جۇمباقتى وقىپ، شەشۋىن ايتادى.
1 توپ
1. قولى مەنەن قالامى جوق،
ءبىراق سۋرەت سالادى كوپ. (اياز – موروز)
2. ءبىرىن - ءبىرى قوشتاعان،
ءبىر ۇيدەن كوردىم،
قىرىق ەكى دوس - جاران. (ءارىپ – بۋكۆا)
3. جۇقا تاقتاي بولشەگى،
ۇزىندىقتىڭ ولشەمى. (سىزعىش – لينەيكا)
2 توپ
1. قالقيىپ ەكى قۇلاعى،
ەلەڭدەپ، قورقىپ تۇرادى. (قويان - زاياس)
2. جولبارىستان اۋمايدى،
تىشقانداردى اۋلايدى.(مىسىق – كوشكا)
3. اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار. (تاسباقا - چەرەپاحا - tortoise)
3 توپ
1. بۇلاڭداعان قۇيرىعى،
ءبىر الدارلىق قۋلىعى. (تۇلكى – ليسا)
2. اتتەڭ، داۋسىم، ءتىلىم جوق،
قۇشاعىمدا ءبىلىم كوپ. (كىتاپ – كنيگا)
3. ادەمى تۇندە،
مەن جۇرسەم، جۇرەدى بىرگە. (اي - لۋنا - moon)
4 توپ
1. سۋعا سالساڭ باتپايدى،
جەرگە ۇرساڭ جاتپايدى (دوپ - مياچ - ball)
2. اپپاق دالا، قارا ءدان.
سەپكەن ءدانى تۇسىنۋگە جاراعان. (ءارىپ - بۋكۆا - letter)
3. بار ما، جوق پا ونى انىق بىلمەيسىڭ
ول جوق جەردە ءومىر ءسۇرىپ جۇرمەيسىڭ (اۋا - ۆوزدۋح - air)

ءىىى اينالىم «ويلان، تاپ»
تاپسىرمالار
1. ءسوز ويلا، تەز ويلا!
قالاي قاراي وقىسا دا، بىردەي ماعىنا سوزدەر جازۋلارىڭ ءتيىس.
مىسالى: قازاق، قىرىق، ءشىبىش، قالاق، شالاش، انا، اتا، الا ت. ب.
2. كىم جۇيرىك؟
تۋرا وقىلۋى مەن كەرى وقىلۋى ءار ءتۇرلى ماعىنا بەرەتىن سوزدەر جازۋلارىڭ ءتيىس.
مىسالى: ۋا - اۋ، ءسۇت - ءتۇس، كەسە - ەسەك، قامىت – تىماق
3. قوس سوزدەردىڭ قۇرامىنداعى ارىپتەردىڭ ورنىن وزگەرتۋ ارقىلى باسقا قوس ءسوز قۇراستىرىپ جاز.
سارت - سۇرت، سىپ - سىپ، ىلپ – ىلپ، قىت – قىت، سىر – سىر، قارش - قۇرش.
(تارس – تۇرس، پىس - پىس، لىپ - لىپ، تىق - تىق، ىرس - ىرس، شارق - شۇرق)

IV اينالىمدى باستايمىز
«ايشىقتى سوزدەر»
بۇل اينالىمدا بىرنەشە تۇراقتى ءسوز تىركەستەرى بەرىلەدى. بۇل سوزدەرمەن ءبىز انا ءتىلى پانىنەن شىعارمالاردى وقىعاندا تانىسقانبىز. ويلانىپ، ماعىناسىن ايتۋلارىڭ كەرەك. (وقىتىپ، جاۋابىن تىڭداۋ)
1توپ
1. توبەسى كوككە جەتتى (قۋاندى)
2. ينە شانشار جەر جوق (بوس جەر جوق)
3. قوي اۋزىنان ءشوپ الماس (جۋاس)
2 توپ
1. توبە شاشى تىك تۇردى (قورىقتى)
2. قاس پەن كوزدىڭ اراسىندا (لەزدە، جىلدام)
3. قاباعىنان قار جاۋدى (اشۋلاندى)
3 توپ
1. بەتىنەن وتى شىقتى (ۇيالۋ)
2. يت ولگەن جەر (الىس)
3. كوزدى اشىپ - جۇمعانشا (تەز، لەزدە)
4 توپ
1. تاياق سىلتەم جەر (جاقىن)
2. توننىڭ ىشكى باۋىنداي (تاتۋ - ءتاتتى)
3. تايعا تاڭبا باسقانداي (انىق)

V اينالىم «سيقىرلى ساندىق»
«ەستىمەگەن ەلدە كوپ» لوگيكالىق تاپسىرمالار
1. سۋ استىندا سىرىڭكە جاعۋعا بولا ما؟ (بولادى ەگەر سۇڭگۋىر قايىقتا بولساڭ)
2. قانداي سۇراققا ءيا دەپ جاۋاپ بەرە المايسىڭ؟ (ۇيىقتاپ جاتىرسىڭ با؟)
3. قانداي ىدىستان تاماق جەۋگە بولمايدى؟ (بوس)
4. جۇمىلعان كوزبەن نە كورۋگە بولادى؟ (ءتۇس)
5 ادام ۇيدەن بيىك سەكىرە الا ما؟ (ءۇي سەكىرمەيدى)
6. شايدى قاي قولمەن ارالاستىرعان دۇرىس؟ (قاسىقپەن)
7. اسپاندا اياق بولا ما؟ (اي اق بولادى)
8. بوراندا تاۋىق بولادى ما؟ (تاۋ ىق بولادى)
9. اناڭ نەنى «تورتكە بولگەن»؟ (ۇيقىسىن تورتكە بولگەن)
10. ءبىرىن – ءبىرى كورمەيتىن كورەگەندەر نە؟ (كوز)
11. ەستيتىن، ءبىراق كورمەيتىن نە؟ (قۇلاق)
12. ءيىسشىل ەگىزدەر نە؟ (مۇرىن)
13. قانداي تىلدەر بولادى؟
(قازاق ءتىلى، ساعات ءتىلى، وتكىر ءتىل، انا ءتىلى، شەت ءتىلى، اششى ءتىل، كوركەم ءتىل، بالا ءتىلى، بۋىنسىز ءتىل)
14. كوزدىڭ تىلىمىزدە كەزدەسەتىن بىرنەشە ءتۇرى بار. وسى كوز تۇرلەرىن تاۋىپ جاز
(كۇننىڭ كوزى، سۋ كوزى، اقپارات كوزى، ءبىلىم كوزى ت. ب) سايىس بولعان جەردە جەڭىمپاز بولۋ كەرەك. ەندەشە جەڭىمپاز قاي توپ ەكەنىن بىلەيىك. جەڭىمپازداردى انىقتاپ، ماراپاتتاۋ

قورىتىندى
ارعىماققا ءمىندىم دەپ،
ارتقى توپتان اداسپا.
كۇنىندە ءوزىم بولدىم دەپ،
كەڭپەيىلگە تالاسپا.
ارتىق ءۇشىن ايتىسىپ،
دوستارىڭمەن ساناسپا.
عىلىم جۇرتتان استى دەپ،
كەڭەسسىز ءسوزدى باستاما.
جەڭەمىن دەپ بىرەۋدى،
وتىرىك سوزبەن قوستاما - دەي وتىرىپ، سايىسىمىزدى اياقتايمىز.
كەلەسى ويىنداردا كەزدەسكەنشە كۇن جاقسى.