زاماناۋي ءمۇعالىم – وزىق ويلى وقۋشى: تورIQ پلاتفورماسىنىڭ تيىمدىلىگى
ەرمەككالييەۆا گۇلجان نۇربولات قىزى
بقو جاڭاقالا اۋدانى جاڭاقالا ءجوببم-نىڭ بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى
«ۇستاز بولۋ – جۇرەكتىڭ باتىرلىعى، ۇستاز بولۋ – سەزىمنىڭ اقىندىعى، ۇستاز بولۋ – مىنەزدىڭ كۇن شۋاعى، ازبايتۇعىن ادامنىڭ التىندىعى» دەپ اقىن عافۋ قايىربەكوۆ جىرلاعانداي، مۇعالىمدىك قىزمەتتىڭ ءقادىرى قانشالىقتى جوعارى بولسا، جاۋاپكەرشىلىگى دە سونشالىقتى زور.
بۇگىندە زامان اعىسى، ءومىر باعىتىنا وزگەرىستەر ەنۋدە. قاي سالاعا دا جاڭاشىلدىقتار ەنىپ، ادامداردىڭ سۇرانىسى باسقاشا سيپات الىپ جاتىر. پەداگوگيكا الەمىندە دە تەرەڭ ىزدەنىس تالاپ ەتىلىپ، جاڭا ۇرپاققا زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى تۋىندادى. ەندەشە، XXI ءعاسىردامۇعالىمنىڭ بەت-بەينەسى قانداي بولۋ كەرەك؟!
زاماناۋي ءمۇعالىم – شىعارماشىلىق قابىلەتتەردى شىڭداۋعا جاعداي جاساي الاتىن، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋعا دەگەن قۇشتارلىعىن دامىتا الاتىن، ءوز بەتىنشە ويلاۋعا ۇيرەتەتىن، ماتەريالدى وقىتۋ بارىسىندا ءوز بەتىنشە سۇراقتار قۇراستىرا الاتىن، ءوز ءبىلىمىن تولىق ىسكە اسىرا الاتىن ادام. سونىمەن قاتار وقۋشىلاردىڭ پاندەردى وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرىپ، ولاردىڭ جەكە بەيىمدىلىگى مەن تالانتىن كوتەرمەلەيتىن تۇلعا.
ءبارىمىز بىلەتىندەي، ءححى عاسىر – اقپاراتتىق تەحنولوگيا مەن عىلىمنىڭ دامىعان زامانى. ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ينتەراكتيۆتى تەحنيكا جانە تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى ءبىلىمنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ، ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە ءتيىمدى ادىس-تاسىلدەردى ىزدەستىرۋ جانە ولاردى قولدانۋ قازىرگى زامان مۇعالىمدەرىنە قويىلاتىن باستى تالاپتاردىڭ بىرىنە اينالدى. ءار ادامنان، اسىرەسە مۇعالىمنەن امبەبەپ بولۋدى تالاپ ەتەتىن قازىرگى ۋاقىتتا ءتۇرلى وقىتۋ قۇرالدارى، عالامتور جەلىسىندە كوپتەگەنپلاتفورمالار، سايتتار مەن قۇرالدار پايدا بولدى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «وقۋلىقتاردى سيفرلىق فورماتقا كوشىرۋ جانە وقۋشى سومكەسىن جەڭىلدەتۋ» جونىندەگى تاپسىرماسىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا ءتۇرلى ۆەب-پلاتفورمالار ءوز پايداسىن تيگىزۋدە. ماسەلەن، «تورIQ – سيفرلىق وقۋلىقتار» پلاتفورماسى – وقۋشىلار، مۇعالىمدەر جانە اتا-انالار ءۇشىن دە پايدالى اقپارات كوزدەرى ورنالاستىرىلعان، مەكتەپ قابىرعالارىندا وقىتىلاتىن وقۋلىقتاردىڭ ەلەكتروندىق كىتاپحاناسى بولىپ تابىلاتىن وتاندىق العاشقى پلاتفورما. بۇل ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگى تەك ەلەكتروندى وقۋلىقتار كىتاپحاناسى ەمەس، سونىمەن قاتار ينتەراكتيۆتى تاپسىرمالارى بار مۋلتيمەديالىق وقۋ قۇرالى رەتىندە بەلگىلى. مەن نە ءۇشىن تورIQ-گە توقتالدىم؟ سەبەبى مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلار ءۇشىن دە
• ىڭعايلى؛
• ساپالى؛
• ءاردايىم بىرگە؛
• قولجەتىمدى؛
• جاڭاشىل؛
• ەڭ باستىسى – وتاندىق ءونىم!
ءتىنتۋىر باتىرماسى ارقىلى شاكىرتتەرىڭدى تاپسىرمالارمەن قامتىپ، قوسىمشا اقپاراتتاردى تىركەي الاسىڭ. ينتەراكتيۆتى تاپسىرمالار مەن انيماسيالىق ماتەريالدار بار. ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ، باعالاۋ جانە كوممەنتاريي بەرۋ مۇمكىندىگى دە ۇنايدى. ال وقۋشى ءۇشىن تىپتەن ءتيىمدى. اۋىر كىتاپتاردى ارقالاعان سومكەدەن قۇتقارىپ، دەنساۋلىعىن ساقتايدى، تەلەفون مەن نوۋتبۋكتى جانىنا سەرىك ەتكەن ولاردىڭ وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
تورIQء-دى قولدانا وتىرىپ، وقۋشىلارىممەن ۇنەمى تىعىز بايلانىستامىن. زامان تالابىنا ساي، ۇيدەن شىقپاي-اق عالامتور جەلىسىن قولدانۋ ارقىلى ولارعا جەكە تاپسىرمالار، توپتىق جۇمىستاردى بەرەمىن. بۇل پلاتفورمانىڭ ەڭ ءتيىمدى تۇسى – وقۋشىلار تاپسىرمالاردى كەز كەلگەن ۋاقىتتا، كەز كەلگەن جەردە، ءوز سمارتفوندارى ارقىلى ورىنداي الادى، سونداي-اق بىلىمدەرىن پىسىقتاپ وتىرادى. ءار ءپاننىڭ وقۋلىعىندا وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاۋ ماقساتىندا ءتۇرلى دەڭگەيدەگى تاپسىرمالار جيىنتىعى ورنالاستىرىلعان. تورIQء-دىڭ ىڭعايلىلىعى سول، ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەرۋ نەگىزىندە تاپسىرمالاردىڭ دۇرىس جاۋاپتارى قاتار ۇسىنىلادى.
مەن جاس مامان بولعاندىقتان ۇنەمى شىعارماشىلىق ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەمىن. ەلەكتروندى دۇنيەلەردىڭ سىيلايتىن مۇمكىندىگىن باعالايمىن. جالپى ەلەكتروندى وقۋلىقتار وتە جەڭىل، سمارتفون نەمەسە پلانشەتتە جيناقتالۋمەن قۇندى. سونىمەن بىرگە وقۋ كەڭىستىگىن ۇلكەيتىپ، كوپتەگەن اۋديو مەن بەينەجازبالارمەن قامتاماسىز ەتە الادى. باستىسى، وقۋشىمەن تەز ءارى وڭاي بايلانىس ورناتىپ، تاپسىرمالاردى ورىنداۋ مەن وقۋ ماتەريالىن جەمىستى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
تورIQ پلاتفورماسىن قولدانىپ باستاعان سوڭ، وقۋشىلارىمنان وڭ ناتيجەلەر بايقادىم. ساباق بەرەتىن سىنىپتارىم ءۇي تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا ەرەكشە قۇلشىنىسىن بىلدىرەدى، اتالعان پلاتفورمامەن جۇمىس ىستەگەندى جانى سۇيەدى. ءتىپتى ساباققا بەلسەندىلىگى تومەن بالالاردىڭ تاپسىرمالاردى ورىنداي باستاعانىن بايقادىم. بۇرىن شاكىرتتەرىمنىڭ جۇمىستارىن تەكسەرۋ مەن باعالاۋعا بىرنەشە ساعاتتار جۇمسايتىنمىن، ال قازىرگى تاڭدا ءبىراز ءىسىمدى ءبىر جۇيەگە كەلتىرىپ، ۋاقىتىم مەن ەنەرگيامدى ۇنەمدەيتىن بولدىم.
سيفرلىق پلاتفورما ۇسىناتىن جاڭالىقتاردىڭ ءبىرى – كىتاپتى سىيعا تارتۋ. تورIQ-دەتانىم كوكجيەگىن كەڭەيتۋگە باعىتتالعان كىتاپ سىيعا تارتۋ پروسەسى قاراستىرىلعان. ءبىر عانا ەمەس، «الماتىكىتاپ» باسپاسىنىڭ بارلىق كىتابىن وقۋعا جانە كىتاپحانانىڭ ءوزىن جاقىن ادامىڭىزعا تارتۋ ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ايتا كەتەر جايت، اتا-انا بۇل ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگى ارقىلى ءوز پەرزەنتىنىڭ وقۋداعى قيىندىقتارىن ايقىن كورە الادى. ءبىلىم الۋ ۇدەرىسىن باقىلاپ، بالالارىنا قانداي كومەك بەرە الاتىنىن انىق تۇسىنەدى. دەمەك، بۇل – اتا-انا ءۇشىن بالاسىنىڭ ءبىلىم جەتىستىكتەرىن قاداعالاۋعا مول مۇمكىندىك.
ينتەرنەت داۋىرىندە دۇنيەگە كەلگەن بالالاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋ مەن قورىتۋى وزگەشە. جاس مامانداردا جان-جاقتىلىق پەن سيارلىق دۇنيەلەرگە تالپىنىس زور. سول سەبەپتى باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم جولىندا بارلىق ارىپتەستەرىمە، اتا-انالار مەن وقۋشىلارعا تورIQ پلاتفورماسىن پايدالانۋدى ۇسىنامىن.
«مەكتەپتىڭ جانى – ءمۇعالىم. ءمۇعالىم قانداي بولسا، مەكتەپ سونداي بولماقشى. ياعني، ءمۇعالىم ءبىلىمدى بولسا، ول مەكتەپتەن بالالار كوبىرەك ءبىلىم الىپ شىقپاقشى. سولاي بولعان سوڭ، ەڭ اۋەلى مەكتەپكە كەرەگى – ءبىلىمدى، پەداگوگيكا، مەتوديكادان حاباردار، جاقسى وقىتا بىلەتىن ءمۇعالىم» دەگەن ەكەن ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىن ۇلى. ۇستاز بويىنان ىلىمگە ماحاببات، شاكىرتكە قامقورلىقپەن قاتار تىنىمسىز ىزدەنىس پەن جاڭاشىلدىققا ۇمتىلىس بولۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىن.