سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى
7 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: سەپتىك جالعاۋلارى تۋرالى العان تەوريالىق بىلىمدەرىن وقۋشى ەسىندە قايتا جاڭعىرتۋ، تەرەڭدەتە ءتۇسۋ.
2. تاربيەلىك: كوركەم، ساۋاتتى جازا بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءتىل مادەنيەتىن ارتتىرۋعا ماشىقتاندىرۋ.
3. دامىتۋشىلىق: وتكەن ساباقتاردان العان بىلىمدەرىن قايتالاۋعا ارنالعان ءار ءتۇرلى جاتتىعۋلار ارقىلى بالالاردى تەز ويلانىپ، جاۋاپتارىن تياناقتى، جۇيەلى ايتا الۋعا داعدىلاندىرۋ. مانەرلەپ وقۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ تەحنولوگياسىنىڭ ادىستەرى،
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: لينگۆيستيكالىق كەستە، پرەزەنتاسيا، ۇلەستىرمەلى قاعازدار

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تەكسەرۋ
3. وقۋشىلاردىڭ زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1. 29 - جاتتىعۋ ءۇش ءسوزدى تاۋەلدەۋ، ماقال - ماتەل بولۋى كەرەك.

III. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ:
ساباقتىڭ بارىسى:
1. يدەيالار جيناۋ.
2. تەوريالىق ءبىلىم بەرۋ.
. 3. سەپتىكتەر بەينەسى.
.. 4. جاتتىعۋ جۇمىستارى
...*ماتەريالدى مەڭگەرتۋ جاتتىعۋلارى * شىعارماشىلىق ىزدەنىس جاتتىعۋلارى
5. تەست (ينتەرنەت ارقىلى تەست ورىندالادى، سەرتيفيكات بەرىلەدى، توپتىق ۇپايعا بايلانىستى باعالاۋ) KazJur بلوگ جۇيەسىندەگى بىلىمگە ارنالعان بلوگ
- http://baqytgul. kazjur. kz

1. يدەيالار جيناۋ
ابىلايدىڭ اق تۋى – بۇل ءسوز بۇرىن كۇللى قازاق اتىنان ايتىلار ۇراننىڭ بالاماسى رەتىندە جۇمسالاتىن بولعان.
تاپسىرما: بەرىلگەن سويلەمنەن تاۋەلدەنىپ تۇرعان ءسوزدى تابۋ

2. تەوريالىق ءبىلىم بەرۋ.
گرامماتيكالىق سەپتىكتەرگە اتاۋ، ىلىك، تابىس سەپتىكتەرى، كولەمدىك سەپتىكتەرگە بارىس، جاتىس، شىعىس، كومەكتەس سەپتىكتەرى جاتادى. سەپتىك جالعاۋلارىن بۇلاي ءبولۋدىڭ باستى نەگىزى ولاردىڭ ماعىنالارى مەن قىزمەتتەرىنە بايلانىستى.
گرامماتيكالىق سەپتىكتەر (اتاۋ، ىلىك، تابىس) نەگىزىنەن تەك زاتتىق مانمەن بايلانىستى، قيمىلدى اتقارۋشى (باستاۋىش)، نە ونىڭ وبەكتىسى (تۋرا تولىقتاۋىش)، نە زاتتىڭ مەنشىكتىك، قاتىناستىق (انىقتاۋىش) ءمانىن بىلدىرەدى. سوندىقتان دا زاتتىق مانگە (ادامعا بايلانىستى جانە ادامنان باسقا زاتقا) بايلانىستى ءارقايسىسى ەكى سۇراققا عانا جاۋاپ بەرەدى: كىم؟ جانە نە؟ كىمنىڭ؟ جانە نەنىڭ؟ كىمدى؟ جانە نەنى؟ ال كولەمدىك سەپتىكتەر (بارىس، جاتىس، شىعىس، كومەكتەس) زاتتىق ماننەن ياعني وبەكتىلىك ماننەن (تولىقتاۋىش) باسقا كولەمدىك، مەزگىلدىك، سەبەپتىك، باعىتتىق، قۇرالدىق (پىسىقتاۋىش) ماندە دە جۇمسالادى. سوندىقتان بارىس سەپتىك كىمگە؟ نەگە؟ دەگەن سۇراقتان باسقا قايدا؟ دەگەن سۇراققا، جاتىس سەپتىك كىمدە؟ نەدە؟ دەگەن سۇراقتان باسقا قايدا؟ دەگەن سۇراققا، شىعىس سەپتىك كىمنەن؟ نەدەن؟ دەگەن سۇراقتان باسقا قايدان؟ دەگەن سۇراققا كومەكتەس سەپتىك كىممەن؟ نەمەن؟ دەگەن سۇراقتان باسقا قالاي؟ دەگەن سۇراققا دا جاۋاپ بەرەدى.

3. سەپتىكتەر بەينەسى
وقۋشىلار وزدەرى تاراتىلعان سەپتىك تەردىڭ كەيپىنە ءتۇسىپ ءوز - وزدەرىن تانىستىرادى. ءار سەپتىك بەلگىلى ستولدارعا وتىرادى، ءبىر - بىرىنە تۇسىندىرەدى جانە ورتادان ءبىر وقۋشى شىعىپ سەپتىكتىڭ بەينەسىن سومدايدى.
1. اتاۋ سەپتىك. اتاۋ سەپتىگى سىرت تۇلعاسى جاعىنان دا زات ەسىمنىڭ ءتۇبىرى تۇلعاسىمەن ۇقساس، ارنايى قوسىمشاسى جوق بولىپ كەلسە دە، باسقا سەپتىك تۇرلەرىمەن بىردەي ارنايى گرامماتيكالىق ماعىناسى بار،
اتاۋ سەپتىگى بەلگىلى ءبىر زاتتاردى اتاپ كورسەتەدى، سوندىقتان اتاۋ سەپتىگىنە قويىلاتىن سۇراقتار كىم؟ نە؟ دەگەن جالعاۋسىز فورمادا جۇمسالادى.

2. ىلىك سەپتىك. ىلىك سەپتىگىندەگى ءسوز ۇنەمى تاۋەلدىك جالعاۋلى سوزبەن بايلانىستى بولادى. ىلىك سەپتىكتىڭ بىلدىرەتىن باستى ماعىناسى – مەنشىكتىلىك، يەلىكتى، مەنشىكتىلىك - قاتىستىقتى كورسەتۋ. ىلىك سەپتىگى كىمنىڭ؟ نەنىڭ؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ىلىك سەپتىگىنىڭ قوسىمشالارى اشىق تا، جاسىرىن دا قولدانىلادى.. مىسالى: مەكتەپتىڭ ماڭى – مەكتەپ ماڭى، ەسىكتىڭ تۇتقاسى – ەسىك تۇتقاسى.
3. بارىس سەپتىك. بارىس سەپتىگىنىڭ دە وزىندىك ەرەكشەلىگى بار. بارىس سەپتىگى ءسوز بەن ءسوزدى بايلانىستىرىپ، مەكەندى، باعىتتى، ماقساتتى، مەزگىلدىك ۇعىمداردى بىلدىرەدى. كىمگە؟ نەگە؟ دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
4. تابىس سەپتىك. تابىس سەپتىگى زات پەن قيمىلدى ۇشتاستىرىپ، ءوزارا بايلانىستىرىپ تۇرادى. سۇراعى كىمدى؟ نەنى؟
5. جاتىس سەپتىك. جاتىس سەپتىكتەگى سوزدەر دە ەتىستىكتەن بولعان سويلەم مۇشەلەرىمەن بايلانىسىپ، مەكەندىك، مەزگىلدىك ماعىنالاردى بىلدىرەدى. سۇراعى كىمدە؟ نەدە؟ قايدا؟.
6. شىعىس سەپتىك.. شىعىس سەپتىكتەگى سوزدەر دە ەتىستىكپەن بايلانىسىپ، قيمىلدىڭ بولعان ورنىن، مەزگىلىن، سەبەبىن، نارسەنىڭ نەدەن ىستەلەتىنىن بىلدىرەدى. سۇراقتار: كىمنەن؟ نەدەن؟ قايدان؟
7. كومەكتەس سەپتىك
ءبىر زاتتىڭ ەكىنشى ءبىر زاتقا كومەكشىلىك قىزمەتىندە جۇمسالاتىنىن بىلدىرەدى. سۇراقتارى:
– مەن، - بەن، - پەن تۇرلەرى ءجيى قولدانىلادى، كومەكتەس سەپتىكتىڭ قوسىمشالارىنىڭ باسقا سەپتىكتەردەن ءبىر ەرەكشەلىگى – ولاردىڭ جۋان ۆاريانتى جوق.
ەستە ساقتا! (ەرەكشە ەستە ساقتاۋدى قاجەت ەتىلەتىن تەوريالىق ءبىلىم جەڭىلدەن كۇردەلىگە قاراي ۇعىندىرىلادى.)
1. كومەكتەس سەپتىكتىڭ قوسىمشالارىنىڭ باسقا سەپتىكتەردەن ءبىر ەرەكشەلىگى – ولاردىڭ جۋان ۆاريانتى جوق.
2. دىبىس ۇندەستىگىنە بايلانىستى دا ءار سەپتىكتىڭ قوسىمشالارىنىڭ ءتۇرلى ۆاريانتتا كەلەتىنىن مىنا كەستە ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
سەپتىكتەر ------------- سەپتىكتەردىڭ جالعاۋلارى
1. اتاۋ ----------------- جوق
2. ىلىك ----------------- - نىڭ، - ءنىڭ، - دىڭ، - ءدىڭ، - تىڭ، - ءتىڭ
3. بارى --------------- - عا، - گە، - قا، - كە، - نا، - نە، - ا، - ە
4. تابىس ------------- - دى، - ءدى، - تى، - ءتى، - نى، - ءنى، - ن
5. جاتىس -------------- - دا، - دە، - تا،- تە، - ندا، - ندە
6. شىعىc ------------- - نان، - نەن، - دان،- دەن، - تان، - تەن
7. كومەكتەس --------- - مەن،- بەن، - پەن

سەپتىك جالعاۋىنىڭ جاي سەپتەۋ ءتۇرى مەن تاۋەلدى سەپتەۋ ءتۇرىن سالىستىرۋ
• جاي سەپتەۋ --------- تاۋەلدى سەپتەۋ
1. قالام ------------- قالامىم
2. قالامنىڭ ------- قالامىمنىڭ
3. قالامعا ---------- قالامىما
4. قالامدى ----------- قالامىمدى
5. قالامدا ------------ قالامىمدا
6. قالامنان ---------- قالامىمنان
7. قالاممەن ---------- قالامىممەن

34 - جاتتىعۋ ماتەريالدى مەڭگەرتۋ جاتتىعۋلارى
ماتىننەن سەپتىك جالعاۋلى زات ەسىمدەردى تاۋىپ، تالداۋ. سەپتەلگەن سوزدەردى رەتىمەن كەستەگە ءتۇسىرۋ.

سەپتىكتەر ماتىننەن الىنعان مىسالدار
اتاۋ
ىلىك
بارىس
تابىس
جاتىس
شىعىس
كومەكتەس

• 36 – جاتتىعۋ شىعارماشىلىق ىزدەنىس جۇمىسى
• ءار جولعا ۇيقاس تابۋ قارامەن جازىلعان سوزدەردىڭ قاي سەپتىكتە تۇرعانىن تابۋ.

تەست (ينتەرنەت ارقىلى تەست ورىندالادى، سەرتيفيكات بەرىلەدى، توپتىق ۇپايعا بايلانىستى بعالاۋ)
• ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى

وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ ەسىمدەرىمىزدى جىلدام سەپتەپ ۇيرەنەيىك

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما