اشۋ - دۇشپان، اقىل - دوس
سىنىبى 8
تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: اشۋ – دۇشپان، اقىل - دوس
ماقساتى:
- اشۋعا ەرىك بەرمەۋ، اشۋدى اقىلعا جەڭدىرۋ، ويلانا ءبىلۋ، ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىنىڭ ءمان - ماعىناسىن اشۋ؛
مىندەتى:
- دوستار اراسىنداعى رۋحاني جاقىندىقتىڭ ءمانىن ۇعىندىرۋ؛
- اينالا قورشاعان ادامدارعا تىلەۋلەس، ىزگى نيەتتەرىن دامىتۋ؛
- جاۋاپكەرشىلىككە، سەزىمتالدىققا تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتار، ماقال - ماتەلدەر
جوسپارى:
ءى. كىرىسپە.
ءىى.”سابىر ءتۇبى – سارى التىن”كورىنىس.
ءىىى.”اشۋدى جەڭۋ” بەينەبايان.
ءىV. ماقال – ماتەل.
V. قورىتىندى.
ءى. كىرىسپە
اقىل – ادام كورىگى، اقىلدىڭ سابىر سەرىگى. م. اۋەزوۆ
ادام پەندە بولعاننان سوڭ كوپتەگەن ومىرىندە كەلەڭسىزدىكتەرگە بوي الدىرادى. سونىڭ ءبىرى، ادامدار اراسىنداعى جاعىمدى قارىم – قاتىناسقا، وكپە – رەنىش نۇقسان كەلتىرىپ، ءوزارا تۇسىنبەۋشىلىك تۋعىزادى. سول سەبەپتى وكپە، رەنىشكە بوي الدىرماي ادامدارعا تۇسىنىستىكپەن، ىزگىلىكپەن، قۇرمەتپەن قاراۋ كەرەك.
وكپە، رەنىش ادامنىڭ كوڭىل - كۇيىنە، دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. اينالاڭا ىلعي وكپەلەپ، رەنىشپەن قاراۋ، ريزا بولماۋ، ءتۇرلى اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى.
كەمشىلىكسىز ادام بولمايدى. بىلمەگەندىكتەن قاتەلەسۋ بولادى. قاتەلەسۋ – كىنالى بولۋ. كىناسىن مويىنداۋ اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. ال قاتەسىن ءتۇسىنىپ تۇزەۋ - اقىلدىلىقتىڭ، قايراتتىلىقتىڭ بەلگىسى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بايىبىنا بارا الاتىن، ۇستامدى، سابىرلى، اقىلدى، جاقسى مەن جاماننىڭ اراسىن ايرا الاتىن، ءارى ىسكە دۇرىس باعاسىن بەرە الاتىن ادامدى اقىلدى ادام دەيدى.
بويداعى اشۋدى جەڭۋ ءۇشىن دانىشپان اتانىڭ كەڭەسىن جاتتاپ الامىز
ءى. اشۋ قىسقان كەزدە ءوزىڭدى - ءوزىڭ ۇستاي ءبىل.
ءىى. اشۋلانعان كەزدە بىردەن ونعا دەيىن ىشتەي سانا.
ءىىى. جاقسى ءىس تۋرالى ويلا
ءىV. ءوزىڭدى ۇستامدى، سابىرلى اداممىن دەپ ەسەپتە.
Vءى. باسقا ادامدى رەنجىتەتىنىڭدى ويلا.
Vءىى. سوڭىنان وكىنەتىنىڭدى ەسىڭە ال.
Vءىىى. اشۋدى اقىلعا جەڭدىر.
كورىنىس:
ءى - توپ “اتا اقىلى”
ءىى - توپ “پاتشالار داۋى”
كورىنىستەن سوڭ وقۋشىلار بولعان جايتتاردى تالقىلايدى. اتا اقىلىنىڭ بالاسىنا قانشالىقتى اسەر ەتكەنى جونىندە جانە پاتشالاردىڭ نە ءۇشىن اشۋعا ەرىك بەرگەندىگى جونىندە وقۋشىلار ساراپقا سالادى.
“اشۋدى جەڭۋ” بەينەبايانى.
تاقتادان «انانىڭ كوزى» بەينەبايانى كورسەتىلەدى، بۇل دۇنيەدە مۇقتاج جانداردىڭ ولاردىڭ سوندا دا اشۋلانباي ءجۇرۋىنىڭ سەبەپتەرى ايتىلادى.
ماقال - ماتەلدەردى تابۋ ويىنىنىڭ شارتى: كەستە بەرىلگەن، وندا اداسقان سوزدەردى تاۋىپ، ماقالدىڭ ماعىناسىن ايتۋ كەرەك. ۇلگى:
قيالدايدى
اشۋ
ارىندايدى
تىڭدايدى
1. اشۋ – ارىندايدى،
اقىل اياڭدايدى
2. اشۋ – پىشاق، اقىل - تاياق
3. اس تاسىسا - قاتىعى توگىلەر،
اشۋ تاسىسا - اقىلى توگىلەر
4. جاماننىڭ اشۋى - باسى جەرگە تيگەنشە،
جاقسىنىڭ اشۋى – ءشايى ورامال كەپكەنشە
5. اشۋ ۇستىندە انت جۇرمەيدى
6. ايىرىلماستاي دوسىڭا – قايىرىلماستاي ءسوز ايتپا
7. اشۋ – دۇشپان، اقىل - دوس، اقىلىڭا اقىل قوس.
8. قايتىپ كىرەر ەسىكتى قاتتى جاپپا
9. سابىن كىردى اشادى، سابىرسىز سىردى اشادى.
10. ايۋدى جەڭگەن – جارتى ەر، اشۋدى جەڭگەن – ءبۇتىن ەر
قورىتىندى
ويلاعانىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى ويلاعاندارىڭىز - سوزدەرىڭىز بولادى.
سوزدەرىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى سوزدەرىڭىز - ارەكەتىڭىز بولادى.
ارەكەتىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى ارەكەتىڭىز - ادەتىڭىز بولادى.
ادەتتەرىڭىز تەك وڭ بولسىن - ويتكەنى ادەتىڭىز – قۇندىلىعىڭىز بولادى.
قۇندىلىعىڭىز تەك وڭ بولسىن - ويتكەنى قۇندىلىعىڭىز - تاعدىرىڭىز بولادى.
تاربيە ساعاتىنىڭ سوڭىندا ءوز بىلىمدەرىمەن كوزگە تۇسكە توپ ماراپاتتالادى.
تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: اشۋ – دۇشپان، اقىل - دوس
ماقساتى:
- اشۋعا ەرىك بەرمەۋ، اشۋدى اقىلعا جەڭدىرۋ، ويلانا ءبىلۋ، ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارىنىڭ ءمان - ماعىناسىن اشۋ؛
مىندەتى:
- دوستار اراسىنداعى رۋحاني جاقىندىقتىڭ ءمانىن ۇعىندىرۋ؛
- اينالا قورشاعان ادامدارعا تىلەۋلەس، ىزگى نيەتتەرىن دامىتۋ؛
- جاۋاپكەرشىلىككە، سەزىمتالدىققا تاربيەلەۋ؛
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، پلاكاتتار، ماقال - ماتەلدەر
جوسپارى:
ءى. كىرىسپە.
ءىى.”سابىر ءتۇبى – سارى التىن”كورىنىس.
ءىىى.”اشۋدى جەڭۋ” بەينەبايان.
ءىV. ماقال – ماتەل.
V. قورىتىندى.
ءى. كىرىسپە
اقىل – ادام كورىگى، اقىلدىڭ سابىر سەرىگى. م. اۋەزوۆ
ادام پەندە بولعاننان سوڭ كوپتەگەن ومىرىندە كەلەڭسىزدىكتەرگە بوي الدىرادى. سونىڭ ءبىرى، ادامدار اراسىنداعى جاعىمدى قارىم – قاتىناسقا، وكپە – رەنىش نۇقسان كەلتىرىپ، ءوزارا تۇسىنبەۋشىلىك تۋعىزادى. سول سەبەپتى وكپە، رەنىشكە بوي الدىرماي ادامدارعا تۇسىنىستىكپەن، ىزگىلىكپەن، قۇرمەتپەن قاراۋ كەرەك.
وكپە، رەنىش ادامنىڭ كوڭىل - كۇيىنە، دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. اينالاڭا ىلعي وكپەلەپ، رەنىشپەن قاراۋ، ريزا بولماۋ، ءتۇرلى اۋرۋلارعا شالدىقتىرادى.
كەمشىلىكسىز ادام بولمايدى. بىلمەگەندىكتەن قاتەلەسۋ بولادى. قاتەلەسۋ – كىنالى بولۋ. كىناسىن مويىنداۋ اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى. ال قاتەسىن ءتۇسىنىپ تۇزەۋ - اقىلدىلىقتىڭ، قايراتتىلىقتىڭ بەلگىسى.
ءىس - ارەكەتتىڭ بايىبىنا بارا الاتىن، ۇستامدى، سابىرلى، اقىلدى، جاقسى مەن جاماننىڭ اراسىن ايرا الاتىن، ءارى ىسكە دۇرىس باعاسىن بەرە الاتىن ادامدى اقىلدى ادام دەيدى.
بويداعى اشۋدى جەڭۋ ءۇشىن دانىشپان اتانىڭ كەڭەسىن جاتتاپ الامىز
ءى. اشۋ قىسقان كەزدە ءوزىڭدى - ءوزىڭ ۇستاي ءبىل.
ءىى. اشۋلانعان كەزدە بىردەن ونعا دەيىن ىشتەي سانا.
ءىىى. جاقسى ءىس تۋرالى ويلا
ءىV. ءوزىڭدى ۇستامدى، سابىرلى اداممىن دەپ ەسەپتە.
Vءى. باسقا ادامدى رەنجىتەتىنىڭدى ويلا.
Vءىى. سوڭىنان وكىنەتىنىڭدى ەسىڭە ال.
Vءىىى. اشۋدى اقىلعا جەڭدىر.
كورىنىس:
ءى - توپ “اتا اقىلى”
ءىى - توپ “پاتشالار داۋى”
كورىنىستەن سوڭ وقۋشىلار بولعان جايتتاردى تالقىلايدى. اتا اقىلىنىڭ بالاسىنا قانشالىقتى اسەر ەتكەنى جونىندە جانە پاتشالاردىڭ نە ءۇشىن اشۋعا ەرىك بەرگەندىگى جونىندە وقۋشىلار ساراپقا سالادى.
“اشۋدى جەڭۋ” بەينەبايانى.
تاقتادان «انانىڭ كوزى» بەينەبايانى كورسەتىلەدى، بۇل دۇنيەدە مۇقتاج جانداردىڭ ولاردىڭ سوندا دا اشۋلانباي ءجۇرۋىنىڭ سەبەپتەرى ايتىلادى.
ماقال - ماتەلدەردى تابۋ ويىنىنىڭ شارتى: كەستە بەرىلگەن، وندا اداسقان سوزدەردى تاۋىپ، ماقالدىڭ ماعىناسىن ايتۋ كەرەك. ۇلگى:
قيالدايدى
اشۋ
ارىندايدى
تىڭدايدى
1. اشۋ – ارىندايدى،
اقىل اياڭدايدى
2. اشۋ – پىشاق، اقىل - تاياق
3. اس تاسىسا - قاتىعى توگىلەر،
اشۋ تاسىسا - اقىلى توگىلەر
4. جاماننىڭ اشۋى - باسى جەرگە تيگەنشە،
جاقسىنىڭ اشۋى – ءشايى ورامال كەپكەنشە
5. اشۋ ۇستىندە انت جۇرمەيدى
6. ايىرىلماستاي دوسىڭا – قايىرىلماستاي ءسوز ايتپا
7. اشۋ – دۇشپان، اقىل - دوس، اقىلىڭا اقىل قوس.
8. قايتىپ كىرەر ەسىكتى قاتتى جاپپا
9. سابىن كىردى اشادى، سابىرسىز سىردى اشادى.
10. ايۋدى جەڭگەن – جارتى ەر، اشۋدى جەڭگەن – ءبۇتىن ەر
قورىتىندى
ويلاعانىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى ويلاعاندارىڭىز - سوزدەرىڭىز بولادى.
سوزدەرىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى سوزدەرىڭىز - ارەكەتىڭىز بولادى.
ارەكەتىڭىز تەك وڭ بولسىن، ويتكەنى ارەكەتىڭىز - ادەتىڭىز بولادى.
ادەتتەرىڭىز تەك وڭ بولسىن - ويتكەنى ادەتىڭىز – قۇندىلىعىڭىز بولادى.
قۇندىلىعىڭىز تەك وڭ بولسىن - ويتكەنى قۇندىلىعىڭىز - تاعدىرىڭىز بولادى.
تاربيە ساعاتىنىڭ سوڭىندا ءوز بىلىمدەرىمەن كوزگە تۇسكە توپ ماراپاتتالادى.
You Might Also Like
