Abaı Qunanbaev «Qys»
TİL DAMYTÝ
4 SYNYP
Taqyryby: Abaı Qunanbaev «Qys»
Maqsaty: Óleń joldaryn mátinge /qara sózge/ aınaldyrý.
Mindeti: Qazaq halqynyń uly aqyny Abaı Qunanbaıulynyń ómirderegimen tanystyra otyryp, berilgen óleńniń negizgi ıdeıasyn ashý. Málimetterdi satylaı keshendi taldaýǵa úıretý:
Mánerlep, shapshań oqý daǵdylaryn jetildirý, suraqtarǵa naqty jaýap berip, tapsyrmalardy túsine otyryp oryndaýǵa daǵdylandyrý, sózdik qorlaryn baıytý, oqýshynyń belsendiligin artyrý, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge daǵdylandyrý:
Qorshaǵan ortanyń tylsym syrlaryn baıqaýǵa, tabıǵat sulýlyǵyn, ónerdi túsine bilýge tárbıeleý.
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý kezeńi
Synyp oqýshylaryn oqýshy erejesine saı otyrǵyzý.
Qonaqtardyń kelý sebebin túsindirý:
Búgingi ótetin sabaqtyń maqsat – mindetterinen habardar etý:
a/ BİLÝ TAKSONOMIASY:
«Qazaqstan – bizdiń Otanymyz» taqyrybyna shaǵyn áńgime qura
Osy taqyrypqa óleń shýmaǵyn aıt.
Atameken, týǵan jer týraly maqal – mátel aıt
«Astana – bas qala» osy tujyrymdy dálelde.
«Astana» týraly myna óleń shýmaǵyn mánerlep oqy.
Astana.
Jaınaı ber, jańa Astanam
Ertegideı ǵajap bas qalam!
Yntymaqtyń terbep besigin,
Táýelsiz el kóshin bastaǵan.
Saryarqanyń tósinde,
Sán berip Esilge.
Jas qala – Bas qala,
Astanam ósýde.
Álemge nur shashqan,
Astanam araıly.
Tynyshtyq tutqasyn,
Elbasym tur ustap.
T. Ábdikov
«Termınder arqyly boljaý» strategıasy:
Myna berilgen termınderdiń búgingi sabaqqa qatysyn anyqtap kóreıik:
Kóktem, Kúz, Qys, Jaz
(N. Nazarbaev portreti)
«Abaıdy taný, Abaıdy tanytý arqyly biz Qazaqstandy álemge tanytamyz, Qazaq halqyn tanytamyz. Abaı árqashan ulttyq uranymyz bolýy tıis.» ( N. Á. Nazarbaev)
Abaı Qunanbaev
QYS
«Oqýshynyń qoıyn dápteri» strategıasy:
Abaı Qunanbaev týraly ne bilemiz?
AbaıIbrahım Qunanbaev 29, 07. 1845 - 23, 06, 1904- qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysy, Abaı aýdany, Qasqabulaq jaılaýynda dúnıege kelgen, beıiti Jıdebaıda.
Abaı - uly aqyn, fılosof, aǵartýshy, kompozıtor. Ol bala kezinen sheshen, ertegi, áńgimelerdi tez uǵyp alatyn zerektigimen, yntalylyǵymen kózge túsken. Anasy Uljan da sheshen bolǵan, sóz qadirin biletin adam bolǵan.
Abaı - qazaq jazba ádebıetiniń negizin qalaýshy jáne onyń alǵashqy klassıgi. Abaı óleń shyǵarýdy bala kezinde - aq bastaǵan. Alaıda jasy qyryqqa kelgennen keıin ǵana kórkem ádebıetke shyndap yqylas qoıyp, kózqarasy qalyptasyp, sóz óneriniń halyq sanasyna tıgizer yqpalyn túsinedi.
Aqynnyń jeti atasyn syzba arqyly túsindir
ORTA JÚZ TOBYQTY ARǴYN RÝY OLJAI BATYR - dan: 1. Aıdos
2. Qaıdos
3. Jigitek
AIDOSTYŃ AIPARA DEGEN ÁIELİNEN: 1. YRǴYZBAI
2. Kótibaq
3. Topaı
4. Torǵaı
YRǴYZBAIDAN: 1. Úrker
2. Myrzataı.
3. Jortar
4. ÓSKENBAI
ÓSKENBAIDYŃ ZERE DEGEN áıelinen QUNANBAI TÝADY.
Qunanbaı 4 áıel alǵan.
BÁIİBSHESİ Kúńkeden - Qudaıberdi
Ekinshi áıeli: ULJANNAN: - TÁŃİRDERDİ, (TÁKEJAN) IBRAHIM (ABAI), YSQAQ, OSPAN
Úshinshi áıeli: Aıǵyzdan: Hallıýlla, Ysmaǵul
Tórtinshi áıeli Nurǵanymnan bala joq.
● Alǵash saýatyn qalaı ashty?
● Ol moldanyń aty kim?
● 10 jasta Abaıdy qaıda oqýǵa berdi?
● Medresede neshe jyl oqydy?
● Medreseden keıin oqýyn qaıda, ne úshin jalǵastyrdy?
● El bıleýge neshe jastan aralasty?
● Qaı jyldary bolys boldy?
● Qaı elde bolys boldy?
● Abaı neniń negizin qalady?
● Neshe jasynan bastap kórkem ádebıetke den qoıdy?
● Tabıǵat lırıkasyna jatatyn óleńderin ata.
á/ TÚSİNÝ - QOLDANÝ TAKSONOMIASY
Qys
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy,
Soqyr - mylqaý tanymas tiri jandy,
Ústi - basy aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap, kelip qaldy.
Dem alysy - úskirik, aıaz ben qar,
Kári qudań – qys kelip, álek saldy.
Ushpadaı bórkin kıgen oqshyraıtyp,
Aıazbenen qyzaryp ajarlandy.
Bulttaı qasy jaýyp eki kózin,
Basyn silkise, qar jaýyp, mazańdy aldy.
Borandaı burq - sarq etip doldanǵanda,
Alty qanat aq orda úı shaıqaldy.
Áýes kórip júgirgen jas balalar,
Beti – qoly dombyǵyp, úsik shaldy.
Shıdem men ton qabattap kıgen malshy
Bet qaraýǵa shydamaı syrt aınaldy.
Ónerdiń basty páni – adam, adam ómiriniń shyndyǵy. Kez kelgen shyǵarmada basyn máńgilik qar basqan, baýyryn kókoraı shalǵyn japqan taý sýrettele me, saıyn dalanyń salqyn samaly men saýmal bulaǵy... beınele me qalaı bolǵanda da sýretker bar sanaly shyǵarmashylyq áreketin, kúsh - qaıraty men sheberligin bir ǵana uly maqsatqa, adam júreginiń asyl syryn, adamzat janynyń jarqyn muratqa umtylǵan baıandy shyndyǵyn tanytýǵa jumyldyrady.
Janqara Dádebaev
Óleńdi satylaı keshendi taldaý:
Taqyryby: Qys
Avtory: Abaı Qunanbaev
Janr túri: Poezıa /lırıka/
Ideıasy: Qazaq halqy meken etken jerdiń qaharly
qysy, tabıǵat beınesi jáne
malshylardyń beınetin sheber beınelegen týyndy.
Óleńdi qara sózben baıandańyz:
Kórkemdik – estetıkalyq komponentter: Portret, peızaj, psıhologızm.
Óleńniń mazmundyq qurylymy: 1. Qystyń keıpi
2. Qystyń áreketi
3. Qystaǵy balalar
4. Qystaǵy malshynyń kúıi
b/ TALDAÝ - TOPTAÝ TAKSONOMIASY:
Óleńniń mazmundyq qurylymyn:
1. Qystyń keıpi
2. Qystyń áreketi
3. Qystaǵy balalar
4. Qystaǵy malshynyń kúıi
İİİ. Oıtolǵaý
Shyǵarmashylyq tapsyrma:
Óleńdegi árbir sýretti aqyn qandaı beıneli sózdermen jasaǵan?
/Aq kıimdi, aq saqaldy, deneli, mylqaý, soqyr, túsi sýyq, ústi - basy aq qyraý, basqan jeri syqyrlap, oqshyraıta bórik kıgen, aıazbenen qyzaryp, eki kózin qasy jaýyp, burq – sarq etip doldanyp/
v/ Psıhologıalyq trenıń:
Sharty:
Muǵalim mátin oqıdy. Oqýshylar kózderin jumyp, mátin mazmunyn oısha ret - retimen elestetip, este qalǵan zat esimderdi dápterge terip jazady. Jaýap úlgisi arqyly tekseriledi.
Qys tústi. Qar jaýyp tur. Kún uzardy. Túnniń aıazy qataıdy. Jıi - jıi boran soǵady. Toǵaılar aq mamyqqa oranady.
Jaýaby: Qys, qar, kún, tún, aıaz, boran, toǵaılar, mamyq.
«5 joldy óleń» strategıasy
Zat esim: Qys.
Syn esim:
Etistik:
Naqyl sóz:
Maǵynalas sóz:
Zat esim: Qys.
Syn esim: Aıazdy, borandy, qaharly, yzǵarly
Etistik: Boraıdy, syqyrlaıdy, úskiredi, tońdyrady
Naqyl sóz: Qys qarlata,
Daýyldata kelse,
Kóktem kóldete
Jaýyndata keledi.
Maǵynalas sóz: Aq mamyq
● Sonymen, balalar búgin biz ne óttik?
● Elbasymyz Abaı týraly ne degen eken?
● Tabıǵat lırıkasyna jatatyn óleńderin ata.
● Nelikten tabıǵat lırıkasyna jatady deımiz?
Úıge tapsyrma berý
«Qys» óleńi boıynsha mazmundama jazyp, shyǵarmashylyqpen óleń shýmaqtaryn jáne osy taqyrypqa sýretter salyp kelemiz.
Óleńdi jattap, mánerlep aıtýǵa mashyqtanamyz.
BİLİMDİ BAǴALAÝ TAKSONOMIASY
Qaraǵandy oblysy, Qarqaraly aýdany,
Nurken aýyly. Bastaýysh synyp muǵalimi
Nurmaǵanbet Jibek Serikqyzy
4 SYNYP
Taqyryby: Abaı Qunanbaev «Qys»
Maqsaty: Óleń joldaryn mátinge /qara sózge/ aınaldyrý.
Mindeti: Qazaq halqynyń uly aqyny Abaı Qunanbaıulynyń ómirderegimen tanystyra otyryp, berilgen óleńniń negizgi ıdeıasyn ashý. Málimetterdi satylaı keshendi taldaýǵa úıretý:
Mánerlep, shapshań oqý daǵdylaryn jetildirý, suraqtarǵa naqty jaýap berip, tapsyrmalardy túsine otyryp oryndaýǵa daǵdylandyrý, sózdik qorlaryn baıytý, oqýshynyń belsendiligin artyrý, shyǵarmashylyqpen jumys isteýge daǵdylandyrý:
Qorshaǵan ortanyń tylsym syrlaryn baıqaýǵa, tabıǵat sulýlyǵyn, ónerdi túsine bilýge tárbıeleý.
İ. Qyzyǵýshylyqty oıatý kezeńi
Synyp oqýshylaryn oqýshy erejesine saı otyrǵyzý.
Qonaqtardyń kelý sebebin túsindirý:
Búgingi ótetin sabaqtyń maqsat – mindetterinen habardar etý:
a/ BİLÝ TAKSONOMIASY:
«Qazaqstan – bizdiń Otanymyz» taqyrybyna shaǵyn áńgime qura
Osy taqyrypqa óleń shýmaǵyn aıt.
Atameken, týǵan jer týraly maqal – mátel aıt
«Astana – bas qala» osy tujyrymdy dálelde.
«Astana» týraly myna óleń shýmaǵyn mánerlep oqy.
Astana.
Jaınaı ber, jańa Astanam
Ertegideı ǵajap bas qalam!
Yntymaqtyń terbep besigin,
Táýelsiz el kóshin bastaǵan.
Saryarqanyń tósinde,
Sán berip Esilge.
Jas qala – Bas qala,
Astanam ósýde.
Álemge nur shashqan,
Astanam araıly.
Tynyshtyq tutqasyn,
Elbasym tur ustap.
T. Ábdikov
«Termınder arqyly boljaý» strategıasy:
Myna berilgen termınderdiń búgingi sabaqqa qatysyn anyqtap kóreıik:
Kóktem, Kúz, Qys, Jaz
(N. Nazarbaev portreti)
«Abaıdy taný, Abaıdy tanytý arqyly biz Qazaqstandy álemge tanytamyz, Qazaq halqyn tanytamyz. Abaı árqashan ulttyq uranymyz bolýy tıis.» ( N. Á. Nazarbaev)
Abaı Qunanbaev
QYS
«Oqýshynyń qoıyn dápteri» strategıasy:
Abaı Qunanbaev týraly ne bilemiz?
AbaıIbrahım Qunanbaev 29, 07. 1845 - 23, 06, 1904- qazirgi Shyǵys Qazaqstan oblysy, Abaı aýdany, Qasqabulaq jaılaýynda dúnıege kelgen, beıiti Jıdebaıda.
Abaı - uly aqyn, fılosof, aǵartýshy, kompozıtor. Ol bala kezinen sheshen, ertegi, áńgimelerdi tez uǵyp alatyn zerektigimen, yntalylyǵymen kózge túsken. Anasy Uljan da sheshen bolǵan, sóz qadirin biletin adam bolǵan.
Abaı - qazaq jazba ádebıetiniń negizin qalaýshy jáne onyń alǵashqy klassıgi. Abaı óleń shyǵarýdy bala kezinde - aq bastaǵan. Alaıda jasy qyryqqa kelgennen keıin ǵana kórkem ádebıetke shyndap yqylas qoıyp, kózqarasy qalyptasyp, sóz óneriniń halyq sanasyna tıgizer yqpalyn túsinedi.
Aqynnyń jeti atasyn syzba arqyly túsindir
ORTA JÚZ TOBYQTY ARǴYN RÝY OLJAI BATYR - dan: 1. Aıdos
2. Qaıdos
3. Jigitek
AIDOSTYŃ AIPARA DEGEN ÁIELİNEN: 1. YRǴYZBAI
2. Kótibaq
3. Topaı
4. Torǵaı
YRǴYZBAIDAN: 1. Úrker
2. Myrzataı.
3. Jortar
4. ÓSKENBAI
ÓSKENBAIDYŃ ZERE DEGEN áıelinen QUNANBAI TÝADY.
Qunanbaı 4 áıel alǵan.
BÁIİBSHESİ Kúńkeden - Qudaıberdi
Ekinshi áıeli: ULJANNAN: - TÁŃİRDERDİ, (TÁKEJAN) IBRAHIM (ABAI), YSQAQ, OSPAN
Úshinshi áıeli: Aıǵyzdan: Hallıýlla, Ysmaǵul
Tórtinshi áıeli Nurǵanymnan bala joq.
● Alǵash saýatyn qalaı ashty?
● Ol moldanyń aty kim?
● 10 jasta Abaıdy qaıda oqýǵa berdi?
● Medresede neshe jyl oqydy?
● Medreseden keıin oqýyn qaıda, ne úshin jalǵastyrdy?
● El bıleýge neshe jastan aralasty?
● Qaı jyldary bolys boldy?
● Qaı elde bolys boldy?
● Abaı neniń negizin qalady?
● Neshe jasynan bastap kórkem ádebıetke den qoıdy?
● Tabıǵat lırıkasyna jatatyn óleńderin ata.
á/ TÚSİNÝ - QOLDANÝ TAKSONOMIASY
Qys
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy,
Soqyr - mylqaý tanymas tiri jandy,
Ústi - basy aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap, kelip qaldy.
Dem alysy - úskirik, aıaz ben qar,
Kári qudań – qys kelip, álek saldy.
Ushpadaı bórkin kıgen oqshyraıtyp,
Aıazbenen qyzaryp ajarlandy.
Bulttaı qasy jaýyp eki kózin,
Basyn silkise, qar jaýyp, mazańdy aldy.
Borandaı burq - sarq etip doldanǵanda,
Alty qanat aq orda úı shaıqaldy.
Áýes kórip júgirgen jas balalar,
Beti – qoly dombyǵyp, úsik shaldy.
Shıdem men ton qabattap kıgen malshy
Bet qaraýǵa shydamaı syrt aınaldy.
Ónerdiń basty páni – adam, adam ómiriniń shyndyǵy. Kez kelgen shyǵarmada basyn máńgilik qar basqan, baýyryn kókoraı shalǵyn japqan taý sýrettele me, saıyn dalanyń salqyn samaly men saýmal bulaǵy... beınele me qalaı bolǵanda da sýretker bar sanaly shyǵarmashylyq áreketin, kúsh - qaıraty men sheberligin bir ǵana uly maqsatqa, adam júreginiń asyl syryn, adamzat janynyń jarqyn muratqa umtylǵan baıandy shyndyǵyn tanytýǵa jumyldyrady.
Janqara Dádebaev
Óleńdi satylaı keshendi taldaý:
Taqyryby: Qys
Avtory: Abaı Qunanbaev
Janr túri: Poezıa /lırıka/
Ideıasy: Qazaq halqy meken etken jerdiń qaharly
qysy, tabıǵat beınesi jáne
malshylardyń beınetin sheber beınelegen týyndy.
Óleńdi qara sózben baıandańyz:
Kórkemdik – estetıkalyq komponentter: Portret, peızaj, psıhologızm.
Óleńniń mazmundyq qurylymy: 1. Qystyń keıpi
2. Qystyń áreketi
3. Qystaǵy balalar
4. Qystaǵy malshynyń kúıi
b/ TALDAÝ - TOPTAÝ TAKSONOMIASY:
Óleńniń mazmundyq qurylymyn:
1. Qystyń keıpi
2. Qystyń áreketi
3. Qystaǵy balalar
4. Qystaǵy malshynyń kúıi
İİİ. Oıtolǵaý
Shyǵarmashylyq tapsyrma:
Óleńdegi árbir sýretti aqyn qandaı beıneli sózdermen jasaǵan?
/Aq kıimdi, aq saqaldy, deneli, mylqaý, soqyr, túsi sýyq, ústi - basy aq qyraý, basqan jeri syqyrlap, oqshyraıta bórik kıgen, aıazbenen qyzaryp, eki kózin qasy jaýyp, burq – sarq etip doldanyp/
v/ Psıhologıalyq trenıń:
Sharty:
Muǵalim mátin oqıdy. Oqýshylar kózderin jumyp, mátin mazmunyn oısha ret - retimen elestetip, este qalǵan zat esimderdi dápterge terip jazady. Jaýap úlgisi arqyly tekseriledi.
Qys tústi. Qar jaýyp tur. Kún uzardy. Túnniń aıazy qataıdy. Jıi - jıi boran soǵady. Toǵaılar aq mamyqqa oranady.
Jaýaby: Qys, qar, kún, tún, aıaz, boran, toǵaılar, mamyq.
«5 joldy óleń» strategıasy
Zat esim: Qys.
Syn esim:
Etistik:
Naqyl sóz:
Maǵynalas sóz:
Zat esim: Qys.
Syn esim: Aıazdy, borandy, qaharly, yzǵarly
Etistik: Boraıdy, syqyrlaıdy, úskiredi, tońdyrady
Naqyl sóz: Qys qarlata,
Daýyldata kelse,
Kóktem kóldete
Jaýyndata keledi.
Maǵynalas sóz: Aq mamyq
● Sonymen, balalar búgin biz ne óttik?
● Elbasymyz Abaı týraly ne degen eken?
● Tabıǵat lırıkasyna jatatyn óleńderin ata.
● Nelikten tabıǵat lırıkasyna jatady deımiz?
Úıge tapsyrma berý
«Qys» óleńi boıynsha mazmundama jazyp, shyǵarmashylyqpen óleń shýmaqtaryn jáne osy taqyrypqa sýretter salyp kelemiz.
Óleńdi jattap, mánerlep aıtýǵa mashyqtanamyz.
BİLİMDİ BAǴALAÝ TAKSONOMIASY
Qaraǵandy oblysy, Qarqaraly aýdany,
Nurken aýyly. Bastaýysh synyp muǵalimi
Nurmaǵanbet Jibek Serikqyzy
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
-
Bıologıa ǵylymyn ıgerýde oqýshylarǵa oqý pániniń jekelegen taqyryptary boıynsha tereń bilim berip, shyǵarmashylyq oılaý qabiletin damytyp, dúnıetanymyn keńeıtýde túrli qosymsha materıaldardy berýdiń mań...
