InfoHub Logo

Biz myna jaryq dúnıeniń ártúrli keremetteri men ásem ǵımarattarynan bólek, jer betinde olardan da mańyzdyraq qurylymnyń bolýy múmkin ekenin oılaı bermeımiz. Shpısbergendegi «Dúnıejúzilik tuqym saqtaý qoımasy» dep atalatyn nysannyń mańyzy bizdiń bolashaǵymyz úshin zor bolýy múmkin.

Bul ǵımarat Norvegıada óte sýyq klımat jaǵdaıynda, 120 metrlik tereńdikte, Longıır aýyldyq okrýginde teńiz deńgeıinen 130 metr bıiktikte ornalasqan. Joba álemdegi barlyq aýylsharýashylyq ósimdikteriniń tuqymdaryn saqtaýǵa arnalǵan. Klımat ózgerse de, ıadrolyq soǵys bolsa da qoımadaǵy tuqymdardyń qaýipsizdigi saqtala beredi. Tuqymdardyń kóp bóligin syrtqy jaǵdaılarǵa qaramastan, júzdegen, tipti myńdaǵan jyldar boıy saqtaýǵa bolatyny boljanýda.

Tuqym saqtaý qoımasy 4,5 mıllıon dán túrlerine shaqtalyp jasalǵan. Jer betindegi ár eldiń, onyń ishinde soǵysty bastan ótkerip jatqan elderdiń de osy qoımada dán salynǵan qutylary bar. Máselen, raketalyq oq jaýdyrýlardyń kesirinen dándi-daqyl ónimderine zalal kelgen Sırıa úkimeti ózderiniń qutysynan daqyldarynyń bir bóligin paıdalanýǵa alǵan.

Aıtýly nysan shlúzdi kameramen jáne jarylysqa qarsy esikpen jabdyqtalǵan. Tońazytqysh qondyrǵylary dánderdiń saqtalýyn qamtamasyz etedi, tipti, qurylǵylar isten shyqsa da, nysan ishindegi temperatýra birneshe aptaǵa deıin 3 °C-den joǵary aspaıdy.

Tuqymdardyń metabolıkalyq belsendiligin saqtaýǵa ońtaıly temperatýra -18 °C bolǵandyqtan, olar sol temperatýrada saqtalady. Aıta keterligi, munda eshqandaı da zańsyz ósimdikter saqtalmaıdy eken.

---