Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Altyn qus pen sur qasqyr

Burynǵy zamanda bolǵan bir patsha. Ol patshanyń úsh uly hám bir júdá úlken baqshasy bar eken. Sondaı baqsha maqtaýǵa keletin edi. Mundaı baqsha ol zamanda dúnıe júzinde bolmaǵan. Eger bul baqshaǵa qaıǵyly ma, aýrý ma kisi kirse, qaıǵyly kisiniń qaıǵysy ketip, aýrý kisi aýrýynan salamat bolyp shyǵatyn edi. Bul baqshada dúnıe júzindegi neshe túrli jemister bar edi. Patsha baqshasyndaǵy osy jemis aǵashtarynyń ishinen bıik ósken bir alma aǵashyn jan-tánimen júdá jaqsy kóredi eken. Ol aǵashta ósken bir almanyń bireýi altynǵa, bireýi kúmiske, ıaǵnı ártúrli túske aınalyp turady eken. Bir zaman bul baqshaǵa ıelengen bir altyn qus kelgen. Altyn qustyń árbir júni altyn sekildi jalt-jult etip turǵan hám kózi gaýhar sekildi oınap turǵan. Bul ár kúni túnimen bul patshanyń baqshasyna ushyp kelip qonady eken. Álgi patshanyń súıikti alma aǵashynyń ár túni bir almasyn shuqyp, basqasyn qıyp túsirip ketedi eken. Kúnderde bir kún patsha baqshasyna shyqsa kerek. Alma aǵashynan almasyn qarasa, altyn sekildi jaqsy almasy júdá az qalǵan. Patsha bul isti kórip qapa bolǵan, qaıǵyra bastaǵan. Bir kúni patsha óziniń úsh ulyn shaqyryp aıtqan.

— Áı, ázız uldarym, qaısyńyzdyń qolyńnan keledi eken, baqshaǵa kelip júretin altyn qusty maǵan tirileı ustap berýge. Qaısyńyz ustasańyz óz ómirimde jarty patshalyǵymdy beremin hám ólgen ýaqytymda barlyq patshalyǵymdy ósıet aıtyp qaldyramyn, — degen. Osy sózdi patshadan uldary esitip: «Qaıǵyrmańyz, ne qylsaq ta ustarmyz», — degen.

Bular kezek qaraýyl tura bastaıdy. Áýeli úlken uly baqshaǵa baryp, túnde qaraýyl turǵan. Álgi alma aǵash túbinde otyrdy. Patsha uly uıyqtap ketken. Sol arada altyn qus kelip almalaryn qıyp, bir almasyn alyp ketken. Patsha uly oıanyp ketken. Kórdi, almalar qıylǵan. Bir almasy joq erteńgisi. Patsha turǵan, úlken ulyn shaqyrtqan hám suraǵan, «Áı, súıikti ulym, álgi qusty kórdiń be?» degen. Uly jaýap bergen nysap qylyp aıtqan: «Eı, ǵazız ata, kórmedim» degen.

Ekinshi kúni qaraýylǵa ekinshi uly ketken. Álgi alma aǵashy túbine baryp otyrǵan. Birazdan soń taǵy uıyqtap ketken. Sol arada qus kelip almany qıyp, bir almasyn alyp ketken. Erteńgisi patsha ulyn shaqyrtqan. Úlken uly sekildi jaýap bergen. Úshinshi ulyna kezek kelip, úshinshi uly baqshaǵa baryp alma aǵashy túbinde esh uıyqtamaǵan, birazdan soń baqshaǵa ot sekildi jalt etip jaryq bolǵan qus kelip qonǵan da almalardy qıa bastaǵan. Patshanyń uly haıla qylyp quıryǵynan ustaǵan. Biraq ustaı almaı qalǵan. Altyn qus olaı-bulaı etip ushyp ketken. Patsha ulynyń qolynda qalǵan bir qaýyrsyn. Patsha turǵan, ulyn shaqyrtqan, uly álgi qaýyrsyndy alyp baryp atasyna bergen. Patsha qaıran qalyp tipti qýanǵan. Óıtkeni ol qaýyrsyn qarańǵy túndi kúndizge aınaldyrǵan. Patsha osy qaýyrsyndy ózi otyratuǵyn úıge qoıǵan «bul qaýyrsyn joǵalýǵa tıis emes» dep. Munan soń altyn qus baqshaǵa tipti kelmegen. Kóp ýaqyt ótken soń patsha janyna uldaryn shaqyryp aıtqan: «Eı, meniń súıikti uldarym, ne bolsa da sol altyn qusty tirileı ustap ákelgenińizge burynǵy aıtqan ósıetimdi ornyna keltiremin»,—deıdi. Sol arada úlken uly men ortanshy uly inisine júdá ashýy kelip, ne bolsa da birge izdeımiz dep keńes etip aıtyp qoıǵan edi.

Munan soń úlken uly men ortanshy uly atasynan ruqsat surap hám qabyl duǵasyn alyp altyn qusty izdep shyǵyp ketken. Aǵalary shyǵyp ketken soń patshanyń kishi uly atasyna jalyna bastady: «Aı, ata, meni de jiber izdeýge». Atasy aıtqan: «Súıikti ulym, sen jas balasyń, uzaq jolǵa júrip kórmegensiń, mejeli jerge áli aǵalaryń barmaǵan da bolar»,—degen. Kún saıyn, saǵat saıyn kishi uly atasynan ótinip tilegen: «Ne bolsa da batańyzdy berip, ruqsat etińiz»—dep. Aqyr patsha kishi ulyn jibermese bolmaıtyn boldy. Atasy kóp qaıyr duǵa qylyp, kishi uly bir atqa minip jolǵa shyǵyp ketken. Bara-bara ózi de qaı jaqqa barǵanyn bilmegen. Ketip bara jatyp oılaı bastaǵan: «Alys pa eken, jaqyn ba eken, bıik pe eken, alasa ma eken?». Júrip baryp bir jerge jetken. Ol bir jaqsy sahara — jasyl shópti, bulaqtar aǵyp turǵan. Erteńine taǵy bir kesh júrgen, aldynan taqyr shól kezdesken. Biraz demin alǵan soń álgi taqyr shólden ketken. Biraz barǵan soń bir bıik aǵashty kóredi. Aǵashqa jazylǵan jazý bar eken. Jazýdy oqypty. Aǵashqa jazylǵan sózder: «Osy aǵash janynda úsh jol bar: ońǵa, solǵa, týra. Týra jolmen ketse, ol kisi ash-jalańash bolyp, salamat qalady. Oń jaqtaǵy jolǵa tússeń, atty bolsa aty ólip, ózi salamat qalady. Aǵashtan sol jaqqa ketse, ol kisi ólip, aty qalar», — dep jazylǵan. Patshanyń ulynyń júdá ishi pysyp, Qudaıǵa tapsyryp aǵashtan oń jaqqa qaraǵan jolǵa túsip júrip ketken. Patsha uly oılaǵan «atym ólse, ózim qalsam mal tabylar» dep bir kún júrgen, eki kún júrgen. Úshinshi kún bolǵanda buǵan bir jaqtan kelip bir sur qasqyr jolyqty. Bul sur qasqyr tilge kelip aıtty: «Eı, jas jigit, sen áýlıesiń. Aǵashtaǵy jazýdy kórgensiń. Onda jazǵan oń tarapqa ketseń atyń basy joǵalady»,—dep, sol arada «patshada at kóp» dep bul balanyń atyn bir shetke alyp baryp jeı bastaǵan. Patshanyń balasy atynan aırylǵan soń ózimen birge týǵan-týysqanynan aırylǵan sekildi shetke baryp jylaı bastaǵan. Birazdan soń jaıaýlap ketti. Bir kún, bir tún júrip bala múlde sharshady. Biraz demin alýǵa otyrdy. Sol arada artynan sur qasqyr shaýyp kelip hám ony qýyp jetip osy sózdi aıtty: «Men patsha uly jaılaý barýyńdy qyzǵanysh etip hám atyńdy men jedim» dep. Sur qasqyr bul baladan suraı bastady: «Áı, patshanyń uly, sen ne jumyspen júrsiń, jumysyńdy maǵan aıt?»—deıdi. Patsha uly jumysynyń bárin sur qasqyrǵa aıtady. Sur qasqyr: «Meniń ústime min», — deıdi. Bala mindi, qasqyr júgirip ketti. Sonda shapshań júrýi sonshalyq shapshań at bolsa da qasqyr artynan jeterlik emes. Bara-bara kún kesh boldy. Kún kesh bolǵan soń bular kelip bir tas jolǵa jetti. Ol tas jol shamasyz bıik eken. Sur qasqyr aıtty: «Ýaqyt jetti, tús meniń ústimnen. Osy tas jolǵa órmelep shyq. Osy joldan túskensin bir baqsha kórersiń. Sol baqshada bir altyn qapas ishinde bolady altyn qus. Alarsyń, biraq qapasqa tıme. Egerde qapasqa tıseń ólesiń. Nege deseń sol sátte qaraýylshylarǵa habar tıip ol baqshadan shyǵyp ketýge bolmaıdy. Sol saǵatta seni ustap alady», — deıdi. Patsha uly jol boıymen órmelep shyǵyp baqshaǵa kirdi hám altyn qusty kórdi. Qapastan alyp shyǵa bastaǵanda patsha ulyna oı tústi. Óz-ózine aıtty: «Altyn qapassyz qusty alyp júrý qıyn bolar», — dep. Qaıta baryp altyn qapasty sheship alam dep qapasty sheshe bastaǵanda baqshanyń ishi shýǵa tolyp  ketti. Qapasty baılaǵan jerde temir shybyqtyń bir basy patshanyń úıine kirgen eken. Eń basyna úlken qońyraý baılaǵan eken. Ol qońyraýdyń syldyraǵan daýsymen qaraýylshylar bul jigitti kelip ustaıdy. Altyn qustyń ıesi ol jerdiń patshasy Almathan atty han eken. Almat patsha júdá ashýshań kisi eken. Bul, patsha balasyna, bek qatty ashýlanyp: «Uıat emes pe saǵan osyndaı is istep júrýiń. Óziń qandaı adamsyń. Qaı patshanyń elinensiń, atyń kim?», — deıdi. Jigit qorqyp ketip: «Men Hıkmet degen patshanyń ulymyn. Meniń atym Fármúch», — deıdi. Almat jigitten suraıdy: «Sen munda nege keldiń?», — deıdi. Fármúch bylaı dep jaýap beredi: «Bizdiń patshamyzdyń baqshasyn bir altyn qus ıelenip alǵan edi. Kún saıyn túnde kelip baqshamyzdaǵy alma aǵashynan alma qıatyn edi hám bir alma alyp ketetin edi. Sonyń úshin ony ustap ákelýge meni atam jiberdi», — deıdi. Almat patsha aıtty: «Eı, jas jigit, óziń patsha uly bola turyp bul is saǵan kerek emes edi», —deıdi. Jigit aıtady: «Eger osy altyn qusty ustap ákelsem, atam ornyma patsha etip qoıamyn degen. Sonyń úshin meniń kelgenim», — dedi.

Almat aıtty: «Sen ondaı bolsa, jaqsylyqpen surasań, bir aýyz sóz sóılemeı berer edim. Jaqsy bola ma, seniń osy isińdi birneshe aǵylamnama jazdyryp árbir jerge taratsam. Tek seniń jastyǵyńdy eskerip seni qutqaramyn hám kóp mal beremin, maǵan sen bir qyzmet kórsetseń. Ol qyzmet—bálen degen úshinshi patsha memleketinde bir altyn jaldy at bar, ol memleket osy shahardan myń shaqyrym jerde, bir bıik úlken teńiz artynda, eger sen maǵan sol altyn jaldy atty taýyp ákelseń, saǵan bir sóz aıtpaı osy altyn qusty janym-tánimmen beremin. Eger osy qyzmetti qylmasań qaraq atyńdy búkil dúnıaǵa taratamyn»,—deıdi. Bul jigit Almat patshaǵa atty taýyp kelmekshi bolyp bas ıip shyǵyp ketedi. Qasqyr janyna kelgen jigit, sur qasqyrǵa basynan ótken isteriniń bárin sóılep beredi.

Qasqyr aıtty: «Áı, jigit, meniń aıtqanymdy nege tyńdamadyń. Nege aldyń altyn qapasty», — deıdi. Patsha uly qasqyrǵa: «Seniń aldyńda aıyptymyn», — deıdi. Qasqyr aıtady: «Qaıyr, Qudaıdyń isi shyǵar, endi sen meniń ústime min, qaıda barsań men seni sonda alyp baramyn»,— deıdi. Patsha uly qasqyrdyń jelkesine minedi. Sur qasqyr atqan oq sekildi shabady. Bir zamannan soń patsha aıtqan memleketke de túnde baryp jetken. Naq tún ortasynda aq tastan istegen albardyń qasyna keledi.

Qasqyr jigitke: «Bar, tez osy albarǵa kir, qazir qaraýylshylar uıyqtaǵan soń atty, ıaǵnı, altyn jaldy atty alyp shyq. Biraq dýalda altyn júgen bolar, oǵan tıme, eger tıseń ólesiń»,—deıdi. Patsha uly albarǵa kiredi. Atty aldy. Sol arada jigittiń kózi dýaldaǵy altyn júgenge tústi, jigit júgenge júdá qyzyqty. Alǵysy kelip alǵanda albar shý-shý ete qalyp qaraýylshylar oıanyp, albarǵa kirip, patsha ulyn ustap patshanyń aldyna kirgizdi. Patsha jigitten suraı bastaıdy: «Qaı eldensiń hám qandaı adamnyń ulysyń», — deıdi. Patsha uly qandaı kisi uly ekenin bárin aıtty. Patsha jigitke: «Saǵan mundaı is isteý jaraı ma, óziń bir patshanyń uly ekensiń qaıyr, bul kúnáńdi keshemin, maǵan bir qyzmet isteseń. Qyzmet — sol bir memlekette bir patsha bar, onyń bir sulý qyzy bar, neshe jyldar men jaýshy jiberdim, ǵashyq boldym, qyzyn maǵan bersin dep, ol maǵan qyzyn bermedi, eger sol qyzdy ákelip berseń barlyq kúnáńdi keshemin. Eger ákelmeseń qaraqtyǵyńdy ár memleketke jazý jazyp taratamyn hám qaraqtyǵyńdy árbir kisi bilip mazaq qylar. Eger osy isti ornyna keltirseń altyn jaldy atty, altyn júgendi óz yqtıarymmen saǵan beremin. Eger siz bastan jaqsylyqpen surasań jaqsy dep bir aýyz sóz aıtpaı berýshi edim», — deıdi. Patsha uly kóp zaman oılap turdy da sonan soń ýáde berip, qyzdy bilmek bolyp jylaı-jylaı sur qasqyrdyń janyna keldi. Bastan-aıaq qasqyrǵa jaı-kúıin aıtady. Qasqyr aıtty: «Nege aıtqan sózdi tyńdamadyń, nege tıdiń ol altyn júgenge», — deıdi. Jigit: «Aıyp mende, Qudaı solaı meni bastady», — deıdi. Qasqyr aıtty: «Jaraıdy, bolary boldy endi. Júr, meniń ústime min, qaıda bolsa da men seni sonda alyp baramyn»,— dedi. Qasqyr júdá qatty shapqan, sóıleýge hal joq. Biraz ýaqyt ótken soń álgi qyz atasynyń eline baryp jetti. Shahary altyn rıshatkamen aınaldyrǵan, ishinde baqsha. Sur qasqyr jigitke: «Tús ústimnen hám Allaǵa tapsyryp bar. Biz kelgen jolmen qaıtyp jol ústindegi emen aǵash túbinde meni kútip tur»,—deıdi. Patsha uly qasqyr aıtqandaı baryp emen túbinde kútip turady. Sur qasqyr altyn rıshatkanyń janyna baryp buǵyp turady.

Patsha qyzy baqshaǵa shyqqan. Kún batqan soń óziniń birge júretin qyzdarymen patsha qyzy júre-júre sur qasqyr janyna biraq kelgen.

Sol arada sur qasqyr rıshatka ústinen sekirip túsip, patsha qyzyn kóterip alyp jelkesine salyp, sekirip shyqty da shaýyp ketti. Júdá qatty shabýmen biraz ýaqyttan soń ózi aıtqan jasyl emen túbine kelip jetti. Patsha ulyn da qyzben birge arqasyna mingizip aldy.

Olar kete bersin. Endi biz patsha qyzy júrgen baqshaǵa keleıik. Qasqyr patsha qyzyn alyp shyǵyp ketken soń, janynda birge júrgen qyzdar patshaǵa kirip aıtty. Patsha bul sózdi estigen soń júırik atpen qasqyr artynan qýarǵa shyqty. Biraq qasqyr artynan jete almady. Endi sur qasqyr ústindegi patsha qyzy men patsha ulyna keleıik. Munda qyzǵa jigit ǵashyq bolady, qyz jigitke ǵashyq bolady. Qyzdy olar alyp kel degen patshaǵa jaqyndaıdy. Jigit qaıǵyra bastady hám qyzdy patshaǵa bergisi kelmeı jigittiń kózinen jastary domalap-domalap túse bastady. Jigittiń mundaı bolǵanyn sur qasqyr kórip jigitke: «Nege qaıǵyrasyń»,—deıdi. Jigit sur qasqyrǵa: «Áı, jan dostym, sur qasqyr, nege jylamaıyn, men ne qylam, tánim, janym, qanymmen bul patsha qyzyna ǵashyq boldym. Onan bir sátke aırylyp turýǵa halim joq. Patshaǵa aıtsam qyzdy bermeıdi. Basqadaı halim joq, eger altyn jaldy at úshin bermesem meniń ýádesiz atym hár jaqqa jaıylady. Osy ister úshin júdá qaıǵyram, qasqyr dosym», — dep jaýap beredi.

Sur qasqyr: «Eı, jigit, men saǵan kóp qyzmet ettim jáne ondaı bolsa da bir qyzmet kórseteıin. Men qazir sol qyz bolaıyn. Meni patsha janyna alyp baryp hám altyn jaldy atty al da alysqa ket. Men biraz ýaqyt ótken soń patshadan dalaǵa shyǵyp júrýge surarmyn. Ol meni óziniń baǵýshy qyzdarymen jiberer sol ýaqytta men seniń janyńda bolamyn»,— deıdi. Osy sózderdi sur qasqyr aıtady da kóz ashyp-jumǵansha patsha qyzy boldy. Tipti aıyrarlyq bolmady. Jigit áýeli qyzǵa pálen jerge baryp tur dep, qyz forymyndaǵy qasqyrdy jetektep patsha janyna kiredi. Patsha kórgen soń jany-tánimen qýanǵanǵan ne qylýǵa bilmeıdi. Shattanyp ótirik qyz bolǵan qasqyrdy alady da hám altyn jaldy atty jigitke beredi. Jigit júdá qýanyp altyn jaldy atqa minip, ózi ǵashyq bolǵan qyz janyna baryp óz qasyna mindirip birge ketedi. Patsha janynda sur qasqyr patsha qyzy bolyp bir kún turdy, úsh kún turdy. Tórtinshi kún sur qasqyr patshadan dalaǵa shyǵyp júrýge ruqsat surady. Patsha: «Men seni júrýge nege shyǵarmaıyn, janym, seniń úshin janym qurban bolsyn», — dep óziniń qyzmetker qyzdarymen dalaǵa shyǵýǵa ruqsat berdi.

Álgi jigit pen shyn patsha qyzy sur qasqyrdy umytady. Sol arada jigittiń esine jan dosy sur qasqyr túsedi. «Meniń jan dosym sur qasqyr qaıda eken» degende sol arada olardyń kózine sur qasqyr kórindi. Sur qasqyr kelip amandasyp hal-ahýal surap, jigit pen qyz sur qasqyrǵa minedi. Altyn jaldy atty bular ózderimen birge ertip ketedi. «Altyn jaldy atty alyp kel» degen patshaǵa jetýge az qalǵanda bular bir jerge toqtaıdy. Jigit sur qasqyrǵa jalynady: «Sur qasqyrym, sen maǵan kóp qyzmet qyldyń, raqmet, Alda razy bolsyn. Endi taǵy bir qyzmet qylsań munan soń qyzmet qospas edim. Bul altyn jaldy atqa júdá ıelendim tipti aırylǵym kelmeıdi»,—deıdi. Sur qasqyr «bolady» dep, jerge aýnap altyn jaldy at bolady. Jigit sulý qyzy men altyn jaldy atyn qaldyryp, ózi altyn jaldy at bolǵan sur qasqyrdy minip patsha janyna kiredi. Patsha bulardy kórip qatty qýanyp júdá shat bolady. Qarsy shyǵyp jigittiń qolyn súıip óziniń saltanatty úıine alyp kiredi. Jigittiń qurmetine jaqsy zıapat beredi. Júdá jaqsy qurmettedi. Túrli-túrli taǵamdar, sharaptar boldy, zıapatynda otyrdy birazdan soń jigit óziniń eline qaıtatyn ýaqyty bolǵanyn patshaǵa eskertedi. Patsha buǵan «jaraıdy» dep, altyn qus pen altyn qapasty shattanyp berip jiberedi. Jigit bulardy alyp qaladan shyǵyp ketti hám óziniń sulý qyzynyń janyna bardy. Ekeýi altyn jaldy atqa minip hám altyn qus pen altyn qapasty alyp ketti. Bir kún ótken soń baıaǵy patsha óziniń jalǵan altyn jaldy atyn erttep ańǵa shyqpaqshy bolyp qyzmetshilerine erttetedi. Patsha minip shyǵyp ketti. Patsha altyn jaldy atty ura bastaǵan edi. Ashýlanyp altyn jaldy at sur qasqyr boldy. Patshany ústinen jyǵyp túsirdi. Ózi shaýyp ketti. Sur qasqyr shaýyp otyryp shyn altyn jaldyǵa minip ketken jigit pen shyn patsha qyzy artynan jetti.

Sur qasqyrǵa jigit minip, qyz altyn jaldy atqa minedi. Sóıtip, bular solaı etip bara-bara alǵashqyda sur qasqyr jigittiń atyn jegen jerge jetip toqtaıdy. Sur qasqyr: «Men saǵan shyn yqylasymmen kóp qyzmet ettim. Osy orynda seniń atyńdy jedim, sol orynǵa jetkizdim. Endi meniń ústimnen tús. Min ózińniń altyn jaldy atyńa hám qaıda barsań sonda bar. Hosh-saý bol», — deıdi. Patsha uly sur qasqyrmen jylap kórisip aırylady. Bular óz jolymen bara-bara júdá sharshaǵan. Kún júdá yssy bolǵan. Ózderiniń shaharlaryna az jer qalǵanda toǵaı janyna bir aǵash túbine dem almaq úshin jatady. Altyn jaldy atty sol aǵashqa baılap qoıǵan. Altyn qusty altyn qapaspen ózderiniń bas jaǵyna qoıyp, ózderi jumsaq shóptiń, ústine jatqan. Sóılese sóılese bular uıyqtap ketken. Sol ýaqytta bul jigittiń eki aǵasy altyn qusty izdep ketken jerlerinen bos qaıtyp kele jatyr eken. İnisi jatqan jerge kelip jetken aǵalary altyn qus pen altyn qapasty kórip qatty qyzyqty. Óziniń inisin óltirmekshi bolyp, bir aǵasy qanjaryn qynabynan shyǵaryp inisin jaryp tastady. Patsha qyzyn oıatyp suraı bastaǵan atyń kim, qaı jerdiń, qaı patshanyń, qaı shahardyń dep odan aty-jónin, qaı jerden ekendigin surady. Patsha qyzy óziniń ǵashyq bolǵan jigitiniń qanjarmen jarylyp qalǵanyn kórip júdá qatty jylaı bastady hám aıtady: «Men sondaı degen patshanyń qyzymyn. Meni ákelgen sizdiń inińiz. Ony uıyqtaǵan ýaqytta qaısyńyz óltirdińiz. Bul batyrlyq emes qoı. Eger sizder ony oıaý ýaqytynda óltirgen bolsańyz, ol ýaqytta bir sóz bolmas edi», — deıdi.

Eki aǵasy qyzdyń sózin kerek te qylmaıdy. Altyn jaldy at, altyn qus, qyzdy — bárin alyp shaharyna keledi. Úlken toı qylyp han qyzdy úlken balasyna qospaq bolady. Qyz hanǵa: Aryzym bar, sony aıtqasyn qosyńyz», — deıdi. Han:

— Qandaı aryz, aıt, — deıdi.

Qyz bastan-aıaq kórgenderin baıan qylady. Han nanaryn da, nanbasyn da bilmeı sol arada dereý kishi balasynyń óligine kisi attandyrady. Kisiler barsa, basynda bir sur qasqyr han balasynyń jaralaryn jalap jazyp, tiriltip alyp otyr eken. Kelgender jylap kórisedi. Qasqyrmen hosh aıtysady. Bireýleri súıinshi surap hanǵa qaıta shabady, Shaharǵa kelgen soń ákesimen kórisip, eki aǵasyn han malǵa qul qylyp qoıady. Myna balasyna han súıikti qyzyn qosyp, otyz kún oıyn, qyryq kún toıyn istep, óz ornyna han qoıypty.


You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama