InfoHub Logo

Eki jyr jazsam saǵan birin arnap,
«Ana» dep jazdym ylǵı sóz basyna.

Muqaǵalı Maqataev

«Ana» degen uǵymdy qalaı túsinesiz degen suraq maǵan qoıylǵan bolsa, men sirá jaýap bere almas edim. Nege dersiz, anashym? Sebebi, sizdiń keremettigińizdi sózben jetkizý men úshin, sizdiń perzentińiz úshin múmkin emes. Siz – eń erekshe tulǵasyz. Siz týraly qanshama aıbatty ańyzdar, júrekti tolqynsha terbetken jyrlar, ásem áýender men taǵylymdy tarıhtar jazylǵany da ótirik emes. Ana atty ulylyqqa myna álemniń eshbir keremeti jetpegen, jetken emes, jetpeıdi de. Nege dersiz?

Adam balasy myna jaryq dúnıeniń esigin ashqannan, myna qamshynyń sabyndaı ǵana taǵdyrǵa aıaq basqannan - aq  kúnniń jylýynan artyq ystyqty, bar álemniń mahabbat ataýly sezimderin, qamqorlyq pen meıirimdilikti tek biraq jannan alady. Ol – taǵy da Ana! Meniń dál qazir osy ómirdiń bir kirpishi bolyp qalanýym da, myna taǵdyrdyń kishkene bólshegi bolýymnyń da basty sebepshisi sizsiz. Maǵan, myna bar álemge, adamzat ataýlynyń bárine de ómir syılaǵan, jaryq dúnıeni tartý ete bilgen Analar qoǵamnyń eń bıik, eń qasterli, eń qurmetti tulǵalary bolyp qala bermek.

Meniń sizdi qanshalyqty jaqsy kóretinimdi bilesiz be, sezesiz be,  Anashym? Búkil ǵalamnyń sezim ataýlysy da bala men ananyń arasyndaǵy mahabbattyń qasynda túkke turǵysyz, áste. Dúnıede ananyń mahabbatynan asqan myqty, asqan qurmetti, asqan qasıetti, asqan sheber mahabbattyń joqtyǵyna senimdimin.

Men, shyndyǵyna kelgende tek sizge emes, álemniń barsha «Ana» ataýly tulǵalaryna qyzyǵa qaraımyn...Keıde, osyndaı aq jaýlyqty analardyń judyryqtaı júreginde ornalasqan asqan jiger men talaptylyqqa tamsana da, tańdana da qaraımyn. Sondaǵy jalǵyz oı: «Mundaı keremet jandarǵa laıyq bolý, olardyń aldyndaǵy paryzyn óteý  úshin perzent degen adamzat ne jasaýy kerek eken bul ǵalamda?». Biraq, bul suraqtyń jaýabyn ózim de taba almadym. Nege dersiz? Sebebi, meniń oıymsha ananyń aldyndaǵy borysh, ananyń aldyndaǵy qaryz ben paryz eshqashan eshbir ispen ólshenbeıdi. «Alyp anadan týady» dep beker aıtpaǵan bolsa kerek qazaq halqymyz...Erteńgi kúni sen baı bol, ataǵyńmen dańqyń aspanǵa jetken tulǵa bol, báribir de...Báribir de Ananyń aldyndaǵy qaryzymyz ótelmek emes!

Áli esimde, kishkentaı kezimnen qarapaıym qulaýlarǵa bola jylap qalatyn edim. Sol sátterde qoltyǵymnan demep turǵyzyp, perzenti úshin jany shyǵatyn jandardyń biri siz boldyńyz, Anashym. Qazir meniń jasym on bestiń ózine de keldi, biraq, men áli kúnge deıin sizdiń qasyńyzda ózimdi balasha sezinemin. Iá, Anasy bar adamdar qartaımaıdy... Meniń alpys eki tamyrymda sizdiń bergen tárbıeńiz, siz bergen ónege men namysshyldyq qyzǵylt qanmen tirkese aǵyp jatyr, meniń judyryqtaı júregimde sizge degen ólsheýsiz, sizge degen sheksiz alpaýyt mahabbat teńizdeı tolqýda, Anashym.

 Áıel adam – tabıǵattyń eń bir erekshe, eń bir  kórkem balasy. Men muny tolyq senimmen aıta alamyn, sebebi dáleli – siz. Náziktik pen jigerlikti óń boıyńyzǵa qondyra bilgen, bir shańyraqtyń aıaýlysy bolyp, jaqsylyǵymyzdy asyryp, jamanymyzdy jasyrǵan da sizsiz. Qanattyǵa qaqtyrmaı , tumsyqtyǵa shoqtyrmaı,  biz úshin baryn bergen, bardan bal jasaǵan sizdeı tulǵanyń perzenti bolý - men úshin teńdesi joq maqtanysh ekenin umytpaǵaısyz.

 Anany syılaý, anany qadirleý, anany qurmetteý mıllıardtaǵan adamdardyń ortaq paryzy. Tipti, Muhammed Paıǵambarymyzdyń hadısteriniń ózinde de eń aldymen anany qurmetteý paryz ekendigi aıtylady. Hadısterde aıtylǵandaı: «Áýeli anańa, taǵy da anańa, sodan soń ákeńe jaqsylyq jasa».

Jumaqtyń kilti – ananyń tabanynyń astynda. Ana ár júrek úshin, ár jan úshin meıirimi sheksiz dos, qurby, syrlas, mahabbat dep esepteımin. Sebebi, bizdiń tal boıymyzdaǵy barlyq qasıetter men minezder, daryn men talanttar ananyń aq sútimen tula boıymyzǵa daryǵan, ananyń aq sútimen oıymyz ben júregimizge ónege bolyp sińgen. Ótirik emes, keı kezderi alystaý ketken qatelikterimmen, oılanbaı sóılegen sózderimmen sizdiń kóńilińizge qaıaý túsirip alyp jatamyn. Bul , árıne, meniń qatelikterimniń biri bolyp tabylady. Sebebi, Qudaıdan keıinge qudiret ıesi – sizsiz.

Qazirgi qoǵam máselesinde analardyń róli qandaı? Zamannyń aǵymyna bet buramyz dep qazirgi tańda keı jas qaýym ata-ananyń qadirin  uǵyna almaı jatady keı sátterde... Anasyn alaqanda salyp ustaýdyń ornyna, kirpikshe jıyrylyp, asyp ketse anasyna qarsy sóz aıtýdan jaltarmaıtyn jastardy kórgende , eń birinshi kezekte ashýlanatynymyz sózsiz, al odan soń – aıaımyz. Nege dersiz? Myna kirpiktiń qaǵysymen, saǵattyń júrisimen–aq joq bolar bes kúndik fenıde analaryn baǵalaı almaǵan sormańdaılardyń erteńgi kúni tyrnaq tistep, ókinish lebiniń júregin alaýlaǵan órtke ulasatyny bárimizge de málim. Osyndaı qyzýqandy, jáı tasy basynbaǵan jastardy kórgende ishimnen oılanyp ta, kúıinip te qalamyn. Rasynda, Anasyn qurmettegen jandardy «adam» dep ataý durys pa? Meniń oıymsha – joq. Myna taǵdyrdy, myna ómirdi, óziniń jastyq shaǵy men qýanyshyn saǵan tartý etken názik jandy, aq jaýlyqty analardy qurmettemeý adamzattyń eń tómen dárejesi dep baǵalaımyn óz basym... Eger de, qazirgi tańda kóptegen máseleni dál osy «Ana men bala» tárbıesine bursaq, onda Qazaqstannyń  bolashaǵy kún nurynan da jarqyn, aı sáýlesinen de kórkem bolar edi...Sebebi, Otan – otbasydan bastalady. Al Otbasynyń tiregi, oshaq qasy, shańyraqtyń uıytqysy – Ana.

Qazaqtyń bes arystarynyń biregeıleri Ahmet Baıtursynuly, Sáken Seıfýllın, ádebıetimizdiń bıik muzbalaǵy Muqaǵalı atalarymyz óz Analaryna emirene jyr arnaǵanda, meniń de qalam tartyp sizdeı janǵa hat jazbaýym qatelik bolar da edi, áste.

«Múmkin, ana mahabbaty shyǵar bul,

Meni súıep kele jatqan qulatpaı.»

Armanymnyń basty keıipkeri bir ózińiz. Búgin men ne jasasam da, ne nársege talpynsam da, bári de siz ben asqar taý Ákem úshin dep esepteımin. Bolashaqta óz mamandyǵymnyń bilgiri bolyp, sizderdi qýanyshqa bólesem – meniń ómirimniń eń tátti shaǵy osy bolar edi. Erteńgi kúni, «Mine, meniń ulym!»- dep siz maqtanardaı tulǵa bolý armanym men maqsatymnyń shekarasy . Sizdiń aq jaýlyǵyńyz, meni qushaqtap , qoldaý bergen altyn qoldaryńyz, maǵan móldireı qarap, «Qulynym!» degen janarlaryńyz, eshbir jannyń sulýlyǵy teń kelmes aq dıdaryńyz, eń bastysy – qulaǵanda turýdy, qatelikterden sabaq alyp, moıymaýdy úıretken júregińiz – meniń bolashaǵymnyń kilti dep esepteımin. Siz bergen tárbıe, siz bergen ónege bolashaqta men úshin taptyrmas serik bolaryna senimim mol.

Qazirgi tańda álemniń kóptegen balalary ana mahabbaty men ana jylýyn kórip óspegeni barshamyzǵa belgili. Sondaı bir anasyz kún keship júrgen bóbekterdi oıǵa alsam, dene boıymnan toq júrip ótkendeı bolady... Sol mezetterde, sol mınýttyq sátterde ózimniń qandaı baqytty jan ekenimdi túsingendeı bolamyn, rasy kerek. Shyndyǵynda, sizsiz, Anashym, meniń ómirim bos. Qaı jerge barsam da, jyraqqa ketken bolsam da júregim sizge qaraı tartylyp, sizge qaraı jete almaı turady. Bálkim, dál osy sezim balanyń anaǵa degen sheksiz mahabbaty bolyp tabylar, solaı emes pe? Siz meniń júregimdesiz, siz meniń oıymdasyz,  meniń boıymdaǵy ár bólshekte sizge degen úlken oryndar tym kóp, senesiz be? Sebebi, siz – Ulysyz.

Baýyr eti balasyn ózgelerden kem ósirmeı, mápelep, aıalap ósirgen balańyzdy biri menmin. Bolashaqta maǵan jasaǵan bar jaqsylyǵyńyzdy eki eselep qaıtarýǵa perzentińiz retinde, ýáde beremin, aıaýly da ardaqty Anashym. Keshe, búgin, erteń jáne máńgilik. Anaǵa degen mahabbat sheksizdikten quralady, jyldar ótsin, ǵasyrlar ótsin bul mahabbattyń shekarasy kórinbeıdi, shegi joq ekeni dáleldene beredi. «Ana» atty uǵym barda, «Ana» atty teńizdeı tolqyǵan mahabbat barda myna álem árqashan jylýlyqta bolaryna senimdimin.

Toqsan aýyz sózdiń tobyqtaı túıini de bolady. Meniń de júrekten shyqqan, laýlaǵan órt hatymnyń túıini jaqyndady. Sol túıinniń qorytyndysy retinde aıtarym: «Ana – bári senen bas tartqanda, myna álem seni jalǵyz qaldyrǵanda janyńda bolyp, medet bolar, demeý bolar jalǵyz jan. Ana – ol seniń syrlasyń, seniń dosyń, seniń ózindik perishteń ári qazynań. Ony qurmettemeý - bizdiń, barlyq perzent ataýlysynyń eń úlken kúnási bolmaq».

---