InfoHub Logo

Biz soǵysty kórgen joqpyz... Alaıda tarıh qoınaýyna ketken sol zulamat jyldar jaıly el degende ezilip, jurt degende jumylyp, jerge ter tógip, halyqqa qan tógip qyzmet etken, Otan aldyndaǵy boryshyn adal ótkergen maıdangerlerimizdiń, tyl ardagerleriniń estelikterinen qanyqpyz.

Anasy baýyr eti balasynan, otbasy tiregi men súıenishi bolǵan azamatynan aırylǵan, jas arýdy jesir, jas balany jetim etip, dalany qanǵa bóktirgen soǵys - Fashısik Germanıanyń, onyń basynda turǵan Gıtlershilerdiń qanquıly áreketiniń jemisi ekenine tarıhtan qanyqpyz. Jer jahandy jalmap, "tulymdyny qul etsem, burymdyny kúń etsem" degen dushpannyń basty maqsaty oryndalmady. Eli úshin aıanyp qalýdy erligine syn, jurty úshin aıanýdy jigittigine syn dep uǵynar erler barda qaı dushpannyń bolmasyn pıǵyly oryndalmaq ta emes edi.

Týmysynan erlik bilekte emes, júrekte ekenin uǵynyp ósken qazaǵymnyń ul-qyzdary da Otan qorǵaý jolynda jan alyp, jan beristi. Yqylym zamannan beri ata-babasynyń úkili naızasynyń ushymen, júrekten shyqqan erlik isimen aman saqtap kelgen týǵan jerin jaý tabanyna taptatýǵa olardyń namysy jibermedi.Taǵdyrdyń ózi Uly Otan soǵysynyń qaharmandaryn bizdiń elimizde týǵyzyp,olardyń ataǵyn ózimizde ǵana emes, ózge elderge de shyǵarǵany - erlik qazaqtyń qanyna sińgen asyl qasıet ekeniniń taǵy bir dáleli.Erlik pen eldikti jyrlaǵan batyrlyq dastandardy estip ósken aǵa býyn qazaqtyń qasıetti uǵymy namysty tý etip, jaýǵa qarsy taısalmaı urys saldy.

Kúrkirep ótken kúndeı bolǵan sol zulamat jyldar dese, esimi aýyzdan shyqqannan-aq estigen qulaqqa kóp nárseni uqtyryp, keıbireýlerdi kúni buryn buqtyryp turatyn biregeı tulǵamyz Baýyrjan Momyshuly esime túsedi. Qanshama halyq saryla kútken jeńisti jaqyndatýǵa zor úles qosqan batyr babamyzdyń etken erligin, aıtqan sózderin oqyp otyryp ár kez tánti bolamyn. Ol kisiniń erlik, qolbasshylyq isterine, fotosýretterine qarap otyrǵanda, taspaǵa jazylyp alynǵan daýysyn estigende qazaq halqynyń baıyrǵy erlik bitimin kóz aldyma ákelemin. Ata-babamyzdyń aq almastaı jarqyldaǵan jiger-qaıraty da, batyldyq pen batyrlyqqa qushtarlyǵy da Baýyrjan atanyń bir boıyna toǵysqandaı.Arpalyspen ótkergen aýyr jyldarda sol kezdegi Otannyń júregi sanalǵan Máskeý qalasyn qorǵaý jolynda general Panfılovtyń shákirti bolǵan batalón komandıri Baýyrjan Momyshuly áskerı talantyn, qolbasyshylyq, qala berdi zor adamgershilik qarym-qasıetin kórsete bilgen eken. Sol jyldary aǵa leıtenant, batalón komandıri ne bary eki jyl ishinde polkovnık ataǵynda bola tura dıvızıa komandıriniń generaldyq qyzmetin atqarýy qanǵa sińgen qazaqy asyl qasıettiń belgisi emeı nemene?! 

"Adamǵa degen qaltqysyz súıispenshilik onyń bitim-bolmysymen bite qaınasqan aıryqsha qasıeti bolatyn"- dep eske alady belgili maıdanger jazýshy Tahaýı Ahtanov. Urystyń ottaı qaınaǵan ortasyna kózjumbaılyqpen qoıyp ketetin erjúrektigi batyr atamyzdyń qaraýyndaǵy jaýyngerlerge degen rıasyz súıispenshiligi men otanshyldyq asqaq sezimnen týsa kerek. El aýzynda halyq danalyǵyndaı bolyp tarap ketken Baýyrjan Momyshulynyń:

"Tireskenniń tizesin búktirgen-er,

Beldeskenniń belin syndyrǵan-er

Jaǵalasqannyń janyn jahnamǵa tapsyrǵan - er" dep keletin sózi bar. Osy sózdegi naǵyz erdiń asyl qasıetteri er babamyzdyń óz ón boıynan tabylǵany sózsiz.

Buqsań ólim qanjaryn suǵatyn,ımenseń tabanynyń astyna salyp ezetin alasapyran soǵysta el qorǵany bolǵan erlerden meniń týǵan jerim de kende emes. Keńes Odaǵynyń batyry ataǵyn alǵan 497 qazaqstandyqtyń ishinde óńirimizden úsh aıtýly azamat eren erlik pen tabandylyq arqasynda Keńes Odaǵynyń batyry ataǵyn aldy. Olar jerlesteri ardaqtap kóshe atyn bergen P.P.Jýrba, V.V.Býntavskıh, A.S.Krahmal. Batyr atanbasa da maıdan jolyn qarapaıym qazaq aýylynan bastaǵan jerlesimiz Q.Tastanbekov jeńis kúnin Berlınde qarsy aldy.Ol kisini "Berlınge jetken qazaq" dep maqtanyshpen aıtýǵa bolady dep oılaımyn.

Taıaqtan taısalmasań, semserden seskenbeseń ǵana jeńdim deýge bolatyn almaǵaıyp soǵysta Otan úshin ot keshken jerlesterimniń isi búgingi urpaqqa ónege. Olardyń esimi el esinde máńgi saqtalýy tıis. Baıqasaq, Uly Otan soǵysy, ondaǵy tize búgip tiri júrgennen, tike turyp shahıt bolýdy qalaǵan jandar el jadynan birtindep óship bara jatqandaı ma... Erler esimi el esinde máńgi saqtalýy tıis qoı. Balań kóńilmen qazirgi tańda qazaq patrıotızimin, ulttyq rýhty aspandata kóterý máselesi aldyńǵy kezekke qoıylǵan shaqta qanǵa sińgen asyl qasıet - erlik pen namystyń, ultjandylyqtyń aıryqsha úlgisin kórsetken qazaqstandyq maıdangerlerdiń aty dáriptelip, urpaqqa tanylǵannyn qalaımyn.El tiregi bolý úshin er bop týǵan adal urpaqtyń el basyna synaq bolǵan surapyl soǵys jyldaryndaǵy tózimdiligi men ómir úshin ólgenshe kúresken tabandylyǵy, qaıraty men kaharmandyǵy bolmasa, búgingi jarqyn bolashaqqa batyl qadam jasap, órkendeý jolyna túsken táýelsiz memleketimiz de bolmas pa edi, qaıdam... Sol sebepti de erlerimizdi el úshin, ulandarymyzdy ult úshin dáripteıik.

---