InfoHub Logo

Jazǵytury bastalǵan soń-aq, meniń tabıǵatty qatty súıý sezimim oıandy. Jazǵyturǵy laı selderdiń órden tómen tóbeniń baýyrymen shýlap, syldyrlap júgirgenin qarap turǵanda óte rahattanýshy edim. Taǵy bir qyzyq kóretin nársem – seldiń betin shybyqpen tazartý edi, biraq muny maǵan kóp luqsat etpeıtin. Esigimiz aldynan Aq Edil kórinip jatady. Men ózen qashan buzylar eken dep tynshymaı kúttim. Aqyrynda sarǵaıyp kútken kúnim de jetti! Esekeń erteńgisin men turar-turmastan asyǵyp kirip kelip, qýanyp: «Aq Edil buzyldy» – dedi. Kózdi ashyp-jumǵansha kıinip, esik aldyna yrǵyp shyqtym. Bireýdi jep jibergendeı bolyp qaraı bastadym. Eki jıektiń arasymen qaraýytqan jalpaq kók muz josyp bara jatyr keıde sary muz da zyrǵyp óte shyǵady.

Ózendi kese túsken qysqy jol áldeqashan jóńkip asyp barady, onyń ústinde bir sorly qara sıyr esinen tanyp, ol shetimen bul shetine shapqylap júr. Shabýyldap júrgen sıyr tıtteı jańylyp bassa, qasymdaǵy qyz-qatyndar aıap shý ete túsedi. Sıyrdyń ókirgeni kulaqqa tıip tur. Sorly maldy men aıaı bastadym. Bıik tik jardyń syrtyna bara bergende, ózen jaltaryp ketedi, jartas artynda jol da, ústinde óńkildep júgirgen sıyr da tasaǵa tústi.

Bir kezde muz ústinde eki ıt kórindi, biraq olardyń sasqalaqtap sekirgeni aıaýdyń ornyna qasymdaǵylardyń arasynda kúlki týǵyzdy. Jurttyń bári de ıtter sýǵa ketpeıdi ıa qarǵyp, ıa júzip shyǵar dep sendi. Men de soǵan nanyp ketip, sorly sıyrdy umytyp, basqalarmen birge kúle bastadym. Itter jurttyń úmitin aıaqsyz qaldyrmady. Kóp keshikpeı jıekke ótip shyqty. Muz áli tutas tizbekpen ótip jatyr.

Muz syqyrlap, dal-dal bolyp synyp jatyr, aralarynda sý shalp-shalp etedi. Muzdar biriniń ústine biri yrǵyp minisedi, irirek myqtylary álsizderin búgerlep astyna salyp barady. Muzdar siresip, býylǵan jerde bir qyry kókke kóterilip, jónelip ketedi. Keıde soǵysyp ketken eki muz kúl-talqan bolyp usatylyp, astyna batady. Qobyzdyń kúńirengeni sıaqty sarnap, anyq qulaqqa tıedi.

Sol qorqynyshty zor tamashaǵa qarap bolyp, úıdegi ájeme keldim de, kórgen-bilgenimdi qyzǵyndap aıta bastadym. Maldan ákem qaıtqan soń, Aq Edildiń buzylǵanyn burynǵydan da beter qyzǵyndap uzaǵyraq sóıledim. Úıtkeni, neden ekenin bilmeımin, ákem yqylastyraq tyńdady.

Sol kúnnen bastap, Aq Edilge daıym qarap turatyn boldym. Ózen arnasynan shyǵyp, alasa jıegin japty: teńizdeı jarqyrap, dalany shaıa bastady. Kúnbe-kún ózen túri ózgerip, aqyrynda sý segiz shaqyrymnan asý jerdi shaıyp, bultqa aralasty. Miner jaqta ushyna kóz jetpeıtin jarqyraǵan sý, beti tep-tegis, tap-taza shyny sıaqty. Úıdiń tike qarsy aldynda sýdan basy qyltıyp, úrpıip turǵan shegirshin men emen aǵashtar qaraýytady, ýaq aralǵa uqsaıdy. Tasqyn sý kópke deıin qaıtpady.

Aqsaquly

---