Sońǵy jańartý

(Ózgertilgen ýaqyty 3 kún buryn)
Aq gúlder
«Aq gúlder» aksıasy

Maqsaty: a) Táýelsizdikke qol jetkizýge septigin tıgizgen, júregi Otanym, Qazaqstanym dep soqqan jeltoqsan qurbandaryn eske alý.
á) Oqýshylardyń bir - birine jaqsy qarym – qatynastaryn qalyptastyrý, analaryn syılaýǵa tárbıeleý.
Kórnekiligi: Jeltoqsan qurbandarynyń sýretteri, naqyl sózder, aq gúlder.

Barysy:
İ. Kirispe bólim.
- «Jeltoqsan oqıǵasyna» bıyl 28 jyl tolyp otyr. Egemendigimizge 23 jyl boldy. Táýelsizdigimizdi táý etip, jarqyn bolashaqqa qadam bastyq. Azattyq bizge ońaı kelgen joq. Azattyq jolynda talaı bozdaq qurban boldy. 1986 jylǵy «Jeltoqsan oqıǵasynyń» qurbandaryn sizder bilesizder. (oqýshylardyń ózderinen suraý).
- Olardy eske alyp, erlikterin elge mura, urpaqqa uran ǵyp aıta júrýimiz kerek.

- Erlikke taǵzym ete bilýimiz kerek. Olardyń erlikterin este saqtap, sol kezdegi «Respýblıka alańy» qazir «jeltoqsan alańy» dep atalady. Almatyda Táýelsizdik monýmenti ashyldy. Jeltoqsan qurbandaryna kóshe, mektep ataýlary berildi. Búgin biz de olardy eske alyp, olardyń eskertkishterine gúl shoqtaryn qoıýymyzǵa bolady. Jol túsip Almaty, Astana qalalaryna baryp jatsańyzdar mindetti túrde barady dep esepteımiz.

- Búgin osy oqıǵaǵa baılanysty «Aq gúlder» aksıasyn ótkizgeli otyrmyz.
«Aq gúlder» - ótkendi eske túsirip, aldaǵy jaqsylyqqa umtylar jylylyqtyń belgisi;
«Aq gúlder» - qanǵa boıalǵan jeltoqsan jastarynyń, arman etken azattyqtyń belgisi;
«Aq gúlder» - tazalyq pen páktiktiń belgisi;

«Aq gúlder» - ár adamnyń júregine sezim uıalatar qýanyshtyń belgisi.
- Gúl syılaý ádebiniń tarıhy óte tereńde. Tipti arheologtardyń zertteýinshe, adamdar gúldi alǵash qola dáýirinde de ásemdik quraly retinde paıdalanypty. Orta ǵasyrlyq tarıh betterine kóz júgirtsek, Eýropada soǵystan jeńispen oralǵan sarbazdardyń jolyna kesilgen gúlsabaqtaryn laqtyrý, jańa úılengen jastardyń aldyna raýshan gúliniń kúltelerin shashý dástúri bolǵan. Bul –«Joldaryń gúlge oransyn!» degen aq tilektiń belgisi. Mine osy sıaqty gúlge qatysty yrym, dástúrlerdiń barlyǵy ósimdiktiń adam janymen egiz ekenin dáleldeıdi. Bertin kele batyrlardyń tós belgisi retinde gúlshoǵyrlary qadalsa, aqsúıekten shyqqan fransýz qyzdary shashtaryna ádemi gúl sıdamdaryn taǵatyn bolǵan. Osylaı keýdesine, shashyna taqqan, qolyna ustaǵan, aýlasyna ósirgen gúlderine qarap, halyq kimniń kim ekenin ajyrata bilgen. Máselen, aýlada qyzǵaldaq ósip tursa, bul úı – sultandiki bolǵany. Syılasqan adamyna gúl berý arqyly sezim bildirý dástúri ǵasyrmen birge jasasyp keledi...

Gúl syılaý ádebi. Gúl syılaý arqyly – kez kelgen adamnyń ishki sezimin oıatýǵa bolady. Gúldi balaǵa da, anaǵa da, qartqa da tartý etýge bolady. Gúldi kez kelgen mereıtoı nemese qýanysh ıesine oǵan degen qurmetiniń belgisi retinde syıǵa tartady. Qandaı qymbat syılyqtyń qasynda da gúldiń orny erekshe. Gúlderdi jyldyń kez kelgen merekesinde tartý etýge múmkindik zor. Búginde gúlderdiń barlyq túrin jyldyń mezgiline qaramastan syılaýǵa bolady. Gúl syılaýda keıbir ere - jelerdi este saqtaǵan durys. Barlyq adamǵa birdeı gúl syılaýǵa bol - maıdy. Gúlderdi adamnyń jasyna, jynysyna, boıyndaǵy qasıetteri - ne qarap, baǵalap baryp tartý etedi. Sol úshin de aldymen gúl syılaǵyńyz kelgen adam qandaı tústi unatatynyn bilip alǵanyńyz jón.

İİ. Negizgi bólim.
Aýyldyń mańy bolatyn,
Aralap kelem jerimdi.
Keń jaıyp jibek qanatyn
Jaýypty - aý gúlder óńirdi.

Kógildir ólke bar aımaq,
Ǵajaıyp ánge salady.
Bolǵanyn jazdyń habarlap
Qarlyǵash ushyp barady.

Qyrqaǵa tolǵan qyzyl gúl,
Qaraımyn sonsha qyzyǵa.
Qaı shoǵyn ǵana úzip bir
Syılarmyn áziz anama.
Tumanbaı Moldaǵalıev
- Oqýshylar! Búgin analarymyz kelip otyr. Analarymyzǵa suraqtar qoıa otyraıyq. ( Oqýshylar ózderiniń suraqtaryn qoıady).
- Aq gúlderdi tilekterin aıta otyryp oqýshylar analaryna, dostaryna, synyptastaryna syılaıdy.
Án: Mereke kúnińmen!
İİİ. Qorytyndylaý.

You Might Also Like

Jańalyqtar

Jarnama