InfoHub Logo

Joshy hannyń mańdaıyna bitken jalǵyz uly qulan aýlaýǵa qumar eken deıdi. «Qulan aýlaý qoıan aýlaý emes, qaýip-qateri kóp» dep han ony ańǵa jalǵyz jibermeıdi eken. Kúnderdiń kúninde hanzada ákesinen urlanyp, ańǵa bir ózi shyǵyp ketedi, bir jerlerge kelgende jaıylyp júrgen bir úıir qulandy kóredi. Qýanǵannan eki kózi jaınap, qoramsaǵynan sur jebesin sýyryp alady da, jazyqsyz janýarlardy qynadaı qyrady. Qyrýdyń qyzyǵyna túsip ketken ol, oǵynyń taýsylǵanyn da bilmeı qalady, hanzadanyń qaýqarsyz halin sezgen kósem qulan ony qos ókpeden qos aıaqtap teýip, aıdalada óltirip ketedi.

Uly habar-osharsyz ketken soń, bir sumdyqty bilgen han jamanatty estýge dáti barmaı bylaı dep jar salady: «Kimde-kim balamnyń ólgenin esittirer bolsa, aýzyna qorǵasyn eritip quıamyn». Mundaı sózdi estigen soń jaman habardy baryp aıtýǵa kimniń batyly jetsin! Eshkim til qatyp, tis jarmaıdy.

Bir kúni taqta otyrǵan hannyń aldyna qyzmetshisi júgirip keledi: «Aldıar taqsyr, hanzadanyń habaryn bilem dep esik aldyna bir kisi kelip tur» deıdi ol. Han: «Kirsin!» dep ámir etedi. İshke qolynda dombyrasy bar bir kisi enedi. Han: «Jolaýshym, bilgenińdi jasyrmaı túgel aıt!» — deıdi. Sonda kúıshi qolyna dombyrasyn alyp: «Meniń bilgenimdi eki shek pen bir tıek aıtyp beredi», — dep kúmbirletip jóneledi.

Kúıdiń alǵashqy shýmaqtarynan shapqan attyń tuıaq dúbiri estilgendeı bolady. Kóziniń qarashyǵyndaı jalǵyzy úı janyna kep qaldy ma dep júregi týlap qoıa beredi. Hannyń júzine qan júgirip shyraılana túsedi. Biraq osy mezette ústińgi shekten jan dúnıeńdi álem-tapyryq etken orny tolmas ókinish pen qaıǵynyń sumdyq saryny qulaqqa kelgen edi. Dombyra adamsha jylap, adamsha egildi. Han qabaǵyn demde qara bult jaılap, eńsesi túsip qoıa beredi. Qol sozǵan jaqsy úmiti kózden ǵaıyp bop, kóńilin qapalyqtyń aýyr muńy basady. Endigi sátte kúıshi qulandy kórgen hanzadanyń qýana salǵan ánin, ajal alyp zýyldaı ushqan sur jebeniń dybysyn, ólimnen qashqan ańdardyń tuıaq dúbirin sýrettegende, hannyń oıy otyzǵa bólinedi. Kúı tilin túsinýdi buǵan nesin jazdy eken táńiri! Kúı sharyqtap shyrqaý shegine jetti — kenet aryndaǵan ekpin kilt úzildi de, dombyra kómeıinen jan tásilim etken jannyń aqyrǵy demi estilgendeı boldy. Hannyń óńi sazaryp qoıa berdi de, ornynan atyp turdy. Eki kózine qan tolyp, barmaǵyn tisteleı berdi. Kúıshi bul kezde bastapqy qaraly taqyrypqa qaıta oralyp, kúı ekpini álsirep, qaıraty kemip, dúnıeden kóship bara jatqan pendeniń jete almaı ketken armanyn aıtyp, janary sónip bara jatqandaı edi. Han jas jýǵan júzin eki alaqanymen basyp otyryp qaldy. Biraq esin tez jınap aldy da, óz ámirin eki etpeı oryndamaqshy bop: «Jalǵyz ulymnyń japanda mert bolǵanyn estirttiń, jazańdy al endeshe», — deıdi de, — «jaqsyny da, jamandy da aıtpasyn, osymen ómir baqı úni óshsin» dep dombyranyń
kómeıine balqyǵan qorǵasyn quıdyrady.

---