InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Ár qusqa óz tumsyǵy qajet.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdiligi: Oı qozǵaý strategıasyn paıdalana otyryp, oqýshylarǵa suraq qoıý arqyly jan – jaqty oılaýǵa, ózindik jumys júrgizýge, izdenýge úıretý jáne sózdik qorlaryn, tilin damytý.
Damytýshylyǵy: Oqýshylardyń tanym qabiletterin, qıalyn damytý, belsendilikterin arttyrý.
Tárbıeliligi: Qustarǵa degen jyly sezimin oıatý, olardy qorǵaýǵa, qamqorlyq jasaýǵa, qustardy aıalaýǵa tárbıeleý
Sabaqtyń túri: Aralas sabaq
Sabaqtyń kórnekiligi: Qustar sýretteri, ınteraktıvti taqta

Barysy: 1. Uıymdastyrý kezeńi.
Psıhologıalyq daıyndyq.
Slaıd 1 Meıirimdi júrekpen,
Aqpeıildi tilekpen,
Amandasyp alaıyq,
Bir jadyrap qalaıyq!

2. Úı tapsyrmasyn suraý.
Oı qozǵaý. Slaıd 2
4 oqýshydan úı tapsyrmasyn suraý.
Oqýshylar ańdar sýretterin kórsete áńgimeleıdi.

3. Úı tapsyrmasyn qorytyndylaý. Slaıd 3
● Býnaqdenelilermen qorektenetin qandaı janýarlardy bilesińder?
● Olardyń jaýynan qorǵaný túrlerin bilesińder me?
● Býnaqdeneliler ıisti qalaı sezedi? Qaı múshe arqyly?
● Kóbelek tamaǵynyń dámin qalaı sezedi?
● Japalaq qandaı qus? Ol jemtigin nemen aýlaıdy?

4. Jańa sabaq.
Qyzyǵýshylyqty oıatý. Slaıd 4

Qustar tobymen tanystyrý.
Maǵynany taný
Dán jeıtinder men jándik jeıtinder
Qustar ushýǵa beıimdelgen. Bul qustardyń tumsyǵynyń pishini qandaı dándi jeıtindigine baılanysty bolady. Mysaly, jaýraýyq degen qus pen sulykeshtiń tumsyǵy qatty dán jeýge arnalǵan úshburyshty, qatty tumsyq. İri jem jeıtinder ımektumsyq bolady. Mundaı qustar ózderine de, balapandaryna da birdeı jem tabady.
Saıraýyq qustardyń kóbisi jándik aýlaýǵa jaqsy mashyqtanǵan. Olardyń tumsyǵy áýeden jándik ilip alýǵa yńǵaıly tik nemese ımek bolyp keledi.
Qus tumsyǵynyń basty qyzmeti - qorektený. Sondyqtan onyń pishini qustyń jeıtin jemine baılanysty qalyptasady. Qustyń túrin anyqtaǵanda, onyń tumsyǵyna basa nazar aýdarady. tárizdilerdiń tumsyǵy konýs sıaqty bolady. Konýs tumsyq dándi shaǵyp jegenge yńǵaıly.

Jyrtqysh qustardyń ımıgen tumsyǵy jıekterine deıin ótkir bolady. Jándik jegishterdiń tumsyǵy jińishke jáne úshkir. Aǵashtyń dińin tesip, jándikti shuqyp
teretin toqyldaqtardyń tumsyǵy qashaý sıaqty tik ári qatty. Janýarlar
tirshiligi aınaladaǵy dúnıemen tyǵyz baılanysty. Aınaladaǵy dúnıeden árbir
janýar óz tirshiligine qajetti jaǵdaılardy taýyp, ony paıdalanady. Aınaladaǵy dúnıede ár janýardyń tirshiligine qater tóndiretin qaýipti jaǵdaılar kezdesedi. Árbir janýardyń, óz tirshiligine qajetti jaǵdaılardy durys paıdalanatyndaı, qaýip qaterden saqtanyp, qorǵanatyndaı beıimdilikteri bolady.

Oqýlyqpen jumys. Mátindi oqyp berý.
Oqýshylardy qatystyra túsindirý Slaıd 5
Shubar toqyldaq – kári aǵashtary kóp, uńǵylaýǵa yńǵaıly jýan dińderi bar torańǵy ormandarynda kezdesedi. Syrdarıa ózeni boıyndaǵy torańǵy toǵaıynda bar. Uıasy aǵash qýysynda bolady.
Búrkit – naǵyz ańshy qus. Ol sýyr, qoıan, sarshunaq jáne basqa iri kemirgishterdi, kekilik, ularmen qorektenedi. Tumsyǵy ımek. Ustaǵan ańnyń etin julyp jeýge ımek tumsyǵy óte yńǵaıly.
Birqazandar (Pelecanidae) – eskekaıaqty qustar otrádyna jatatyn qustar. Qazaqstanda eki túri: buıra birqazan jáne qyzǵylt birqazan taraǵan. Olar Kaspıı jáne Aral teńizderin, Balqash, Sasyqkól kólderiniń alabyn mekendeıdi Olar qorekterin (balyqtardy) kóbine sý quzǵyndarymen birlesip aýlaıdy.

Sózdik jumysyn júrgizý.
Qashaý – qural
Uńǵyp – tesip

Oqýshylarǵa tizbekteı oqytý.
Sergitý sáti
Qurttyń izdep túr - túrin
Tappaıdy ol bir tynym
Kún uzaqqa shirkiniń
Aıamaıdy tumsyǵyn
Toq, toq, toq toq
Toq - toq - toq
Qustar jaıynda qysqa fılm kórsetý Slaıd 6

Shyǵarmashylyq tapsyrma
Toptyq jumys
İ top
Toqyldaq
Shaǵyn áńgime jazý

İİ top
Búrkit
Bes joldy óleń qurastyrý
İİİ top
Birqazan qandaı qus?

Oı tolǵanys.
Oqýshylarǵa qus sýretteri taratylyp beriledi. Slaıd 7
Dánmen qorektenetin qustar

Jyrtqysh qustar
jándikpen qorektenetin qustar
Sabaqty qorytý:
♦ Qandaı qustarmen tanystyq?
♦ Tumsyq túrlerin ata
♦ Senderge sabaq unady ma?
♦ Búgingi sabaqtan alǵan jańalyǵyń bar ma?
Úıge tapsyrma: Mátindi túsinip oqý. «Qustar – bizdiń dosymyz» taqyrybyna
shaǵyn áńgime jazý.
Baǵalaý.