InfoHub Logo

Sabaqtyń maqsaty: Júrek qantamyr júıesi aýrýlarymen tanystyrý
Sabaqtyń mindetteri:
Bilimdilik: júrek qantamyr júıesi aýrýlarymen tanystyrý. Zıandy zattardyń júrek qantamyr júıesine áseri týraly bilimderin keńeıtý.
Damytýshylyq: Oqýshylardyń qan ketý túrleri júrek qantamyrlaryn ajyrata bilý, olardyń aldyn alý, kómek kórsetý ıkemdilikterin damytý. Aqparattyq oqytý quryldarymen jumys jasaý qabiletterin keńeıtý.
Tárbıelik: Salaýatty ómir - saltyna jaǵymdy kózqaras pen oǵan umtylý, óz densaýlyǵymen birge ózgelerdiń densaýlyǵyna degen jaýapkershilikke tárbıeleý.
Sabaqtyń ádis – tásilderi: Túsindirmeli - zerthanalyq.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, kompúter, jgýt, dáke, maqta, ıod, buraıtyn taıaqsha, tańǵysh
Sabaqtyń túri: Dástúrli sabaq.
Sabaqtyń tıpi: qorytyndylaý sabaǵy

Sabaqtyń barysy:
I. Uıymdastyrý. Refleksıa.
Sálemetsizder me, balalar! Qane balalar búgingi sabaǵymyzǵa toqtalmas buryn aldyńǵy ótken sabaqtarǵa sholý jasaıyq. Bizderde búgin saıysker 3 top bilim synaǵynan ótedi.
İ top – «Arterıa» toby
İİ top – «Vena» toby
İİİ top – «Kapıllár» toby.
II. Úı tapsyrmasyn tekserý:
Jekelegen túrde oqýshylardyń túsingenderin suraý
İİİ Qaıta bilimdi baqylaý
Bilim synaǵy túrli kabınetterde ótedi.
Slaıd 2 1«Tanysý» kabıneti
Ár top qarsylas toptyń birinen bir oqýshyny jeke shaqyrady. Oıynnyń aty «Sen bizdi bilesiń be?» Shaqyrylǵan oıynshy sol toptyń atyna anyqtama berip ketedi.
Slaıd 4 3.«Naqty sandar» kabıneti
5l
75 - 80 ret
120/80
60 - 70
250 - 300
IV. Jańa sabaq.
(Teorıalyq bólim)
Slaıd 5 – sabaqtyń taqyryby «Júrek qantamyrlary júıesiniń aýrýlary jáne olardyń aldyn alý»
Slaıd 6 Balalar búgingi sabaǵymyzdyń taqyryby bárińizge málim. Al júrek qantamyr júıesinde eń bastysy – júrek. Olaı bolsa aqyn aǵamyz Muqaǵalı Maqataevtyń «Júrek aryzy» óleńin tyńdaıyq.
Oý, ıem meniń,
Ózińnen buryn jaralǵam
Aldymen menmin
Sonan soń – sensiń jaralǵan
Basyń men mıyń, aqylyń, esiń, qımylyń
Aıaq pen qolyń –
Barlyǵy menen nár alǵan.
Keledi seniń keı - keıde meni muz etkiń
Bárine kóndim
Qateligińdi túzettim.
Tósek tartqyzyp, tóngende qater basyńa
Aınymaı soqtym, aıalap seni kúzettim
Jalyndym saǵan jaqyny bol dep barshanyń
Jan ıem, seniń jaqsylyǵyńdy ańsadym
Ótkizdim seni qanshama qaýip - qaterden
Al, endi maǵan demalys bershi sharshadym.
Qaqyń joq seniń dem alýǵa da, soqpaýǵa
Qarsy baramyz ottarǵa, ári shoqtarǵa
Qaqym joq meniń demalys saǵan berýge
Qaqyń joq seniń qaldyryp meni toqtaýǵa!

Slaıd 7. Júrek - qantamyrlary júıesiniń aýrýlary.
• Gıpertonıa - qan qysymynyń únemi nemese jıi kóterilýi
• Júrek ınfarkty - júrek bulshyqetiniń jansyzdaný aımaqtarynyń áserinen bolatyn júrek jumysynyń buzylýy
• Ateroskleroz – qandy ótkizý qýystarynyń tarylýy men qyzmetiniń buzylýynan bolatyn arterıalyq qan tamyrlarynyń sozylmaly aýrýy.
• Júrek aqaýlyǵy – júrek qyzmetin buzatyn júrek pen odan shyǵatyn qan tamyrlarynyń qurylysyndaǵy aqaýlyqtar
Slaıd 8. Júrek – qantamyrlary aýrýlarynyń sebepteri
Praktıkalyq bólim

Slaıd 10. Zerthanalyq kabınet «Jedel járdem»
№10 - zerthanalyq jumys
Taqyryby: «Qan etkende alǵash kómek kórsetý»
Maqsaty:
1. Jgýt salýdy úıretý
2. Arterıalyq, venalyq jáne kapıllárlyq qan ketý kezindegi qandy toqtatý áreketterin túsindirý
Slaıd 11. Oqýshylarǵa «Qan ketý kezindegi alǵashqy medısınalyq kómek» arnaıy túsirilgen vıdeo – rolık kórsetý.
Slaıd 12 Zerthanalyq jumysty qorytyndylaý (jazbasha)
Jgýt salý retin sıpattap jazyńdar
1. Aldymen qan ketý túrin anyqtap alý kerek, sebebi...
2. Jgýtty zaqymdanǵan jerge salý tártibi...
3. Jgýtty shamamen...... saǵat ustaý kerek, sebebi...
Jaraqattaný túri:
1. Kapıllárlyq qan ketý
2. Venalyq qan ketý
3. Arterıalyq qan ketý
4. İri arterıalardyń qan ketý
Alǵashqy kómek:
A. Qoldy shyntaq býynynan búgip, tańyp tastaý
V. Jaraqattyń aınalasyn ıodpen tazalap, qaty qysyp tańý
S. Arterıalyq tamyrdyń lúpili baıqalǵan jerden qysyp, súıekke basyp, tańý
Kestege toltyr.
IV. Bekitý.
Slaıd 13. «Baǵdarsham» kabıneti Aýyryp em izdegenshe...
Qyzyl (slaıd 18)
Eseptep shyǵar
Adamnyń júregi mınýtyna 60 - 70 ret jıyrylady. Bul ýaqytta júrek ózinen 4 lıtrden astam qandy aıdaıdy. Júrek arqyly táýligine qansha lıtr qan ótetinin eseptep shyǵar.
Sary (slaıd 19)
Temeki shegýge qarsymyz!!! Jarnama taqtasyn ázirleý
Jasyl (slaıd 20)
Joldastaryńdy salaýatty ómir – saltyna shaqyr.
«Býrıme» óleń joldary.
......................... jatpańdar
......................... tastańdar
......................... jadyrap
......................... bastańdar.
Sizder qozǵalystyń qajet ekendigine kóz jetkizińizder. Endi bárimiz sergitý sátin uıymdastyraıyq.
Slaıd 14 Sergitý sáti:
SHARTY:
Arterıalyq qan ketý bolsa – sol qol kóterý.
Venalyq qan ketý bolsa – oń qol kóterý.
Kapıllárlyq qan ketý bolsa – deneni burý.
Al qyzyl qan aǵady
Qoıý qyzyl tústi qan aǵady
Qan shapshyp aǵady
Jaraqattanǵan jerdiń aınalasy qanaıdy
Jgýt salý qajet emes
Teriniń betki qabaty jaraqattansa
Tamyrdyń lúpilin anyqtap, qatty basý kerek
Slaıd 21. Paıdaly keńester
Júrek – qantamyr júıesine paıdaly taǵamdardyń quramynda alma, apelsın, lımon syndy jemister bar. Mysaly alma qandaǵy gemoglobınniń quramyndaǵy temirdiń kóbeıýine qajet bolsa. Apelsın shyrynyn ishý qan tamyrlardyń jumysyn jaqsartsa sıtrýsty ósimdikterdiń barlyǵy qan tamyrlardyń qabyrǵasyn qataıtyp, serpimdiligin arttyrady. Jemisterden qýat alyp, júzimiz jadyraı bersin
V. Balalardy baǵalaý. Búgingi sabaqqa qatysqan oqýshylardy paıdaly vıtamındermen baǵalaımyn
«5» - apelsın - tátti
«4» - alma – qyshqyl
«3» - lımon – ashshy
VI. Úı tapsyrmasy §36. Júrek qan tamyrlar júıesiniń aýrýlary jáne olardyń aldyn alý
VII. Qorytyndy
Slaıd 22 «Júrekterden júrekterge»
Sonymen balalar, búgingi sabaǵymyzdy aıaqtaldy. Bárimizdiń denimiz saý, júrek soǵysymyz qalypty bolsyn dep qoldaryńyzdaǵy júrekshege bir - birlerińizge tilek jazyp qaldyryńyzdar.
Saý bolyńyzdar!