Aralas qurmalas sóılem
Sabaqtyń taqyryby: Makroekonomıka. Aralas qurmalas sóılem
Oqý toby: 2 kýrs «ÝıA»- 11
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Makroekonomıka men aralas qurmalas sóılem jaıly stýdentterdiń bilimdiligin arttyrý
Tárbıelik: İltıpattylyqqa, izdenimpazdylyqqa, eńbeksúıgishtikke tárbıeleý
Damytýshylyq: Jazý sóıleý, oılaý qabiletin damytý.
Sabaqtyń tıpi: dáris
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, túsindirý, áńgimelesý, leksıa elementteri, suraq - jaýap, pysyqtaý, bekitý.
Sabaqtyń kórnekiligi: sózjumbaq, ınterbelsendi taqta, úlestirmeli kartochkalar, venn dıagram.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, ekonomıka negizderi, matematıka
Sabaq barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi:
A) Stýdenttermen sálemdesý
Á) Stýdentterdi tizim boıynsha belgileý
B) Dárishananyń jáne stýdentterdiń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
V) Stýdentterge sabaqtyń maqsatyn baıandaý
İİ Úı tapsyrmasyn suraý
Sózjumbaq
MIKROEKONOMIKA
1. Jekeshelendirý prosesi saıası - ekonomıkalyq úrdis retinde úsh negizgi aspektilerdiń biri?
2. Gramatıka ishin - ara eki salaǵa bólinedi, bir túrin ata?
3. Taýarlar men qyzmet kórsetý naryǵyndaǵy óndirýshiler, satyp alýshylar jáne satýshylar arasyndaǵy ózara áreketti ne zertteıdi?
4. Sóılem múshesi sóılem quraı alý qasıetine baılanysty qandaı túrge bólinedi?
5.”Úı sharýashylyǵyn basqarý óneri” degendi bildiretin kóne grek sózi?
6. Resýrstardyń shekteýligi – adamdardyń qajettiligin qanaǵattandyratyn qandaı prınsıp?
7. Eki ıa odanda kóp sózden nemese sóz tirkesinen bolǵan múshe?
8. Sóılemniń quramynda tursa da, basqa múshelermen gramatıkalyq baılanysqa túspeıtin múshe?
9. Adamzat qoǵamynyń tarıhynda qoǵamdyq óndiris eki túrli formaǵa bólinedi, bir túrin ata?
10. Oqshaý sózdiń túrin atańyz?
11. Sóılemniń neleri atqaratyn qyzmetine qaraı bastaýysh, baıandaýysh, tolyqtaýysh, anyqtaýysh jáne pysyqtaýysh bolyp 5 - ke bólinedi?
12. Qazaq til biliminiń bir salasyn atańyz?
13. Sóz tirkesi týraly, sóılem týraly ǵylym?
14 Til biliminiń sóz taptaryn, sózdiń ózgerýi men sóılem qurylysyn zertteıtin salany atańyz?
İİİ Jańa sabaq
Makroekonomıka(grekshe μακρός — uzyn, úlken, οἶκος — úı jáne Nόμος — zań) — ekonomıkalyq teorıanyń ekonomıkany tutastaı zerdeleıtin bólimi. Makroekonomıka ekonomıkalyq sıkldik kezeńder men ekonomıkalyq órleý, jumyspen qamtylý, ınflásıa máselelerin, jalpy ekonomıka aýqymyndaǵy basqa da máselelerdi, sondaı - aq ulttyq ekonomıkalardyń qarym - qatynasyn zertteıdi. Ekonomıser, ádette, ekonomıkadaǵy úderisterdiń bárin — jıyntyq óndiristi, baǵanyń jalpy deńgeıin, ekonomıkalyq saıasattyń maqsattary men mindetterin, syrtqy saýdany, jumyssyzdyqty, memlekettik sektordyń jumys isteýin, t. b. zerdeleýdi “makroekonomıkalyq teorıa” dep ataıdy. Qazirgi zamanǵy ekonomıkalyq teorıany erekshe zerdeleý isi 20 ǵasyrdyń 1 - jartysynda bastaldy jáne ol amerıkalyq ekonomıs Dj. M. Keınstiń (1883 — 1946) esimimen, onyń “Jumyspen qamtýdyń, paıyzdyń jáne aqshanyń jalpy teorıasy” (1936) degen kitabymen baılanysty boldy. Naryqtyq ekonomıkaǵa kózqarastyń jańa júıesi baıandalǵan bul eńbek 20 ǵasyrdaǵy ekonomıka ǵylymynyń betburysty kezeńimen tuspa - tus keldi jáne makro taldaýdyń damýyna qýatty serpin berdi. Makroekonomıka odan ári Keınstik ıdeıalardy tereńdetý baǵytynda da, olardy naryqtyq ekonomıka týraly klasıkalyq túsinikter negizinde qaıta qaraý jolymen de órbidi.
Makroekonomıka óndirýshiler men tutynýshylardyń is - áreketteriniń motıvasıasyn zertteıdi, sonymen qatar, ol básekeliktiń ár túrli bolǵan jaǵdaıyndaǵy solardyń (óndirýshiler men tutynýshylardyń) taýar naryǵyndaǵy jáne óndiris faktorlary naryǵyndaǵy ózara áser etý mehanızmin zertteıdi. Makroekonomıka ekonomıkanyń tutas bolyp qyzmet etýin zertteıtin, ekonomıkalyq teorıanyń bólshegi, tarmaǵy bolyp tabylady.
Makroekonomıkalyq dárejede zertteletin negizgi máseleler:
1. Ulttyq ónim jáne ulttyq tabystyń mólsheri men qurylymyn anyqtaý;
2. Ulttyq ekonomıka masshtabynda jumyspen qamtýdy retteıtin faktorlardy aıqyndaý;
3. Inflásıanyń tabıǵatyn taldaý;
4. Ekonomıkalyq ósýdiń mehanızmi men faktorlaryn zertteý;
Aralas qurmalas sóılem — qurmalas sóılemniń bir túri. Kemi úsh jaı sóılemnen quralady. Olar ózara sıntaksıstik baılanystyń erekshe túri — aralas baılanys arqyly qurmalasqan. Mysaly: Jalma - jan ot jaǵylyp edi, úı eńsesi kóterilip, týyrlyqtyń oıýlary kózge shalyndy (Ǵ. Músirepov). Bul — tıanaqty - tıanaqsyz - tıanaqty tulǵaly aralas qurmalas sóılem. Aralas qurmalas sóılem endi birde tıanaqsyz - tıanaqty - tıanaqty tulǵaly bolyp kelip, ár syńarynyń ózindik basyńqy syńary bolady. Munda alǵashqy tıanaqsyz tulǵaly syńar ózinen keıingi syńardyń baǵynyńqysy sıpatynda jumsalady, al ekinshi syńar tıanaqty tulǵaly bola tura, kelesi syńardyń baǵynyńqy bóligi bolyp tabylady. Úshinshi syńar ortańǵy syńarǵa basyńqy sıpatta tursa da, birinshi syńarmen maǵynalyq baılanysqa túspeıdi. mysaly: Kók qalyń bolǵanmen, jerde áli syz bar, qar sýyn boıyna tartyp, degdı qoımaǵan - dy (Á. Nurpeıisov). Aralas qurmalas sóılemniń aıtylý yrǵaǵy da keń. Onda salalasqa tán tıanaqty, sabaqtasqa tán tıanaqsyz ulaspaly yrǵaq oryn aýysyp, birde tıanaqty - tıanaqsyz, birde tıanaqsyz - tıanaqty túrde keledi. Aralas qurmalas sóılemniń maǵynalyq toptastyrylýynda ózgeshelik bar. Birinshi top qataryn biryńǵaı qatynastaǵy túrler qurady da, ekinshi top qataryn áryńǵaı qatynastaǵy túrler túzedi. Al bul ekeýiniń maǵynalyq jigin tanytýda bir - birinen ózgeshelik joq, qoıylǵan talap bir. Onyń ústine maǵynalyq qatynastardyń belgilenýi jeke syńarlardyń tulǵalanýyna táýeldi emes. Eń aldymen alǵashqy eki syńar aralyǵyndaǵy, sońynan sońǵy eki syńar aralyǵyndaǵy maǵynalyq qatynas aıqyndalady. Osy maǵynalyq qatynastardyń sáıkes kelip, bir ataýmen atalýy onyń biryńǵaı qatynastaǵy sóılem ekenin kórsetedi. Onyń yńǵaılas mándi, sebep mándi, shart mándi, salystyrma mándi, túsindirme mándi, mezgil mándi túrleri bar. Al sóılemdegi alǵashqy eki syńar aralyǵyndaǵy jáne sońǵy eki syńar aralyǵyndaǵy maǵynalyq qatynastar eki túrli bolǵan jaǵdaıda áryńǵaı qatynastaǵy Aralas qurmalas sóılem bolyp qosaqtalǵan túrde belgilenedi
İÚ - sabaqty pysyqtaý
Sabaqty deńgeılik tapsyrmalar arqyly ótemiz
İ - deńgeı «Reprodýktıvtik» Sóılemderdiń ishinen aralas qurmalas sóılemdi tabyńyz?
Túnde kúzetshi uıyqtap qalǵandyqtan, qalyń jylqy egiske túsip ketipti. Balalar birde fýtbol oınaıdy birde ózenge baryp shomylady. Úı mańynda basqa baılyq kórinbeıdi, qońyr úıdiń tómengi jaǵyna kıiz jetpegen soń, týyrlyq ornyna shı ustap qoıypty.
İİ - deńgeı «Algarıtm» Kóp núkteniń ornyna jaqsha ishindegi sózderdiń tıistisin qoıyp, qazaqshaǵa aýdaryńyz?
(ımýshestva, vyrýchka sennaıa, konkýrsa, denejnaıa, naımý)
Aksıa –...... býmaga, ýdostoveráúshaıa pravo ee derjatelá na polýchenıe prıbylı v vıde dıvıdentov. Arenda - predostav lenıe........ vo vremennoe polzovanıe za opredelennýıý platý na osnovanıı dogovora. Aýksıon – poocherednaıa prodaja tovarov na osnove........ pokýpateleı. Dohod -......., polýchennaıa v rezýltate osnovnoı ı neosnovnoı deıatelnostı predprıatıa. Menejer – professıonalnyı ýpravláúshıı, rabobaıýshıı po......
İİİ - deńgeı «Evrıstıka» Test suraqtaryna jaýap berińizder
1. Týra maǵynaly sózdi tabyńyz.
1) Jumsaq minez.
2) Adamnyń basy.
3) Terezeniń kózi.
2. "Kelbet" Sózine sınonım bolatyn sózdi tabyńyz.
1) Ajar.
2) Jaqsy.
3) Iri.
3. "O" dybysy qandaı dybys ekenin belgileńiz.
1) Daýysty.
2) Daýyssyz.
3) Qatań.
4. Bir býyndy sózdi tabyńyz.
1) Adam.
2) Qant.
3) Orman.
5. Qosarlaný arqyly jasalǵan toptaý san esimin tabyńyz.
1) Qyryqtaǵan.
2) Tórteý.
3) On - onnan.
6. Orfografıalyq prınsıpke baǵynǵan sózdi tabyńyz.
1) Julduz.
2) Kúndúz.
3) Eńkeıý.
7. Kóptik jalǵaýly sózderdi kórsetińiz.
1) Oǵan, sen, meni.
2) Saralar, kitaptar, tastar.
3) Kelemin, menmin, oqısyń.
8. Bas árippen jazylmaıtyn oryndy kórsetińiz.
1) Qazaqstan Respýblıkasy.
2) Iapyraý, mynaý Toǵjan ǵoı!
3) Qazaq, Orys, Rýmyn.
9. Qos sózderliń jasalý jolyń anyqtańyz. Uryp - soǵý.
1) Kósemshe - tuıyq etistik.
2) Zat esim - zat esim.
3) Esimdik - kósemshe.
10. Belgisizdik esimdikti tirkes qaısysy, tabyńyz.
1) Sonyń arqasynda.
2) Keıbir oqýlyqtar.
3) Myna kóshede.
Ú Sabaqty pysyqtaý
1. Matematıkalyq sózjumbaq
2. Otyrǵan stýdentterge 5 kartochka taratý
Suraqtar
1. Jalpy taýar ekvıvalenti?
2. Kasalyq operasıalardy júrgizý orny?
3. Sharýashylyq sýbektisiniń aqsha qarajattary qaıda saqtalady?
Suraqtar
1. Aqshanyń qunsyzdanýyn tejeý?
2. Baǵaly qaǵaz?
3. Bereshek
Suraqtar
1. Otandyq óndirýshilerdiń taýaryn basqa elderge shyǵarý?
2. Kásiporyn, mekeme, oqý ornynyń basshysy?
3. Aqsha qarajatyn esepteýge arnalǵan shot?
Suraqtar
1. Mekemeniń esep bóliminiń qyzmetkeri?
2. Naryqta satylatyn ónim?
3. Qujattardy saqtaıtyn oryn?
Suraqtar
1. Qoǵamnyń muqtajdyǵyn, qajettiligin qamtamasyz etetin ónim?
2. Ónim sapasyn kýálandyratyn qaǵaz?
3. Qandaı da bir ónimdi daıyndaý?
3. Sóılemdi sıntaksıstik taldaý jasap, kásibı sózderdi tabyńyz?
Ekonomıka siz dúnıege kelgen kúnnen bastap ómirińizge aralasa bastady. Ekonomıka - baılyqqa, baqytqa, tynyshtyqqa barar jol. Jınalǵan aqshalardy nesıe túrinde ýaqytsha paıdalanýǵa bolady. Valútalyq saıasat teńgeniń kúshti bolýyn qaraıdy.
4. Venn dıagramny toltyrý
SALALAS QURMALAS SÓILEM
SABAQTAS QURMALAS SÓILEM
Úİ Sabaqty bekitý
1. Topshamen jumys
Grýppany 1 - 2 nusqaǵa bólemiz. Bir - birine suraqtar qoıady.
1. Zat esim degenimiz ne?
2. Syn esim degenimiz ne?
3. San esim degenimiz ne?
4. Esimdik degenimiz ne?
5. Etistik degenimiz ne?
6. Ústeý degenimiz ne?
7. Shylaý degenimiz ne?
8. Elikteý sóz degenimiz ne?
9. Odaǵaı sóz degenimiz ne?
10. Sóılem múshelerin atańyz?
2. INSERT túrtpesi kesteni toltyrý.
Úİİ Úı tapsyrmasy
Sózdikterdi qazaq tiline aýdaryp, maǵynasyn túsindirý.
Kóne grek sózi - drevnegrecheskoe slovo
Ózimizdiń turmysymyz – nash byt
Neke kelisim sharty – brachnyı kontrakt
Tynyshtyq – spokoıstvıe
Úı sharýashylyǵyn basqarý – vedenıe domashnego hozáıstva
Paıda – polza
Paıda boldy – poıavılsá
Aǵymdyq – tekýshıı
Ataýly – ımennoı
Esep – schet, raschet
Jarǵylyq – ýstavnoı
Salym – vklad
Qaryz – dolg
Qundy – sennyı
Kepil – garantıa
Paıyz – prosent
Saqtaý – hranıt
Saqtandyrý – strahovanıe
Tartylǵan – prıvlechennyı
Utymdy - vyıgrashnyı
Úİİİ Stýdentterdi ádil baǵalaý
İH Qorytyndy
Makroekonomıka(grekshe μακρός — uzyn, úlken, οἶκος — úı jáne Nόμος — zań) — ekonomıkalyq teorıanyń ekonomıkany tutastaı zerdeleıtin bólimi. Makroekonomıka ekonomıkalyq sıkldik kezeńder men ekonomıkalyq órleý, jumyspen qamtylý, ınflásıa máselelerin, jalpy ekonomıka aýqymyndaǵy basqa da máselelerdi, sondaı - aq ulttyq ekonomıkalardyń qarym - qatynasyn zertteıdi.
Aralas qurmalas sóılem — qurmalas sóılemniń bir túri. Kemi úsh jaı sóılemnen quralady. Olar ózara sıntaksıstik baılanystyń erekshe túri — aralas baılanys arqyly qurmalasqan. Mysaly: Jalma - jan ot jaǵylyp edi, úı eńsesi kóterilip, týyrlyqtyń oıýlary kózge shalyndy (Ǵ. Músirepov).
Oqý toby: 2 kýrs «ÝıA»- 11
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Makroekonomıka men aralas qurmalas sóılem jaıly stýdentterdiń bilimdiligin arttyrý
Tárbıelik: İltıpattylyqqa, izdenimpazdylyqqa, eńbeksúıgishtikke tárbıeleý
Damytýshylyq: Jazý sóıleý, oılaý qabiletin damytý.
Sabaqtyń tıpi: dáris
Sabaqtyń túri: aralas
Sabaqtyń ádisi: baıandaý, túsindirý, áńgimelesý, leksıa elementteri, suraq - jaýap, pysyqtaý, bekitý.
Sabaqtyń kórnekiligi: sózjumbaq, ınterbelsendi taqta, úlestirmeli kartochkalar, venn dıagram.
Pánaralyq baılanys: ádebıet, ekonomıka negizderi, matematıka
Sabaq barysy:
İ Uıymdastyrý kezeńi:
A) Stýdenttermen sálemdesý
Á) Stýdentterdi tizim boıynsha belgileý
B) Dárishananyń jáne stýdentterdiń sabaqqa daıyndyǵyn tekserý
V) Stýdentterge sabaqtyń maqsatyn baıandaý
İİ Úı tapsyrmasyn suraý
Sózjumbaq
MIKROEKONOMIKA
1. Jekeshelendirý prosesi saıası - ekonomıkalyq úrdis retinde úsh negizgi aspektilerdiń biri?
2. Gramatıka ishin - ara eki salaǵa bólinedi, bir túrin ata?
3. Taýarlar men qyzmet kórsetý naryǵyndaǵy óndirýshiler, satyp alýshylar jáne satýshylar arasyndaǵy ózara áreketti ne zertteıdi?
4. Sóılem múshesi sóılem quraı alý qasıetine baılanysty qandaı túrge bólinedi?
5.”Úı sharýashylyǵyn basqarý óneri” degendi bildiretin kóne grek sózi?
6. Resýrstardyń shekteýligi – adamdardyń qajettiligin qanaǵattandyratyn qandaı prınsıp?
7. Eki ıa odanda kóp sózden nemese sóz tirkesinen bolǵan múshe?
8. Sóılemniń quramynda tursa da, basqa múshelermen gramatıkalyq baılanysqa túspeıtin múshe?
9. Adamzat qoǵamynyń tarıhynda qoǵamdyq óndiris eki túrli formaǵa bólinedi, bir túrin ata?
10. Oqshaý sózdiń túrin atańyz?
11. Sóılemniń neleri atqaratyn qyzmetine qaraı bastaýysh, baıandaýysh, tolyqtaýysh, anyqtaýysh jáne pysyqtaýysh bolyp 5 - ke bólinedi?
12. Qazaq til biliminiń bir salasyn atańyz?
13. Sóz tirkesi týraly, sóılem týraly ǵylym?
14 Til biliminiń sóz taptaryn, sózdiń ózgerýi men sóılem qurylysyn zertteıtin salany atańyz?
İİİ Jańa sabaq
Makroekonomıka(grekshe μακρός — uzyn, úlken, οἶκος — úı jáne Nόμος — zań) — ekonomıkalyq teorıanyń ekonomıkany tutastaı zerdeleıtin bólimi. Makroekonomıka ekonomıkalyq sıkldik kezeńder men ekonomıkalyq órleý, jumyspen qamtylý, ınflásıa máselelerin, jalpy ekonomıka aýqymyndaǵy basqa da máselelerdi, sondaı - aq ulttyq ekonomıkalardyń qarym - qatynasyn zertteıdi. Ekonomıser, ádette, ekonomıkadaǵy úderisterdiń bárin — jıyntyq óndiristi, baǵanyń jalpy deńgeıin, ekonomıkalyq saıasattyń maqsattary men mindetterin, syrtqy saýdany, jumyssyzdyqty, memlekettik sektordyń jumys isteýin, t. b. zerdeleýdi “makroekonomıkalyq teorıa” dep ataıdy. Qazirgi zamanǵy ekonomıkalyq teorıany erekshe zerdeleý isi 20 ǵasyrdyń 1 - jartysynda bastaldy jáne ol amerıkalyq ekonomıs Dj. M. Keınstiń (1883 — 1946) esimimen, onyń “Jumyspen qamtýdyń, paıyzdyń jáne aqshanyń jalpy teorıasy” (1936) degen kitabymen baılanysty boldy. Naryqtyq ekonomıkaǵa kózqarastyń jańa júıesi baıandalǵan bul eńbek 20 ǵasyrdaǵy ekonomıka ǵylymynyń betburysty kezeńimen tuspa - tus keldi jáne makro taldaýdyń damýyna qýatty serpin berdi. Makroekonomıka odan ári Keınstik ıdeıalardy tereńdetý baǵytynda da, olardy naryqtyq ekonomıka týraly klasıkalyq túsinikter negizinde qaıta qaraý jolymen de órbidi.
Makroekonomıka óndirýshiler men tutynýshylardyń is - áreketteriniń motıvasıasyn zertteıdi, sonymen qatar, ol básekeliktiń ár túrli bolǵan jaǵdaıyndaǵy solardyń (óndirýshiler men tutynýshylardyń) taýar naryǵyndaǵy jáne óndiris faktorlary naryǵyndaǵy ózara áser etý mehanızmin zertteıdi. Makroekonomıka ekonomıkanyń tutas bolyp qyzmet etýin zertteıtin, ekonomıkalyq teorıanyń bólshegi, tarmaǵy bolyp tabylady.
Makroekonomıkalyq dárejede zertteletin negizgi máseleler:
1. Ulttyq ónim jáne ulttyq tabystyń mólsheri men qurylymyn anyqtaý;
2. Ulttyq ekonomıka masshtabynda jumyspen qamtýdy retteıtin faktorlardy aıqyndaý;
3. Inflásıanyń tabıǵatyn taldaý;
4. Ekonomıkalyq ósýdiń mehanızmi men faktorlaryn zertteý;
Aralas qurmalas sóılem — qurmalas sóılemniń bir túri. Kemi úsh jaı sóılemnen quralady. Olar ózara sıntaksıstik baılanystyń erekshe túri — aralas baılanys arqyly qurmalasqan. Mysaly: Jalma - jan ot jaǵylyp edi, úı eńsesi kóterilip, týyrlyqtyń oıýlary kózge shalyndy (Ǵ. Músirepov). Bul — tıanaqty - tıanaqsyz - tıanaqty tulǵaly aralas qurmalas sóılem. Aralas qurmalas sóılem endi birde tıanaqsyz - tıanaqty - tıanaqty tulǵaly bolyp kelip, ár syńarynyń ózindik basyńqy syńary bolady. Munda alǵashqy tıanaqsyz tulǵaly syńar ózinen keıingi syńardyń baǵynyńqysy sıpatynda jumsalady, al ekinshi syńar tıanaqty tulǵaly bola tura, kelesi syńardyń baǵynyńqy bóligi bolyp tabylady. Úshinshi syńar ortańǵy syńarǵa basyńqy sıpatta tursa da, birinshi syńarmen maǵynalyq baılanysqa túspeıdi. mysaly: Kók qalyń bolǵanmen, jerde áli syz bar, qar sýyn boıyna tartyp, degdı qoımaǵan - dy (Á. Nurpeıisov). Aralas qurmalas sóılemniń aıtylý yrǵaǵy da keń. Onda salalasqa tán tıanaqty, sabaqtasqa tán tıanaqsyz ulaspaly yrǵaq oryn aýysyp, birde tıanaqty - tıanaqsyz, birde tıanaqsyz - tıanaqty túrde keledi. Aralas qurmalas sóılemniń maǵynalyq toptastyrylýynda ózgeshelik bar. Birinshi top qataryn biryńǵaı qatynastaǵy túrler qurady da, ekinshi top qataryn áryńǵaı qatynastaǵy túrler túzedi. Al bul ekeýiniń maǵynalyq jigin tanytýda bir - birinen ózgeshelik joq, qoıylǵan talap bir. Onyń ústine maǵynalyq qatynastardyń belgilenýi jeke syńarlardyń tulǵalanýyna táýeldi emes. Eń aldymen alǵashqy eki syńar aralyǵyndaǵy, sońynan sońǵy eki syńar aralyǵyndaǵy maǵynalyq qatynas aıqyndalady. Osy maǵynalyq qatynastardyń sáıkes kelip, bir ataýmen atalýy onyń biryńǵaı qatynastaǵy sóılem ekenin kórsetedi. Onyń yńǵaılas mándi, sebep mándi, shart mándi, salystyrma mándi, túsindirme mándi, mezgil mándi túrleri bar. Al sóılemdegi alǵashqy eki syńar aralyǵyndaǵy jáne sońǵy eki syńar aralyǵyndaǵy maǵynalyq qatynastar eki túrli bolǵan jaǵdaıda áryńǵaı qatynastaǵy Aralas qurmalas sóılem bolyp qosaqtalǵan túrde belgilenedi
İÚ - sabaqty pysyqtaý
Sabaqty deńgeılik tapsyrmalar arqyly ótemiz
İ - deńgeı «Reprodýktıvtik» Sóılemderdiń ishinen aralas qurmalas sóılemdi tabyńyz?
Túnde kúzetshi uıyqtap qalǵandyqtan, qalyń jylqy egiske túsip ketipti. Balalar birde fýtbol oınaıdy birde ózenge baryp shomylady. Úı mańynda basqa baılyq kórinbeıdi, qońyr úıdiń tómengi jaǵyna kıiz jetpegen soń, týyrlyq ornyna shı ustap qoıypty.
İİ - deńgeı «Algarıtm» Kóp núkteniń ornyna jaqsha ishindegi sózderdiń tıistisin qoıyp, qazaqshaǵa aýdaryńyz?
(ımýshestva, vyrýchka sennaıa, konkýrsa, denejnaıa, naımý)
Aksıa –...... býmaga, ýdostoveráúshaıa pravo ee derjatelá na polýchenıe prıbylı v vıde dıvıdentov. Arenda - predostav lenıe........ vo vremennoe polzovanıe za opredelennýıý platý na osnovanıı dogovora. Aýksıon – poocherednaıa prodaja tovarov na osnove........ pokýpateleı. Dohod -......., polýchennaıa v rezýltate osnovnoı ı neosnovnoı deıatelnostı predprıatıa. Menejer – professıonalnyı ýpravláúshıı, rabobaıýshıı po......
İİİ - deńgeı «Evrıstıka» Test suraqtaryna jaýap berińizder
1. Týra maǵynaly sózdi tabyńyz.
1) Jumsaq minez.
2) Adamnyń basy.
3) Terezeniń kózi.
2. "Kelbet" Sózine sınonım bolatyn sózdi tabyńyz.
1) Ajar.
2) Jaqsy.
3) Iri.
3. "O" dybysy qandaı dybys ekenin belgileńiz.
1) Daýysty.
2) Daýyssyz.
3) Qatań.
4. Bir býyndy sózdi tabyńyz.
1) Adam.
2) Qant.
3) Orman.
5. Qosarlaný arqyly jasalǵan toptaý san esimin tabyńyz.
1) Qyryqtaǵan.
2) Tórteý.
3) On - onnan.
6. Orfografıalyq prınsıpke baǵynǵan sózdi tabyńyz.
1) Julduz.
2) Kúndúz.
3) Eńkeıý.
7. Kóptik jalǵaýly sózderdi kórsetińiz.
1) Oǵan, sen, meni.
2) Saralar, kitaptar, tastar.
3) Kelemin, menmin, oqısyń.
8. Bas árippen jazylmaıtyn oryndy kórsetińiz.
1) Qazaqstan Respýblıkasy.
2) Iapyraý, mynaý Toǵjan ǵoı!
3) Qazaq, Orys, Rýmyn.
9. Qos sózderliń jasalý jolyń anyqtańyz. Uryp - soǵý.
1) Kósemshe - tuıyq etistik.
2) Zat esim - zat esim.
3) Esimdik - kósemshe.
10. Belgisizdik esimdikti tirkes qaısysy, tabyńyz.
1) Sonyń arqasynda.
2) Keıbir oqýlyqtar.
3) Myna kóshede.
Ú Sabaqty pysyqtaý
1. Matematıkalyq sózjumbaq
2. Otyrǵan stýdentterge 5 kartochka taratý
Suraqtar
1. Jalpy taýar ekvıvalenti?
2. Kasalyq operasıalardy júrgizý orny?
3. Sharýashylyq sýbektisiniń aqsha qarajattary qaıda saqtalady?
Suraqtar
1. Aqshanyń qunsyzdanýyn tejeý?
2. Baǵaly qaǵaz?
3. Bereshek
Suraqtar
1. Otandyq óndirýshilerdiń taýaryn basqa elderge shyǵarý?
2. Kásiporyn, mekeme, oqý ornynyń basshysy?
3. Aqsha qarajatyn esepteýge arnalǵan shot?
Suraqtar
1. Mekemeniń esep bóliminiń qyzmetkeri?
2. Naryqta satylatyn ónim?
3. Qujattardy saqtaıtyn oryn?
Suraqtar
1. Qoǵamnyń muqtajdyǵyn, qajettiligin qamtamasyz etetin ónim?
2. Ónim sapasyn kýálandyratyn qaǵaz?
3. Qandaı da bir ónimdi daıyndaý?
3. Sóılemdi sıntaksıstik taldaý jasap, kásibı sózderdi tabyńyz?
Ekonomıka siz dúnıege kelgen kúnnen bastap ómirińizge aralasa bastady. Ekonomıka - baılyqqa, baqytqa, tynyshtyqqa barar jol. Jınalǵan aqshalardy nesıe túrinde ýaqytsha paıdalanýǵa bolady. Valútalyq saıasat teńgeniń kúshti bolýyn qaraıdy.
4. Venn dıagramny toltyrý
SALALAS QURMALAS SÓILEM
SABAQTAS QURMALAS SÓILEM
Úİ Sabaqty bekitý
1. Topshamen jumys
Grýppany 1 - 2 nusqaǵa bólemiz. Bir - birine suraqtar qoıady.
1. Zat esim degenimiz ne?
2. Syn esim degenimiz ne?
3. San esim degenimiz ne?
4. Esimdik degenimiz ne?
5. Etistik degenimiz ne?
6. Ústeý degenimiz ne?
7. Shylaý degenimiz ne?
8. Elikteý sóz degenimiz ne?
9. Odaǵaı sóz degenimiz ne?
10. Sóılem múshelerin atańyz?
2. INSERT túrtpesi kesteni toltyrý.
Úİİ Úı tapsyrmasy
Sózdikterdi qazaq tiline aýdaryp, maǵynasyn túsindirý.
Kóne grek sózi - drevnegrecheskoe slovo
Ózimizdiń turmysymyz – nash byt
Neke kelisim sharty – brachnyı kontrakt
Tynyshtyq – spokoıstvıe
Úı sharýashylyǵyn basqarý – vedenıe domashnego hozáıstva
Paıda – polza
Paıda boldy – poıavılsá
Aǵymdyq – tekýshıı
Ataýly – ımennoı
Esep – schet, raschet
Jarǵylyq – ýstavnoı
Salym – vklad
Qaryz – dolg
Qundy – sennyı
Kepil – garantıa
Paıyz – prosent
Saqtaý – hranıt
Saqtandyrý – strahovanıe
Tartylǵan – prıvlechennyı
Utymdy - vyıgrashnyı
Úİİİ Stýdentterdi ádil baǵalaý
İH Qorytyndy
Makroekonomıka(grekshe μακρός — uzyn, úlken, οἶκος — úı jáne Nόμος — zań) — ekonomıkalyq teorıanyń ekonomıkany tutastaı zerdeleıtin bólimi. Makroekonomıka ekonomıkalyq sıkldik kezeńder men ekonomıkalyq órleý, jumyspen qamtylý, ınflásıa máselelerin, jalpy ekonomıka aýqymyndaǵy basqa da máselelerdi, sondaı - aq ulttyq ekonomıkalardyń qarym - qatynasyn zertteıdi.
Aralas qurmalas sóılem — qurmalas sóılemniń bir túri. Kemi úsh jaı sóılemnen quralady. Olar ózara sıntaksıstik baılanystyń erekshe túri — aralas baılanys arqyly qurmalasqan. Mysaly: Jalma - jan ot jaǵylyp edi, úı eńsesi kóterilip, týyrlyqtyń oıýlary kózge shalyndy (Ǵ. Músirepov).
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
