InfoHub Logo

Qatysýshylar:
Kári arystan
Qý túlki

Balabaqsha sábıleri maska kıip oınaıdy. Sahna ashylǵanda qalyń orman beınesi kórinedi. Anandaı quz jartastyń janynda kári arystan jatyr. Aýyr-aýyr kúrsinip, yryldap qoıady.

Arystan. Ómir, ómir, ómir-aı... Kúshtisi ana bir ańnyń jyly jumsaq etin jemedim dese, álsizi kúshtiniń tamaǵynan aýyz tımedim deıdi. Al kúni keshe janyńda júrip «Uly patsham» dep jalpaqtaǵandar ushty-kúıli joq. (Bir jaǵyna aýnap túsedi.) Qarnym shuryldap barady. Keshegi sálem berem dep kelgen qasqyrdyń etinen túk qalmapty. Ózime de obal joq. Endi ne istedim? (Sonadaıdan jylmyńdaǵan túlki kórinedi.) E, keldiń be, sulýym? Qandy basyńdy beri tart. (İshinen sybyrlap) Juǵynyma juq bolarsyń.

Túlki.(Sonadaıdan sóıleı jaqyndaıdy.) Kún batysqa qarap jatyr eken. Qartaıǵanda patshanyń ózi de paqyr eken. (Taǵy da izderge qaraıdy.) Myna iz badyraq qoıandiki ǵoı. E, patshaǵa sálem beripti. Al mynaý she? Borsyqtiki. Bul shirkin de solaı. Baıqa, Túlki myrza! Ash páleden qash pále. Myna jerde bir sumdyq bar. (Arystanǵa daýystap) Armysyz, Arystan myrza!

Arystan túk bilmegensip, yńqyldaı ornynan turady.

Arystan. Barmysyz, Bıkesh, aýyrdy-aý, júıkem. Qalmady-aý, bul kúnde, sálem berer eshkim.

Túlki. Ózińiz syrqattanyp jatyr degendi keshe Qasqyrdan estip em. Qazir qystyń qamy degendeı. Sońymyzǵa ertken bala-shaǵanyń hali degendeı. Ózińizdiń halińiz jaqsy ma?

Arystan. E, haldi suraısyń-aý, Túlki bıkesh. Tiri júrgen soń, kórmeıtiniń, bilmeıtiniń bolmaıdy eken. Qaıran jas kúnim dep kúni-túni aýnaımyn.

Túlki. Uly mártebeli patsham! Aýnaǵany qalaı?

Arystan. E, Túlkijan-aı, suraqty qoıasyń-aý. Arystan aǵań jas kúninde kim edi?

Arystan. Kúndelikti quralaıdyń etin jep, jas buǵynyń qanyn ishken, jas jyńǵyldaı jasarǵan eren edim.

Túlki. Jabaıyny qoıyp, anaý qos aıaqty pendeniń de malyna tıip, «soıyp», súıekterin jıyp degendeı...

Arystan. Túlkishek-aý, anaý boıy aspan tiregen Kerikti de qulattym ǵoı, birazyn. Múıizi shańyraqtaı qodastyń da etin jedim, qyr asyp. Pilge de jarmasyp...

Túlki. Ózińizden qalǵan qasaptan, biz de dám tatýshy ek, kóp tobyrmen syılasyp...

Arystan (kúledi). Sóziń qandaı, kári qulaǵyma jaǵymdy, úniń tipti ásem, tiliń qandaı tátti, kóńilimdi kóterip, deneme qan júgirttiń, Túlki bıkesh!

Túlki. Sizdiń syrqatyńyzdy jazar qazirgi kúndegi tirlik, ótkenińizdi aıtyp, erligińizdi eske túsirý ǵoı, álbette.

Arystan. Jata tastap keter qýlyǵyń da bolýshy edi. Iá, bárin túsinemin. Qasqyrdy qańǵyrtyp, aıýdy apanǵa túsirgen, jolbarystyń adamǵa jon terisin sypyrta jazdaǵanyń týraly áńgimelerińdi estip, shek-silem qatqansha kúlýshi em. Sol aqyldy tirligińdi óz aýzyńnan estýge qumar em. Jaqyndasańshy beri. Tórim seniki, Túlki bıkesh.

Túlki. Yqylasyńyzǵa raqmet, uly patsha, qartaıǵan kári patsha. Tórime shyq degenshe kórińdi kór deseńshi.

Arystan. Jazyǵym, jalpaq shesheı bolǵanym ba?

Túlki. Uly mártebeli patsham! Túlkini qý deısiz. Qý degen sóz aqyldylyq emes pe? Tórińizge shaqyrasyz. Raqmet! Ózińiz qarańyzshy. Sizge barǵan iz bar da, shyqqan iz qaıda? Saý bolyńyz, uly patsha, qartaıǵan kári patsha.

Arystan (ashýlanyp). Qartaıǵanymdy betime bastyń. Dertime dert qostyń. Kórermiz áli.

Túlki. Kórermiz degenshe ashtan ólermin deseńshi (kúlip ketedi).

Shymyldyq

---