InfoHub Logo

BES PERDELİ KOMEDIA

Aýdarǵan Muhtar Áýezov

QATYSÝSHY ADAMDAR:
Prologta qatysýshylar: Lord
Krıstofer Slaı, jez ustasy.
Traktır ustaıtyn áıel.
Paj, ártister, ańshylar men malaılar.
Kirispege qatysýshylar: Baptısa — Padýıanyń baı aqsúıegi. Vınchensıo — Pızanyń kári aqsúıegi. Petrýchıo — Vınchensıonyń balasy, Bánkaǵa ǵashyq. Lúchensıo — Veronanyń aqsúıegi. Katarınanyń kúıeýi.
— Bánkaǵa yntyq adamdar.
— Gremıo
— Gortenzıo
— Lúchensıonyń qyzmetshileri
— Tranıo
— Bondello
— Petrýchıonyń qyzmetshileri.
— Grýmıo
— Kertıs
— Netenel
— Djozef
— Nıklas
— Fılıpp
— Pıter
— Pedant
— Baptısanyń qyzdary.
Katarına asaý
Bánka Jesir qatyn.

Tiginshi, saýdager, Baptısa men Petrýchıonyń qyzmetshileri. Oqıǵa Padýıada jáne Petrýchıonyń qala syrtyndaǵy úıinde bolady.

KİRİSPE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Elsiz jerdegi traktırdiń aldynda.
Traktırshi áıel men Slaı keledi.

Slaı. Bálem, soıyp salam, shyn aıtam.

Traktırshi áıel. Kisender me edi mundaı sumdardy!

Slaı. Oı, jemtik! Slaı tuqymy sum bolǵan emes. Shejirege qara. Biz Rıchard' jahangerdiń ózimen birge kelgenbiz. Sóıtip paucas palavris tarta bersin dúnıe óz jolymen sessa!

Traktırshi áıel.
Syndyrǵan staqandar úshin tólemeısiz ǵoı?

Slaı. Joq. Tesik tıyn da bermeımin. Jónel Ieronımo
Sýyq tósegińe jat ta jylyna ber.

Traktırshi áıel. Men tabamyn seni jónge salardy.
Baryp prıstavty shaqyram.

Ketedi.

Slaı. Bir stap pa, bes stap pa, zańmen jaýap bere alam.
Men, jigitim, tapjylmaımyn. Kele bersin,
Tileýiń bersin (Jatyp uıyqtaıdy).
Kerneı úni. Ańshylaryn, malaılaryn ertip lord shyǵady.

Lord. (1-ańshyǵa). Jaqsy qara ıtterdi,
Tazy sorly qan sorpa,
Rezvyıdy anaý dańǵoıǵa qos.
Kúmisti aıtsańshy, qaltarysta
Qalaı ildi, qańǵyp ketken joq pa edi.
Satpas-aqpyn jıyrma fýnt berse de.

1- ańshy. Batyl aıtam, Zvonar da kem emes.
Úrmedi me aırylsa da izinen.
Eki ret tapqan ózi ǵoı,
Ilanyńyz, eń jaqsy ıt.

Lord. Aqymaq! Ehoda shabys bola alsa
Ondaı ıttiń onyńa ózi tatyr ed.
Astaryn ber, baqyla,
Erteń taǵy ań qýamyz.

1- ańshy. Buljytpaımyn.
Lord. Mynaý ne? Mac pa? Ólik pe? Demi bar ma?

2 -ańshy. Demi bar, biraq arań jylytpasa,
Bul tósekte qatyp qalsa kerek ed.

Lord. Usqynsyz aıýan! Shoshqadaı bop jatysyn!
Sumpaı ajal, baıqaýyńnyń jamany-aı!
Al osyǵan bir oıyn etse qaıter ed:
Aqyryn ǵana tósekke jaılap jatqyzsa,
Ústi taza, qolda júzik,
Tátti tamaq tósegine kep tursa.
Túregelse — lıvreı kıgen malaı ázir...
Bálkı sonda, tanyr ma eken óz-ózin?

1-ańshy. Mılord, ne derin de bile de almas ol múlde.

2-a ń sh y.
Oıanýy sumdyq bolar.

Lord.
Tús dep sanar, bos qıal der.
Kirisińder, sheber oıyn jasańdar.
Aparyńdar eń bir jaqsy bólmege,
Aınalaǵa neler qyzyq sýret ilsin,
Basyna ıismaı sebińder,
Hosh ıis tursyn bólmesinde.
Oıanǵanda, mýzykanttar tosyp tursyn,
Balbyraǵan kúıin tartsyn.
Lám dese bir báriń daǵy taǵzym et,
Búgilip turyp bas ıińder,
«Qurmettimiz, ne qajet» dep turyńdar,
Gúl oraǵan shylapshynmen
Bireý jyly sý aparsyn.
Biri kúmán, biri oramal tosyp tursyn.
«Beti-qolyn jýa ma eken, lord?» desin
Taǵy bireý jaqsy kostúm ákelip,
Ne kıýdi tileıdi eken dep tursyn.
Bireý ıt pen attyń jaıyn sóz qylsyn,
Áıeliniń ár syrqatyn, ýaıym etken jaıyn aıtyp
Talmaýraıtyn naýqasyńyz bar deńder.
Kim ekenin esine alsa — sandyraq dep uqtyryńdar.
Óziń anyq, asyl lordsyń deńder,
Oıdaǵydaı oryndańdar, myrzalar.
Tamasha bir ermek bolad,
Shekten aspaı is etińder.

1-ańshy.
Mılord, bizge senińiz, roldi sondaı oınaımyz.
Kim etemiz desek te
Sol bolǵanǵa, sendiremiz biz ony.

Lord.
Aqyryn ǵana kóterip aparyńdar tósekke,
Oıanǵanda barlyq isi ázir tursyn.
Slaıdy alyp ketisedi. Kerneı úni estiledi.
Kerneı me bul? Baryp kelshi, nemene?
Malaıdyń biri ketedi.
Aqsúıek pe álde bir,
Qonbaq bolǵan jolaýshy ma?
Malaı keledi.
Al, nemene eken?

Malaı.
Bylaı eken, marhabattym,
Ártister eken, sizge qyzmet kórsetpek.

Lord.
E, nesi bar, ertip kel.
Ártister kiredi.
Hosh kelipsiz.

1-ártis.
Taǵzym ettik.

Lord.
Qonbaqsyz ba bizderge?

2-ártis.
Onda sizge qyzmet etsek ne eter ed?

Lord.
Maǵan unaıd.
A, mynaý meniń esimde.
Bir jas sharýany oınap edi-aý,
Aqsúıek qyzyn sonshalyq bir toryp edi.
Umytyppyn atyńyzdy, biraq róliń
Laıyq-aq bop shyǵyp ed.

1-ártis.
Soto ma eken aıtqanyńyz?

Lord.
Ia, ıa. Sen tamasha bolyp eń.
Dál kezinde maǵan kepsiz,
Ásirese, bir oıyndy oılap edim,
Soǵan sizdiń ónerińiz saı bolad.
Sizder osynda bir lord aldynda oınaısyz,
Biraq oıdaǵydaı shyǵarasyz ba,
Kóre tura onyń eter minezin?
Ol ómirde teatrdy kórmegen,
Sizder kúlip júrmeısiz be?
Onda renjip qalady. Este bolsyn,
Kúlki bolsa kek tutady.

1-ártis.
Qoryqpańyz, sýdar. Shydaımyz biz
Qandaı qyzyq lord bolsa da.

Lord (malaıǵa).
Osy qazir aparyńdar býfetke,
Bardy berip qonaq etsin
Túk muqtajy bolmasyn.
Malaı men ártis ketedi.
(Basqa malaıǵa).
Shaqyryńdar Bartolomo pajymdy.
Áıel qylyp kıindirip
Álgi mastyń bólmesine kirgizińder.
Hanym dep báriń qurmet et,
Tapsyryńdar maǵan jaǵam der bolsa,
Ózin baısal ustasyn.
Ózi kórgen anyq bekzat hanym bolsyn,
Dál solardyń erine eter minez etsin.
Anaý maspen dál sondaı bop,
Sóz, minez de názik bolsyn.
Aıtar sózi: «Ne buıyrar ekensiz,
Kóngish jaryń bar beıilmen
Qaryzy men mahabbatyn aqtamaqshy» dep tursyn.
Sóıtip qushyp, súıip turyp,
Keýdesine basyn ısin.
Qýanyshty jasyn tógip
Kúıeýiniń jazylǵanyn shúkir etsin.
Jeti jyldaı essiz bolyp,
Kedeımin dep júrdiń desin.
Eger áıel minezine sala almaı,
Bala jylaı bile almasa,
Sarymsaq ta em bolady.
Oramalǵa túıip alsyn —
Eriksiz-aq jas tógedi.
Oryndashy osyny tez.
Qalǵan jaǵyn keıin aıtam.

Malaı ketedi.
Bilem, bala op-ońaı
Áıel daýsyn, júrisin de keltired.
Tyńdar ma edi erim degen kezderin
Malaılardyń kúlkiden óler bolǵanyn,
Qarapaıym turpaıyǵa kóngenin.
Aqyl aıtam. Ózim barsam
Qyljaqtaryn azaıtam
Bolmasa, shekti bilmeı ketiser.

Ketedi.

EKİNSHİ KÓRİNİS
Lord úıindegi jatyn úı.
Joǵarydan Slaı, malaılar keledi. Bireý kıim, bireý shylapshyn, quman ustaǵan. Malaısha kıinip lord ta keledi.

Slaı.
Qudaı úshin bir saptyaıaq jeńil syra!

1 - Malaı.
Buıyrasyz ba, qurmettim? Mynaý heres.

2- Malaı.
Buıyrasyz ba, Qurmettim? Mynaý kompot.

3- Malaı.
Qandaı kostúm ákelýge buıyrasyz?

Slaı. Men Krıstofer Slaımyn. Meni Qurmettim dep te, marhabattym dep te atamańdar. Heresińdi týmysynda ishken emen, al kompot berem deseńder, sıyr etinen jasaǵan kompot berińder. Jáne qandaı kostúm kıesiń dep suramańdar. Meniń arqam qansha bolsa, kemzalym da sonsha, baltyrym nesheý bolsa, shulyǵym da sonsha, aıaǵym qansha bolsa, bashmaǵym da sonshalyq, sonda da keıde bashmaǵymnan aıaǵym sany artyq bop júretini bar, nemese keı bashmaqtan saýsaqtarym soraıyp júredi.

Lord.
Shatas oıdan boı tartyńyz,
Qasıetti asyl zat.
Dáýlet, qurmet ıesi,
Bylǵanysh bir oı oılar ma!

Slaı. Ne deıd? Meni jyndy etpeksiz be? Men tegi, Berton - Hıttaǵy Slaı shaldyń balasy Krıstofer Slaı emespin ǵoı? Men,tegi, týmysymda júkshi, tárbıemde jún tútkish, basyma túskende aıý jetektegish, búgingi kásibim jez ustasy emespin ǵoı? Ýınkottaǵy traktır ustaǵan jýan qatyn Meren Hekketten surańyz men týraly. Sol, men ishken aqshyl syra úshin on tórt pens alasym joq dep tansa, onda meni búkil nasranyı qaýymyndaǵy eń asqan sýaıt deńder. Qalaısha? Men esalań emespin: mine...

1- Malaı.
Mine, osydan ǵoı hanymnyń qaıǵysy.

2- Malaı.
Mine osydan ǵoı malaılardyń júdeýi.

Lord.
Mine osydan ǵoı týysqannyń bezgeni.
Qashyrǵan sizdiń shalyǵyńyz.
O, esine al, myrza, asyl tegińdi,
Óshken oıdy qaıta oıla,
Qý masqara túsińdi.
Kórshi mine: quldaryń tosad ámirińdi,
Tek belgi et — qyzmetine ázir tur.
Mýzyka ma tileriń? Chý! Apolon oınaıdy.

Mýzyka.
Jıyrma bulbul torda saıraıd.
Uıyqtaımysyń, tósek ázir,
Hor qyzynyń mekenindeı
Jar tósegiń jaıýly tur.
Seıil kerek pe? Jolyńa gúl tógemiz.
Atqa minesiń be? Attar ázir;
Altyn turman jaltyrap tur.
Qus salasyń ba? Suńqar ushad,
Boz torǵaıdaı. It kerek pe?
Úrgen daýsy aspan qushyp,
Jańǵyryǵy jartasta júr.

1 - Malaı.
Ań qýasyń ba? Tazy ıtteriń josyǵanda
Buǵy, maral aldyn oraıd.

2 - Malaı.
Súıetiniń sýret pe? Mine, sýret,
Jaǵada turǵan Adonıs
Sıtereıa tyǵylypty qamysqa,
Demimen qamys maıysyp
Jel eskendeı japyrylǵan.

Lord.
Álde sizge Io qyzyn kórsetsek pe,
Ańdaýsyzda qysylǵannan
Tiri jandaı dál shyǵypty.

3 - Malaı.
Álde Dafna kóresiz be, qalyń jyńǵyl
Aıaǵynan qan aǵyzǵan,
Apolon kórip qaıǵy shekken,
Qan men kóz jas sondaı shyqqan.

Lord.
Sen lordsyń, sol ǵana bolmaqsyń,
Áıeliń bar jannan asqan,
Bizdiń azǵan zamanda teńdesi joq.

1 - Malaı.
Sen dep tókken kózdiń jasy
Sel qylmasa asyl júzin,
Álemdegi eń sulýdyń ózi edi,
Qazirde de par keler joq.

Slaı.
Men — lord, meniń qatynym bar ma?
Túsim be osy, álde buryn tús kórip pe em?
Uıqyda emen! Estip, kórip, sóıleımin;
Mynaý ıis, mynaý názik nárseler,
Ah, saıtan, men shynynda lordpyn-dy.
Jez ustasy Krıstofer Slaı-daǵy men emes.
Áı, ápkelińder kóz aldyma qatyndy
Ústeýine bir saptyaıaq syra kelsin.
Malaılar qol jýýǵa shylapshyn men quman, oramal usynady.

2 - Malaı.
Marhabat qyp qoldy jýar ma ekensiz?
Esińizdiń túzelgeni sonshalyq bir qýanysh.
Buryn qandaı bolǵanyńyz, oıyńyzǵa tústi ǵoı.
Uıqy ústinde on bes jyldaı boldyńyz,
Qarańǵyda júrgen jandaı edińiz.

Slaı.
On bes jyl? Ia, meılinshe uıqy qandyryppyn.
Sóıtip, túk sóz aıtpappyn ba?

1 - Malaı.
Múmkin be eken, sýdar?
Aıttyńyz biraq bos sózder.
Osy sándi úıde jatyp
Ózińizdi qýady dep sóıleısiz,
Syrahana qatyndaryn ursasyz,
Sotqa tartam dep qoıasyz,
Syrany az quıad deısiz,
Birde aıqaılap Saıslı Hekket shaqyrasyz.

Slaı.
E, ras. Ol sol úıdiń qyzy ǵoı.

3 - Malaı.
Joq, siz traktır men qyzyn-daǵy kórgen joqsyz,
Bizge ataǵan kóp kisińiz
Stıven Slaı men kári Djon Neps-Salo,
Pıter Terf, Henrı Pımpernel, birin-daǵy kórgen joqsyz,
Taǵy talaı jandy ataısyz,
Biraq olar, bul dúnıede bolmaǵandar.

Slaı.
Al endeshe jazylǵanǵa, táńirime shúkir ettim.

Bári.
Ámın

Slaı.
Rahmet, saǵan da teris bolmas-ty.
Malaılardy ertip. áıelshe kıingen paj kiredi.

Paj.
Al, saýlyǵyńyz qandaılyq?

Slaı.
Tamasha tamaq munda kól-kósir, Já, qatyn qaıda?

Paj.
Mundamyn, lord bekzadam, ámirińe ázirmin.

Slaı.
Siz be qatyn, baıym dep nege aıtpaısyń?
Malaılarǵa lordpyn men, siz úshin baıyń emes pe em.

Paj.
Siz baıymsyz, lordymsyz. Lordsyz jáne erimsiz.
Men bolsam kishik, jaryńyzbyn.

Slaı.
Báse, solaı, al aty kim munyń?

Lord.
Madam.

Slaı.
Eles pe, joq Djen Madam ba?

Lord.
Bar bekzattar saltynsha madam ǵana atanad.

Slaı.
Madam qatyn! Mynalar meni Uıyqtadyń deıd,
On bes jyldaı tús kórdiń deıd.

Paj.
Maǵan otyz jyldaı kórinip ed
Jar tóseginen túńilgeli.

Slaı.
Túý, ne degen óreskel! Malaılar, bar shyǵyńdar.
Madam, sheshin daǵy qasyma jat.

Paj.
O, bekzat lord, keshirim et,
Bir-eki tún erkime qoı.
Eń bolmasa kún batsyn da.
Dárigerlerdiń buıryǵy edi,
Sizdi qaıta jańylar dep esinen,
Qasyna jatpa dep edi.
Jaıyńyzdy oılaýyńyz kerek qoı.

Slaı. Meniń jaıym uzaq kútsem aýyrlaıdy. Biraq burynǵy sandyraqqa endi qaıtyp barǵym kelmeıdi. Sóıtip qan tamyrym qaınaǵanmen, tospaı bolmas.

Malaı keledi.

Malaı.
Sizdi táýir degendi estip
Ártister qaı komedıa oınamaq ed.
Doktorlar da tapsyrǵan ǵoı
Saýyq kórsin — oıdan qany qoıylyp,
İshi pyssa esi aýad dep,
Sondyqtan da sátimenen
Kóńilińizdi kótermek ek.
Sherdi qýyp ómirińizdi uzartad ol.

Slaı.
Jarar, men kóndim oınaı bersin. Nemene ózi
Orazanyń ermegi me, joq álde bir fokýs pe?

Paj.
Joq, asa qyzyq zat bolady.

Slaı.
Neniń zaty? Kóılek tiger pul zaty ma?

Paj.
Bul bir shejire tárizdi.

Slaı.
Jaqsy, jaqsy! Kóreıik! Madam qatyn, qasyma otyr.
Bolsyn, ne bolsa da. Tirlikte jastyq bireý-aq.

Otyrady, kerneı únderi.

BİRİNSHİ PERDE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Qalanyń alańy.
Lúchensıo men qyzmetshi Tranıo shyǵady.

Lúchensıo.
Maqsat etkem jetsem dep
Ǵylym baǵy Padýıany kórmek bop,
Jaınaǵan Lombardıa, jettim saǵan,
Italıa ǵajap baǵy ekensiń.
Ákem erik bergen edi,
Seni ertýge kóngen edi
Synalǵan berik qyzmetshim eń.
Turyp munda sátti kúnde
Qıyn ǵylym oqýdy da bastaımyn.
Inabatty adamy kóp qasıetti Pızanyń
Sonda turdym, ákem sonda
Jahan bilgen saýdager
Vınchensıo, Bentıvolıo teginen.
Sonyń uly, Florensıa balasy,
Aqtaý kerek áke úmitin
Baılyǵyna qasıetti táj eteıin.
Sondyqtan zer salǵanym
Fılosofıa bir salasy.
Kókseıtuǵyn zor sanasy
Baq tiregi qasıet deıtin.
Qalaı deısiń? Pızadan men ketkende,
Padýıaǵa kelgende,
Saıazdan tereń talǵaýmen
Ǵana jutpaq maqsut qýa kelmedim be?

Tranıo.
Keshirińiz, qymbat myrzam,
Barlyq jaıǵa ózińizshe qaraımyn,
Qýanamyn, talmaǵanǵa talabyńyz
Tátti ǵylym nárin kóksep turǵanǵa.
Ókinerim jalǵyz-aq, qadirleı tura
Stoıkter uly ósıetin
Dana bolmaı dara bolyp qalmańyz,
Arıstotel tyıǵanynan tyıylyp
Júrseńiz de, Ovıdııden jırenbeńiz.
Logıkany dostarmenen sóz etińiz,
Rıtorıka qysyr keńes bop qalsyn.
Ermek bolsyn poezıa, mýzyka,
Al metafızıka simirińiz
Syıǵanyńsha qarynǵa.
Súıkimsizden paıda da joq,
Tek súıgen zatqa berilińiz.

Lúchensıo.
Tamasha aıttyń, Tranıo,
Bondello Munda bolsa,
Ornalasqan bolar ek.
Jaıymyz bop shaqyrar ek,
Padýıada tyń dostardy.
Anań qara, bu netken top?

Tranıo.
Álde bizdi qarsy alar ma?
Baptısa, Katarına, Bánka, Gremıo, Gortenzıo shyǵady.
Lúchensıo, Tranıo shetteı beredi.

Baptısa.
Qajamańdar endi meni, sınorlar!
Bildińder ǵoı baılaýynyń berigin.
Úlken qyzǵa kúıeý tappaı
Kishi qyzym men kúıeýge bermeımin.
Eger bireý ǵashyq bolsa Katarına qyzyma,
Bilgendikten sizderdi, tyımas edim mynadan da
Qaramaı-aq qoıar em.

Gremıo (shetke). Qasaryp qalsyn ol qyzyń! Qasarman ǵoı!
(Qatty) Gortenzıo zaýqyń bar ma? Baıqasańshy.

Katarına (Baptısaǵa).
Nemeneńiz osy men!
Shyrǵa qylyp shabaqtarǵa osyndaı!

Gortenzıo.
Ne deıd? Shabaq? Sizdeı shortan tilemeımiz,
Sypaıyraq bolyńyz.

Katarına.
Shoshymańyz, siz, myrzam,
Sizge áýeli pysqyratyn kisi joq.
Esine alsa tek qana
Oryndyqpen basyńyzǵa berer ed,
Betińizdi jeksuryndaı boıar ed.

Gortenzıo.
Saqta, qudaı, saıtanyńnan mynadaı!

Gremıo.
Saqta qudaı!

Tranıo.
Myrza, qımyly dál birinshi sort,
Jyndy ma ózi, yzaly ma, netken órt!

Dúchensıo.
Al sińlisiniń únsizdikte kóriktisi-aı!
Sypaıylyq tárbıesin tanytady. T-s-s-s, Tranıo!

Tranıo.
Onyńyz ras. Siz de úndemeı kóz salyńyz.

Baptısa.
İske asyram aıtqanymdy
Qazir-aq... Bar, Bánka, úıińe.
Qynjylma qymbat, Bánkam:
Burynǵymnan kem súımeımin áli de!

Katarına.
Qoıdaı momyn bıshara!
Syltaýy joq bolsa da, aǵyzypty sorasyn.

Bánka.
Meniń sorym, baǵyń bolsyn, baýyrym.
(Baptısaǵa).
Erkińizge baǵynamyn, sýdar.
Mýzyka men kitap meniń dosym bolsyn,
Jalǵyzdyqta berileıin solarǵa.

Lúchensıo.
Qalaı deısiń, Tranıo? Mınervanyń ózi ǵoı.

Gortenzıo.
Sınor Baptısa, nege kerek búıtkenińiz,
Ókinish qoı, súıemiz dep Bánkaǵa
Etkenimiz zalaldy.

Gremıo.
Saıtan úshin qamaısyz ba ony, sınor Baptısa,,
Topastyǵy bireýiniń, bireýine jaza ma!

Baptısa.
Tynyshtalyńdar, myrzalar. Baılaýym sol,
Bar, Bánka!
Bánka ketedi.
Jaqsy bilem súıetinin
Poezıa, mýzykany.
Oqytýshy shaqyramyn úıime,
Jas kúninde oqyp alsyn. Gortenzıo,
Gremıo, bilseńizder oqytady
Jiberińder úıime, bilgir adam
Munda qurmet, syı kóredi.
Tek balamdy jetildirsin,
Qosh, Katarına, siz qalyńyz,
Bánkamen sózim bar.

Ketedi.

Katarına
Ne deıdi? Erki joq jan bolam ba?
Ne deıdi? Qybyr etpes bolam ba? Tipti sonsha
Ne qylýdy bilmeıtuǵyn men be ekem?

Ketedi.
Gremıo. Maǵan dese marǵaý ketińiz. Kerektigiń sonshalyq. Munda bir jan bógeıin dep oılamas. Berekeleri az eken, Gortenzıo, tegi ekeýmiz de oraza bop tura turamyz. Bul almanyń siz jaǵy da, biz jaǵy da pispeı tur ǵoı ázirshe. Qosh bolyńyz. Súıikti Bánkaǵa yntyǵym úshin, tilegenin úıreterlik kisi tapsam, ákesine bógemesten jiberemin.

Gortenzıo. Men de sóıtem, sınor Gremıo. Tek jalǵyz-aq eki aýyz sóz. Burynǵy talas ekeýmizge Aqyl qostyrmas bolǵanmen, bir máslıhat aıtaıyn, ekeýimizdiń jaıymyz. Yntyq janǵa jaqyndap, Bánkanyń oń shyraıy úshin talasqan básekemiz kelisti bop ótý úshin, ekeýmiz birigip áreket etýimiz kerek.

Gremıo. O, nemene?

Gortenzıo. Málim ǵoı, sýdar, apasyna baı tabýymyz kerek.

Gremıo. Baı emes oǵan saıtan saı.

Gortenzıo. Baı deńiz, baı!

Gremıo. Saıtan deımin, saıtan. Ákesiniń baılyǵy úshin, osyndaı saıtandy alatyn esalań bar deımisiń shynymen, Gortenzıo?

Gortenzıo. Qoı, Gremıo. Onyń aıqaıy men ashýyn biz kótere almaǵanmen qazynasyna qyzyǵyp, kemshiligin túgel kóterip
alatyn meıirimdi jigit joq deme, tek tabý kerek sondaıdy.

Gremıo. Áı, bilmeımin! Bul, jasaý úshin kún saıyn bazard adúre jeýge kóngenmen teń ǵoı.

Gortenzıo: Árıne, ras shirik alma arasynda tańdaý az. Biraq endi bóget bizdi dos etken soń myqtap súıeniseıik. Baptısanyń úlken qyzyna kúıeý taýyp, kishi qyzyna jol ashaıyq. Sonda ekeýmiz qaıtadan shekisermiz. Aınalaıyn, Bánka, sen tıer jan baqytty ǵoı: kim kómbege buryn jetse, báıge soniki. Ne deısiz, sınor Gremıo?

Gremıo. Aıtqanyńyz bári ras. Sol apasyna qyzyǵyp, aıttyryp, qatyn etip qasyna jatar, sordy aryltar er shyqsa, soǵan Padýıanyń mańdaı aldy báıgesin syılar em. Júrińiz.
Ekeýi ketedi.

Tranıo.
Múmkin be eken, aıtyńyzshy, shynymen-aq,
Asyqtyq sizdi jeńgeni me?

Lúchensıo.
Óz basymnan atqarmasam,
Senbes edim ózim de.
Selqos qarap júrgenimde mańaıǵa
Sol selqostan mahabbat týyp qalypty.
Endi ashamyn bar shynymdy,
Saǵan asham, basyń maǵan qymbat edi,
Ertede asyq aıtqan syrdaı
Órtenemin Tranıo, ólem, óshem
Osy qyzdy almasam. Aqylyn tap,
Tranıo sen esebin
Tabasyń. Járdemiń ber — sen jetekke alasyń.

Tranıo.
Mezgil emes, sýdar, sizdi sógerlik,
Urysqanmen júrek otyn jeńbeıdi.
Asyq bolsań jalǵyz ǵana aıla bar,
«Sor tutqynnan az aqymen azat bol».

Lúchensıo.
Rahmet. Aıtshy jáne. Qulaǵyma jaǵady.
Máslıhatym kómekshim.

Tranıo.
Qyzǵa sonsha telmirip qap
İstiń jónin ańǵarmapsyz.

Lúchensıo.
Tek shuǵylasyn tamasha ettim,
Sulýlyǵy qyzyńdaı bar Agenordyń
Tize búgip Krıttiń bir jaǵasyna,
Iýpıterdiń uıymap pa ed tal boıy.

Tranıo.
Sol ǵana ma sezgenińiz? Al apasy,
Qandaı janjal salǵanyn,
Qalaı talqan bolǵanyn bildińiz be?

Lúchensıo.
Qybyrlap ed narttaı qyzyl erini
Deminen ásem she ańqyp ed,
Bar ǵajaıyp bir ózinde turǵandaı.

Tranıo.
Qoı, aýǵan esti jyıaıyq.
Oıanyńyz, sýdar! Súıgen bolsań,
Jetpek kerek sol qyzǵa. Durys pa?
Úlken qyzy albasty eken,
Sony ákesi uzatqansha,
Sizdiń sulý otyrardaı túri bar.
Sol sebepti ákesi ony aýlaq etpek
Mazasyz kóp kúıeýlerden.

Lúchensıo.
Ah, Tranıo, netken qatal ákesi!
Baıqadyń ba, jalǵyz-aq bir armany
Tárbıeshi tabýda eken. Tranıo.
Baıqadym, sýdar. Aılany da tapqandaımyn.

Lúchensıo.
Men be!

Tranıo.
Boldy. Qolyńyzdy, sýdar,
Tegi oıymyz tabysqan-dy.

Lúchensıo.
Aıtshy sen áýeli.

Tranıo.
Tileısiz siz
Oqytýshy bolsam ba dep sol qyzǵa,
Osy edi ǵoı oıyńyz!

Lúchensıo.
Qalaı deısiń, múmkin be?

Tranıo.
Joq. Kim oınaıdy sizdiń róldi
Vınchensıo uly bolad kim Munda?
Úıge ıe bop kim oqıdy,
Tanystardy shaqyryp, kim júredi qonaqta?

Lúchensıo.
Já, basta! Toqta, taptym,
Bizdi áli eshkim kórgen joq.
Óńimizden tanylmaıdy
Myrza qaısy, malaı kim. Men bolamyn Tranıo.
Ie bolyp ornymdy bas.
Malaılar men sharýaǵa ıe bol.
Men Pızanyń bir kedeıi bolamyn.
Ne Neapol, ne Florensıa adamymyn.
Aıtyldy da boldy sol. Sheshin.
Qalpaǵym men plashymdy al,
Bondello qyzmetkeriń,
Onyń tilin qazir tabam.

Tranıo.
Erkińiz bilsin.
Ekeýi kıim aýysady.
Álbette, sýdar, sizge jaqsyn,
Baǵyný meniń qaryzym Júrerde baı tapsyryp ed,
«Aıtqanyn et balamnyń» dep, solaı dep ed,
Bolmasa da dál mynadaı oıynda.
Qýanyp-aq Lúchensıo bolamyn,
Ony shyn súıgennen.

Lúchensıo.
Lúchensıo ózi de solaı súıgennen,
Qul bolamyn jetý úshin
Kózim tartqan sol sulýdaı armanyma.
Al, mine bizdiń buzyq ta!
Bondello kiredi. Qaıda qańǵyp kettińiz?
Bondello. Men qańǵydym ba? O nes! Ózderiń qaıda qańǵydyń? Já, myrza, meniń dosym Tranıo sizdi tonaǵan ba, joq, siz ony ma? Álde kezek tonas pa? Aıtsańyz netti. Bu ne tamasha?

Lúchensıo.
Kel, sandalma, ázil arzan,
Jaǵdaıǵa úıles odan da.
Seniń dosyń meni ajaldan qutqarýǵa
Kıimim men atymdy aldy.
Qutylsam dep men ol boldym.
Túse sala kemeden, tóbeleste
Kisi óltirip, seskenemin sotynan.
Qyzmetshi bol mynaǵan
Saqtyq oılap, jol shegemin men budan.
Uqtyń ba? Bondello.
Jo, sýdar? Joq!

Lúchensıo.
Tranıo atyn umyt endeshe
Ol múlde Lúchensıo bolyp tur.

Bondello.
Oljaly eken. Men ózim de bolar em.

Tranıo.
Al, shyraǵym, meniń endi muratym ne?
Baptısanyń kishi qyzyn alý ma?
Tek ózime emes, myrzama
Kisi barda taǵzym et.
Ońashada Tranıo baıaǵy.
Bóten barda — men myrzańyz

Lúchensıo.
Al júreıik, Tranıo,
Sen isteıtin taǵy da bir is bar eken.
Sen de myna yntyqtardyń biri bol.
Nege deısiń ǵoı? Oǵan myqty sebep bar.
Ketisedi. Joǵaryda ártister sóılesedi.

1-qyzmetshi.
Mılord, qalǵısyz ba? Pesamen Jumys joq.

Slaı.
Joq, joq. Ana atymen ant ettim.
Sumdyq jaqsy. Áli uzaq pa?

Paj.
Jańa ǵana bastaldy ǵoı, Mılord?

Slaı..
Asa bir tamasha. Madam qatyn, tek tez bitse eken.

Otyryp qaraı bastaıdy.

EKİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Gortenzıo úıiniń aldy. Petrýchıo men qyzmetshisi Grýmıo shyǵady.

Petrýchıo.
Veronaǵa men ázirshe qosh aıttym,
Padýıada dostarymdy kórmekpin.
Ásirese, berik dosym, Gortenzıo.
Mynaý sonyń úıi ǵoı,
Áı, buzyq Grýmıo, soq deımin!

Grýmıo. Soǵam ba, sýdar? Ne dep soǵam? Sizdiń jaqsylyǵyńyzdy qaıtip qıamyn!

Petrýchıo. Nadan! Soq deımin men, nyǵytyp.

Grýmıo. Sizdi soǵam ba, sýdar? Sýdar, sizdi uratyn kim edim men?

Petrýchıo.
Nadan! Soq deımin esikti,
Bolmasa, basyń tatar násipti.

Grýmıo.
Siz ǵoı — janjalqoı? Men ursam ba,
Bul basymdy qurtam da. Petrýchıo.
Estımisiń buıryǵymdy? Bolmasa janjal salarmyn.
Qulaǵyńnyń bar saıtanyn qaǵarmyn. (Qulaǵyn buraıdy.)

Grýmıo.
Attan! Jyndanypty, myrzam!

Petrýchıo.
Tyńdaısyń ba, buzyq naısap?
Gortenzıo shyǵady.

Gortenzıo. Bul ne? Nemene? Eski dosym Grýmıo, eski dosym Petrýchıo! Ne bop jatyr Veronada?

Petrýchıo.
Gortenzıo, arashaǵa keldińiz be?
Kórgenime qýanamyn ózińizdi!

Gortenzıo.
Qosh kelipsiz qurmetti sınor, Petrýchıo.
Tur, Grýmıo — keris arty kelisetin.

Grýmıo. Mundaı iske bóten tildiń emi joq, sýdar. Qyzmetinen bosaýǵa anyq syltaý emes pe? Bilesiz be, sýdar, bu kisi ózin qatty soq deıdi. Otyz jerden otyrtsa da myrzasyn malaı ursa ne bolmaq?
Átteń biraq soqsam etti,
Basym aman shyqsam netti.

Petrýchıo.
Mısyz meńireý! Gortenzıo,
Esik qaq dep buıyrǵan em buzyqqa,
Aıtqanymdy ótkize almaı turǵanym.

Grýmıo.
Esik qaq dep! Oı, toba, ap-anyq qyp aıtpap pa
Edińiz «ońbaǵan, soq meni, soq meni jaqsylap
Soq meni nyǵyta» dep,
Endi kelip esik qaq degeni nesi.

Petrýchıo.
Aqym sol — taı da bylaı, aýyz jap!

Gortenzıo.
Tımeńiz, men kepilmin.
Bir jansaqtyq bolǵan ǵoı
Ekeýińizdiń arańyzda.
Ne qandaı jaqsy jelder esip
Veronadan siz dosymdy keltirgen?

Petrýchıo.
Jasty qýar jel qany
Baq izdeýge qıyrdan,
Oraısyzdan. Qyl qysqasy,
Sınor Gortenzıo, jaıym sol
Ákem óldi Antonıo.
Men bytqylǵa batyl kirdim.
Ebin taýyp, baqyt taýyp úılenbekpin.
Qaltada kron, úıde múlik,
Kezbek boldym jahandy.

Gortenzıo.
Eger sózdi shubatpastan
Atasam qaıted bir asaýdy,
Alǵan úshin zarlaǵandaı?
Kepil bolam baılyǵyna,
Baı qalyńdyq. Áı, dosymsyń,
Jalǵyz-aq teńiń emes.

Petrýchıo.
Gortenzıo, biz dostarmyz,
Kelisemiz sózsiz-aq. Kózi jetse
Baılyǵynyń saılyǵyna,
Aqsha meniń ánim sáni
Sumpaı bolǵan qatynyńdaı florenttiń
Mystannan da kári bolsyn, doly bolsyn.
Ksantıppa, qatynynan Sokrattyń, ońbasa da,
Baılaýymdy buza almaıdy.
Aınymaımyn — týlasa da,
Asaý teńiz tolqynyndaı.
Baı qalyńdyq baıy bolam.
Bak ıesi bolamyn.

Grýmıo. Kórdińiz be, sýdar, oıyn irikpeı aıtyp tur. Altynyn mol berseńiz — qýyrshaq tipti istik temir bolsyn, úılenedi báribir. Aýzynda bir tisi joq basqa bolsyn, tap ólý — kóteremniń derti bolsyn bir basynda, pysqyrmaıdy báribir, tek puly bolsyn.

Gortenzıo.
Biz ekeýmiz laǵyp kettik,
Bul ázildi shyn aıtaıyn,
Petrýchıo, aıttyraıyn men saǵan.
Ózi sulý baı qyzyn
Aksúıekshe tárbıe alǵan.
Bar aıyby, zor aıyby
Minezi bar páledeı,
Asaýlyq pen qyńyrlyǵy sonshalyq.
Mysaly: meniń basyma apat jetse de,
Almas edim altyn ózen tókse de.

Petrýchıo.
Úndeme, altyn kúshin bilmeısiń,
Ákesi kim — boldy maǵan.
Qarsy bastym — qaptaı bersin
Kúzgi soqqan daýyldaı.

Gortenzıo.
Ákesi onyń Baptısa Mınola,
Inabatty aqsúıek. Qyzy bolsa
Katarına Mınola
Zárdeı tili elge aıan.

Petrýchıo.
Ákesin bilem, ózi emes,
Marqum atam aıtýshy edi.
Qyzyn kórmeı uıqy kórmen.
Keshirińiz kinámdi,
Qazir ketem qasyńyzdan
Birge júrmes bolsańyz.

Grýmıo. Ótineıin, sýdar, bara bersin betimen. Osy sózim umytpańyz, ol qyz muny men bilgendeı bilse, buǵan urys darymasyn tez tanyr. Maǵan dese júz qaıtara ońbaǵan de, selt etpeıdi. Al ózi urysty bastasa, quldılata qulatad. Ilanyńyz, sýdar, munymen baılanysty ma, sondaı álem taqsyn da, sondaı urys bastasyn kep, ol qyzdyń ajarynan túk qalmas ta, jaryq dúnıege jańa týǵan kúshikteı bop máńgire qarar. Siz muny bilmeısiz sýdar.

Gortenzıo.
Toqta, Petrýchıo, men de baram,
Meniń de qazynam sol jerde.
Jan jaryǵym qamaýda,
Kishi qyzy nur Bánka
Jasyrýly menen de,
Bar jastan da talasqan.
Qıyndyǵyn bilgen soń,
Jańaǵy aıtqan aıyby bar
Úlken qyzyn uzatýdyń,
Sondaı tártip ornatypty
Bánkaǵa jan jýytpaı,
Uzatpaqshy Katarına qýarǵandy.

Grýmıo.
Katarına qýarǵandy,
Iá, qyzǵa budan sum at bolmas.

Gortenzıo.
Sen, dosym, bir eńbek etseń,
Men jupyny kıineıin, Baptısaǵa
Zor kúıshi dep apar meni,
Bánkaǵa moldalyqqa.
Múmkinshilik sonda tabam
Erkimmenen aınaldyryp
Ońashada qolǵa alam.

Grýmıo. Bul osaldyq emes pe? Úlkendi qalaı aldamaq, jastar qalaı jymdasady?!
Gremıo men kitap ustap bóten kıim kıgen Lúchensıo shyǵady.
Myrza, myrza, beri qarańyz. Mynalar kim, á?

Gortenzıo.
Aqyryn, Grýmıo, bul meniń baqtalasym.
Petrýchıo, keteıik.

Grýmıo.
Iá, mahabbatqa dál ózi eken? (Olar shetke ketedi).

Gremıo.
Boldy bári. Bar tizimdi qaradym.
Tyńdańyz tek, túptetip turyp berińiz,
Oqytyńyz tek ashyqtyq kitabyn
Basqa oqýǵa aldanbasyn.
Uqtyńyz ba osyny?
Baptısanyń tóleıtuǵyn
Aqysynyń ústine
Men de syıdy aıamaspyn. Barlyq myna kitapty
Iis maılańyz shetinen
Buǵan tıer saýsaqtyń
Teńi joq. Neni oqısyz áýeli?

Lúchensıo.
Kózdeıtinim paıdańyz,
Senińiz maǵan ámirshim.
Sizdi ózimdeı oılarmyn
Múmkin sezim áseri
Artyq bolar sizdiń shala bilimnen.

Gremıo.
Bilim — ǵajap issiń-aý!
Grýmıo (shetke).
Judyryq, sen tamasha kúshsiń-aý!

Petrýchıo.
Ún qatpa!
Gortenzıo.
Tss! Grýmıo! Sálem, sınor Gremıo!

Gremıo.
Qup kelipsiz, sınor Gortenzıo,
Málim bolsyn, Mınolaǵa barǵanym.
Ýáde qyp em tappaqqa
Nur sıpatty Bánkaǵa moldany.
Sáti kelip tabylyp tur, minekı,
Sypaıy da ǵalym jas.
Tilegendeı: bek bilgeni poezıa,
Ózge jaqsy kitaptar da biledi.

Gortenzıo.
Maǵan da bir tanysym
Jaqsy mýzykant tappaq edi,
Sol sulýdy oqytqandaı
Men de qarap qalǵanym joq,
Qurmetine Bánkanyń ózim súıgen.

Gremıo.
Ózim súıgen — isim baıan etedi.
Grýmıo (shetke).
Qaltań baıan etedi.

Gortenzıo.
Mezgil emes mahabbatpen maqtanar.
Aıtaıyn men tyńdasańyz,
Ekeýmizge zor jańalyq:
Taýyp turmyz aqsúıekti
Bizge paıda keltiretin erkimen
Aıttyratyn Katarına dolyny
Baılyq tıse — úılenetin.

Gremıo.
Tamasha ǵoı, eter bolsa degeniń,
Aıttyńyz ba qyz minin?

Petrýchıo.
Urysqaǵyn, dolysyn da bilemin,
Buıym emes, sol-aq bolsa aıyby.

Gremıo.
Solaı ma? Tamasha. Qaı jerliksiz?

Petrýchıo.
Veronadan, ákem aty — Antonıo.
Ol ólgen. Muragermin, ortaq joq:
Jasamaqpyn sheksiz kóp!

Gremıo.
Múmkin be eken dál mynadaı qatynmen.
Tisińiz batsa — joldy ońǵarsyn.
Kómekshige men barynsha ázirmin,
Sóıtip alasyz ǵoı qaterdi? Petrýchıo.
Alatynym tirshilik.

Grýmıo (shetke).
Alady ony — qyzdyń sory!

Petrýchıo.
Tek keldim be men munda?
Shań-shuńǵa men seskenben.
Estimep pe em arystannyń baqyrǵanyn.
Qutyrǵan tolqyn kórmep pe em.
Kóbik atyp umtylatyn qabandaı?
Qan maıdanda kórmeppin be atysty?
Aspan atqan zeńbiregin bilmep pe em?
Demin tartyp tyńdamap pa em men talaı
Keter qaınap, kerneı oınap, kisinegen attardy?
Aıtqandaryń aıqaıy ma qatynnyń?
Ol qazanda tyrsyldaǵan burshaq qoı
Ot qyzǵanda shytyrlaıtyn.
Qubyjyq dep úrkitińder balany.

Grýmıo.
Qorqaq kisi bul emes.

Gremıo.
Baıqadyń ba, Gortenzıo!
Der kezinde kelipti.
Óziniń de bizdiń taǵy baǵymyz.

Gortenzıo.
Men shyǵynǵa ortaqpyn,
Toıdyń qamyn biz alaıyq.

Gremıo.
Men de rızamyn, tek úılensin.

Grýmıo (shetke):
Men senemin, as saı bosyn.
Jaqsy kıingen Tranıo shyǵady, qasynda Bondello.

Tranıo.
Qaıyrly sát, myrzalar. Ótineıin sizderden:
Bolmasa aıyp aıtyńyzshy
Úıi qaısy Baptısanyń?

Bondello.
Álgi eki sulý qyzy bar ma? Sol ǵoı oıdaǵyńyz?

Tranıo.
Dál sol, Bondello.

Gremıo.
Qaı qyzy eken oıdaǵyńyz?

Tranıo.
Qyzy ma álde ózi me, sizge tımes soqqanymyz?

Petrýchıo.
Dolysyna tımeńiz — shartym sol.

Tranıo.
Dolysyna zaýqym joq — syrym sol.

Lúchensıo (shetke).
Jaman emes, Tranıo.

Gortenzıo.
Nıet qalaı:
Kelesiz be, siz de qyzdy jaǵalaı?

Tranıo.
Qaıtýshy edi, solaı bolsa?

Gortenzıo.
Túk etpeıdi, tabanyńyz taıar bolsa.

Tranıo.
Kóshe boıy ken emes pe:
Sizge de bir, maǵan da.

Gortenzıo.
Ras, tek, ol túsinbeıdi egeske.

Tranıo.
Ol qalaısha aıtyńyz?

Gremıo.
Men aıtaıyn mánisin,
Kóńil eted ol qyzdan, sınor Gremıo.

Gortenzıo.
Ony jáne tańdaǵan sınor Gortenzıo.

Tranıo.
Sabyr, myrzalar! Sizder bekzatsyzdar ǵoı,
Tyńdańyzdar dálelimdi meniń de,
Baptısa shyn aqsúıek.
Ákemmenen tanys edi eskiden,
Qyzy tipti munan daǵy sulý bolsyn,
Qyzyqqandar talaı bolsyn,
ortasynda men bolmaqpyn,
Elenaǵa myńdar yntyq bolǵandaı,
Myń bir jigit qyzyqsa da Bánkaǵa
Lúchensıo týyn jyqpas,
Parıs kelip talassa da taıqyp shyqpas.

Gremıo.
Mynaý bizdiń bárimizdi túrmesin!

Lúchensıo.
Erik berseń áli talaı esip berer.

Petrýchıo.
Osy sózdiń ne máni bar, Gortenzıo?

Gortenzıo (Tranıoǵa).
Jón suraıyn sizden, myrza: Kórdińiz be sol qyzdy?

Tranıo.
Joq. Biraq ekeý dep esittim
Biri shaıpaý tildi deıdi.
Ekinshisi sypaıy da sulý deıd.

Petrýchıo.
Alǵashqyǵa tımeńiz — ol meniki.

Gremıo.
Ol qaıratty Gerkýleske qoıaıyq,
Myń páleden sol qıyn.

Petrýchıo.
Meniń sózim uqsańdarshy, myrzalar.
Sizder Munda qıdalasqan sulýǵa
Áke búgin jolatpaıdy jigitti,
Atamaıdy bireýińe,
Uzatqansha apasyn,
Kishi qyzǵa kezek joq.

Tranıo.
Endeshe siz bolsańyz
Bárimizge, maǵan daǵy kómekshi,
Muzdy jarmaq mindet alǵan bolsańyz
Alyńyzshy apasyn, kishi qyzǵa
Jol ashyp. Kim alsa da sońǵysyn
Qaryzdar bolsyn bir sizge.

Gortenzıo.
Kóńil jaqsy, sóz de jaqsy;
Biraq siz de kúıeý bopsyz
Endeshe syı etińiz
Bul myrzanyń eńbegi úshin.

Tranıo.
Jaltarmaımyn. — Sonyń úshin
Keshke bizge kelińizder.
Súıiktiniń saýlyǵy úshin isheıik,
Sotta ursatyn advokattar
Sharapta dos bolysqandaı.

Grýmıo.
Usynysy tamasha. Al, júreıik.

Gortenzıo.
Toılaý úshin sát mınótte, Petrýchıo, siz bolyńyz sát benvenuto.

Ketisedi.
Shymyldyq.

EKİNSHİ PERDE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa.
Baptısanyń úıinde. Katarına, Bánka shyǵady.

Bánka.
Apataı-aý, jer qylmashy ózińizdi,
Teń qylmashy meni kúńge.
Qınalamyn. Qıyn bolsa, Bosatyńyz qolymdy, bereıin men Lypa qoımaı ózime, bar kıimim bereıin.
Ámirińizdiń barlyǵyna kóneıin,
Úlkenderge baǵynýdy bilemin.

Katarına.
Olaı bolsa aıt maǵan: kúıeýlerdiń qaısysy
Saǵan ystyǵyraq? Tek, qubylma.

Bánka.
Ilanyńyz, apataı, bárine de Qyzyqpastan qaraımyn
Tańdaǵanym joq edi.

Katarına.
Aldaısyń sen, súmelek. Gortenzıo ma álde?

Bánka.
Sizge unaı ma ol? Tyrysaıyn endeshe,
Sizdiki bolsyn, apataı.

Katarına.
A, sizdi baılyq tarta ma?

Gremıo oıda ma, turmaqsyz ǵoı baı bolyp?
Bánka.
Qyzǵanasyz ba, sony da?
Endi ǵana túsindim: qyljaq qoı.
Ylǵı qyljaq etkenińiz menmin ǵoı,
Biraq, Ket, ótinemin, bosatyńyz qolymdy.

Katarına.
Ah, qyljaq pa eken?
Endeshe mynaý da qyljaq pa?
Urady. Baptısa kiredi.

Baptısa.
Bu neń? Qaıdan búıtip qutyrdyń?
Bylaı tur, Bánka. Jylatyp qoıǵan!
İsińdi tik. Baılanyspa munymen,
Al sen saıtannyń tuqymy, uıalsańshy,
Budan qashan jábir kórdiń?
Bir aýyz sóz qarsy aıta ma?

Katarına.
Ol meni úndemesten kúıdiredi. (Bánkaǵa umtylady)

Baptısa.
Men barda ma? Bar, Bánka!

Bánka ketedi.

Katarına.
Súımesińiz menmin ǵoı. Bilemin.
Ol bolsa qazynań. Baı kerek oǵan.
Men ǵoı — jalańaıaq bıleıin onyń toıynda
Kári qyz bop maımyl ertip júreıin.
Ýa, qoıyńyz. Otyra qalyp osydan
Sizden barlyq ósh alǵansha jylaıyn.

Ketedi.

Baptısa.
Menen de sorly boldy ma eken?
Mynalary kim eken?

Gremıo, Lúchensıo, Petrýchıo shyǵady. Mýzykant bop Gortenzıo keledi. Tranıo, Bondello kitap, kerneı ustap keledi..

Gremıo. Sát bolsyn, kórshi Baptısa!

Baptısa. Sát bolsyn, kórshi Gremıo. Esensiz be, myrzalar.

Petrýchıo. Ózińiz she, sınor? Sizde sulý qyz bar ma Katarına deıtuǵyn?

Baptısa. Qyzym bar, sınor, Katarına deıtuǵyn.

Gremıo. Shuǵyl kettińiz. Ret kerek qoı.

Petrýchıo.
Kerek emes, Gremıo, bógetiń. Qoıyńyz.
Veronadan bolamyn, aqsúıekpin.
Qanyq edim sulýlyq pen aqylyna
Bıazylyq, sypaıylyq baryna,
Nur sıpatty, momyn deıdi,
Oıda joqtan kelgenim sol
Ózim tanyp bileıin dep
Jetip jatqan kóp laqapty.
Tanystyqtyń basy bolsyn,
Malaıymdy tanytaıyn. (Gortenzıony tanystyrady.)
Mýzyka men eseptiń bul mamany
Qyzyńyzdy jat kórmeımin sol ónerge
Jetiltedi bul adam.
Almasańyz — renjir edim,
Mantýandyq aty Lıchıo.

Baptısa.
Kórgenime qýanamyn, ózińiz ben muny da.
Al, Katarına, menińshe,
Aıtpasyma bolmaıdy, sizge qol emes.

Petrýchıo.
Baıqaýymsha aırylýǵa qımaısyz,
Álde men unamaı turmyn ba?

Baptısa.
Joq, joq. Oıdaǵymdy aıtqanym ǵoı,
Kim edińiz, sınor? Atyńyz kim?

Petrýchıo.
Atym Petrýchıo, Antonıo ulymyn,
Ákem málim Italıada.

Baptısa.
Maǵan da málim. Ulyna — meniń qurmetim.

Gremıo.
Petrýchıo, berseńizshi bizge de bir
Tilektestik ún qatýǵa.
Ońbaıyn, siz asyǵyp barasyz.

Petrýchıo.
Keshińiz, dos Gremıo, bitkeni ep qoı!

Gremıo. Biraq sizge bóget kóp qoı. (Baptısaǵa.) Kórshi, nyq senemin, mynaý sizge jaıly syı. İltıpatyńyzǵa kóp qaryzdar men edim, soǵan oraı qurmet tutyp, Reımste kóp oqyǵan mynaý jas bilimpazdy usynbaqpyn. (Lúchensıony tanystyrady.) Grek, latyn tiline jetiktigi, ana kisiniń mýzyka men esepke jetiktigindeı. Aty Kambıo, ótinemin, qabyl alyńyz qyzmetin.

Baptısa. Zor rahmet, sınor Gremıo. Hosh keldińiz, jaqsy Kambıo. (Tranıoǵa) Al, siz qurmetti sınor, tegi jolaýshysyz ǵoı. Ruqsat bolsa, saparyńyzdyń maqsaty ne?

Tranıo.
Batyldyǵym keshirińiz, sınor,
Jolaýshy bop júrsem de,
Sizge keldim kúıeý bolmaq nıetpen
Qasıeti asqan naq sulý Bánkaǵa.
Maǵan málim baılaýyńyz
Úlken qyzdy erge uzatpaq bolypsyz
Jalǵyz ǵana ótinerim
Týysymdy bilip qanyp
Ózgelerdiń qataryna qossańyz,
Nazaryńyz, beıilińiz berseńiz.
Qyzdaryńyz taǵlymy úshin
Mynaý aspap usynamyn,
Jáne grek, latyn kitaptary.
Alsańyz — quny asqany.

Baptısa.
Atyńyz Lúchensıo ǵoı? Qaı jerdensiz?

Tranıo.
Pızadanmyn, sınorym. Vınchensıo ulymyn.

Baptısa.
Pızada ol uly adam.
Estýim bar,
Bilemin. Hosh kelipsiz. (Gortenzıoǵa)
Alyńyz syrnaıdy. (,Lúchensıoǵa)
Siz kitapty alyńyz. Kórersizder shákirtterdi
Áı, kim bar anda?
Qyzmetshi keledi
Myrzalardy ertip bar
Bógemesten qyzdaryma. Ekeýine aıt.
Oqytýshy, kútip alsyn.
Qyzmetshi ketedi, artynan Lúchensıo, Gortenzıo, Bondello ketedi.
Bir azyraq baqqa shyǵyp
Sodan keıin as isheıik. Qýanamyn sizderge
Shák qylmańyz kóńilime.

Petrýchıo.
Sınor, shubalańǵa isim tyǵyz.
Qudalyqqa kúnde keler jaıym joq..
Ákem málim, odan mine ózim de,
Murageri jalǵyzymyn ǵoı,
Ósirmesem kemitkem joq bar múlkin.
Qyzyńyzben men úılessem,
Jasaýyna ne bermeksiz?

Baptısa.
Men ólgen soń — jerimniń qaq jartysy men
Qazir jıyrma myń kron alady.

Petrýchıo.
Meniń ýádem, jesir qalsa
Odan buryn men ólip,
Bar múlkime ıe etemin.
Tek túgendep hatqa tizsek,
Berik bolsa buzylmastaı.

Baptısa.
Eń áýeli sizdiń qam,
Ol unatsyn ózińizdi: barlyq túıin osynda.

Petrýchıo.
E, ol túk emes, ılanyńyz,
Qyz qyńyr ma, men shymyrmyn.
Eki ot kelip toqaılassa,
Janaryn taýysyp basylatyn.
Álsiz lepten jalyn órbıd,
Qatty jelden óshetuǵyn.
Solmyn men: ústem bolam men odan —
Bala emes — er bop aıttyram.

Baptısa.
Aıttyrýda jolyn bolsyn,
Biraq talaı urys estısiń.

Petrýchıo.
Shydaı bilem. Tur ǵoı taýlar
Qatty jelder soqsa-daǵy aıyqpaı.
Basy jarylǵan Gortenzıo keledi.

Baptısa.
Sizge ne boldy? Óń joq qoı?

Gortenzıo.
Shoshynǵannan óńim qashty.

Baptısa.
Qyzym qalaı? Mýzykaǵa beıim be eken?

Gortenzıo.
Men tanysam, beıim jaǵy soǵys bolar.
Syrnaı emes, naıza berse dál eken.

Baptısa.
Joımadyń ba syrnaı súımes kóńilin?

Gortenzıo.
Qaıdan! Syrnaıdyń ózin joıdy meni uryp.
Tilin dál bas dep edim.
Saýsaǵyn ustap kórsetip em,
Sol-aq eken, perideı bop
Aqyryp kep: «Til me? Sol ma til?» dep
Basyma kep perip edi syrnaımen,
Jarylǵan syrnaı, kıildi de qala berdi basyma
Esim aýyp turyp qappyn,
Masqara bop bajyraıyp.
Súmelek dep ursa kelip jónelip ed,
Mısyz mýzykant dep sybap
Talaı sumdyq sózder aıtty.

Petrýchıo.
Á, netken saıtan! Qyzyń, qatyn!
Maǵan tipti jaǵyp barad.
Kórispekke qatty yntyqpyn.

Baptısa.
Já, jaraıdy, keıimeńiz.
Kishi qyzdy oqytyp kór.
Ol úǵymtal jáne ádepti,
Sınor Petrýchıo, júrińiz.
Álde sizge, qyzym Ketti jibersem be?

Petrýchıo.
Qup bolady — men tosaıyn.
Baptısa, Gremıo, Tranıo, Gortenzıo ketedi.
Kelsin, men bir qyr bastaıyn.
Ursady ǵoı — týra aıtaıyn
Úniń bulbul únindeı dep,
Qabaq túıse — kóziń maıda
Maıysatyn gúlden deıin.
Úndemese, tomsyraısa,
Dilmarlyǵyń hosh tuttym dep
Sheshendikke shatpyn deıin,
Aıdap shyqsa — alǵys aıtyp
Syı etkendeı bolaıyn.
Tımes bolsa — neke toıdyń
Kúnin ata dep turaıyn.
Al ózi — áni. Petrýchıo, iske bas!

Katarına kiredi.
Qaıyrly sát, Ket! Solaı estip pe em atyńyzdy

Katarına.
Estipsiz, biraq qulaq múkis eken. Aıtar atym Katarına.

Petrýchıo.
Beker. Sizdiń at sol Ket,
Keıde maıda, keıde asaý Ket.
Sóıtip jahannyń Ket jaqsysy,
Táttiniń Ket táttisi,
Ket degen kórkem attysy,
Jubanyshy janymnyń — aıtarym sol:
Ataǵyńdy kóp estim em,
Momyn degen, sulý degen,
Dańqyńnan óziń artyqsyń
Jar bolam dep soqtyǵyppyn.

Katarına.
Soqtyǵyp? Sáti bolsyn! Endeshe sol alǵash soqqan
Qaıta soǵyp aıdap shyqsyn.
Kórinip tur: qaqtyqpa ekensiz.

Petrýchıo.
Qaqtyqpań qalaı?

Katarına.
Qańbaqtaı deıin.

Petrýchıo
Tamasha aıttyń. Kel, maǵan min.

Katarına.
Mingenge kónbis esek edi — siz sol ǵoı.

Petrýchıo.
Júkke kónbis qatyn edi — siz sol ǵoı.

Katarına.
Kótererim Mundaı shirik júk bolmas.

Petrýchıo.
Saǵan salmaq salmaqshy emen,
Bilem, jassyń, jeńilsiń ǵoı.

Katarına.
Ras jeńilmin, sendeı jynǵa ustatpaımyn,
Salmaǵym saı bolsa da.

Petrýchıo.
Sen aradan da jeńilsiń.

Katarına.
Sen baıǵyzdan da aqymaqsyń.

Petrýchıo.
Áı, baıqa, kógershindi ol da iletin.

Katarına.
Kógershin de ony uratyn.

Petrýchıo.
Já, jetti, sonadaı tym-aq doly ekensiz.

Katarına.
Sona bolsam, shaqqanymnan saqtanyńyz,

Petrýchıo.
Qaıtyp ýytyn julyp alaıyn ba?

Katarına.
Sendeı aqymaq, onysyn da taba almas.

Petrýchıo.
Qaıda ekenin kim bilmeıdi onyń ýytyn.
Quıryǵynda.

Katarına.
Joq, tilinde. Petrýchıo.
Kimniń tilinde?

Katarına.
Senin tilińde, quıryq dep sandalǵan. Qosh.

Petrýchıo.
Ne deıdi, meniń tilimde seniń quıryǵyń ba?
Qoı, baıqa. Shyraq, Ket, men aqsúıekpin.

Katarına.
Baıqaıyqshy, qanekı. (Urady.)

Petrýchıo.
Ońbaıyn, tóbelese bastasań — qaǵyp jiberem.

Katarına.
Abyroıdan aırylarsyń:
Meni uram dep, aqsúıek atty joıarsyń,
Ony joısań abyroı da joq.

Petrýchıo.
Abyroılylar tizimine meni daǵy qossańshy.

Katarına.
Telpegińde nemene! Aıdary ma qorazdyń?

Petrýchıo.
Sen taýyq bol, men aıdarsyz bolaıyn.

Katarına.
Joq, maǵan jaı qoraz joq. Úniń jaısyz.

Petrýchıo.
Já, jetti, Ket, jırengen nesi?

Katarına.
Jıdigen kórsem sóıtýshi em.

Petrýchıo.
Munda shirik dáneńe joq, syltaý ǵana.

Katarına.
Joq emes, bar, bar.

Petrýchıo.
O qaıda?

Katarına.
Amal bar ma, aına joq.

Petrýchıo.
Men deısiz be?

Katarına.
Jas ta bolsań tapqyrsyń.

Petrýchıo.
Ant eteıin, siz úshin men, tipti jaspyn.

Katarına.
Kóneleýsiz.

Petrýchıo.
Jumystan ǵoı.

Katarına.
Onda meniń Jumysym joq.

Petrýchıo.
Ketpeńiz, Ket, myna kúıde ketpeńiz.

Katarına.
Yza qylam, keteıin de.

Petrýchıo.
Atamańyz. Sizdi sondaı tátti kórdim.
Maǵan sizdi tasyr dep ed urysqaq —
Baqsam bári jalǵan eken,
Sen qyzyqsyń, sypaıysyń,
Sóziń baıaý, biraq gúldeı názik eken:
Túıilgen men burtıǵandy bilmeısiń.
Keı dolydaı ernińdi de tistemeısiń.
Qıas sózge zaýqyń joq,
Kúıeýlerge sypaıysyń,
Tárbıeli taǵzymmenen qabyldaısyń.
Ottaǵan nesi áli maǵan Ket aqsaq dep?
Bos bylshyl! Ket terekteı symbatty,
Túzýligi butaqtaı! Qaralyǵy jańǵaqtaı,
Biraq dáni odan da artyq.
Júrshi bylaı, kóreıin. Syltymaısyń ǵoı?

Katarına.
Aqymaq, buıryǵyńdy qulyńa aıt.

Petrýchıo.
Kórik bermes Dıana da toǵaıǵa,
Mynaý jaıǵa Ket júrisi bergendeı,
Dıanasy sen bop, Ket bolsa Dıana,
Ket lázzat, Dıana tentek bolar ed.

Katarına.
Osy sheshendikti qaıdan úırengensiz?

Petrýchıo.
Oıdan shyǵad: aqylym shesheme tartqan.

Katarına.
Danyshpan eken. Ulyn esýas etipti.

Petrýchıo.
Nemene, aqylsyzbyn ba?

Katarına.
Qyzdyra tússin aqylyńyz.

Petrýchıo.
Shyn qyzdyrar tósegiń ǵoı ózińniń
Odan da doǵaraıyq bylshyldy.
Týra aıtaıyn. Ákeń kóndi.
Bermek boldy, jasaýǵa da kelistik.
Ne qylsań da mendiksiń.
Al men be, Ket, ózińe saı baı bolam,
Shúkirlik etem seni kórgen sátime,
Dıdaryńa yntyq boldym,
Menen ózge eshkimge de tımeısiń,
Men týǵanmyn asaý Ketti
Úıretpekke jýas Ket qyp.
Qolbala Ket bolasyń,
Áne ákeńiz. Móńkimeńiz,
Katarına, qatyn etpeı qoımaımyn.

Baptısa, Gremıo. Tranıo keledi.

Baptısa.
Já, qalaı, Petrýchıo, kelis qalaı qyzymmen?

Petrýchıo.
Qoıýshy ma ek kelispeı? Tekke asyqty deısiz be?

Baptısa:
Já, qyzym, Katarına, siz renjısiz be?

Katarına.
Qyzym deısiz jáne shyndap,
Áke bolyp qam oılaýmen,
Esýasqa aıttyrypsyz,
Baskeser bir eser ǵoı
Adyrańdap jeńem deıtin!

Petrýchıo.
Áke bylaı: bárlerińiz
Bul jaıynda tek jatypsyz,
Qyńyrlyǵy dushpan kózi,
Shynǵa kelse, momyndyǵy kógershindeı,
Qyzý emes, tańdaı salqyn,
Shydamy deseń Grızelde,
Tazalyǵy Lýkresıa barabar.
Aqyry biz tabystyq ta,
Jeksenbige toıdy uıǵardyq.

Katarına.
Jetpeı jelken úzilgir.

Gremıo.
Petrýchıo, uqtyń ba: jelkeń dep tur.

Tranıo.
Solaı ma edi! Ońbadyq qoı taǵy da!

Petrýchıo.
Sabyr, sabyr, myrzalar.
Baılaýymnan qaıtý joq.
Aqyń bar ma, yrzalassaq ekeýmiz?
Ekeýmiz bir baılaý ettik,
Kisi barda burynǵysha bolmaqshy.
Tek senińder bir ǵajapqa:
Maǵan sondaı ashyq boldy. O, raqat
Qushaǵyn artyp moınyma, tynbaı
Súıed, sertin bered —
Lezde ózimdi eltitti,
Balasyńdar, bilgeısińder,
Saıtan qyzdy sátte uıytad,
Ońasha barsa bar jigit!
qolyńdy ber, Ket, Venesıaǵa júremin,
Toıǵa kıer kıim satyp alamyn.
Ákeı, qonaq jaıyn siz oılańyz,
Senimim zor, elden asqan Ket bolad.

Baptısa.
Aıtarym joq. Qoldaryńdy berińder
Táńir isin! İs bitti! Tranıo,

Gremıo.
Ámın! Biz kýámiz.

Petrýchıo.
Al, áke, qatyn, sınorlar, qosh,
Venesıa baramyn. Ýaqyt tyǵyz.
Júzik, syrǵa, áshekeıler alamyn
Já, Ket! Súı betimnen.
Jeksenbi kúni toıyń ǵoı!
Katarına, Petrýchıo eki jaqqa ketisedi.

Gremıo.
Qoldy qalaı tez soǵysty.

Baptısa.
Men saýdager boldym-aý,
Asyǵyp satar pul malyn.

Tranıo.
Ótpeı tozǵan pul bar ed,
Endi ońdasa paıda alasyz.

Baptısa.
Oıdaǵydaı tynsa boldy — paıda sol

Gremıo.
Soǵan bettep keledi ǵoı,
Al, kishi qyz qalaı, Baptısa?
Sarǵaıa kútken bizdiń de kún týdy ǵoı.
Kórshińizbin, men kúıeýdiń aldymyn.

Tranıo.
Bánkaǵa meniń eter qurmetime Sóz jetpesteı, oı olaqtaı.

Gremıo.
Shıki jassyń, názik sezim bilmeısiń.

Tranıo.
Qartaıǵanda muzdaıtuǵyn bar sezim.

Gremıo.
Órteıtuǵyn sendeıler. Joǵal, jelqýar!
Shalǵa tıse toq bolad.

Tranıo.
Jo, jasqa tıse shat bolad.

Baptısa.
Toqtańyzdar, sınorlar: men tórelik aıtaıyn
İske qaraı syı bolad. Bánkaǵa jesir qalsa,
Kimin artyq qazyna ataısyń —
Soǵan berem qyzymdy.
Já, ne bermeksiz, Gremıo?

Gremıo.
Úı qazynam sizge málim:
Altyn, kúmis, jıhaz toly.
Ásem qolda gúl janatyn
Úıim toly tır kilemi,
Aqsha tolǵan súıek sandyq,
Buıym toly kóp sandyqtar,
Kıim, keste, shymyldyqtar,
Merýert shekken túrik jastyq,
Venesıa kestesi men shilteri,
Bári de mys — as qazanym,
Bapty sharýa. Otarymda
Júzdeı saýly sıyrym bar,
Júz jıyrma ógizim tur,
Qalǵandary taǵy olqy emes.
Jasyrmaımyn jasym mosqal.
Erteń ólsem — bári soǵan,
Tek tiride jarym bolsyn.

Tranıo.
Tetik sonda. Sóz meniki.
Men ákemniń jalǵyzymyn.
Qyzyńyzdy siz berseńiz,
Menshigine tórt úı berem,
Baı Pızada — árbir úıi
Artyq túsed Gremıo úıinen
Jáne jylda eki myń Kiris alad jer túsimi.
Al, Gremıo, kóktep ótken joqpyn ba?

Gremıo.
Eki myń kiris jyl saıyn,
Joq meniń jerim odan sarań.
Biraq qosa keme berem,
Portynda tur Marseldiń,
Al, keskem joq pa kememen?

Tranıo.
Bilesiń be, Gremıo, ákemde
Úsh keme, eki galer baryn,
Taǵy dújına balasy bar. Bárin berem.
Neni atasań eki ese artyq sony aıtam.

Gremıo.
Barym berdim. Qalǵanym joq.
Joqty berer mursham joq.
Laıyq bolsam jáne barym soǵan.

Tranıo.
Jo, qyz meniki elge aıan ǵoı,
Ýádeńiz bar. Gremıo jeńildi.

Baptısa.
Ras. Ataǵanda sizdiki kóp,
Tek ákeńiz kepil bolsa.
Sizge berem; bolmasa — ǵapý etińiz.
Erte ólseńiz qyzym ne almaq?

Granıo.
Syltaý ǵoı. Mynaý kári, men jaspyn.
Gremıo.
E, ólmeýshi me ed jas bolsa?

Baptısa.
Al, sınorlar, baılaýym sol:
Jetsin alda jeksenbi
Katarına baıǵa tısin,
Sodan ári bir jumada Bánkany
Sizge berem, Lúchensıo, kepil bolsa ákeńiz.
Ol bolmasa — Gremıo, siz alasyz.
Alǵys aıtam ekeýińe.
Qosh bolyńdar.

Gremıo.
Qosh, kórshim.

Baptısa ketedi.
Seskenbeımin senen men,
Aqymaq bala! Ákeń esten aıyrylǵan joq,
Baryn berip qartaıǵanda
Telmiretin saǵan kelip. Masqara ǵoı!
Kári túlki aldatatyn jas bala ǵoı!

Ketedi.

Tranıo.
Oma qapqyr, kók tuqyl!
Bar kózirim bersem daǵy
Men myrzama bolysa alam.
Lúchensıo jalǵan bolsa,
Vınchensıo jalǵan bolmas nesi bar.
Mine qyzyq! Bala ákeden
Týar bolsa ádette, men ekeýdi týdyram.
Jigit jolyn qýdyram.

Ketedi
Shymyldyq.

ÚSHİNSHİ PERDE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Baptısanyń úıi.
Lúchensıo, Gortenzıo, Bánka shyǵady.

Lúchensıo.
Jetti, kúıshi, shek bilgeısiń
Umyttyń ba alǵan syıdy,
Katarına qolynan?

Gortenzıo.
Baıqa beıbas dúmshe bı
Kúı táńirisi Munda tur.
Ózi meni tańdap tur.
Biz bir saǵat kúı tartamyz
Keler saǵat sizben kitap oqıdy.

Lúchensıo.
Esek ámse qıas tartad!
Bilmeımisiń kúıdiń qashan keregin!
Eńbek beınet etkennen soń
Oıǵa tynys bermek úshin tartpaı ma?
Ǵylymǵa áýel jol berińiz,
Kúıdi keıin terbetińiz.

Gortenzıo.
Men kónbeımin bul zorlyqqa.

Bánka.
Renjitesiz sizder meni,
Urys salyp men bıleıtin jaı úshin.
Shybyq soǵar bala emen men,
Uzaq kúnge sarylatyn
Tilegimshe oqymaqpyn.
Daý bitsin biz otyraıyq
Siz bizge bir kúı tartyńyz.
Biz oqýdy bitirgenshe, siz kúılep te bolmaısyz.

Gortenzıo.
Men bolǵanda, qoıasyz ba oqýdy?

Lúchensıo.
Dámesin óziniń. Buraı ber — bar!

Bánka.
Biz qaı jerge kelip ek?

Lúchensıo.
Myna jerge «his ibat Simvis; his est Sigeia tellus; hie steterat Priami reqia celsa senis»s.

Bánka. Aýdaryńyzshy.

Lúchensıo: «His ibat» — men sizge aıttym ǵoı sizge: SiMois men Lúchensıomyn, «his est» — Vınchensıonyń balasymyn. Pızadanmyn; siqeia tellus — sizdiń mahabbatyńyzǵa jetsem dep kıim aýystyryp kıip keldim; «his steterat — al anaý sizdi aıttyram dep júrgen Lúchensıo bolsa, «Priami» — ol meniń malaıym Tranıo; «reqia» — men bolyp júr, «celsa senis» — kári ákeńdi aldaý úshin sóıtip júrmiz.

Gortenzıo. Men syrnaıdy kúılep boldym.

Bánka. Tyńdaıyq! Ústi kelmepti.

Lúchensıo. Alaqanyńa túkir de taǵy kiris.

Bánka. Men aýdara alar ma ekem, baıqaıynshy. «His ibat Simois — Men sizdi bilmeımin; «His est Siqeia tellus — men sizge senbeımin; his steterat Priami — saq bolyńyz, sózimizdi estip qoımasyn; «reqia» — asqaq bolmańyz; celsa Senis» — kúder úzbeńiz.

Gortenzıo. Endi kúılendi.

Lúcheısıo. Tek asty kelmepti.

Gortenzıo.
Asty, asty! Astyrtyn qý óziń kelmepsiń; (Shetke).
Súmelek, ózi sondaı asqaq, tasyr!
Qudaı aqy aınaldyrmaq oıy bar
Molda súreı, kóz aıyrmaı baǵarmyn.

Bánka.
Keıin bolsa bilmeımin, al ázirshe senbeımin.

Lúchensıo.
Ilanyńyz sózime. Shyn Eakıd degeni
Bir Aıake emes pe ed: atasy men atalǵan.

Bánka.
Ustazyna sendi de,
Bolmasa, shák qylar em.
Al, jetti sizge Lıchıo, men ázirmin.
Ótinemin, sókpeńizder, myrzalar,
Ekeýińizge oınap aıtqan ázilge.

Gortenzıo (Lúchensıoǵa).
Biz qalyp, siz ketseńiz de bolady,
Úsh daýyspen oqymaımyz.

Lúchensıo.
O, ne qylǵan qataldyq!
(Shetke) Ketpeımin,
Ádeıi baıqaımyn. Men bilsem
Bul mýzykantsymaq qyzǵa yntyq.

Gortenzıo.
Qolǵa aspapty almas buryn
Saýsaǵyńyz basar jerin bildirmekke,
Óner aldyn tanytaıyn,
Gammalardy tez úırený ádisin
Anyq, Durys jaılysyn
Óz jolymmen úıretem.
Jazǵanymsha: myna qaǵaz boıynsha.

Bánka.
Biraq gammany men áldeqashan bilem ǵoı!

Gortenzıo.
Jo, onyńyzdan Gortenzıo basqa úıretedi.

Bánka (oqıdy).
«Men gamma, jerdegi kúıdiń túbirimin»,
A,— Gortenzıomen birge qapalymyn.
B,— O, Bánka, maǵan tıshi.
C,— Sizge yntyqpyn.
D, — Eki nota bir kilti.
E, — Raqym et te jar qylshy.
Osyny da gamma deısiz be? Sandyraq!
Burynǵy jaqsy esýas emen,
Túzýlikti burmalaýǵa salǵandaı.

Malaı kiredi.

Malaı.
Ákeńiz oqý qoısyn deıdi,
Apańyzben úıdi birge jaıǵas deıdi,
Bilesiz ǵoı, erteń toı ǵoı.

Bánka.
Súıikti oqytýshylar, qosh bolyńdar.
Bánka, malaı ketedi.

Lúchensıo.
Siz ketkende, meniń de qalar jaıym joq.

Ketedi.

Gortenzıo.
Al meniń sizdi baǵatuǵyn jaıym bar;
Ózi shyn-aq ashyq janǵa uqsaıdy.
Biraq, eger Bánka, oıyń seniń osal bolyp
Bolymsyzǵa boı ursa,
Tapqanyńdy ala ǵoı. Sen aınysań — sol úshin

Gortenzıo saqtaı almas bul pishin.

Ketedi.

EKİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Baptısa úıiniń aldy.
Baptısa, Gremıo, Tranıo, Katarına, Bánka, Lúchensıo, malaılar shyǵady.

Baptısa (Tranıoǵa).
Ataǵan kún jetti mine, sınor,
Katarına, Petrýchıo toıy da
Kúıeýden biraq túk habar joq,
Ne deıdi jurt? Masqara ǵoı —
Jigit joq bop kelse de
Neke qıar ázir bolyp tursa da!
Qalaı deısiz bul sumdyqty?

Katarına.
Masqara bolǵan jalǵyz men. Zorlyq etip
Erkimdi alyp qostyńyz.
Jabaıy bir qý nemege.
Aıttyrýǵa asyqsa da, asyqpaıdy alýǵa,
Aıtpap pa edim — jyndy dep.
Yrjaqtaýmen sózdi elemeıd,
Qyzyq jigit atanbaq bop,
Júz aıttyryp, kún atap,
Baryńyzdy jıyp bitim qyp,
Úılenýdi oıǵa da almaıd.
Endi meni jurttyń bári tabalap:
«Petrýchıo qatyny edi,
Almaı ketti muny» desin.

Tranıo.
Baptısa, Katarına, shydańyzdar.
Olda, aldamaıd Petrýchıo,
Jolda bóget kılikken ǵoı.
Bolǵanmenen qyljaqbas, ol salmaqty,
Bolǵanmenen kúldirgi, adal adam.

Katarına.
Kórsem etti men ony.
Jylap jóneledi, artynan Bánka men basqalar da ketedi.

Baptısa.
Bar, Kóz jasyńa uryspaımyn,
Sendeı qıas jan túgili
Áýlıe bolsa sabyr tozar.
Bondello keledi.
Bondello. Myrza, myrza, súıinshi. Tamasha súıinshi, Mundaı súıinshini estip te kórgen emespiz.

Baptısa.
Tamasha súıinshi — bul qalaı?

Bondello.
E, Petrýchıo kele jatsa, súıinshi emeı nemene?

Baptısa.
Keldi me ózi?

Bondello.
Joq, sýdar.

Baptısa.
Qaıda júr?

Bondello.
Jolda keledi.

Baptısa.
Munda qashan jetedi?

Bondello.
Osy jerge meniń ornyma kep turǵanda jetedi.

Gremıo.
Al seniń tamasha súıinshiń qaısy?

Bondello. Jańa qalpaq, eski kemzal kıgen Petrýchıo keledi. Butynda úsh ret jamap kıgen shalbary bar. Etiginiń biri jamaý, biri quraý. Qoımadan alǵan tot basqan eski sapysy bar, onysynyń saby synǵan, qaby joq, baýy da joq. Astyndaǵy aty aqsaq, er-toqymy eski, kúıe jegen, eki úzeńgi eki túrli. Atynyń ózi mańqa, arqasy jaýyr, ústi qotyr, qarny qabaqtaı, aıaǵy taıaqtaı, ózi súrinshek, qysqasy ıt kemirgen qý asyqtaı. Júgeninde aýyzdyq joq, tizgini taspa jáne úzik-úzik. Aıyly alty jerden jamalǵan, quıysqany barqyt, qatyn er-toqymyniki eki jerde qarpy bar, joǵalmasyn dep jippen shandyp qoıǵan.

Baptısa. Qasynda kim bar?

Bondello. O, sýdar, malaıynyń sáni atynan beter: bir aıaqta shabata, bireýinde kıiz baıpaq, birin qyzyl, birin kók sýyrtpaqpen shandyǵan. Qalpaǵy eski, oǵan qus qanaty ornyna qyryq quraý álem baılaǵan. Qubyjyq, týra qubyjyq dersiń! Deni Durys qyzmetshige de, ne myrzanyń malaıyna da uqsaıtyn bir nusqa joq.

Tranıo.
Ánsheıin bir qyry shyǵar,
Bolmasa kıim bar edi ǵoı.

Baptısa.
Qaı pishinde kelse de jetkenine qýandym.

Bondello.
Ol Munda jetpeıdi, sýdar.

Baptısa.
E, kele jatyr degen joq pa eń?

Bondello.
Kim? Petrýchıo ma?

Baptısa.
E, Petrýchıo demep pe eń?

Bondello. Joq, sýdar. Kele jatqan onyń aty, al ózi tapjylǵan joq, sol attyń ǵana ústinde otyr.

Baptısa. E, onyń báribir.

Bondello.
Kýási sen Djemı,
Qoıamyn bir pennı,
Aty men ıesi
Bolsa da birden kóp
Ekiden shyn kemi.

Petrýchıo, Grýmıo kiredi.

Petrýchıo.
Já, qaıda álgi bireýler? Úıde kim bar?

Baptısa.
Hosh kelipsiz!

Petrýchıo.
Nesi hosh bolsyn!

Baptısa.
Siz aqsaısyz ba, qalaı?

Tranıo.
Álde kıim oıdaǵydaı emes pe?

Petrýchıo.
Jaqsy kıim tursa da, kıetinim osynaý,
Al qaıda, qaıda meniń, asyl jarym?
Nemene, áke, a? Qonaqtaryń kóńilsiz be?
Neǵyp maǵan qadaldyńyz?
Ǵajap sulý eskertkishti kórgendeı,
Álde juldyz elesi kórine me?

Baptısa.
Búgin, sýdar toıyńyz ǵoı,
Kelmeı me dep qamyǵyp ek —
Qazir mynaý túrińizge onan saıyn kúptimiz.
Tastańyzshy, masqara ǵoı.
Jaqsy kúnde kóz uıaltad.

Tranıo.
Aıtyńyzshy, qandaı sebep
Qalyńdyqtan sizdi uzaqqa aıyrǵan,
Jáne nege munsha túrińiz jat?

Petrýchıo.
İshim pysad aıtýǵa, sizderge de estý azap.
Sertte turyp jetkenim de bolady,
Keshiksem de az ǵana.
Ońashada aqtalarmyn,
Ábden yrza bolarsyzdar.
Já, Ket qaıda? Kórmegeli kóp boldy?
Júreıik te shirkeýge. Jer tyǵyz ǵoı.

Tranıo.
Qalyńdyqqa myna ajarmen barmańyz,
Bizge júrip kıimińizdi kıińiz.

Petrýchıo.
Joq, atamańyz. Qazir oǵan baramyz

Baptısa.
Myna túrmen barmaısyz ǵoı shirkeýge?

Petrýchıo.
Dál osymen baramyn. Sóz qysqa.
Kıimge emes, maǵan tıed.
Ol tozdyrar qýatymdy
Bul kıimdeı jańǵyrta alsam
Ket pen maǵan qup bolar ed.
Já, ne dep turmyn men ottap,
Jarǵa baryp, súıip alyp
Tanytsamshy erkimdi.

Petrýchıo, Grýmıo ketedi.

Tranıo.
Sum kıim de sebep bolar,
Tilge kelse qoıdyraıyn,
Aýystyrsyn toı aldynda.

Baptısa.
Qaıter eken men kóreıin.
Baptısa, Gremıo, malaılar ketedi.

Tranıo.
Sýdar, qyz kóńili bolǵanmen de,
Ákesiniń beıili kerek.
Aıtqanymdaı ózińizge
Kisi kerek — kim ekeni
Qajet emes, tek qana ol
Pızadaǵy Vınchensıo bolmaqshy.
Padýıada sizge kepil
Bolyp úlken soma atasyn
Siz úmittiń jemisin jep
Bánkaǵa oıdaǵydaı úılenesiz.

Lúchensıo.
Qasymdaǵy oqytýshy
Bánkany ańdymasa,
Men jasyryp úılener em.
Jurt ne dese ol kúnde
Degenimdi saqtar edim.

Tranıo.
Sonyń bárin oryndaımyz,
Oıdaǵyny alamyz
Otyrtalyq Gremıo laqsa menen
Qyraǵy áke Mınoldy da,
Lıchıo kúıshi sumdy da —
Bárin de biz úshin, meniń myrzam Lúchensıo.

Gremıo keledi.
Sınor Gremıo, shirkeýden keldińiz be?

Gremıo.
Bala kúnde mektepten óstip qashýshy em.

Tranıo.
Erli-zaıypty qaıtty ma eken úıine?

Gremıo.
Er deısiz be! Ersi deńiz.
Kim alǵanyn endi biler qyz baqyr!

Tranıo.
Ózinen de doly ma? Bolmas olaı!

Gremıo.
Naǵyz saıtan, basqasy joq.

Tranıo.
Qyz da saıtan, kem be edi.

Gremıo.
Ol qozydaı, kógershindeı mynaý jigit qasynda -,
Tyńda, sınor: pop kelip
Alasyz ba júktilikke degende
«E, árıne» dep qarq etip, baqyra
Duǵa oqyp ed, pop qolynan kitap ushty
Sony alam dep eńkeıgende,
Kúıeý kelip teýip edi,
Pop sonadaı ushyp tústi,
Jigit jurtqa «jarylǵan joq basy kúshti» dedi ǵoı.

Tranıo.
Qalyńdyq qaıtty sol kezde?

Gremıo.
Qaltyrap tur, eri aqyryp
Zekigende popqa umtylyp,
Neke qıar bitken soń,
Sharap surap alǵyzyp
«Saýlyqqa!» dep aqyrǵany
Kemede qyzyp ishkendeı.
Sodan mýskat ala sala
Qońyraýshyǵa shashyp qaldy
Bar syltaýy bul ishkende
Silkintedi saqalyn
Qaıyrshyǵa uqsaǵany.
Sodan qyzdy moınynan ap
Shart etkizip súıip edi,
Shirkeý ishi kúńirendi,
Uıalǵannan qashyp kettim,
Jurt ta solaı qashqan shyǵar.
Mundaı topas toı kórgem joq —
Al, mýzyka oınady ǵoı.

Mýzyka. Petrýchıo, Katarına, Bánka, Baptısa, Gortenzıo, qonaqtar keledi.

Petrýchıo.
Alǵys aıtam, qamdaryńa, dostarym,
Asqa otyrmaq oıda bar ǵoı
Toıǵa istegen tamaq ta kóp
Biraq meniń isim tyǵyz
Ortańyzdan ketpesime amal joq.

Baptısa.
Iapyr-aý, túnge qarsy júresiz be?

Petrýchıo.
Tún bolmastan júrýim shart,
Tańdanbańyz. Jumysymdy bilseńiz,
Toqtatpastan asyqtyrar edińiz.
Alǵys aıtam jaqsy topqa.
Kórdińizder erkim berdim
Sabyrly sulý jaryma.
Úıde qalyp saýshylyqqa ishińiz,
Men bógelmeı ketemin. Qosh bolyńyz.

Tranıo.
Ótinemiz, as ishińiz.

Petrýchıo.
Múmkin emes.

Gremıo.
Qatty ótinem men sizden.

Petrýchıo.
Mursham joq.

Katarına.
Men de sizden ótinem.

Petrýchıo.
Zor shatpyn.

Katarına.
Shatsyz ba Munda qalmaqqa?

Petrýchıo.
Shatpyn sizdiń tilekke: Biraq, ótingenmen qalmaımyn.

Katarına.
Súıgen úshin qalyńyz.

Petrýchıo.
Attardy tart!

Grýmıo.
Ázir, sýdar! Attyń bárin suly jep qoıdy.

Katarına.
Al, meıliń!
Ne deseń men júrmeımin
Erteń de sol, erkimshe.
Esik ashyq jolyń bolsyn,
Jort etigiń tozǵansha.
Men qalamyn asyqpaımyn.
Tanyttyńyz, siz oıynshy ekensiz,
Áýelden-aq ashtyńyz.

Petrýchıo.
Abaıla, Ket! Tileýiń bersin doldanba

Katarına.
Doldanam sol! Ne qylǵan is? Áke, ol júrmeıdi, árıne!

Gremıo.
Al sınor, endi bular is bastaıdy.

Katarına.
Sınor, raqym etip otyryńdar ústelge.
Áıeldi Aqymaq etý ońaı,
Qarsylasar kúsh bolmasa.

Petrýchıo.
Olar seni tyńdaıdy, Ket!
Kelinge yqlas berińder.
Qyzyqtap, toılap ósińder,
İshińder munyń jastyǵy úshin.
Shattanyńdar! Aram bolar!
Al, Ket bolsa, bul menimen ketedi.
Áı, burtıma, túksıme!
Óz múlkime ózim ıe
Bul ózimniń úıim-jaıym,
Sharýa múlkim, úı-aspabym,
Ógizim, atym, esegimdeı.
Tur ǵoı mine — tıip kórshi bireýiń —
Pále jabam, jaqyndap kór,
Bógep kórshi jolymdy. Áı, Grýmıo,
Sýyr sapyny! Jaý qamaıdy.
Erkek bolsań, báıbisheńdi qorǵap al. —
Qoryqpa, Ket, tıe almaıdy.
Qalqanyń men, myń bolsa da bótender!
Petrýchıo, Katarına, Grýmıo ketedi.

Baptısa.
Kete bersin! Momyn jandar!

Gremıo.
Endi qalsa — óler edim kúlkiden.

Tranıo.
Mundaı soıqan kórgen emen.

Lúchensıo.
Apańyz jaıly siz ne oılaısyz?

Bánka.
Soıqanǵa soıqan qosylǵan soń qaıtersiń.

Gremıo.
Petrýchıo Katarınamen ǵoı.

Baptısa.
Kórshi dostar, bolmasa da
Toıymyzda úılengender,
Tátti tamaq tolyq edi.
Lúchensıo kúıeý úshin siz bolyńyz.
Apasynyń ornyna otyrsyn búgin Bánka.

Tranıo.
Úırensin be qalyńdyqtyń haline?

Baptısa.
Iá, ıá, Lúchensıo. Myrzalar, ústelge.

Ketisedi.
Shymyldyq.

TÓRTİNSHİ PERDE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Petrýchıonyń qala syrtyndaǵy úıi.
Grýmıo kiredi.

Grýmıo. Oma qapsyn boldyrǵan at, buzaqy baı, batpaq joldar! Osynshalyq dúre jegen, osynshalyq aryp-talǵan dál mendeı jan boldy ma eken? Meni aldynan ot jaǵa ber dep jiberdi, olar kelip jylynbaq. Tez qyzatyn qol-quman bolmasam áldeqashan erinderim tisime jabysyp, júregim qarnyma jabysyp qap, otqa qaqtap jibiter em. Endi mine otty úrgende jylynyp kelem. Mynaý aıazda men túgil, menen deneli kisi de tońar. Áı, Kertıs!

Kertıs kiredi.

Kertıs. Aıazdaǵan daýyspen meni shaqyrǵan kim eken?

Grýmıo. Kesek muz ǵoı shaqyrǵan. Kúdigiń bolsa ıyǵymnan óksheme sheıin syrǵanaq tep. Sekirer jeriń jelkem bolsyn. Ot jaq, jaqsy Kertıs!

Kertıs. Myrzam men qatyny kele me, Grýmıo?

Grýmıo. Ia, Kertıs. Sóıtip, ot, ot jaq. Tek sý quıma.

Kertıs. Qatyny qalaı, shyn tentek pe jurt aıtqandaı?

Grýmıo. Osy aıazǵa deıin sondaı edi, Kertıs. Biraq óziń bilesiń ǵoı, qys er men áıeldi de, aıýandy da jasytady. Bizdiń kári myrza men jas báıbisheni de, meni de jýasytty, dosym Kertıs.

Kertıs. Joǵal, aqymaq myrtese. Men be eken saǵan aıýan?!?

Grýmıo. Á, men myrtese me ekenmin? Ras, seniń múıiziń bir qulash, men de onyńnan qysqa emespin. Al, jaǵasyń ba otyndy? Áıtpese men báıbishege aıtam. Ol qazir myrzanyń ýysynda bolǵanmen, sen onyń qolynan ystyq qyzmetińe salqyn syılar alarsyń.

Kertıs. Jóndep aıtshy, jaqsy Grýmıo, dúnıede ne bop jatyr?

Grýmıo. Dúnıede sýyq soǵyp tur, ózińnen ózge jerde jylý joq. Sondyqtan — ot jaq! Qajetińdi iste de, qajetińdi al, myrza men qatyny ólimshi bop jaýrap keledi.

Kertıs. Ot janady qazir-aq odan da jańalyq aıtshy, Grýmıo.

Grýmıo. Al, «Kishi Djek, kishkentaı» jańalyq degen tipti kóp.

Kertıs. Jaraıdy, qoıshy, aldamshysyń sen sondaı.

Grýmıo. Al jaq otyńdy, jaman tońdym. Qazanshy qaıda? As ázir me, úı taza ma, jerge qamys tóseldi me, qoqsyq joq pa, qyzmetshiler taza kıim kıdi me, aq shulyq kıip toıǵa ázir tur ma? Staqan men ydystardyń ishi-syrty taza ma? Dastarqan jaıyldy ma, bári retti me?

Kertıs. Bári retti. Al endi jańalyq aıt.

Grýmıo. Eń áýeli málim eteıin, meniń atym boldyryp, myrza men áıeli jalp etisti.

Kertıs. Birine biri me?

Grýmıo. Joq, batpaqqa, sodan úlken malaǵam boldy.

Kertıs. Sozbasańshy, jaqsy Grýmıo!

Grýmıo. Qulaǵyń sozshy.

Kertıs. Má, minekı.

Grýmıo (salyp qalyp). Má, minekı.

Kertıs. Bul malaǵamdy estý emes, seziný ǵoı.

Grýmıo. E, sondyqtan da ol sezgish malaǵam atalady. Al jańaǵy shapalaq seniń qulaǵyńa eskertý — tyńda degenim. Endi bastaımyn, biz batpaq tóbeden asyp kele jatyr ek, myrza báıbisheniń art jaǵynda otyrǵan bolatyn.

Kertıs. Ekeýi bir atta ma edi?

Grýmıo. Onda seniń ne Aqyń bar?

Kertıs. Aqym joq, atty aıtam.

Grýmıo. E, aıtsań áńgimeni de sen aıta ǵoı. Sózimdi bólmegen bolsań báıbisheniń aty jyǵylǵanyn, onyń at astynda qalǵanyn estir eń. Batpaqqa bylǵanyp ol jatqanda, myrzamnyń at astynda jatqan qatynǵa qaramaı, onyń aty súringeni úshin meni sabaı bastaǵanyn estir eń. Áıeldiń batpaq keship meni arashalaǵanyn, myrzanyń boqtyq astyna alǵanyn jáne buryn kisige jalynyp kórmegen áıeldiń baıyna jalynǵanyn estir eń. Meniń baqyrǵanymdy, attardyń qashqanyn, myrzanyń tizgini úzilgenin, meniń aıylymdy joǵaltqanymdy — taǵy sondaı qyzyqtardy estimesten qalasyń. Ol jańalyqtyń bári umytylady, al sen nadan kúıińde kórge kiresiń.

Kertıs. Qısynyna qaraǵanda myrza anadan da tentek deseńshi!

Grýmıo. Iá, ıá, seni men ózińdeı beıbas dosyń bárin de ol kelgen soń tatasyń. Áı, osymen neǵyp áńgimede turmyn? Shaqyr shapshań Netenel, Djozef, Nıklas, Fılıpp, Ýolter, Slasten bar, barlyǵyn. Tegis shashtaryn jylmıta tarasyn, kıimderin tazartyp yqsham bolsyn. Qarsy alǵanda sol tizesin búksin jáne, ásirese, myrzanyń qolynan súıgen soń ǵana atynyń quıryǵyna qol tıgizetin bolsyn. Bári ázir me?

Kertıs. Bári ázir.

Grýmıo. Munda shaqyr bárin de.

Kertıs. Áı, qaıdasyńdar, estımisiń? Sender myrzany qarsy alǵanda báıbishege oı salatyn bolasyńdar.

Grýmıo. Onysy ózinde de bar.

Kertıs. E, ony kim bilmeıdi!

Grýmıo. Sen bilmeısiń, halyq jıyp oı salam dep turǵan.

Kertıs. Men jıǵanda qaryz ada qylmaqpyn.

Grýmıo. Ol Munda qaryz suraı kelmeıdi.

Tórt-bes malaı kiredi.

Netenel. Hosh kelipsiń, Grýmıo.

Fılıpp. Haliń qalaı, Grýmıo?

Djozef. Al, qalaı, Grýmıo?

Nıklas. A, dos Grýmıo?

Grýmıo. Ózińiz hosh kelipsiz. Halińiz qalaı? Siz qalaı? Siz she, dos? Al, osy jetti karsy alýǵa! Qalaı, noıan joldastar, bári ázir me? Barlyq buıym retti me?

Netenel. Bar nárse ázir. Jaqynda ma myrzamyz?

Grýmıo. Sozǵan qolyń jetedi, attan túsken bolar. Al sondyqtan... Aram bolar! Aqyryn! Úni keled!

Petrýchıo men Katarına kiredi.

Petrýchıo.
Qaıda bul shaıtandar? Jan joq tysta.
Túsiretin, at ustaıtyn!
Qaıda Gregorı, Netenel, Fılıpp?

Malaılar. Men Munda. Men Munda. Men Munda. Men Munda

Petrýchıo.
Men Munda, men Munda, men Munda!
Mine, topas naısaptar!
Bu ne? Yqylas joq, beıil joq pa?
Mana ketken aqymaq qaıda?

Grýmıo.
Men Munda. Ketkendegi aqymaq qalpym!

Petrýchıo.
Siz jabaıy, topas nas! Toǵaıda tos demep pe edim.
Myna sumnyń bárin alyp?

Grýmıo.
Netenel kemzaly joq,
Gebrıeldiń jyrtyǵy kóp,
Qalpaǵy joq Pıterdiń,
Ýolterde qylysh qynsyz.
Ázir eken Gregorı, Adam men Relf,
Ózgelerdi qaıyrshydaı,
Biraq bári Munda tosty.

Petrýchıo.
Al, sumpaıylar, as ázirle!
Malaılar ketedi.
(Ándetip).
«Buryn keshken dáýren qaıda,
Álgi qaıda...» Otyrshy, Ket, báıbishe bol.
Ýf, ýf, ýf, ýf!
Malaılar tamaq ákeledi.
Al, tez be? Áı, kelińder, Ket!
Tart etikti! Shapshań, ıtter! (Ándetedi.)
«Bolypty bir sorly sopy
Kezýmenen ótken osy...»
Ońbaǵan, syndyrdyń ǵoı aıaǵymdy!
Ekinshisin syndyrmasqa, má saǵan! (Urady).
Ket, kóńildeı! Sý ápkel! Áı!
Itim Troıl qalaı? Biriń baryp
Shaqyryńdar Ferdınandty!
Siz tanysyńyz onymen, Ket, betinen súıińiz.
Týflı qaıda? Al sýdy qashan beresińder?
Malaı quman men shylapshynyn ákeledi.
Jýynyńyz, Ket, raqym et,
Malaı qumandy túsirip alady.
Áı, sen naısap! Túsirmek pe eń! (Urady).

Katarına.
Baıqamady, keıimeńiz.

Petrýchıo.
Salpań qulaq aıýan! Aqymaq!
Otyryńyz, Ket! Bilem, siz ashsyz.
Qaı synymyz duǵa oqımyz!
Qoı eti me?

1 - Malaı.
Iá!

Petrýchıo.
Kim ákeldi?

Pıter.
Men.

Petrýchıo.
Keýip qapty. Tipti bar tamaǵyń kúıgen ǵoı.
Qandaı tóbetter? Qaıda qýarǵan qazanshy?
Qaı betimen muny bergen
Óstip qyzmet qylmaq pa?
Ápket tabaq, aıaqtardy.
Tamaqtardy sahnaǵa laqtyryp, shashady.
Dúleı, meńireý sumyraılar!
Ia! Ashý ma? Úıretermin bárińdi!

Katarına.
Janym, erim, kúızelmeńiz,
Min taqpańyz — as dámdi.

Petrýchıo.
Joq, Ket, bári kúıip, bári keýip qalǵan,
Ony jeýge qospaǵan-dy.
Ot tógilip, ashý týad,
Oraza boldyq odan da,
Onsyz da biz ashýlymyz,
Kúıgen, kepken et jemeı-aq.
Sabyrly bol. Esesi erteń,
Túnde ekeýmiz ashyǵamyz,
Júr tósekke jetkizeıin.
Ekeýi ketedi. Birneshe malaı kiredi.

Netenel.
Pıter, kórgeniń bar ma Mundaıdy?

Pıter.
Qyz minezin em etip júr ózine!
Kertıs qaıta keledi.

Grýmıo.
Qazir qaıda?

Kertıs.
Tósegine aparyp, qanaǵat jaıyn úgittep tur.
Ursyp jatyr, anaý baıǵus,
Ne derin de bilmeıdi.
Uıqydan jańa turǵandaı.
Júr keteıik. Taǵy keled.
Ketisedi. Petrýchıo qaıta shyǵady.

Petrýchıo.
Qojalyqty oń bastadym,
Jaqsy aıaqtar úmitim bar.
Suńqarym ash, qylpyp tur.
Jemsaý tolsa, kónbes edi,
Shaqyrǵanǵa kelmes edi.
Baýlyp alam keletin ǵyp
Shaqyrǵanda sonadaıdan.
Basylǵansha asaýlyǵy,
Suńqarǵa uıqy bermes bolar.
Búgin ash qoı, erteń de sol,
Keshe túnde uıyqtaǵan joq,
Búgin de uıqy bolmasyn.
Astan aıyp tapqandaı
Tósekti de syltaý etem.
Laqtyramyn jastyqtardy
Qus tósek pen kórpelerdi!
Sol ábiger barlyǵyn da
Bir óziniń qurmeti dep
Uıqysynan aıyram.
Qalǵyp ketse baıbaı salyp,
Turǵyzamyn úrkitip.
Ia, bul dostyqpen óltirý de op-ońaı,
Asaýdy sóıtip tusaımyn.
Úıretýdiń basqa bilse artyǵyn
Ashyp salsyn, ónegege ózgege.

Ketedi.

EKİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Baptısa úıiniń aldy. Tranıo, Gortenzıo shyǵady.

Tranıo.
Múmkin be eken, dos Lıchıo, Bánkanyń
Lúchensıodan ózge jandy súıýi?
Meni ońdyrmaı aldady ǵoı.

Gortenzıo.
Aıtqanyma aıǵaǵym bar. Oqytqan túrin estińiz.
Shetke ketisedi. Bánka men Lúchensıo shyǵady.

Lúchensıo:
Paıda bar ma sabaǵymnan?

Bánka.
Sabaǵyńyz qaısy eken?

Lúchensıo.
Bar bilgenim — asyqtyqtyń sabaǵy.

Bánka.
Sol ǵylymǵa kámilsiz be?

Lúchensıo.
Ia, júregime óziń kámil bolǵandaı.
Sahnanyń tórine ketedi.

Gortenzıo.
Jeńip barad! Máni qalaı?
Ant iship eń Bánkanyń
Shyn tańdary Lúchensıo dep.

Tranıo.
Aınyǵysh áıel sıqyrly ǵoı
Ǵajap sol ǵoı, Lıchıo!

Gortenzıo.
Adaspańyz. Men Lıchıo emespin.
Kúıshi de emen, aldaǵamyn.
Tústi boıaý jırentedi,
Aqsúıekti ol satqan soń.
Qurmet tutyp qańǵymany.
Málim bolsyn, meniń atym Gortenzıo.

Tranıo.
Sınor Gortenzıo, kóp estip em
Siz yntyq dep Bánkaǵa,
Endi kórip aıyǵyppyn,
Siz kónseńiz men de birge
Bánkanyń qasıetinen bas tartam.

Gortenzıo.
Kóresiz be, erkeleýin, súıýin!
Qolym mine, endigári
Jabyspasqa sert berem.
Tatymaıdy súıgenime Bánka
Aqylsyz bop albyrtqanym tek eken.

Tranıo.
Men de ant etem barynsha,
Tildese de almasyma.
Fý, aıýansha janasýy-aı!

Gortenzıo.
Tegis bezdik. Sol-aq alsyn
Men sertimdi oryndaýǵa
Ózi jesir, baı qatyndy alamyn.
Mynaý jaıyn Suńqardy men súıgende
Ol aınymaı súıýshi edi ózimdi!
Solaı, sınor Lúchensıo, hosh turyńyz, —
Ajarly emes, aqyldy áıel,
Súıýime saı bolad. Hosh turyńyz.
Degenime turamyn.

Tranıo (Bánkaǵa kelip).
Sınora, sizdi táńir saqtasyn.
Ámse súısin sizdiń jar!
Syryńyzdy kórdik te,
Gortenzıo ekeýimiz taıqyp shyqtyń ózińizden.

Bánka.
Qoıyńyzshy, solaı ma? Ekeýińiz de birden be?

Tranıo.
O, solaı!

Lúchensıo.
Endeshe siz Lıchıodan bosapsyz.

Tranıo.
Ol da bir jesir jas qatynǵa
Kidirmesten úılenbekshi.

Bánka.
Baqyt bersin ekeýine.

Tranıo.
Úıretedi bul ony.

Bánka.
Sóıtem deı me?

Tranıo.
Ózi úıretkish mektebine tústi ǵoı.

Bánka.
Bizde sondaı mektep bar ma edi?

Tranıo.
Bar, ustazy ǵoı Petrýchıo,
Oqytary asaý qyzdyń,
Tilin tıyp, jónge salý.
Bondello keledi.

Bondello.
Myrza, sharshaǵanym ıtten beter —
Sonsha tosyp, aqyr taptym
Qolǵa túsken — kári áýlıe,
Tilegeniń dál ózi.

Tranıo.
Kim eken, Bondello?

Bondello.
Saýdager me, molda ma,
Bilmedim, biraq beınesi
Kıimi men júrisi — dál ákeńiz.

Lúchensıo.
Sen ne deısiń, Tranıo?

Tranıo.
Kóngish bolyp, ertegime ılansa,
Vınchensıo bolam desin.
Kóńilim bolsyn ata aldynda.
Dál Vınchensıo ózińdeı,
Al, ázirshe jaryńyzben ketińiz.
Bánka, Lúchensıo ketedi. Pedant kiredi.

Pedant.
Qaıyrly sát.

Tranıo.
Ózińizge ám bolsyn.

Pedant.
Osy jer edi az kúnge
Budan Rımge jáne aryraq
Tiri bolsam Trıpolı jetpekpin.

Tranıo.
Týysyńyz qaı jerlik?

Pedant.
Mantýıalyq.

Tranıo.
Mantýıalyq? Saqta qudaı?
Padýıada tirligińiz qater ǵoı?

Pedant.
Tirligim? Nege? Ne qater?

Tranıo.
Qyrǵyn bar ǵoı mantýıalyq
Kelgenine Padýıaǵa. Bilmeısiz be?
Sizdiń barlyq kemelerdi, Venesıa ustap otyr,
Begińizben doj jaýlasyp
Ómir bergen, jurtqa málim.
Tań qalamyn. Jańa kelgen bolsańyz da,
Qalaı muny bilmegensiz.

Pedant.
Oıbaı sınor! Ólgenim ǵoı endeshe.
Florensıadan veksel alyp
Budan aqsha almaq em ǵoı!

Tranıo.
Bolyssam ba eken men sizge,
Já, bir aqyl aıtaıyn.
Aıtyńyzshy: siz Pızada bop pa edińiz?

Pedant.
Iá, Pızada men talaı bolǵam,
Asyl jandar kóp shyǵyp ed.

Tranıo.
Bilesiz be Vınchensıo degendi?

Pedant.
Tanys emen, biraq syrttan qanyqpyn
Baılyǵyna teń joq dep ed.

Tranıo.
Endeshe, sol meniń ákem, jáne aıtaıyn
Ekeýińizdiń tústerińiz qatty uqsas.
Bondello (shetke).
Iá, almaǵa baqa uqsaǵandaı.

Tranıo.
Ony súıip, sizdi ajaldan qutqarmaqqa,
Bir qyzmet istemekpin:
Baıqaýymsha jaqsy bop tur
Ákemmenen uqsasyńyz.
Sol atanyp qurmet kórip
Bizdiń úıge jaıǵasyńyz,
Rólińizdi jaqsy oınańyz.
Uqtyńyz ba? Sóıtip Munda
İs bitkenshe turasyz Munym jaqsy, qabyldańyz.

Pedant.
Qabyldaımyn, sınor.
Máńgi sizdi. Qaryzdarym dep ketermin.

Tranıo.
Endeshe, birge kiristik,
Aıtpaqshy, biraq, este bolsyn,
Búgin-erteń ákem kelmek.
Toı hatyna qol qoımaqqa
Men Baptısa qyzyn alam,
Barlyq jaıyn keıin aıtam.
Endi júrip basqa kıim kıińiz.

Ketisedi.

ÚSHİNSHİ KÓRİNİS

Petrýchıo úıiniń bólmesi. Katarına, Grýmıo kiredi.

Grýmıo.
Joq, sirá, joq. Bata almaımyn.

Katarına.
Maǵan batqan saıyn ol qatal!
Ash qatyryp óltirmekke alǵan ba?
Esikke kelgen tilenshi de
Úıden qaıyr almaýshy ma ed,
Kim de bolsa bermeýshi me ed.
Men kisiden surap pa ekem
Suraıtyndaı dilger bop pa em.
Súlderim tur, endi ashpyn da, uıqy da joq.
Aıqaıymen uıqyny, ashýmen asty qýdy.
Bárinen de batatyny, sonyń bárin
Súıgendikten etem deıdi.
As jep, uıqy Uıyqtasam
Óle qalmaq pa ekemin.
Jolyń bolsyn, ákele gór,
Az da bolsa dám tataıyn.

Grýmıo.
Jer me edińiz buzaý etin?

Katarına.
Tamasha, tek shapshań.

Grýmıo.
Biraq sizdiń ótińizge zalal ǵoı.
Qýyrǵan etke qalaısyz?

Katarına.
Ábden bolad! Grýmıo, ákel shapshań!

Grýmıo.
Áı, bilmeımin ótińizge jaıly bolmas
Gorchısa men sıyr etin ne deısiz?

Katarına.
Ony tipti jaqsy kórem.

Grýmıo.
Oı, gorchısa jaqpaıdy ǵoı!

Katarına.
Etin ákel endeshe!

Grýmıo.
Gorchısasyz et berem be men sizge?
Ózge bersin ondaıdy — atamańyz!

Katarına.
Ne birge, ne jeke bolsyn, tek bershi.

Grýmıo.
Onda etsiz qur gorchısa bola ma?

Katarına.
Joǵal shapshań! Qý, sýaıt! (Urady).
Ataýmenen toıǵyzbaq pa eń?
Atyń óshsin, óńsheń buzyq,
Meniń qaıǵym mazaq qoı!
Joǵal shapshań!
Tamaq alyp Petrýchıo, Gortenzıo kiredi.

Petrýchıo.
Qalaısyń, Ket? Nege bulaı jadaýsyń?

Gortenzıo.
Sınora, hal qalaı?

Katarına.
Budan jaman hal bolmas.

Petrýchıo.
Qoı túıilmeı! Kúle qara!
Kóresiń be, kúıeýińniń qamqoryn,
Asyńdy ózim pisirdim.
Bul alǵysqa tatyr-aq!
Ún joq pa? Jaqpady ǵoı bul as ta?
Tyrysqanym bos eken! (Malaılarǵa).
Áketińder tabaqty.

Katarına.
Ótinemin, tımeńiz.

Petrýchıo.
Ár qyzmetke alǵys bar,
Sony aıtpasań tatpaısyń.

Katarına.
Rahmet sizge! Gortenzıo,
Sınor, Petrýchıo, uıat qaıda.
Sınora Ket, men tabaqtas bolaıyn!

Petrýchıo (aqyryn Gortenzıoǵa).
Tileýiń bersin, Gortenzıo, kóbirek je!
(Katarınaǵa).
Al, barynsha jeshi endi!
Ket, je shapshań. Qymbattym, búgin
Tórkinińe baramyz da,
Oıdaǵydaı saırandaımyz.
Onda jibek, barqyt, júzikter,
İshik, kóılek mamyqtaı
Lenti shilter qos-qostan,
Bilezik, alqa jalǵasqan
Jep te boldyń ba?
Tiginshi de tosyp tur,
Sybdyr tolqyp seni oraýǵa esip tur.
Tiginshi kiredi.
Al, asylyń kórsete ber,
Jaz bylaı!
Usaq puldyń saýdageri kiredi.
Sizdiń pulyń qandaılyq?

Saýdager.
Mynaý bórik siz tapsyrǵan.

Petrýchıo.
Myna úlgini alǵanbysyń astaýdan?
Aınymaǵan tegene! Túý, sum eken!
Bu ne, eshki maı ma, qabyrshaq pa,
Oıynshyq pa, qyljaq pa, álde bala bórki me?
Doloı! Bar, keńirek etip ákel

Katarına.
Kerek emes keńiregi. Osy mody —
Jaqsy áıeldiń bárinde osy.

Petrýchıo.
Jaqsy bolsań — sen de alasyń,
Qazir emes.
Gortenzıo (shetke).
Ol tez bolmas.

Katarına.
Erkim bar ǵoı meniń daǵy sóıleıtin!
Sóıleımin men — bala emespin!
Sizden artyq, kisiler de tyńdaıtyn,
Jaqtyrmasań qulaǵyńa maqta tyq.
İshke jıǵan bar sherimdi aıtamyn.
Saqtaı bersem — jarylamyn
Aıtyp tynam erkimmenen,
Tilegendi tegis aıtam.

Petrýchıo.
Ábden ras osynyń — sumpaı bórik,
Jibekten tikken mántideı me, soraqy!
Jaqtyrmaısyń, munyń maǵan jaǵady.

Katarına.
Maǵan unaıd, jaqpasa da, jaqsa da,
Ózgesi emes, osyny alam.
Saýdager ketedi.

Petrýchıo.
Kóılekti me? Al, tiginshi, kórsetshi?
Saqta qudaı, bul ne qylǵan maskarad!
Mynaýy ne, jeńi me? Zeńbirek pe dep edim!
Aıqysh-uıqysh, qym-qýyt,
Oıyq-qıyq, shurq ta shurq
Aınymaǵan shashtarazy qorqory.
Já, bu nemene bylyǵyń?
Gortenzıo (shetke),
Bórigi de, kóılegi de tımes boldy.

Tiginshi.
Ózińiz ǵoı jaqsy tik dep tapsyrǵan.
Mody bolsyn dedińiz ǵoı.

Petrýchıo.
Dedim. Biraq sonda aıtpap pa edim,
Modymen tik, tek modymen, buzba dep.
Bar, shyǵyńyz! Marsh úıińe!
Basqaǵa tik, sýdar,
Mundaı maǵan qajet emes! Jaqsy tik.

Katarına.
Ómirimde mundaı jaqsy kórmep em:
Modysy men sulýlyqta mini joq.
Álde meni bezeısiz be qýyrshaqtaı.

Petrýchıo.
Dál, dál! Seni bezeıd qýyrshaqtaı.

Tiginshi.
Sizdi aıtty ǵoı bezeısiz dep qýyrshaqtaı.

Petrýchıo.
Ah, qý sumyraı!
Aıtpa ótirik, ıne, oımaq,
Kóz, sherik, áshmóńke,
Bıt, qyryq aıaq, qý búrge.
Óz úıinde jip qarsylyq aıta ma.
Shyq, shúberek! Joǵal shapshań, qý qıqym.
Bolmasa kózben kózdermin de,
Ómir boıǵa ottaǵanyń tyıarmyn,
Buzdyń deımin kóılekti.

Tiginshi.
Bekzadam, siz jańylasyz — kóılek
Sizdiń buıryqpenen,
Grýmıo aıtýynsha tigilgen.

Grýmıo.
Men bul bergem, buıryq emes.

Tiginshi.
Qalaı tigý nusqasyn da aıtqansyz.

Grýmıo.
Qalaı tigý? Árıne jippen tik degem.

Tiginshi.
Aıtpap pa eń qalaı pishýdi?

Grýmıo.
Sen pishipsiń.

Tiginshi.
Pishtim.

Grýmıo. Meni pishpe jalǵyz-aq. Sen kóp kisige sán berdiń, biraq men ózimdi ondaı kesip-pishkendi súımeımin. Men seniń qojaıynyńa kóılektiń qıyǵy bolsyn degem, qyryq quraý týramshyla degem joq. Endeshe, sen ótirik aıtasyń.

Tiginshi. Mine fason týrasyndaǵy qaǵaz, meniń sózime osy kýá.

Petrýchıo. Oqy.

Grýmıo. Sonda men aıtty degen sóz bolsa, ol qaǵazdyń óz sory.

Tiginshi (oqıdy). «Belin qynap keltirgen Kóılek».

Grýmıo. Myrza, eger sirá de: «Belin qynap keltirgen Kóılek» degen bolsam, meni sol kóılektiń etegine orap tigińiz de, qońyr jiptiń ushymen ólimshi qyp sabańyz. Bar aıtqanym «Kóılek» degem.

Petrýchıo. İlgeri oqy.

Tiginshi (oqıdy). «Kishkene dóńgelek pelerınamen».

Grýmıo. Pelerına? Iá, ony aıtqam.

Tiginshi (oqıdy). «Jeńi tar».

Grýmıo. Eki jeń be? Bolsyn degem.

Tiginshi (oqıdy). «Jeńiniń oıyǵy molyraq bolsyn».

Petrýchıo. Mine bul — bylyq.

Grýmıo. Qaǵazdyń qatesi, sınor, qaǵazdyń qatesi. Meniń tapsyrǵanym jeńin pish te, tik degem, munymen qaıda barsań da moınyńa salam, e, maǵan dese shyntaǵyńa on oımaq kı.

Tiginshi. Men shyndy aıtam. Bálem, basqa jerde kezdesseń, tanytar em men saǵan.

Grýmıo. Áı, men qazir-aq ázirmin. Qaǵazyńdy óziń ap, anaý kózińdi maǵan ustat ta sabaı ber, aıama!

Gortenzıo. Táńir ońǵarsyn, Grýmıo! Shetin eken bul maıdanyń.

Petrýchıo. Al, qysqasy Kóılek maǵan qonbaıdy!

Grýmıo. Ábden ras, áıel kóılegi ǵoı.

Petrýchıo. Má, kóter, master ózi qyzyqtasyn.

Grýmıo. Áı, jolama, ońbaǵan! Báıbisheniń kóılegin kóterip, master qyzyqtamaq pa?

Petrýchıo. Oı, munyń mánisi qalaı?

Grýmıo. O, sınor, munyń mánisi, sizdiń oıdan tereń jatyr! Báıbisheniń kóılegin kóterip master qyzyqtasyn ba! Túý, túý!

Petrýchıo (aqyryn Gortenzıoǵa). Gortenzıo, aıtsańshy, aqysyn tóleımiz. (Tiginshige). Jónel deımin! Saýda bitti!

Gortenzıo (Tiginshige).
Tiginshi, aqyńdy erteń men tóleımin,
Qatty sózge ashýlanba,
Úıińe qaıt. Qojaıynǵa sálem aıt.
Tiginshi ketedi.

Petrýchıo.
Al, jaraıdy, Ket, tórkinińe
Ózimizdiń kúndegi adal kıim kıip baramyz.
Kıim jaman bolsa da — qalta myǵym,
Dene degen aqylmenen baı bolar.
Bulttan ótip, kún jetkendeı
Qasıetti jaman kıim bógemes.
Boztorǵaıdan saýysqan
Artyq pa ed ala qanat bolǵanmen.
Ýgor kem be jylannan
Jylan túsi sypaıyraq bolǵanmen?
Sen eshqashan, Ket, kem bolmaısyń,
Qandaı jaman kıinseń de.
Uıalar bolsań — maǵan jap.
Káni kúlshi — toı toılaımyz
Tórkinińe baryp ap.
Jurtty shaqyr, júrý kerek,
Toǵaıǵa tartsyn attardy,
Soǵan sheıin jaıaý baryp minemiz.
Shamasy qazir jeti bolar —
Tústikke sheıin jetermiz.

Katarına.
Ilanyńyz, qazir eki bolyp qaldy,
Biz keshki asqa áreń jetemiz.

Petrýchıo.
Dál jetide biz minemiz
Kórshi mine ne dep, neni etsem de, —
Daıym qıǵash kelesiń. (Malaılaryna)
Bar, tarańdar.
Júrmeımin ázir.
Ózim aıtqan
Saǵat soqpaı júrmeımin.

Gortenzıo.
Mine jigit! Mynaý ma, aıǵa da ámir júrgizer.

Ketisedi.

TÓRTİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Baptısa úıiniń aldy. Vınchensıo bop kıingen Pedant pen Tranıo shyǵady.

Tranıo.
Úı mynaý, sınor. Buıyrasyz ba qaǵýǵa?

Pedant.
Árıne! Qatelesken bolmasam
Men esińde bolarmyn.
Genýıada jıyrma jyl ilgeri
«Pegas» atty qonaq úıde turǵamyz.

Tranıo.
Bek jaqsy — rólińizdi jaqsy ustap
Ákege laıyq bolyńyz.

Pedant.
Qysylmańyz. Áne qyzmetshi de kelipti.
Bondello keledi.
Uqtyrý kerek buǵan da.

Tranıo.
Qorǵanbańyz bul úshin. Baıqa, Bondello,
Abaılap júr, jańylma.
Mynany Vınchensıo ózińdeı kór.

Bondello.
Qysylmańdar.

Tranıo.
Baptısaǵa tapsyrǵandy aıttyń ba?

Bondello.
Aıttym sizdiń ákeńiz Venesıaǵa kelipti dep,
Padýıaǵa osy kúnder jeted dep.

Tranıo.
Sen pysyqsyń. İshýińe mynany al.
A, áne Baptısa. Kúıińizden jańylmańyz.
Baptısa, Lúchensıo keledi.
Sınor Baptısa, kezdeskenge shattanamyn. (Pedantqa)
Osy, sınor, sizge aıtqanym,
Ótinemin jaqsy ákem bop
Bánkany áperińiz júldeme.

Pedant (Tranıoǵa).
Toqta, balam! (Baptısaǵa)
Keshirińiz, sınor, Padýıaǵa kelgenim,
Alasymnyń jóni edi. Biraq Lúchensıodan
Úlken jumys jónin bildim.
Munymenen sizdiń bala jarasypty,
Sóıtip, sizdiń ataq saı bolǵannan,
Sóıtip sizdiń qyzdy bul súıgennen,
Qumarlyqpen qınamasqa bulardy
Qabyl kórdim qosylýyn, meıirli áke boldym da,
Eger sizde dál osyndaı Kóńil bolsa, kelisimde
Kóngishimdi kórersiz.
Toıdyń shartyn qýanyshpen jasaımyz.
Tartyspaımyn sizbenen men
Jaqsy atyńyz maǵan málim.

Baptısa.
Keshirińiz sózimdi,
Ashyq minez unatamyn.
Ras, balańyz Lúchensıo
Jáne qyzym jarasypty,
Jalǵan bolmas bulary.
Endi baılaý ózińizde
Ákesiz ǵoı, meniń qyzym
Jaqsy múlik ıesi.
Siz kónseńiz is bitedi,
Men qyzymdy beremin.

Tranıo.
Alǵys aıtam, sýdar.
Qandaı jerde
Qudalyqty baılasyp,
Baılasaq eken bar shartty!

Baptısa.
Bizdiń úıde bolmaıdy. Bilesiz ǵoı
Tyńshy bolad, dýalda malaılar kóp —
Ańdýmen júr Gremıo kári de.
Bógeý bolý op-ońaı.

Tranıo.
Olaı bolsa, bizdiń úıde
Ákemniń de mekeni ǵoı,
Búgin túnde bar Jumysty jaıǵaıyq.
Qyzyńyzǵa qyzmetshini jumsańyz,
Notarıýsty men shaqyrtam.
Jalǵyz aıyp — ýaqyt tyǵyz,
Astyń tarpy az bolar.

Baptısa.
Asa jaqsy — Kambıo, júgirińiz,
Bánka tez kıim kısin.
Iá, is jaıynda aıtarsyz,
Padýıaǵa, Lúchensıonyń ákesi kep jetti de,
Endi qyzym erge tıed. Bondello.
Bar táńirden tilerim, solaı bolsyn!

Tranıo.
Táńirlerdi tynysh qoı da — júgir shapshań!
Bondello ketedi.
Jol bastaýǵa ruqsat bolsyn, sınor,
Bir-aq túrli tamaq tartam,
Oqa emes tek, esesi qaıtad Pızada.

Baptısa.
Erdim sizge.
Tranıo, Pedant, Baptısa ketedi. Bondello keledi.

Bondello. Kambıo!

Lúchensıo. Ne aıtasyń, Bondello?

Bondello. Qojaıynnyń ym qaqqanyn kórdińiz be?

Lúchensıo. Nesi bar ed, Bondello?

Bondello. Tek ásheıin. Biraq meni Munda qaldyrǵanda osy ym-jymnyń mánin uqtyr dep edi.

Lúchensıo. Aıt endeshe.

Bondello. Bylaı boldy. Baptısany taıǵyzdyq. Ol jalǵan uldyń jalǵan Ákesimen bolady.

Lúchensıo. Al sóıtip?

Bondello. A siz onyń qyzyn asqa aparasyz.

Lúchensıo. Al?

Bondello. Áýlıe Lýka shirkeýiniń kári popy tilegen sátte erkińizde bolady.

Lúchensıo. Al, bolsa qaıtedi?

Bondello. Bolǵany sol, analar jalǵan shartty jasap jatqanda siz cum privibeqio sodum solum9 qyzdy menshiktenesiz. Jónelińiz shirkeýge, tek qasyńyzǵa pop pen serigin jáne bir top jaramdy, taza kýálar ertip ala baryńyz.
Bul jaqpasa kóńilińizge ne dermin,
Bánkany aldyrmaıdy kedergiń.

Lúchensıo. Bondello bildiń be?

Bondello. Bógelýge mursham joq. Men bilgen bir áıel, jaıbaraqat bir kúni ogorodqa qymyzdyq alam, úı qoıanyna berem dep bara jatyp kúıeýge tıgen. Siz de sóıte alasyz, sýdar. Qojaıynnyń buıyrǵany, Lýka áýlıeniń shirkeýindegi pop sizden buryn ázir bolyp, siz ben qosymshańyzdy kútip tursyn dep.

Ketedi.

Lúchensıo.
Men tileımin, myrza bolsa.
Al, yrza bolmas nesi bar?
Já ne de bolsa!
Kambıo da ketti ǵoı
Tek jalǵyz ózim qaıtpaımyn.

Ketedi.

BESİNSHİ KÓRİNİS

Jol ústi.
Petrýchıo, Katarına, Gortenzıo, malaılar shyǵady.

Petrýchıo.
Aıdańdar, bararymyz qıyn ǵoı,
Ah, táńir-aı, aı qalaı jaryq edi!
Katarına. Aıyń ne? Kún, kún ǵoı!

Petrýchıo.
Men saǵan aı jaryq dep turmyn ǵoı.

Katarına.
Men bilem, bul jarqyraǵan kún.

Petrýchıo.
Ońbaıyn, sheshemniń ulymen — óz atymmen
Ant eteıin, osy aı bolǵansha
Aıtqanymdaı bolǵansha — men ákeńe barmaımyn.
Áı, búr keıin! Qaıtamyz úıge!
Buǵan tek daý kerek! Ylǵı daý!

Gortenzıo.
Bolsynshy degeni, jete almaımyz áıtpese.

Katarına.
Alǵa, azǵantaı-aq qaldy ǵoı.
Aı ma, kún be — tilegeniń bári bolsyn
Shylapshyn de maǵan dese.
Ońbaıyn, siz ne deseńiz sol deıin,

Petrýchıo.
Men aıttym ǵoı aı dep.

Katarına.
E, bilemin, aı.

Petrýchıo.
Joq, ótirik aıtasyz, ol meıirimdi kún.

Katarına.
Ia, raqym alla, meıirimdi kún!
Al kún emes deseńiz — emes deıin.
Oıyńyzdaı aınyǵysh aı deseńiz, ol deıin.
Ne deseńiz sol bolady,
Katarına máńgi solaı bolady.

Gortenzıo.
Al jol bolsyn, Petrýchıo, maıdan eri ózińsiń!

Petrýchıo.
Mine osylaı alǵa qaraı! Doń yldıǵa
Domalaıdy, órge emes.
Toqta! Myna bireý netken jan? (Vınchensıo keledi, soǵan)
Qaıda asyqtyń, sulý bıkesh?
Shynyńdy aıtshy, Ket maǵan,
Osyndaı sulý qyz kórdiń be?
Gúl júzinde alqyzyly qandaılyq!
Juldyzdaı jaryq aspanda,
Kózderiń-aı nur dıdarda!
Taǵy sálem, sulý bıkesh,
Ket, súıshi sulý júzinen.

Gortenzıo.
Jyndy qylar áıel etip sóılesip.

Katarına.
O, sińlim, gúl atqan,
Sapar qalaı, úıiń qaıda?
Aman ba eken, ata-anań?
Kimniń ǵana baǵy úshin
Kimniń jary bolarsyń!

Petrýchıo.
Áı, munyń ne, Ket, jyndymysyń?
Shal emes pe qurysqan,
Sen aıtqandaı qyz ba eken!

Katarına.
Keshir, ata, baıqamappyn,
Kúnnen kózim uıalǵan ǵoı,
Buldyrap tur aınalam.
Endi kórdim, qart ekensiń,
Ótineıin, kinámdi kesh.

Petrýchıo.
Kesh, qarıa, jónińdi aıt,
Barys qaıda, eger bir bolsa,
Jolqosshyńyz bolaıyq.

Vınchensıo.
Sınor jáne sınora, ázilkesh,
Tań qyldyńyz áýelde,
Atym Vınchensıo, jerim Pıza,
İzdep kelem Padýıaǵa
Kóp bolǵaly kórispegen ulymdy.

Petrýchıo.
Aty kim ed? Vınchensıo.
Lúchensıo, sınor. Petrýchıo.
Sát bolsyn bul kezdesý, ásirese balańa,
Jasyńyz emes, jol boıynsha
Atamsyz dep aıta alamyn.
Mynaý meniń áıelimniń sińlisin
Alyp otyr seniń balań. Tańdanba da
Keıime — birinshi sort keliniń.
Baılyǵymen, týysymen
Qasıeti anyq saı.
Qaı aqsúıek alam dese.
Ulyńa birge baramyz,
Kelgenińe máz bolar.

Vınchensıo.
Shynyń ba osy? Álde ázil me,
Júrginshiniń ázilqoıy
Jolaýshyǵa aıtatyn?

Gortenzıo.
Joq, áke, ılanyńyz.

Petrýchıo.
Júre ǵoı — óziń kóresiń,
Basta oınap ek — senbeımisiń birjola?
Ketisedi. Gortenzıo qalady.

Gortenzıo.
Bek jaqsy. Petrýchıo qaırat berdi,
Endi tartty jesir qatyn janyna. Tentek bolsa —
Tyrtysam kep men tekedeı, erkek bolam!

Ketedi.

Shymyldyq.

BESİNSHİ PERDE
BİRİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Lúchensıo úıiniń aldy.
Gremıo kórinedi. Odan ary Bondello, Lúchensıo, Bánka.

 

Bondello. Aqyryn, sýdar, tezirek: pop tosyp tur.

Lúchensıo. Ushtym, Bondello. Al, sen úıge kerek bolarsyń, júre ber.

Bondello. Joq, men sizdiń artyńyzdan shirkeý esiginiń jabylǵanyn kórmekpin, sodan keıin úıge qaraı umtylam.
Lúchensıo, Bánka, Bondello ketedi.

Gremıo.
Qaıran qalam: Kambıo qalaı keshikti.
Petrýchıo, Katarına, Vınchensıo, Grýmıo, malaılar keledi.

Petrýchıo.
Esigi osy, Lúchensıo úıiniń,
Atasynyń úıi ilgeri.
Endi meniń Jumysym bar, ketemin.

Vınchensıo.
Áýeli siz ishpek kerek menimen,
Osy jerde ábden qonaq ete alam,
Jeıtin as ta tabylar.
Esik qaǵady.

Gremıo.
Olar bos emes, qattyraq qaǵyńyz.
Terezeden Pedant basyn shyǵarady.

Pedant.
Bul kim ózi, esikti syndyraıyn dep pe ediń!

Vınchensıo.
Úıde me sınor Lúchensıo, sýdar?

Pedant. Úıde, sýdar, biraq qabyl etpeıdi.

Vınchensıo. Eger onyń oıyn-saýyǵyna arnap bir-eki júz fýnt aqsha ákelgen kisi bolsa qaıter edi.

Pedant. Ol somańyzdy ózińizge qaldyryńyz, men tiride onyń muqtajy bolmaıdy.

Petrýchıo. Kórdińiz be, aıtyp em ǵoı, sizdiń balańyzdy Padýıada jaqsy kórisedi. Tyńdańyz, sýdar, qyljaqty qoıyńyz da sınor Lúchensıoǵa aıtyńyz, Pızadan ákesi kelip, esik aldynda tur, sóılespek deńiz.

Pedant. Sen ótirik aıtasyń! Onyń ákesi Pızadan kelip, qazir mine terezeden qarap tur.

Vınchensıo. Sóıtip sen onyń ákesi bolamysyń?

Pedant. Ia, sýdar, jalǵan aıtqan bolmasa, sheshesiniń aıtýy solaı.

Petrýchıo (Vııchensıoǵa). Já, siz ne deısiz, qarıa? Búıtip kisi atyn ıemdený baryp turǵan buzyqtyq emes pe?

Pedant. Baılańdar mynaý naısapty! Meniń atymdy jamylyp qalada bireýdi otyrtaıyn dep júrgen neme ǵoı.
Bondello keledi.

Bondello. Ekeýi de shirkeýde tur. Saparlary sát bolsyn! Já, mynaý ne? Meniń kári qojaıynym Vınchensıo ǵoı! Qap, birjola pále boldy, bitti-aý bári!

Vınchensıo (Bondellony, kórip). Beri kelshi aı, jankeshti!

Bondello. Qalaı keshý, meniń ózi erkim bolsa kerek.

Vınchensıo. Kel beri, naısap! Nemene! Sen meni umytqan-bysyń?

Bondello. Umytqan? Joq, sýdar! Ómirimde sizdi birde-bir kórgen emen, sondyqtan umytty deý sóz emes.

Vınchensıo. Ne deısiń, alaıaq qý! Myrzańnyń ákesi Vınchensıony sen be ómirde kórmegen?

Bondello. Ne deıdi? Meniń qadirli kári qojaıynymdy ma!? Árıne, kórgem. Ol áne terezeden qarap tur.

Vınchensıo. Ah, solaı ma edi! Shynyń ba? (Urady).

Bondello. Qutqar, qutqar! Myna jyndy meni óltirmek!
Ketedi.

Pedant. Júgir, balam! Júgir, sınor, Baptısa!
Joǵary ketedi,

Petrýchıo. Tyńdashy, Ket, bylaıyraq baryp, myna malaǵamnyń nemen tynaryn kóreıik.
Shetke ketisedi. Tómenge Pedant. Tranıo.
Baptısa, malaılar keledi.

Tranıo. Sýdar, meniń malaılarymdy urarlyq siz kim edińiz?

Vınchensıo. Men kim deısiz be, sýdar? Joq, siz kim edińiz, sýdar? Máńgi-baqı jasaǵan! Al anturǵan! Jibek kemzal, barqyt shalbar, qyzyl plash, úshkir qalpaq! O, men quryppyn, men quryppyn! Tis-tirnektep pul jısam, ony balam men malaıy ýnıversıtette jelge shashady.

Tranıo. Ne deıdi! Nemene ózi?

Baptısa. Bul netken adam — jyndy ma?

Tranıo. Sýdar, túrińiz baısaldy qart myrza tárizdi, al sózińiz tap jyndydaı. Meniń altyn men merýert taqqanymda sizdiń qandaı Aqyńyz bar? Osylaısha kıinýime qarajat bergen qaıyrymdy ákeme ǵana qaryzdarmyn.

Vınchensıo. Ákeń be seniń? Ah, naısap?! Seniń ákeń Bergamoda jelken jamap otyr.

Baptısa. Siz jańylasyz, sýdar, jańylasyz, sýdar. Jolyńyz bolsyn, aıtyńyzshy, sizdiń oıyńyzsha aty kim munyń?

Vınchensıo. Aty kim? Atyn bilmeıtin men ǵoı? Buny úsh jasynda tárbıeme alǵan ózimdi, aty Tranıo!

Pedant. Joǵal, joǵal, qutyrǵan esek! Munyń aty Lúchensıo, ol meniń, sınor Vınchensıonyń jalǵyz ulym, maǵan tıisti barlyq jerdiń murageri.

Vınchensıo. Lúchensıo! O, bul óltirgen ǵoı myrzasyn! Baılańdar muny buıyramyn gersog atynan! O, balam meniń, balam! Aıt, naısap, qaıda meniń ulym Lúchensıo?

Tranıo. Shaqyryńdar Munda prıstavty!
Malaı prıstavty ertip keledi.
Mynaý jyndyny abaqtyǵa áketińiz. Áke, Baptısa, jolyńyz bolsyn, ekeýin baqylańyzshy.

Vınchensıo. Abaqtyǵa meni ákete me?

Gremıo. Toqta, prıstav! Ol barmaıdy abaqtyǵa!

Baptısa. Talaspańyz, sınor Gremıo, men aıtsam sizge, ol barady abaqtyǵa.

Gremıo. Saq bolyńyz, sınor Baptısa, qatyspańyz bul bylyq janjalǵa. Osynyń anyq Vınchensıo ekenine men ant berýge ázirmin.

Pedant. Batylyń barsa bere ǵoı.

Gremıo. Joq, men bermeımin.

Tranıo. Álde sen meni Lúchensıo emes dersiń?

Gremıo. Joq, men bilem, sen sınor Lúchensıosyń.

Baptısa. Áketińder ottaǵyshty! Apar abaqtyǵa!

Vınchensıo. Shet adamǵa munda qandaı qysym edi. Ah, jaýyz! Ah, jaýyz!

Lúchensıo, Bánkany ertip Bondello keledi.

Bondello. O, biz qurydyq, mine ózi. Tanymańyz, jat bolyńyz, bolmasa bári qurydy.

Lúchensıo. Keshirińiz, áke, bizdi! (Tizerlep turady)
Vınchensıo. Sen tiri me eń, ulym janym?

Bondello, Tranıo, Pedant zyta beredi.

Bánka.
Keshirińiz, áke, maǵan!

Baptısa.
He deıdi, ne úshin?
Qaıda álgi Lúchensıo?

Lúchensıo.
Ýa, men ǵoı Lúchensıo —
Shyn uly men, shyn Vınchensıonyń.
Qyzyńyzben nekelesip qoıyppyz,
Jalǵandarmen siz sóılesip jatqanda.

Gremıo.
Bul aılamen bárimizdi aldapty!

Vınchensıo.
Qaıda ketti álgi Tranıo?
Kózbe-kóz meni mazaqtaǵan?

Baptısa.
Aıtshy osy sen Kambıo emes pe eń?

Bánka.
Kambıodan Lúchensıo bop tur ǵoı.

Lúchensıo.
Mahabbattyń muǵjızasy. Bánka úshin
Tranıo ekeýmiz, at aıyrbas etip ek,
Shaharda ol men bop júrdi,
Al men sátimen jetip turmyn
Arman etken bar muratqa.
Barlyq isi meniń ámirim bolatyn.
Keshir, áke, men úshin.

Vınchensıo. Tumsyǵyn buzsam dep em ol sumnyń, meni abaqtyǵa jappaq edi ǵoı.
Baptısa (Lúchensıoǵa). Aıtyńyzshy, sýdar, siz meniń qyzyma ruqsatymsyz qalaı úılendińiz?

Vınchensıo. Qoryqpańyz, Baptısa, yrzalaımyz biz sizdi. Tek kek alam ońbaǵannan.
Ketedi.

Baptısa.
Men bolsam sol ońbaǵandyqtyń syryn bilem.

Ketedi.

Lúchensıo (Bánkaǵa). Qaırat jyı, ol ashýyn qoıady.
Lúchensıo, Bánka ketedi.

Gremıo.
Buıyrmasa tańdaıǵa qalaıda
Sybaǵa alam bul toıda.

Ketedi.
Petrýchıo men Katarına kiredi.

Katarına.
Ańǵarshy, dosym, bul qoıyrtpaq nemen biter.

Petrýchıo.
Bek jaqsy, biraq áýeli betimnen súıshi, Ket.

Katarına.
Qalaı? Kóshe ortasynda ma?

Petrýchıo.
Nesi bar, menen uıalasyń ba?

Katarına.
Joq, qudaı saqtasyn, súıisýge uıalam.

Petrýchıo.
Endeshe qazir qaıtamyz. Áı, tart úıge.

Katarına.
Al súıeıin. Qoıa turshy, tura tur.

Petrýchıo.
Al nesi bar, jaman ba? Solaı janym, Ket
Erte bolsa jaqsy bolad.
Jaqsylyqsyz jamandyq joq.
Ketisedi.

EKİNSHİ KÓRİNİS

Padýıa. Lúchensıo úıi. Baptısa, Vınchensıo, Gremıo. Pedant, Lúchensıo, Bánka, Petrýchıo, Katarına, Gortenzıo, jesir qatyn, Bondello, Grýmıa shyǵady. Tranıo men malaılar desert tasyp júr.

Lúchensıo.
Mine aqyry uǵysyppyz, myrzalar,
Keris bitken shaǵynda
Ótken sherge kúlýge de bolady,
Al, Bánka, sen ákeme qurmet et,
Seniń ákeń menen qurmet kórgendeı.
Petrýchıo, baýyrym, týysqanym Katarına,
Gortenzıo ózi súıgen jarymen,
Asqa raqym etińizder, ótinem
Desertpenen aıaqtasyn
Aýyr astar. Alyńyzdar,
Jeı otyra sóılesermiz.
Bári ústelge otyrady.

Petrýchıo.
Otyrý da otyrý, jeý de jeý!

Baptısa.
Padýıada Qurmet etised!

Petrýchıo.
Iá, Padýıada jalǵyz qurǵaq Qurmet etised.

Gortenzıo.
Biz ekeýmiz sony kórsek.

Petrýchıo.
Ońbaıyn, Gortenzıo qatyny úshin qorqady.

Jesir qatyn.
Joq, baıqańyz, men ondaılyq myljyń emen.

Petrýchıo.
Uǵymyńyz bar eken, biraq teris uqpańyz
Gortenzıo sizden qorqad demek em.

Jesir qatyn.
Qısyqqa dúnıe qısyq kóriner.

Petrýchıo.
Qısyq emes aıtqanyńyz
Katarına (jesir qatynǵa)
Ol nemene bolǵany?

Jesir qatyn.
Biz jaıǵastyq onymen.

Petrýchıo.
Jaıǵastyq, menimen! Gortenzıo, ne deısiń?

Gortenzıo.
Jaıǵastyq deıd sóz jóninde.

Petrýchıo.
E, ebin taptyń. (Jesir qatynǵa)
Betinen súıshi.

Katarına.
«Qısyqqa dúnıe qısyq kóriner».
Aıtyńyzshy, máni qalaı bu sózdiń?

Jesir qatyn.
Kúıeýińiz sizdi alyp qısyq bopty,
Sony meniń erime de jol depti.
Osy edi oıym, men aıtqan.

Katarına.
Iá, dál qapteser tyshqan oıy eken.

Jesir qatyn.
Ol oı sizge saı bolǵany ǵoı.

Katarına.
Ras, sizdiń qasyńyzda men tyshqandaımyn, árıne.

Petrýchıo.
Al, kánikı, Ket!

Gortenzıo.
Al, káne, qatyn!

Petrýchıo.
Júz marka bás qoıam: Ket buny búkteıdi.

Gortenzıo.
Qoı, búkteý bizdiń qareket qoı.

Petrýchıo.
Á, sen sondaı qareketshi ekensiń-aý!
Kel endeshe saýlyǵyńa! (Ekeýi ishedi)

Baptısa.
Qalaı, Gremıo, jaqsy aıqasty-aý!

Gremıo.
O, ras, sınor, tamasha súzisedi.

Bánka.
Súzisedi! Múıiz bolsa mańdaıda,
İzdeńiz áýel ózińizden.

Vınchensıo.
Á, siz de oıanǵan ba edińiz?

Bánka.
Oıanǵam joq shomǵannan,
Taǵy qaıta uıyqtaı alam.

Petrýchıo.
Uıyqtatpaımyz. Tilge kelgen ekensiz,
Sizge atatyn eki oq bar.

Bánka.
Nemene, men qus pa eken. Bolsam toǵaı arasyna
Bararmyn. Nysanaǵa ildirmespin — qosh bolyńyz.
Bánka, Katarına, jesir qatyn ketedi.

Petrýchıo.
Qashty menen. — Al sonymen, Tranıo,
Qus atam dep teris atqan sizsiz ǵoı?
Kózdegeni tımegen úshin men ishem!

Tranıo.
Sınor, men ańshynyń ıti boldym.
Júgirgenmen ushyrǵan qusy jattiki.

Petrýchıo.
Teńegeniń ıt bolsa da ótkir boldy.

Tranıo.
Sizdi aıtsańshy: ózińiz úshin júgirgensiz,
Biraq sizdiń ózińizdi ań qaýypty.

Baptısa.
O-o, Petrýchıo, dóp tıdi-aý mynaý!

Lúchensıo.
Asyl Tranıo, asyǵys aıtam dál onyńa.

Gortenzıo.
Tıgen joq pa? Moıyndańyz! Moıyndańyz!

Petrýchıo.
Shyndy aıtaıyn janap ótti,
Biraq menen taıqyp baryp
Ekeýińnen qabat ótti.

Baptısa.
Iá, qaljyń emes, ulym
Petrýchıo, Eń sulý jar saǵan tıdi.

Petrýchıo.
Báli, beker. Kózderińdi jetkizemin.
Shaqyraıyq qatyndardy bárimiz —
Kim qatyny til alǵysh,
Elgezek bop aıtqandy eted,
Bar báıgeni sol alsyn.

Gortenzıo.
Maqul, qansha qoıamyz?

Lúchensıo.
Jıyrma kron!

Petrýchıo.
Qalaı jıyrma kron!
Qarshyǵa men ıtke qoıad ol básti,
Qatyn úshin jıyrma ese artyq kerek.

Lúchensıo.
Al, júz endeshe.

Gortenzıo.
Maqul.

Petrýchıo.
Qol soqtyq.

Gortenzıo.
Al, kim bastaıd?

Lúchensıo.
Men-aq bastaıyn.
Bondello, shaqyrshy Munda qatyndy.

Bondello.
Qup! (Ketedi.)

Baptısa (Lúchensıoǵa)
Ulym, Bánka úshin jarym básti men qoıdym.

Lúchensıo.
Kerek emes, ózim qoıam bárin de.
Bondello qaıtyp keledi.
Ne aıtasyń?

Bondello.
Ámir etti, jetkiz dep,
Bos emespin, barmaımyn deıdi.

Petrýchıo.
Ne deıdi! «Bos emespin, barmaımyn!»
Netken jaýap.

Gremıo.
Iá, áli bul sypaıy ǵoı!
Ózińizge budan jaman tımesin!

Petrýchıo.
Men jaqsyraq jaýap kútem.

Gortenzıo.
Bondello, aıtyp kórshi qatynyma, Munda kelsin.
Bondello ketedi.

Petrýchıo.
A-a! «Aıtyp kórshi» boldy ma
Sonda keler deısiń ǵoı!

Gortenzıo.
Qorqam, sýdar,
Sizdikine jalynsaq ta em bolmas.
Bondello keledi.
Al, qatyn qaıda?

Bondello.
Oınamasyn, barmaımyn deıd,
Ózińizge kelsin deıdi.

Petrýchıo.
Sor ústine sor bolsyn. «Barmaımyn deıdi»?
Netken uıat, soraqy!
Al, Grýmıo, báıbishege bar daǵy
Men buıyrdy kelsin dep aıt.
Grýmıo ketedi.

Gremıo.
Jaýap málim.

Petrýchıo.
Qandaı?

Gortenzıo.
«Barǵym kelmeıdi» deıtin de.

Petrýchıo.
Dese meniń sorym da — sol-aq ta!

Baptısa.
Saqta, qudaı! Ózi kele jatyr ǵoı.
Katarına keledi.

Katarına.
Nemene aıtpaq edińiz? Shaqyrtypsyz ǵoı meni siz.

Petrýchıo.
A, sińliń men Gortenzıo jary qaıda?

Katarına.
Zalda kamın janynda áńgimemen otyr ǵoı.

Petrýchıo.
Munda jiber solardy. Kelmes bolsa,
Qamshylap ákel baılaryna.
Bar, keltir bárin osynda.
Katarına ketedi.

Lúchensıo.
Sıqyr bary shyn bolsa — osy dersiń.

Gortenzıo.
Al bul sıqyrdyń arty ne?

Petrýchıo.
Arty tynyshtyq, mahabbat,
Ámirshi kúshti Qurmetteý,
Qysqasy — barlyq baqyt dermiz.

Baptısa.
Baqytty bol, Petrýchıo, qymbattym!
Báıgeni aldyń, endi meniń qosarym
Jıyrma myń kron bolsyn,
Qyzym ońǵan — jasaý da ońsyn, ol búginde — basqa bolǵan birjola.

Petrýchıo.
Báıgeni anyq alǵym keled
Til alǵyshtyq úlgisimen,
Onyń jańa qasıetimen,
Áne qıas qatyndardy
Ol tutqyn qyp tizip keled.
Katarına, Bánka, jesir qatyn keledi.
Mynaý bórik saǵan tipti jaraspaıdy,
Al da jerge tastashy, Ket!
Katarına bórkin alyp jerge tastaıdy.

Jesir qatyn.
Ia, táńir, meni de sol kúnge jetkiz,
Dál osyndaı Aqymaq bolar.

Bánka.
Osyndaı da esýastyqty,
Tilalǵyshtyq deısiz be?

Lúchensıo.
Osyndaı esýas bolǵanyńdy tiler em!
Bolmasa, aqylyńnan, Bánka,
Júz krondy utqyzýmen otyrmyn.

Bánka.
Bosqa Aqymaq bolypsyz,
Baǵynýdan úmit qyp.

Petrýchıo.
Ket, uqtyr myna qıastarǵa
Baı aldynda mindetin.

Jesir qatyn.
Qyljaqtaısyz ba? Bizge sabaq kerek emes.

Petrýchıo.
Al, Ket, shapshań! Ózinen basta osynyń.

Jesir qatyn.
Bastamaıdy.

Petrýchıo.
Kórersiz. Ózinen basta osynyń.

Katarına.
Jadyrat keıis qabaqty,
Kúıeýińe túıilme,
Jaralama ámirshińdi, ıeńdi.
Qasıetin ushyrady, daýyl qýǵan japyraqtaı.
Ashý qurtad sulýlyqty, kógaldy qar qurtqandaı
Qyzyǵy joq tıtteı de,
Doly qatyn júregi — laı bastaý tárizdi.
Bylyq, malma, jırenish,
Shólirkegen jan bolsa da,
Ondaı sýdan tatpaıdy.
Baıyń — ıeń, súıenishiń, tirligiń,
Basshyń da sol ámirshiń. Oılaǵany
Seniń qamyń, raqatyń,
Beınet kesher sýda, shólde.
Uıqy kórmes sýyq jelde,
Sen jylyda, jatqanyńda tynyshtyqta.
Senen jalǵyz tilegi bar —
Mahabbat, beıil, til alǵyshtyń.
Uly eńbekke az tóleý.
Bek aldynda mindetindeı nókerdiń,
Er aldynda mindeti bar qatynnyń.
Bolar bolsa qıas minez, baıalar,
Tyńdamasa jaqsy aqyldy,
Bolǵan joq pa azǵandaı,
Ámirshige op qazǵandaı?
Uıalamyn senderdiń esýastyq minezińnen,
Alyspaqpysyń? Tileseńdershi bitimdi!
Bılemek pe, tóstemek pe oılaryń?
Mahabbat pen tilalǵysh bop boıyń sun!
Tekke tániń álsiz be,
Aýyr iske kemsinbe,
Júrek deneń birlesip,
Baǵyna bilsin degende!
Ah, túısiksiz jer qurty!
Dál senderdeı tákappar em men daǵy,
Bárińnen de asqak em,
Sóz asyrmaı, shanyshqandy — shanshýshy em,
Endi baqsam quralymyz
Salam eken, bos ekemiz,
Kúsh degenim tús eken.
Tákapparlyq tyıyńdar —
Odan túser olja joq —
Aıaǵyna erlerdiń, bastaryńdy ıińder.
Tilalǵyshtyq kórsetýge ázirmin,
Tilek etse ony meniń qadirlim.

Petrýchıo.
Ket, súıshi meni, sen jigitsiń!

Lúchensıo.
Iá, kári saıqal, baqyttysyń, jeńipsiń!

Vınchensıo.
Raqat qoı, balalar Mundaı gúl bolǵanda.

Lúchensıo.
Sor ǵoı qatyndar doly bolǵanda.

Petrýchıo.
Al, Ket, tósekke de mezgil jetti,
Úsheý edik úılengen. Ekeýleri tossa netti.
Báıgeni alǵan men boldym, aqshylyn siz Alsańyz da (Lúchensıoǵa),
Qaıyrly tún qalsańyz da.

Petrýchıo, Katarına ketedi.

---