InfoHub Logo

Aspan aınalyp jerge túskendeı ystyq, astyq pisip, maqta gúl ashyp turǵan shaq. Kolhozshylardyń qaýyrt jumystaǵy kezi. Ásirese, agronomdar men brıgadırlerdiń tynym tappaıtyn ýaqyty. Astyq bastyrý, maqtany baptaý men sýarý... bárine basshylyq kerek.

Osy qaýyrt jumystyń ústinde úsh atty jarysyp, qym-qıǵash shabýylmen qıqýlasyp keledi. Aıqaı-súreń, alaı-túleı shabyspen kelgender attan túse-túse qaldy.

Birinshi bolyp kelgen agronom boldy da, sońǵy ekeýi: brıgadırler eken. Attar aq kóbiktenip entigip tur, aıqaıshylar da aptyǵyp qalypty. Agronom shapkasyn maqtanyń qozasyna ilip qoıyp, óleńdi soǵyp qoıa berdi:

"Bul aýyldyń ańyzdary qaıda ketken?
Kelsin beri, óleńmen sóıleseıik!.."

Tal túste, jumys basynda, qyz ben jigitterdiń aıtysy uıymdastyrylmaq boldy. Biraq qasaqana búgin brıgadada qyzdar joq eken. Tek 10 jasar oqýshy qyz tabyldy. Agronom osy balaǵa qaıymdap óleń soqty:

Aq tanaý ker degenge aq tanaý ker,
Qysylǵannan shyǵady mańdaıdan ter.
Záýimmenen áriptes bolyp edik,
Eń bolmasa, qudasha, odeklon ber.

Tutqıyldan bolǵan bul sekildi "at ústindegi aıtysty" estip, kolhoz predsedateli at shaptyryp, shaqyrtyp edi, álgi áýeli úsh beıbaq pysqyrǵanda joq. Bir emes úsh kelgen shaqyrýshy bosqa qaıtty.

Óleń áli "qyzyp jatyr... túski demalys bitkeli qashan. Kolhozshylardyń jeýge kelgen tamaǵyn jıyp, ortasyna úıip qoıyp, aıdalada álgi beıbaqtar áli soǵyp otyr. Daýys qarlyǵyp, ózderi entigip, kózderi ejireıip ketipti.

Oramalyn bermese "toı tarqary" bolar emes. Muny sezgen qyzdyń jeńgeleri oramal qarastyrdy. Óıtkeni qyzbala jalańbas kelipti. Oılasyp kelgende bir áıeldiń jaýlyǵyn jyrtyp, qyzdyń oramaly jasady da, bularǵa usyndy. Oramalǵa kóńil tolmaǵan "aqyndar" 10 jasar qyzǵa óleń shyǵardy:

Jaýlyq pa, bul bergeniń oramal ma?
Kóne almaımyz, shyraǵym, bul amalǵa.
Keshke deıin qaqsatyp jaýlyq berip,

Ala almaǵan bizderde óshiń, bar ma?
Jas áıelge óńeshin syzyp bir brıgadır:
Qarsydaǵy otyrǵan, aq kelinshek,
Bizge sharshy oramal tap, kelinshek.
Terimizdi súrteıik eń bolmasa,
Keıin tolyq bilersiz, jat kórinsek!.. —

dep suǵanaqtanyp sýmańdaı jóneldi.

Sonymen aıtystyń aıaǵy kópke sozyldy. Kolhozdaǵy jumys toqtap qaldy. Tal tústegi topyr, "at ústindegi aıtys" kún batarda áreń tarady. Tezirek taraýyna sebep bolǵan shıshalardyń kelip qalýy. Eger shıshalardyń shyqyly, tyǵyny ashylyp quıylǵandaǵy lyqyl bolmaǵanda, rúmka tolyp aýyzǵa quıylmaǵanda, aıtys sozyla berýi de sózsiz edi...

Óleń, saýyq ómir kórki ǵoı! Kolhozshy jastar jumys ta isteı biledi, jumystan keıin óleń aıtyp, án shyrqap, mádenıetti demalyp kóńil kóterýdi de biledi. Átteń ne kerek, bizdiń feletonnyń keıipkerleri sekildi keıbir betimen ketkender — "shash al dese bas alǵandar", — keıde jaqsy salttyń óńin aınaldyryp-aq jiberetinderi bar. "At ústindegi aıtys" syqyldy áperbaqandyqqa kolhoz bastyqtary atústi qaramasyn!

---