InfoHub Logo

Adamzattyń rýhanı áleminiń ıgiligine aınalǵan baspa kitaptyń qaı kezeńde bolsyn áleýmettik mańyzy zor. Osy sebepten de, búginde dúnıe júzinde baspa salasyn qarqyndy damytý men baspager mamandarǵa tıisti jaǵdaı jasaý qolǵa alynǵan. Álem elderinde baspa óndirisi salasyn kórkeıtý maqsatynda túrli asosıasıalar men qoǵamdyq uıymdar da qurylǵan.

Qazaqstannyń baspa salasy da jahandyq damý kóshine ilese otyryp, naryqtyq básekege qabiletti bolýǵa umtylýda. Alaıda elde kitap shyǵarý jáne taratý júıesi táýelsizdik alǵaly aqsańdap tur. Búginde ulttyq bıznestiń damýyna baspagerge salynatyn 12 paıyz QQS salyǵy, poshtalyq tarıftiń qymbattaýy, baǵanyń turaqsyzdyǵy syndy máseleler kedergi keltirýde. Sonymen qatar, respýblıka aýmaǵyndaǵy kitap dúkenderiniń azdyǵy da — basty máselelerdiń biri.

Eldegi búgingi baspa salasynyń hal-ahýalyn Sosıalısik qoǵam júıesimen salystyrsaq, KSRO kezinde memleket baspalarǵa taqyryptyq jospar bekitetin, bul júıeniń ereksheligi — bir baspa ekinshi baspanyń basylymyn qaıtalaı almaıtyn, ár baspa óz josparymen jumys jasaıtyn.

Kelesi másele — baspa óndirisiniń dızaıny. Qazaqstanda búgingi kúni baspa dızaınynyń deńgeıi tómen. Kitap dızaıny memlekettik standarttarǵa baılanysty jasalatyn bolǵasyn, búginde baspalar klasıkalyq úlgidegi dızaınnan asa almaı otyr. Osy máselege baılanysty «Atamura» baspasynyń redaktory jáne dızaıneri R. Raıbaeva «Shet eldiń dızaın úlgilerin qazaq mentalıteti áli qabyldaýǵa daıyn emes» degeni esimde. Osy turǵyda, álem jańa tehnologıalyq baǵyttarda jumys istep jatqanda, qazaq baspa isiniń bir deńgeıden asa almaı otyrǵany kóńilge qaıaý túsiredi.

Atalǵan máselelerge baılanysty mynadaı usynystar kún tártibine qoıylsa deımin:

1. Ónim baǵasynyń aspandap ketýine sebepker bolyp otyrǵan QQS salyǵyn joıyp, poshtalyq tarıfti arzandatý;

2. Kitap dızaınynyń jańa álemdik úlgilerin qoldaný;

3. Elimizdegi kitap baǵasyn turaqtandyrýdy jolǵa qoıý.

Mysaly, Fransıada kitaptyń baǵasy búkil elde birdeı bolý úshin 1891 jyly «Lang zańy» qabyldanǵan. Zań boıynsha, ár jeke basylymǵa satý baǵasyn baspager belgileıdi, al dıstrıbúterlerdiń kitaptardy satý baǵasynan 5 paıyzdan asyryp, ıakı tómen satýǵa quqyǵy joq. Bul zań naryqtaǵy turaqtylyqty saqtaıdy jáne básekelestik baǵa saıasatynda emes, kórsetiletin qyzmetterdiń sapasynda kórinis tabady. Bizdiń elde de baǵa máselesine baılanysty osy sekildi shara qoldanylsa, daıyn kitap óniminiń ústinen baǵany 2-3 ese asyryp qoıatyn dúkenshilerge tyıym bolar edi.

Ámına Ónerbaı Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Jýrnalısıka fakúlteti 2-kýrs stýdenti

---