InfoHub Logo

Qojabaqy aýyly jaıly erterekte shyqqan "Saǵyndym seni, Arandym" dep atalatyn án bar. Bul - aýyl jaıly án.

Arandy - bulardyń aýylynyń tusyndaǵy qyrdyń aty. Arandy qyry aýyldyń tólqujaty sekildi. Aýyl sol qyrdyń eteginde jatyr.
Óziniń de bir óleńinde jazǵany bar edi:

Arandy qyr - dalanyń taýy munda-aı,
Darqan minez daladaı qaýymyńda-aı.
Bıigińnen kóz salsam atyrabyńa,
Qojabaqy kólbeıdi baýyryńda-aı.

Arandy jaıly ánniń sazgeri Dosekeń mekteptiń tárbıe isiniń meńgerýshisi bolyp istedi. Atalmysh ándi shyǵarǵan avtor. Óleńin aýyldan shyqqan aqyn-jýrnalıst azamat jazǵan. Keıinnen aýdandyq baspasóz salasyna aýysyp, Qazaly aýdandyq "Qazaly" gazetinde jaýapty qyzmetter atqarǵan bul azamat ol kezde aýylda arnaýly orta bilimdi dáriger bolyp istegen.

Dosekeń - baıan aspabynda sheber oınaıtyn ónerpaz. Kezinde talaı konsertterdiń basy-qasynda júrgen. Jalpy, bir shaqta aýyldyń birqatar ónerpaz ánshileri halyqtyń qulaq quryshyn qandyrǵanyn el keıin de aıtyp otyratyn. Ózi de "Aýyldyń alty aýyzy" degen óleńinde olar jaıly jazǵany bar. Bul óleń "Kúmis quman-aı" ánimen aıtylatyn.

Óner qusy aýyldy anyq tapqany-aı,
Án qanatyn kógimde qalyqtatqany-aı.
Sara menen Shamshagúl, Marashtardaı-aı,
Ánshileri ásem án sharyqtatqany-aı!

Aýyldastar-aı,
Qaýymdastar-aı.
Qojabaqy erteńi -
Aýyl jastary-aı!
Kóńil kúımen-aı,
Oınap bıle-aı.
Án menen jyr ornasyn árbir úıde-aı!

Bular mektepte oqýshy bolyp júrgeninde montajǵa qatysatyn. Montaj saltanatty jıyndarda aıtylady. Ondaı saltanatty jıyndar kóbine mádenıet Úıinde ótedi. Montajdyń arasyndaǵy ánder baıanda súıemeldenedi. Sol kezdegi montajdyń arasyndaǵy jıi aıtylatyn belgili ánderdiń biri mynaý edi:

Aq bıdaı - ánim, aq bıdaı - dánim,
Aq peıil halqym, aq peıil ár úı.
Eńbegi - shejire, erligi - dastan,
Qazaǵym osy dáýleti tasqan.

"Qazaqtyń naǵyz shyrqaǵan kezi" - dedi ǵoı Leonıd Ilıchtiń ózi.
Maqtansa búgin, maqtansyn qazaq,
Tóbesi kókke tımeı tur az-aq.

"Saǵyndym seni, Arandym" áni baıan aspabynda bulardyń osy mektepte oqyp júrgen kezeńinde shyqqan án edi. Baıanda shyqqan, baıanda oryndalǵan, baıanda súıemeldengen. Dosekeńniń ózi de sol kezeńde mektepte mýzykadan sabaq berip júrgen kezderi bolǵan.

Keıin bular erjetti. Birinshi kýrsqa túsip, qysqy kanıkýlǵa kelgeninde, sol mádenıet Úıiniń aldynda Dosekeńmen jolyǵysyp qaldy. Dosekeń buǵan: "Bitirgen soń ózimizdiń mektepke kel", - degen edi sonda. Al oqýyn bitirip shyǵýyna áli 5 jyldaı ýaqyt bar edi.

Keıin mektepke kelgeninde sol Dosekeńniń janynda tálim-tárbıelik is-sharalarǵa kóp aralasty. Aǵymdaǵy jumystardyń baǵdarlamasyn jazdy. Dosekeńmen birge is-sharalarǵa qazylyq jasasty. Bul is-sharalar da mádenıet Úıinde ótetin. Oqýshylar montaj aıtatyn. Baıandy endi "Yamaha" aspaby almastyrǵan edi. Ony mádenıet Úıiniń meńgerýshisi oınaıdy.

Birde Dosekeńnen: "Doseke, osy "Saǵyndym seni, Arandym" áni qalaı shyqty?" - dep suraǵany bar.

- Ol kezde keıbir nárselerdi Jetiskenge jazdyrtyp alatyn edim. Birde sondaı bir jumysymnyń ne bolǵanyn suraǵanymda, avtobýsqa minip, qalaǵa ketip bara jatqan Jetisken: "Qaǵazdarymnyń arasynda daıyn tur. Óziń úıge baryp ala ber", - dedi. Sonda qaǵazdardyń arasynan bir óleń shyqty.

Saǵyndym seni, saǵyndym seni, Arandym,
Tósińde júrip bilmeýshi ekem baǵańdy.
Joldaryń seniń qol bulǵap ár kez turady,
Armandaı bolyp bılep ap meniń sanamdy.

Óleń ózime unap ketti. Osy paraqty da ózimmen birge ala kettim. Án osydan shyqqan edi.

Bul ándi aýylda kóp ánshi aıtty. Sonyń ishinde ózime Raısanyń aıtqany kóbirek unady.

Raısa Temirbaeva - mektepte mýzykadan sabaq berip, keıinnen zeınet demalysyna shyqqan ustaz.

"Odan keıin án shyǵarǵan joqsyz ba?" - degen suraǵyna Dosekeń: "Joq, odan keıin án shyǵarǵan joqpyn", - dedi.

Osy Dosekeńniń áńgimesiniń negizinde bul keıinirek óleń jazdy. "Týǵan jerden syr uqqan" deıtin bul óleńi Qazaly aýdandyq "Táýekel týy" gazetinde jaryq kórgen edi.

...Áýen tilep turǵandaı jyr bolypty,
Sazgerdiń de bolmysy anyq sony uqty.
"Arandym" dep ánshileri shyrqaıtyn
Ómirge áýen osylaısha kelipti.

Dedi me onda ánge aınalyp keter-aý,
Týǵan jerdi jyrlamasań beker-aý.
Tóskeıinde júrip te adam óz elin
Osylaı da saǵyna alady eken-aý!

Kemeńger Ótep - Dosekeńniń uly. Án shyǵarady. Kemeńgerdiń de týǵan jer taqyrybyna baılanysty munyń óleńine "Qojabaqy mektebiniń válsi" jáne "Qojabaqy bozdaqtary" áni jazylǵan.

Kemeńgerdiń "Gúl syılaıyq áıelge" áni keńinen taraldy. Ony belgili estrada ánshisi Eset Sádýaqasov oryndaıdy. Al "Saǵyndyrǵan Syr qyzy" ánin dástúrdi estradaǵa ushtastyrǵan belgili ánshi Ómirqul Aınıazov oryndasa, "Saǵynyshym qumarym-aı" ánin astanalyq "Tenor" toby oryndap júr.

Qojabaqyda qazirde óner, bilim salasynda shyńǵa talpynyp júrgen mektep shákirtteri az emes. Jetisken aǵalarynyń óleń joldaryna jazylǵan "Saǵyndym seni, Arandym" ániniń myna bir joldary sol mektep shákirtterin de bıikke jeteleı beretin sekildi.

Saǵyndym seni, saǵyndym seni, Arandym,
Ózińe arnap jazamyn jyrdy, bar ándi.
Armanym bolyp jeteleı bershi árqashan,
Talpynyp shyńǵa órmelep júrgen balańdy.

---