Bilgir geograf tanymdyq saıysy
Atyraý oblysy, Qurmanǵazy aýdany,
B. Begalıev atyndaǵy jalpy orta mekteptiń
geografıa páni muǵalimi
Ismagýlova Aıgýl Rahmetkalıqyzy
Taqyryby: « Bilgir geograf» tanymdyq saıysy
9 «a, b» synyptar aralyǵy
Maqsaty:
1. XXI ǵasyr – bilimdiler ǵasyry bolǵandyqtan, búgingi tańda zamanyna saı oı - órisi damyǵan azamatty qalyptastyrý,
2. Jas urpaqqa sapaly bilim berý, álemniń damyǵan elderimen teń dárejede bolýǵa tárbıeleý.
3. Oqýshynyń pánge qyzyǵýshylyǵyn, oılaý qabiletin damytý, mekteptiń kóshbasshysyn anyqtaý, alǵyrlyqqa, tapqyrlyqqa jáne tez oılana bilýge úıretý.
Kórnekiligi: Jarty sharlardyń fızıkalyq kartasy, globýs, prezentasıa slaıd.
Barysy:
1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý - eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady.
2 - kezeń. Jorǵa suraqtary.
3 - kezeń. Maqal – mátelder
4 - kezeń. Desanttyq kómek.
5 - kezeń. Mergen
6 - kezeń «Logıkalyq» oıyn.
1 - júrgizýshi: Jer sharynda tirshilik etip, geografıamen tanyspaı ketý, Egıpette bolyp, pıramıdalardy kórmeı ketý nemese Astanada bolyp, Báıterekke qaramaı ketýmen teń, dep aıtsaq artyq aıtqandyq bolmas. Biz geografıanyń tek ǵylym emes, sonymen qatar óner ekendigin umytpaýymyz kerek. Jer ǵalamsharyn joǵarǵy sapada sıpattap jazýda úlken sýretshilik talant qajet. Sondyqtan kóptegen uly jazýshylardy da tamasha geograftar deýimizge ábden bolady. Atap aıtsaq, A. Dúma, J. Vern, M. Tven
2 - júrgizýshi Geografıa - erekshe ǵylym. Dúnıe júzine áıgili geograftar tiziminen sizder áıgili qaraqshylar men avantúrıser, barlaýshylardy taba alasyzdar. Olar altyn izdedi, biraq dúnıejúzilik uly saıahatshylarmen qatar ataq ıelendi, olar bılik pen qyzyqty oqıǵalardyń artynan qýdy. Biraq dúnıejúzilik kartada olardyń attary óz ornyn tapty. Olardyń kópshiligi jańa jerlerdi ashýǵa umtyldy. Osynaý erlik pen órlikke toly maqsatpen ómir súrgen uly adamdarǵa árqashan qurmet ǵana laıyq.
1 - júrgizýshi: Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar! Búgingi saıysymyzdyń taqyryby: « Bilgir geograf» tanymdyq saıysy 9 synyptar aralyǵy 2 top qatysýda. Bári de talantty osy mekteptiń belsendi oqýshylary, olarǵa sát sapar tileımiz.
2 - júrgizýshi
- Aqyl - tastan, óner - jastan
Shyǵady dep daryndy.
Halyq aıtsa, qalt aıtpaıdy
Árqashanda nanymdy,- deı kele, saıysymyzdy baǵalaıtyn ádilqazylar alqasymen tanysyńyzdar
1. Mekteptiń oqý isiniń meńgerýshisi -
2. Geografıa pániniń muǵalimi -
3. Bıologıa pániniń muǵalimi -
4. Hımıa pániniń muǵalimi -
1 - júrgizýshi - Saıys sharttarymen tanystyryp óteıin -
1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý - eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady.
2 - kezeń. Jorǵa suraqtary.
3 - kezeń. Maqal – mátelder
4 - kezeń. Desanttyq kómek.
5 - kezeń. Mergen
6 - kezeń «Logıkalyq» oıyn.
2 - júrgizýshi Ortamyzda geografıa páni boıynsha erinbeı eńbektenip, únemi izdenis ústinde júretin alǵyr 9 synyp oqýshylary.
1 - júrgizýshi 1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý. Eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady
İ týr: Tanystyrý. Ár top ózderin tanystyryp ótedi.
İİ týr: Jorǵa suraqtary. Munda barlyǵy 30 suraq beriledi. Ár durys jaýap 1 upaımen baǵalanady.
Jorǵa suraqtary:
1. Dúnıejúzindegi eń úlken shól (Sahara)
2. Dúnıejúzindegi eń tereń kól (Baıkal)
3. Úndi muhıtynyń eń tereń jeri qalaı atalady (Zond)
4. Dúnıejúzindegi eń bıik výlkan (Kılımandjaro)
5. Teńiz dep atalatyn qandaı eki kóldi bilesiń? (Kaspıı, Aral)
6. Dúnıejúzindegi eń bıik sarqyrama (Anhel 1054 m)
7. Qazaqstannyń tuńǵysh geograf ǵalymy (Sh. Ýalıhanov)
8. Dúnıejúzindegi eń úlken túbek (Arabıa)
9. Qazaqstannyń eń bıik núktesi (Han – Táńiri 6995 m)
10. Dúnıejúzindegi eń úlken qala (Tokıo)
11. Qazaqstandaǵy eń úlken muzdyq (orjenevskıı 12km)
12. Eń úlken buǵaz (Dreık)
13. Soltústik jáne Ońtústik polústerdi qosatyn syzyq (Merıdıan)
14. Eń kishkentaı qus (Kalıbrı)
15. Dúnıejúzindegi eń sýy mol ózen (Amazonka)
16. Eń sýyqqa tózimdi qus (Pıngvın)
17. Elimizdiń qaı óńirinde rentgen zaýyty salynǵan (Aqtóbe)
18. Qazaqstandaǵy AES qaı qalada (Aqtaý)
19. Dúnıejúzindegi eń kishi memleket (Vatıkan)
20. Jer kólemi jóninen birinshi oryn alatyn memleket (Reseı)
21. Eń tuzdy teńiz (Qyzyl teńiz)
22. Kofeniń otany qaı materık (Afrıka)
23. Jer qyrtysynyń qozǵalysyn zertteıtin ǵylym (Seısmologıa)
24. Muhıt sýynyń tuzdylyǵyn ólsheıtin ólshem (Promılle)
25. Bir ǵana memleketten turatyn materık (Avstralıa)
26. Munaı qandaı ólshemnen ólshenedi (Barel)
27. Qysqy kúnniń toqyraýy (22 – jeltoqsan )
28. Jer sharynda neshe saǵattyq beldeý bar (24)
29. Eń iri sý janýary (Kıt)
30. Qazaqstannyń astanasy Aqmolaǵa qashan kóshirildi (1997 j)
İİİ týr: Maqal – mátelder. Ár maqalǵa 10 upaıdan. Munda tabıǵat týraly bolýy tıis. Eń birinshi bolyp upaıy az komanda bastaıdy.
1. Qalasy bar, úıi joq
Ózeni bar, sýy joq
Ormany bar, túbi joq
Baqshasy bar, gúli joq
(karta)
2. Eshbir tireýsiz kúmbez,
Eshbir súıeýsiz kúmbez
Eshkim kótere almaıdy
Eshkim tóńkere almaıdy
( aspan)
3. Jer betiniń keskinin
Túrli – túspen kórsetken
Bolsa da ózi qurmetti
Tıipti oryn eń shetten
(shartty belgi)
4. Jalǵyz baǵyt bileri
Burǵanyńa kónbeıdi
Jol kórsetip beredi
Ózi biraq kórmeıdi
(tusbaǵdar)
5. Bar ma joq pa
Ony anyq bilmeımiz
Ol joq jerde
Ómir súrip júrmeımiz
(aýa)
IV týr. Desanttyq kómek.
1 – tapsyrma: Koordınattar boıynsha obektilerin tabý.
2 – tapsyrma: Qalalardyń saǵattyq aıyrmashylyǵyn tabý. Bul týrdyń ereksheligi 1 – shi tapsyrmada deńgeıine baılanysty 5 upaı, al 2 – shi tapsyrmada odan sál qıyndaý bolýyna baılanysty 10 upaıdan eseptelinedi.
4 – týr. Desanttyq kómek.
1 – top
1. 190 s. e – 990 b. b (Mehıko)
2. Nú-Iork pen Almaty (10 saǵ.)
3. 370 o. s. – 1500 sh. b. (Sıdneı)
4. Kaır men Sankt-Peterbýrg (0)
2 – top.
1. 120 o. e. – 770 b. b. (Lıma)
2. Aqtóbe – Kanberra (6 saǵ) 3 480 s. s – 1130 sh. b. (Ulan – Batyr)
4 Ottava – Parıj (5 saǵ)
V týr. Mergen. Bul týrda árbir topqa kartadan 5 geografıalyq obektiler berilgen, sony sizder ret – retimen ornalastyryp shyǵasyzdar. Árbir obektige 1 mınýttan barlyǵy 5 mınýt beriledi.
5 – týr. Mergen.
1 – top.
1. Qara teńiz
2. Úndi – Qytaı túbegi
3. Dreık buǵazy
4. Amazonka ózeni
5. Meksıka shyǵanaǵy
2 – top.
1. Berıng teńizi
2. Somalı túbegi
3. Aden shyǵanaǵy
4. Kolorado ózeni
5. La – Mansh buǵazy
VI týr.«Logıkalyq» oıyn.
1. Respýblıkamyzdaǵy jer bederiniń eń tómengi núktesi elimizdiń batysyndaǵy Mańǵystaý túbegindegi Qaraqıa oıysy, Al bıik núktesi Han táńiri shyńyna sáıkes keledi. Suraq: Qazaqstandaǵy eń bıik jáne eń tómengi núktelerdiń aıyrmasy qansha. Jaýaby: 6995m+132m=7127m
2. Bul taý Aqmola oblysynda ornalasqan qyrat. Ortasha bıiktigi 300 - 500m. Bul jer týraly Sáken Seıfýllın poema jazdy. Bul jerde Qazaqstannyń iri demalys orny bar. Suraq: osy jerdi ata. Jaýaby: Kókshetaý.
3. Bul teńiz Eýrazıa men Afrıka aralyǵynda lıtosferalyq taqtalardyń túıisý aımaǵynda ornalasqan. Munda dúnıejúzilik muhıttaǵy eń joǵarǵy tuzdylyq baıqalady. Suraq: bul qaı teńiz. Jaýaby: Qyzyl teńiz
4. Ábden mújilip, úıilgen óte kóne taýly ólke. Munda mıllıondaǵan jyldar boıy jel men jańbyr, ystyq pen aıaz, qar men aǵyn sý óziniń áreketin júrgizgen. Qazirgi kezde taýdyń tek negizi ǵana saqtalyp qalǵan. Munda jartasty basy súıir jáne jińishke kelgen qyrqalar men úıilgen qorym tas sıaqty formalar kezdesedi. Tipti oqshaýlanyp qalǵan tasty pıramıdalar da baıqalady. Suraq: Bul qandaı ólke. Jaýaby: Saryarqa
Qorytyndy bólim. Marapattaý.
B. Begalıev atyndaǵy jalpy orta mekteptiń
geografıa páni muǵalimi
Ismagýlova Aıgýl Rahmetkalıqyzy
Taqyryby: « Bilgir geograf» tanymdyq saıysy
9 «a, b» synyptar aralyǵy
Maqsaty:
1. XXI ǵasyr – bilimdiler ǵasyry bolǵandyqtan, búgingi tańda zamanyna saı oı - órisi damyǵan azamatty qalyptastyrý,
2. Jas urpaqqa sapaly bilim berý, álemniń damyǵan elderimen teń dárejede bolýǵa tárbıeleý.
3. Oqýshynyń pánge qyzyǵýshylyǵyn, oılaý qabiletin damytý, mekteptiń kóshbasshysyn anyqtaý, alǵyrlyqqa, tapqyrlyqqa jáne tez oılana bilýge úıretý.
Kórnekiligi: Jarty sharlardyń fızıkalyq kartasy, globýs, prezentasıa slaıd.
Barysy:
1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý - eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady.
2 - kezeń. Jorǵa suraqtary.
3 - kezeń. Maqal – mátelder
4 - kezeń. Desanttyq kómek.
5 - kezeń. Mergen
6 - kezeń «Logıkalyq» oıyn.
1 - júrgizýshi: Jer sharynda tirshilik etip, geografıamen tanyspaı ketý, Egıpette bolyp, pıramıdalardy kórmeı ketý nemese Astanada bolyp, Báıterekke qaramaı ketýmen teń, dep aıtsaq artyq aıtqandyq bolmas. Biz geografıanyń tek ǵylym emes, sonymen qatar óner ekendigin umytpaýymyz kerek. Jer ǵalamsharyn joǵarǵy sapada sıpattap jazýda úlken sýretshilik talant qajet. Sondyqtan kóptegen uly jazýshylardy da tamasha geograftar deýimizge ábden bolady. Atap aıtsaq, A. Dúma, J. Vern, M. Tven
2 - júrgizýshi Geografıa - erekshe ǵylym. Dúnıe júzine áıgili geograftar tiziminen sizder áıgili qaraqshylar men avantúrıser, barlaýshylardy taba alasyzdar. Olar altyn izdedi, biraq dúnıejúzilik uly saıahatshylarmen qatar ataq ıelendi, olar bılik pen qyzyqty oqıǵalardyń artynan qýdy. Biraq dúnıejúzilik kartada olardyń attary óz ornyn tapty. Olardyń kópshiligi jańa jerlerdi ashýǵa umtyldy. Osynaý erlik pen órlikke toly maqsatpen ómir súrgen uly adamdarǵa árqashan qurmet ǵana laıyq.
1 - júrgizýshi: Armysyzdar qurmetti ustazdar men oqýshylar! Búgingi saıysymyzdyń taqyryby: « Bilgir geograf» tanymdyq saıysy 9 synyptar aralyǵy 2 top qatysýda. Bári de talantty osy mekteptiń belsendi oqýshylary, olarǵa sát sapar tileımiz.
2 - júrgizýshi
- Aqyl - tastan, óner - jastan
Shyǵady dep daryndy.
Halyq aıtsa, qalt aıtpaıdy
Árqashanda nanymdy,- deı kele, saıysymyzdy baǵalaıtyn ádilqazylar alqasymen tanysyńyzdar
1. Mekteptiń oqý isiniń meńgerýshisi -
2. Geografıa pániniń muǵalimi -
3. Bıologıa pániniń muǵalimi -
4. Hımıa pániniń muǵalimi -
1 - júrgizýshi - Saıys sharttarymen tanystyryp óteıin -
1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý - eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady.
2 - kezeń. Jorǵa suraqtary.
3 - kezeń. Maqal – mátelder
4 - kezeń. Desanttyq kómek.
5 - kezeń. Mergen
6 - kezeń «Logıkalyq» oıyn.
2 - júrgizýshi Ortamyzda geografıa páni boıynsha erinbeı eńbektenip, únemi izdenis ústinde júretin alǵyr 9 synyp oqýshylary.
1 - júrgizýshi 1 - kezeń. Ózin - ózi tanystyrý. Eki komanda ortaǵa shyǵyp ózderin tanystyrady
İ týr: Tanystyrý. Ár top ózderin tanystyryp ótedi.
İİ týr: Jorǵa suraqtary. Munda barlyǵy 30 suraq beriledi. Ár durys jaýap 1 upaımen baǵalanady.
Jorǵa suraqtary:
1. Dúnıejúzindegi eń úlken shól (Sahara)
2. Dúnıejúzindegi eń tereń kól (Baıkal)
3. Úndi muhıtynyń eń tereń jeri qalaı atalady (Zond)
4. Dúnıejúzindegi eń bıik výlkan (Kılımandjaro)
5. Teńiz dep atalatyn qandaı eki kóldi bilesiń? (Kaspıı, Aral)
6. Dúnıejúzindegi eń bıik sarqyrama (Anhel 1054 m)
7. Qazaqstannyń tuńǵysh geograf ǵalymy (Sh. Ýalıhanov)
8. Dúnıejúzindegi eń úlken túbek (Arabıa)
9. Qazaqstannyń eń bıik núktesi (Han – Táńiri 6995 m)
10. Dúnıejúzindegi eń úlken qala (Tokıo)
11. Qazaqstandaǵy eń úlken muzdyq (orjenevskıı 12km)
12. Eń úlken buǵaz (Dreık)
13. Soltústik jáne Ońtústik polústerdi qosatyn syzyq (Merıdıan)
14. Eń kishkentaı qus (Kalıbrı)
15. Dúnıejúzindegi eń sýy mol ózen (Amazonka)
16. Eń sýyqqa tózimdi qus (Pıngvın)
17. Elimizdiń qaı óńirinde rentgen zaýyty salynǵan (Aqtóbe)
18. Qazaqstandaǵy AES qaı qalada (Aqtaý)
19. Dúnıejúzindegi eń kishi memleket (Vatıkan)
20. Jer kólemi jóninen birinshi oryn alatyn memleket (Reseı)
21. Eń tuzdy teńiz (Qyzyl teńiz)
22. Kofeniń otany qaı materık (Afrıka)
23. Jer qyrtysynyń qozǵalysyn zertteıtin ǵylym (Seısmologıa)
24. Muhıt sýynyń tuzdylyǵyn ólsheıtin ólshem (Promılle)
25. Bir ǵana memleketten turatyn materık (Avstralıa)
26. Munaı qandaı ólshemnen ólshenedi (Barel)
27. Qysqy kúnniń toqyraýy (22 – jeltoqsan )
28. Jer sharynda neshe saǵattyq beldeý bar (24)
29. Eń iri sý janýary (Kıt)
30. Qazaqstannyń astanasy Aqmolaǵa qashan kóshirildi (1997 j)
İİİ týr: Maqal – mátelder. Ár maqalǵa 10 upaıdan. Munda tabıǵat týraly bolýy tıis. Eń birinshi bolyp upaıy az komanda bastaıdy.
1. Qalasy bar, úıi joq
Ózeni bar, sýy joq
Ormany bar, túbi joq
Baqshasy bar, gúli joq
(karta)
2. Eshbir tireýsiz kúmbez,
Eshbir súıeýsiz kúmbez
Eshkim kótere almaıdy
Eshkim tóńkere almaıdy
( aspan)
3. Jer betiniń keskinin
Túrli – túspen kórsetken
Bolsa da ózi qurmetti
Tıipti oryn eń shetten
(shartty belgi)
4. Jalǵyz baǵyt bileri
Burǵanyńa kónbeıdi
Jol kórsetip beredi
Ózi biraq kórmeıdi
(tusbaǵdar)
5. Bar ma joq pa
Ony anyq bilmeımiz
Ol joq jerde
Ómir súrip júrmeımiz
(aýa)
IV týr. Desanttyq kómek.
1 – tapsyrma: Koordınattar boıynsha obektilerin tabý.
2 – tapsyrma: Qalalardyń saǵattyq aıyrmashylyǵyn tabý. Bul týrdyń ereksheligi 1 – shi tapsyrmada deńgeıine baılanysty 5 upaı, al 2 – shi tapsyrmada odan sál qıyndaý bolýyna baılanysty 10 upaıdan eseptelinedi.
4 – týr. Desanttyq kómek.
1 – top
1. 190 s. e – 990 b. b (Mehıko)
2. Nú-Iork pen Almaty (10 saǵ.)
3. 370 o. s. – 1500 sh. b. (Sıdneı)
4. Kaır men Sankt-Peterbýrg (0)
2 – top.
1. 120 o. e. – 770 b. b. (Lıma)
2. Aqtóbe – Kanberra (6 saǵ) 3 480 s. s – 1130 sh. b. (Ulan – Batyr)
4 Ottava – Parıj (5 saǵ)
V týr. Mergen. Bul týrda árbir topqa kartadan 5 geografıalyq obektiler berilgen, sony sizder ret – retimen ornalastyryp shyǵasyzdar. Árbir obektige 1 mınýttan barlyǵy 5 mınýt beriledi.
5 – týr. Mergen.
1 – top.
1. Qara teńiz
2. Úndi – Qytaı túbegi
3. Dreık buǵazy
4. Amazonka ózeni
5. Meksıka shyǵanaǵy
2 – top.
1. Berıng teńizi
2. Somalı túbegi
3. Aden shyǵanaǵy
4. Kolorado ózeni
5. La – Mansh buǵazy
VI týr.«Logıkalyq» oıyn.
1. Respýblıkamyzdaǵy jer bederiniń eń tómengi núktesi elimizdiń batysyndaǵy Mańǵystaý túbegindegi Qaraqıa oıysy, Al bıik núktesi Han táńiri shyńyna sáıkes keledi. Suraq: Qazaqstandaǵy eń bıik jáne eń tómengi núktelerdiń aıyrmasy qansha. Jaýaby: 6995m+132m=7127m
2. Bul taý Aqmola oblysynda ornalasqan qyrat. Ortasha bıiktigi 300 - 500m. Bul jer týraly Sáken Seıfýllın poema jazdy. Bul jerde Qazaqstannyń iri demalys orny bar. Suraq: osy jerdi ata. Jaýaby: Kókshetaý.
3. Bul teńiz Eýrazıa men Afrıka aralyǵynda lıtosferalyq taqtalardyń túıisý aımaǵynda ornalasqan. Munda dúnıejúzilik muhıttaǵy eń joǵarǵy tuzdylyq baıqalady. Suraq: bul qaı teńiz. Jaýaby: Qyzyl teńiz
4. Ábden mújilip, úıilgen óte kóne taýly ólke. Munda mıllıondaǵan jyldar boıy jel men jańbyr, ystyq pen aıaz, qar men aǵyn sý óziniń áreketin júrgizgen. Qazirgi kezde taýdyń tek negizi ǵana saqtalyp qalǵan. Munda jartasty basy súıir jáne jińishke kelgen qyrqalar men úıilgen qorym tas sıaqty formalar kezdesedi. Tipti oqshaýlanyp qalǵan tasty pıramıdalar da baıqalady. Suraq: Bul qandaı ólke. Jaýaby: Saryarqa
Qorytyndy bólim. Marapattaý.
You Might Also Like
